Gajus Julius Caesar

Gaius Julius
Caesar
Een woelig leven
in een woelige
tijd
Gaius Julius Caesar
• Gaius: praenomen
• Julius: nomen gentilicium
De gens Julia was een belangrijke
patricische familie uit het oude
Rome. Ze beweerden van de godin
Venus af te stammen.
• Caesar: cognomen
Het cognomen Caesar is in de
gens Julia al eeuwen voor
Caesars geboorte in gebruik.
Er bestaan 4 mogelijke
etymologische verklaringen voor
zijn cognomen Caesar :
een voorvader van onze Caesar zou
1. met een grote hoeveelheid
haar (caesaries) op zijn hoofd
ter wereld zijn gekomen: lijkt
de meest aannemelijke
verklaring, omdat het bij de
Romeinen gebruikelijk was
dat een cognomen voor het
eerst werd verleend aan
iemand op basis van een
uiterlijk kenmerk.
2. in Afrika in de strijd tegen
Hannibal eigenhandig een
olifant gedood hebben. Het
Punische woord voor ‘olifant’
was ‘caesar’: kan niet
bevestigd worden.
3. zou azuurblauwe (caesii) ogen
van een bijna bovennatuurlijke
aard gehad hebben.
4. zou caeso matris utero (uit de
opengesneden moederbuik)
geboren zijn geweest. Deze
operatie zou dan sectio caesarea
genoemd zijn.
( Eng. Caesarian birth/operation
Fr. opération césarienne
Ned. keizersnede )
Deze verklaring, die het populairst schijnt te
zijn geweest bij antieke auteurs, lijkt op een
foutieve etymologie te zijn gebaseerd en
mag dus
worden
uitgesloten.
100 v.C.:
De geboorte van Caesar
uit handschrift van ca 1400
RISKANTE
EN
AVONTUURLIJKE
JEUGDJAREN:
100 – 75 vC
Het politieke toneel in Rome
tijdens Caesars jeugdjaren
POPULARES
↔
MARIUS
↔
OPTIMATES
SULLA
(gehuwd met de zus van Caesars vader)
CAESAR
- eindoverwinning: 82 vC
- Caesar vlucht weg
uit Rome naar Klein-Azië
81 – 78 vC
- dictatuur: weerwraak op
de populares
na de dood van Sulla (78 vC)
Caesar terug naar Rome: 78 – 75 vC
- Geen politieke interesse
- Interesse voor …
- Veel bezig met uiterlijke
verzorging
- Houdt van discussies
met zijn vrienden
en van …
-Treedt ook op als
succesvol advocaat
→
75 vC: Caesar trekt naar Rhodos om zich
in de welsprekendheid te bekwamen
← Rhodos
STIJGEN OP DE
POLITIEKE
LADDER:
68 – 59 vC
68 vC (32 j. oud):
← QUAESTOR
in Zuid – Spanje (hierdoor
opgenomen in de senaat)
65 vC:
← AEDILIS
in Rome
Caesar immens
populair bij de
massa
63 vC: een (levenslang) tussendoortje:
Caesar wordt tot
pontifex maximus
aangesteld, een ambt dat een groot
moreel gezag met zich meebracht
62 vC:
← PRAETOR
Door het stadsvolk te vergasten op
spectaculaire spelen gedraagt Caesar zich
als een echte popularis en wint zo hun
sympathie. Maar ondanks zijn groeiende
populariteit is hij nog altijd niet de
populairste man in Rome. Die eer is
weggelegd voor Pompejus wegens zijn
militaire successen en voor Crassus, één
van de rijkste mannen van Rome en een
bekwaam generaal
Pompejus
Crassus
60 vC: een uitzonderlijk akkoord:
het eerste triumviraat
Pompejus en Crassus hebben intussen
onenigheid en Caesar treedt als
bemiddelaar op. Zij denken dat ze samen
alle touwtjes in handen kunnen houden
en gooien het met hun drieën op een
akkoord. Als driemanschap regelen ze
onderling de zaken en voeren besluiten
door buiten de senaat om, die zijn macht
ziet afzwakken.
CAESAR
+
POMPEJUS
+
CRASSUS
De onderlinge band wordt nog versterkt
door het huwelijk van Caesars 22-jarige
dochter, Julia, met de 48-jarige
Pompejus.
Pompejus
x
Julia
59 vC (42 j. oud):
← CONSUL
58 vC: PROCONSUL
Na zijn consulaat benoemt de senaat Caesar als
proconsul (gouverneur) van Gallia Cisalpina ( Pogebied), Illyricum (kust van het vroegere
Joegoslavië) en de Provincia Romana (ZuidFrankrijk) voor een periode van 5 jaar. Hij krijgt 4
legioenen toegewezen, het recht om zijn eigen
onderbevelhebbers te kiezen en om kolonies van
Romeinse burgers in den vreemde te vestigen.
