Recht op zelfbeheer iets voor ons? Trevor James 17 maart 2015 Engelse Right to manage • Traditie promoten van het nemen van verantwoordelijkheid voor het beheer door huurders, wettelijk kader: – 1975 – mogelijk om bevoegdheden over te dragen aan TMO – 1985 – mogelijk voor gemeente om beheer over te dragen aan huurderscoöperatieven – 1987 – Estate Management Boards – 1988 – Tenants’ charter –andere verhuurder kiezen – 1993 – Right to manage – 2012 – nieuwe wetgeving voor ‘Right to manage’ Right to Manage • Geeft huurders recht collectief (een deel van) het beheer over te nemen van de verhuurder • Verschillende vormen van Tenant Management Organisation (TMO): – Uitsluitend huurders – meestal een coöperatie – Estate management Board – huurders in meerderheid maar met derden – Community housing association – overdracht bezit Meerderheid van de huurders • TMO moet aantonen dat meerderheid van de huurders achter initiatief staan • Verhuurder moet dan TMO erkennen • TMO krijgt geld voor business plan en training • Een onafhankelijke deskundige beoordeeld TMO • Meerderheid van huurders moet instemmen met overdracht • Elk 5 jaar toetsing dat meerderheid van huurders TMO ondersteunt Niet voor iedereen • Circa 5% van gemeentelijke sociale huurwoningen (80,000 woningen in ± 190 TMO’s • Wel opvallend dat meerderheid in gebieden met ergste achterstand: Resultaten • Beter prijskwaliteitsverhouding dienstverlening • Reparatieverzoeken sneller en goedkoper afgehandeld • Minder huurschulden • Minder frictieleegstand • Huurders tevredenheid beter • Samenwerking met andere organisaties zoals scholen, kerken en de politie – leefbaarheid, veiligheid, kansen voor kinderen, gezondheid NL Recht op Beheer • Initiatief wordt gesteund door Woonbond, LSA, 4 hoog leraren en aantal corporatiedirecteuren • Brede steun politieke partijen en de minister • Waarom een recht? • Maar is er een vraag naar meer verantwoordelijkheid in het beheer? • Kunnen en willen huurders het beheer (gedeeltelijk) overnemen? Waarom een recht? • Niet alle initiatiefnemers vinden een recht nodig, wel het scheppen van mogelijkheden voor huurders • In Engeland blijkt dat het recht huurders meer kansen biedt omdat zij gelijkwaardig zijn, niet afhankelijk van een ‘gunst’ • Een recht past in de participatiesamenleving • Rechten brengen plichten met zich mee • In de discussie wil ik uw mening graag horen Maar is er een vraag? • Deels kip en ei – huurders weten niet dat het kan • Vraag lijkt toe te nemen • Past in de beweging van ‘bottom-up’ (Jan Rotmans) • Belangrijke beweegredenen zijn betaalbaarheid, behoefte aan meer zeggenschap over eigen leefomgeving • Soms in samenhang met andere lokale initiatieven Kunnen en willen huurders het beheer overnemen? • In de afgelopen 30 jaar heb ik meerdere zelfbeheerinitiatieven ondersteund • De overgrote meerderheid doet het langdurig en uitstekend • Bijzondere projecten met ideële doelstellingen maar ook projecten waar huurders zelf het beheer of het bezit hebben overgenomen van een verhuurder Waarom zou je als corporatie het moeten willen? • Initiatieven van onderop kunnen leerzaam zijn voor de organisatie • Bieden voorbeelden van verschillende verhoudingen tussen huurder en verhuurder • Stellen andere eisen aan de cultuur van de organisatie en dat kan bijdragen aan een houding die meer eigen verantwoordelijkheid bij de huurder stimuleert • Betaalbaarheid – beheer goedkoper • Maar let wel “You can’t grow grass roots, top down”