Publications prof. dr. PJEM (Petra) van Dam - FGW-VU

Publications prof. dr. P.J.E.M. (Petra) van Dam
* indicates availability on line, see Links
Books and articles: (thematically)
History of Water: Watermanagement and Hydraulics
• ' Water en land,‘ Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der
Nederlanden/ The Low Countries Historical Review, 124 (2009) 3, 459-466.
• ‘and M. van Tielhof, ‘Repliek: De Nieuwe Waterstaatsgeschiedenis’ Bijdrage aan het
discussiedossier Waterstaat in stedenland, BMGN / The Low Countries Historical Review
1 (2008) 102-112.
• * ‘New Orleans aan het IJ? Een waardering van moderne en oude dijkdoorbraken,’
Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis 16 (2007) 11-18.
• * M. van Tielhof and, ‘Losing land, gaining water. Ecological and financial aspects of
regional water management in Rijnland, 1200-1800. 'Water management, communities,
and Environment. The Low Countries in Comparative Perspective, c. 1000- c. 1800’,
Jaarboek voor Ecologische Geschiedenis 2005/2006, 10 (2006) 63-94.
• M. van Tielhof and, Waterstaat in stedenland. Het hoogheemraadschap van Rijnland voor
1857 (Utrecht 2006).
• ‘De nieuwe waterstaatsgeschiedenis. De interactie tussen mens en natuur in Holland’,
Holland. Regionaal-historisch tijdschrift themanummer ‘De nieuwe
waterstaatsgeschiedenis’ 36 (2004) 3, 128-142.
• 'Rijnland onbegrensd: watergrenzen en kennisgrenzen', in: Tijdschrift voor
Waterstaatsgeschiedenis 12 (2003) 2, 50-58.
• 'Schijven en beuken balken. Een sociaal-ecologische transformatie in de Riederwaard', in:
B. Wouda (red.), Ingelanden als uitbaters. Sociaal-economische studies naar Oud- en
Nieuw-Reijderwaard, een polder op een Zuid-Hollands eiland (Hilversum 2003) 11-44.
• 'Harnessing the wind. The history of windmills in Holland, 1300-1600', in: Paola Galetti,
Pierre Racine, I mulini nell'Europa medievale, Atti del Convegno di San Quirino d'Orcia
21-23 settembre 2000. (Siena 2003), 37-53. Pubblicazioni de centro di studii per la
storia delle campagne e del lavore contadino 21.
• 'Ecological challenges, technological innovations. The modernization of sluice building in
Holland, 1300-1500,' Technology and Culture 43 (2002) 3, 500-520.
• 'Gott schuf das Wasser, die Holländer Holland. Mythen und Fakten zum Wandel der
Umwelt 1300-1600', Frühneuzeit Info (Wenen 2001) 7-13.
• 'Digging for a Dike. Hollands Labour Market ca. 1510' in: Peter Hoppenbrouwers, Jan
Luiten van Zanden [eds.], Peasants into farmers? The transformation of rural economy
and society in the Low Countries (Middle Ages-19th century) in light of the Brenner
debate (Turnhout 2001) 220-255.
• ‘Een terugblik op de eerste tien jaar van de Vereniging voor Waterstaatsgeschiedenis
(1986-1996), Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis 7 (1998) 1, 7-17.
• Vissen in Veenmeren. De sluisvisserij op aal tussen Haarlem en Amsterdam en de
ecologische transformatie in Rijnland, 1440-1530. Dissertatie, Leiden 1997 (Hilversum
1998).
• 'De tanden van de waterwolf. Turfwinning en het onstaan van het Haarlemmermeer 13501550', Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis 2 (1996), 81-92.
• 'Spuien en heien. Innovatie en de rol van de stedelijke elite bij sluisbouw te Spaarndam in
de 15e eeuw', in: L. Giebels (ed.) Zeven eeuwen Rijnlandse uitwatering in Spaarndam
en Halfweg. Van beveiliging naar beheersing (Hilver-sum 1994) 29-47.
• 'Geschiedenis, archeologie en waterbouwkunde: theoretische samenwerkingsmodellen
voor interdisciplinair onderzoek met als vertrekpunt de laatmiddeleeuwse
uitwateringssluizen van Spaarndam', in: Bulletin Koninklijke Nederlandse
Oudheidkundige Bond 93, 1 (1994) 19-30.
• 'Innovatie in de waterbouw in de late middeleeuwen: sluizen en paalwerk te Spaarndam',
in: Jaarboek voor de Geschiedenis van Bedrijf en Techniek 10 (1993) 42-62.