HET GROTE
AVONTUUR:
DE GALLISCHE
OORLOG
(58 – 51 vC)
Caesar voor zijn leger in
Gallia
tekstuitgave ca 1500
Een Romeins soldaat
Een Keltische krijger
Romeins geweld
Gallisch weerwerk
←
Gallische helden
Ambiorix
Vercingetorix
En niet te vergeten…
Een fel bevochten strijd
met wisselende kansen
Met de Romeinen als
uiteindelijke overwinnaar
Overgave van Vercingetorix
Caesar schrijft zijn De Bello
Gallico
Giogio Vasari (1574-1611)
D.B.G. I, 1
Gallia est omnis divisa in partes tres,
quarum unam incolunt Belgae, aliam
Aquitani, tertiam qui ipsorum linguā
Celtae, nostrā Galli appellantur
Intussen in Rome …
• Triumviraat valt uiteen door de
dood van Crassus in de strijd tegen
de Parthen.
↔
†
• Julia, dochter van Caesar en vrouw
van Pompejus, sterft, waardoor de
schakel tussen beide mannen
verdwijnt.
• Groeiende rivaliteit en vijandigheid
tussen Pompejus en Caesar. Pompejus
kiest de kant van de senaat en steunt de
optimates.
↔
populares
• In
optimates
52 vC stelt de senaat Pompejus aan
tot consul sine collega
• Na de verovering van Gallië trekt Caesar
in 50 vC naar Gallia Cisalpina om zo
dichter bij Rome te zijn. Deze actie wordt
beschouwd als het voorspel van of de
bedreiging van een openlijke aanval.
↑
• De
senaat beslist dat Caesar zijn leger
moet ontbinden. Hij weigert!
x
DE TWEEDE
BURGEROORLOG:
49 - 48 vC
• Caesar legt dus het senaatsbevel
om zijn leger af te danken naast
zich neer. In 49 vC bivakkeert hij
met zijn leger bij het riviertje de
Rubico, dat de grens tussen zijn
provincia en Italia vormt.
Oversteken betekent burgeroorlog.
Caesar op het
punt de Rubico
over te steken
En dan is het zo
ver…
Zijn manschappen volgen hem
Moderne versie van de oversteek van
Caesar over de Rubico
ALEA JACTA EST
• Na de oversteek rukt Caesar op naar
Rome en bezet op zijn weg de ene stad
na de andere
ROMA
• Pompejus verlaat met de hele regering
Rome en vlucht naar Griekenland.
• Caesar is nu heer en meester van Italië
* In
de zomer van 48 verslaat Caesar
Pompejus’ troepen in Pharsalus (noordGriekenland)
←
• Ook van de burgeroorlog met
Pompejus brengt Caesar verslag uit:
Commentarii de bello civili.
• Achternagezeten door Caesar vlucht
Pompejus naar Egypte, waar de jonge
koning Ptolemaeus hem laat vermoorden
Vlucht van
Pompejus
• In Egypte helpt Caesar
Cleopatra op de troon
* Met Cleopatra beleeft hij een stormachtige
verhouding
• Uit die relatie werd een zoon geboren,
Caesarion
Cleopatra en Caesarion
• Terug in Rome begint Caesar met
hervormingen: hij voert o.a. de Juliaanse
kalender met schrikkeljaar in
• Hij voert grootse bouwwerken uit: o.a.
de Basilica Julia op het Forum
• Omwille van zijn vele militaire
overwinningen krijgt Caesar ongekende
eerbewijzen: hij wordt tot dictator voor
het leven uitgeroepen (45 v.C.)
CAES(ar) DIC(tator
QUART(o): Caesar
dictator voor de 4de
keer. Caesar was
de 1ste Romein die
tijdens zijn leven
op munten werd
afgebeeld
Caesar als alleenheerser met de
wereldbol in zijn hand
DE FATALE
IDEN VAN
MAART
44 v.C.
Omdat Caesar zich meer en meer als
een koning gaat gedragen en zich
teveel macht toeeigent, willen de
patriciërs hem uit de weg ruimen.
Een zestigtal aristocraten,
waaronder Brutus, zijn
adoptiefzoon, zweren tegen hem
samen: Caesar wordt op
15 maart 44 v.C.
met 23 dolksteken
vermoord.
ENKELE
PORTRETTEN
VAN CAESAR
Portret Caesar
door P.P. Rubens
Portret Caesar
door Ingres 1862
Portret Caesar
modern
Portret Caesar
litho door Rudy Pozzatti 1965
“ Zijn jullie er klaar voor om uit
mijn fantastisch werk te lezen? ”