cursus Deel 1 - Oude Testament opening • welkom • Zingen: Lied 38 (Hosea 2) Lied 38:1 (Hosea 2) De Heer spreekt: hoor mijn hartsgeheim, o Israël, mijn teerbeminde, omdat gij liefhebt in den blinde verdorven macht en schone schijn, liet Ik u gaan in uw ellende, ontnam u honing, melk en wijn. Nu voer Ik u in de woestijn en daar zal Ik mij tot u wenden. Lied 38:2 (Hosea 2) Dan vindt gij weer uw eigen grond, als toen Ik u in oude tijden voor 't eerst aan uw bestemming wijdde. Dan sluit Ik een vernieuwd verbond met al wat leeft, dan geef Ik vrede. Geen dier doet kwaad, geen schepsel wondt en alle krijgsgedruis verstomt rondom mijn volk en heilge stede. Lied 38:3 (Hosea 2) Ik zal u werven tot mijn bruid, zo zegt de Heer, Ik zal u winnen. Een lichte bruidstijd zal beginnen in liefde en gerechtigheid. Ik zal u waarlijk trouw beminnen. Geheel mijn hart gaat naar u uit. Ik leer u wat mijn naam beduidt. Zo zult gij eindelijk Mij kennen. de grote lijn van de bijbel zonde schepping herschepping egypte Assur babel israël juda rechters david na de ballingschap De bijbelboeken • • • • • Genesis Exodus Leviticus Numerie Deuteronomium • • • • • • • • • Jozua Richteren Ruth 1 en 2 Samuël 1 en 2 Koningen 1 en 2 Kronieken Ezra Nehemia Esther • • • • • Job Psalmen Spreuken Prediker Hooglied • • • • • Jesaja Jeremia Klaagliederen Ezechiël Daniël • • • • • • • • • • • • Hosea Joël Amos Obadja Jona Micha Nahum Habakuk Sefanja Hagaï Zacharia Maleachie De bijbelboeken • • • • • Genesis Exodus Leviticus Numerie Deuteronomium • • • • • • • • • Jozua Richteren Ruth 1 en 2 Samuël 1 en 2 Koningen 1 en 2 Kronieken Ezra Nehemia Esther • • • • • Job Psalmen Spreuken Prediker Hooglied • • • • • • • • • • • • Hosea Joël Amos Obadja Jona Micha Nahum Habakuk Sefanja Hagaï Zacharia Maleachie Historische boeken • • • • • Jesaja Jeremia Klaagliederen Ezechiël Daniël De bijbelboeken • • • • • Genesis Exodus Leviticus Numerie Deuteronomium • • • • • • • • • Jozua Richteren Ruth 1 en 2 Samuël 1 en 2 Koningen 1 en 2 Kronieken Ezra Nehemia Esther • • • • • Job Psalmen Spreuken Prediker Hooglied • • • • • Jesaja Jeremia Klaagliederen Ezechiël Daniël Poëtische boeken • • • • • • • • • • • • Hosea Joël Amos Obadja Jona Micha Nahum Habakuk Sefanja Hagaï Zacharia Maleachie De bijbelboeken • • • • • Genesis Exodus Leviticus Numerie Deuteronomium • • • • • • • • • Jozua Richteren Ruth 1 en 2 Samuël 1 en 2 Koningen 1 en 2 Kronieken Ezra Nehemia Esther • • • • • Job Psalmen Spreuken Prediker Hooglied • • • • • Jesaja Jeremia Klaagliederen Ezechiël Daniël Profetische boeken • • • • • • • • • • • • Hosea Joël Amos Obadja Jona Micha Nahum Habakuk Sefanja Hagaï Zacharia Maleachie egypte Assur babel israël juda david Hosea Amos Assur 800 700 600 500 400 egypte Assur babel israël juda david Hosea Amos Assur 800 700 Jesaja Babel 600 Jeremia 500 400 egypte Assur babel israël juda david Hosea Amos Assur Ezechiël 800 600 700 Jesaja Babel 500 Haggaï Jeremia Zacharias 400 Maleachi egypte Assur babel israël juda 2 profeten over Nineve Babel Jona Assur 800 700 600 Nahum 500 400 Profeten: hun roeping 1) Door God uitgekozen Jeremia 1: 4-5 De HEER richtte zich tot mij: ‘Voordat ik je vormde in de moederschoot, had ik je al uitgekozen, voordat je de moederschoot verliet, had ik je al aan mij gewijd, je een profeet voor alle volken gemaakt.’ Profeten: hun roeping 2) God verschijnt in Majesteit Jesaja 6: 1-4 In het sterfjaar van koning Uzzia zag ik de Heer, gezeten op een hoogverheven troon. De zoom van zijn mantel vulde de hele tempel. Boven hem stonden serafs. … Zij riepen elkaar toe: ‘Heilig, heilig, heilig is de HEER van de hemelse machten. Heel de aarde is vervuld van zijn majesteit.’ Door het luide roepen schudden de deurpinnen in de dorpels, en de tempel vulde zich met rook. Profeten: hun roeping 3) De profeet voelt zich onwaardig Jesaja 6: 5 Ik schreeuwde het uit: ‘Wee mij! Ik moet zwijgen, want ik ben een mens met onreine lippen, en ik leef te midden van een volk dat onreine lippen heeft. Jeremia 1:6 Ik riep: ‘Nee, HEER, mijn God! Ik kan het woord niet voeren, ik ben te jong.’ Profeten: hun roeping 4) Een moeilijke taak Jesaja 6: 10 Maak het hart van het volk ongevoelig, stop hun oren toe, smeer hun ogen dicht. Dan kunnen ze met hun ogen niet zien, met hun oren niet luisteren, en tot hun hart zal het niet doordringen. Ze zullen niet naar mij terugkeren en geen herstel vinden.’ Jeremia 1:10 Nu, op deze dag, geef ik je gezag om uit te rukken en te verwoesten, om te vernietigen en af te breken, op te bouwen en te planten.’ Profeten: hun roeping 5) God geeft de kracht Jesaja 6: 6-7 Toen nam een van de serafs met een tang een gloeiende kool van het altaar en vloog daarmee op mij af. 7 Hij raakte mijn mond ermee aan en zei: ‘Nu zijn je lippen gereinigd Jeremia 1:8 Wees voor niemand bang, want ik zal je ter zijde staan en je redden – spreekt de HEER.’ Groepsbespreking Bespreek in de groep de volgende stellingen: 1) zowel profetie als waarzeggerij voor spellen de toekomst 2) een echte profeet spreekt over religieuze zaken, niet over politieke 3) een populaire profeet is meestal een valse profeet 4) wie de krant leest ziet profetiën vervuld worden Pauze Wat is profetie Profetie is: spreken namens God 2 Petrus 1: 20-21 Besef daarbij vooral dat geen enkele profetie uit de Schrift een eigenmachtige uitleg toelaat, want nooit is een profetie voortgekomen uit menselijk initiatief: mensen die namens God spraken werden daartoe altijd gedreven door de heilige Geest. Wat is profetie Namens God spreken over: • Het verleden De basis is de Thora Het gaat meer om wat al geopenbaard is dan om nieuwe openbaring Wat is profetie Namens God spreken over: • Het verleden • Het heden De zonde aan de kaak gesteld Jesaja 5:8 Wee degenen die zich huis na huis toe-eigenen, die akker na akker samenvoegen, tot er voor niemand meer ruimte is en zij alleen het land bewonen. Wat is profetie Namens God spreken over: • Het verleden • Het heden De zonde aan de kaak gesteld Kern altijd: eerste gebod, verbondsbreuk Jesaja 1: 4 Wee dit ontrouwe volk, vol ongerechtigheid, volk van zondaars, verdorven geslacht. Zij hebben de HEER verlaten, de Heilige van Israël versmaad, hem de rug toegekeerd. Wat is profetie Namens God spreken over: • Het verleden • Het heden De zonde aan de kaak gesteld Kern altijd: eerste gebod, verbondsbreuk Daarom: oproep tot bekering Jesaja 46: 8 Neem dit ter harte, zondaars, verman je, kom tot inkeer! Wat is profetie Namens God spreken over: • Het verleden • Het heden • De toekomst Bij zonde: aankondiging oordeel In oordeel: aankondiging nieuwe tijd Wat is profetie Namens God spreken over: • Het verleden • Het heden • De toekomst - voorwaardelijk: Als….., dan… - doel is geen info over de toekomst (verschil met waarzeggerij) voorbeeld: Jes 10-11 Assur rukt op tegen Jeruzalem 28 Ze rukken op naar Ajjat, ze trekken door Migron; ze laten de legertros bij Michmas achter, met de hele uitrusting. 29 Ze steken het ravijn over. ‘In Geba zullen we overnachten!’ Rama siddert, Gibea van Saul vlucht weg. … 31 Madmena slaat op de vlucht, de inwoners van Gebim houden zich schuil. 32 Vandaag nog houden ze halt bij Nob, ze ballen de vuist tegen de Sion, tegen de heuvel van Jeruzalem. voorbeeld: Jes 10-11 Dat is het oordeel van de HEER 33 God, de HEER van de hemelse machten, houwt met geweld hun takken af; de hoogste bomen worden omgehakt, de statigste stammen komen ten val. 34 Met een bijl kapt hij de struiken weg. Heel de Libanon wordt door de Machtige geveld. voorbeeld: Jes 10-11 Maar toch is er toekomst 1 Maar uit de stronk van Isaï schiet een telg op, een scheut van zijn wortels komt tot bloei. 2 De geest van de HEER zal op hem rusten: een geest van wijsheid en inzicht, een geest van kracht en verstandig beleid, een geest van kennis en eerbied voor de HEER. 3 Hij ademt eerbied voor de HEER; zijn oordeel stoelt niet op uiterlijke schijn, noch grondt hij zijn vonnis op geruchten. voorbeeld: Jes 10-11 Voor de rest is er toekomst Over de zwakken velt hij een rechtvaardig oordeel, de armen in het land geeft hij een eerlijk vonnis. Hij tuchtigt de aarde met de gesel van zijn mond, met de adem van zijn lippen doodt hij de schuldigen. 5 Hij draagt gerechtigheid als een gordel om zijn lendenen en trouw als een gordel om zijn heupen. voorbeeld: Jes 10-11 Dan zal het vrederijk komen Dan zal een wolf zich neerleggen naast een lam, een panter vlijt zich bij een bokje neer; kalf en leeuw zullen samen weiden en een kleine jongen zal ze hoeden. 7 Een koe en een beer grazen samen, hun jongen liggen bijeen; een leeuw en een rund eten beide stro. 8 Bij het hol van een adder speelt een zuigeling, een kind graait met zijn hand naar het nest van een slang. voorbeeld: Jes 10-11 9 Niemand doet kwaad, niemand sticht onheil op heel mijn heilige berg. Want kennis van de HEER vervult de aarde, zoals het water de bodem van de zee bedekt. 10 Op die dag zal de telg van Isaï als een vaandel voor alle volken staan. Dan zullen de volken hem zoeken en zijn woonplaats zal schitterend zijn. Wat is profetie Aanval Assur Na verwoesting herstel koningshuis Jezus, de wortel van Isaï Het definitieve vrederijk Geestelijk lezen • De lijnen lopen door koningszoon komst Jezus Vrederijk herstel tempel Jezus God woont bij ons • In de taal van toen zwaard wordt ploegschaar ipv tank wordt tractor als 100 jarige sterven ipv eeuwig leven • Geestelijk lezen is niet vergeestelijken letterlijk lezen is ontGeestelijken Psalm 72: 1 O God, wil aan de koning schenken uw recht en wijs beleid, wil hem, de koningszoon, bedenken met uw gerechtigheid. Laat hij uw volk besturen, Here, rechtvaardig, wijs en zacht, en uw ellendigen regeren, hun recht doen op hun klacht. Psalm 72: 2 Dan zullen bergen vrede dragen en heuvels heilig recht. Voor heel het volk zal hij doen dagen het heil, hun toegezegd. Ellendigen zal hij bevrijden van onrecht dat hen drukt en armen redden uit hun lijden, vertreden wie verdrukt. Psalm 72: 4 Oprechten zullen alom groeien, daar ‘t onrecht dan verdwijnt. Ook zal de vrede volop bloeien, totdat geen maan meer schijnt. Van zee tot zee zal hij regeren, zover men volken vindt. Men zal van oost tot west hem eren en prijzen zijn bewind. Psalm 72: 9 De stedelingen zullen groeien zoals het groene kruid. Des konings naam zal altijd bloeien de eeuwen in en uit. Dan zal, na zoveel gunstbewijzen, ‘t gezegend heidendom de roem van deze koning prijzen, die Davids troon beklom. • Gebed Wel thuis en tot 7 februari (dus over 2 weken)