Environmental History: Fish, Rabbits, Coastal Dunes
• Wybren Verstegen and,‘Environmental history: object of study and methodology,’ in: Jan
Boersema, Lucas Reijnders (red.), Principles of Environmental Sciences (Dordrecht
2009) 25-32.
• ‘Fish for feast and fast. Fish consumption in the Netherlands in the Late Middle Ages,’ in:
L. Sicking and D. Abreu-Ferreira (red.) The North Atlantic fisheries in the Middle Ages
and Early Modern period: interdisciplinary approaches in history, archeology, and
biology (Leiden 2008) ter perse.
• `Ein Neubürger in Europa. Menschliche und natürliche Einflüsse auf die Assimilierung des
Kaninchens in den niederländischen Dünen 1300-1700`, B. Herrmann (red.) Beiträge
zum Göttinger Umwelthistorischen Kolloquium 2004-2006 (Universitätsverlag
Göttingen, Göttingen 2007), 167-180.
• ‘Euro-english and the art of environmental history’, Environmental History 10 (2005) 107109.
• Verena Winiwarter et al., ’Environmental History in Europe from 1994 to 2004’,
Enthusiasm and Consolidation’, Environment and History 10 (2004) 501-530.
• ‘Eel fishing in Holland: the Transition to the Early Modern Economy’, International Journal
of Maritime History XV (2003) 2, 163-175.
• 'Feestvissen en vastenvissen. Culturele, ecologische en economische aspecten van de
visconsumptie in de Nederlanden in de Late Middeleeuwen', in: Tijdschrift voor Sociale
Geschiedenis 29 (2003) 467-496.
• And J.M. van Winter, 'Theorie en praktijk van eetregimes in de Middeleeuwen', Tijdschrift
voor Sociale Geschiedenis 29 (2003) 385-412.
• 'Het onderaardse bos. Chronologische afbakeningen in de ecologische geschiedenis',
Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis 28 (2002) 2, 175-202.
• 'Het Hollandse duinkonijn in kaart,' Themanummer ‘Landschap in archieven’. HistorischGeografisch Tijdschrift 20 (2002) 3, 48-52.
• 'De rol van de warande. Geschiedenis en inburgering van het konijn', Jaarboek
Ecologische Geschiedenis 2000, 5 (2002) 59-84.
• 'New habitats for the rabbit in Northern Europe, 1300-1600' in: John Howe, Michael
Wolfe, Inventing medieval landscapes: senses of place in Western Europe (Gainesville
2002) 57-69.
• 'Beyond Local, Natural Ecosystems' Introduction to a special issue on the influence of
trade on ecosystems Environment and History 7, 2 (Cambridge, 2001) 127-130.
• ‘Onkruid verging niet. Het succes van de paling in de Hollandse wateren, 1300-1600’,
Jaarboek voor Ecologische Geschiedenis 1999, 1-22.
Landscape History: Wetlands, Energy landscapes, Mining landscapes
• 'Frühmoderne Städte und Umwelt in den Niederlanden', in: D. Schott, M. Toyka-Seid
(red.) Die Europäische Stadt und ihre Umwelt.
• Het ontstaan van een industrieel veenlandschap. Aspecten van de sociaal-ecologische
transformatie van Holland in de late middeleeuwen’, in A.M.J. de Kraker en G.J. Borger
(red.), Veen-Vis-Zout. Landschappelijke dynamiek in de zuidwestelijke delta van de
Lage Landen (Amsterdam 2007). Geoarchaeological and Bioarchaeological studies vol.
8, 19-34.
• ‘Middeleeuwse bedrijven in zout en zel. De moerneringsrekening van Puttermoer van
1386 in vergelijkend perspectief,’ Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 2006
(Hilversum 2006) 85-114.
• 'Maakbaarheid en Nieuwe Natuur, 1000-2000. De dynamische geschiedenis van het
Hollandse veenweidegebied,' NEHA-Jaarboek voor economische, bedrijfs- en
techniekgeschiedenis 65 (2002) 13-31.
• 'Sinking Peat Bogs: Environmental Change in Holland, 1350-1550,' Environmental History
5, 4 (2000) 32-45.
• 'Stuivend zand en stormende golven. De vorming van de Hollandse kust in de
Middeleeuwen', Madoc 13, 1 (1999) 224-234.
Recent papers, invited guest lectures, etc.
• ‘Water-steam-ice. Environmental perspectives on transitions of water in northwestern
Europe’, Leopoldina Workshop ‘Elements – Continents. Approaches to determinants of
environmental history and their reificiations 14-15 november 2007, DFG Research
Training Group Interdisciplinary Environmental History, Universität Göttingen, 2007.
• ‘Solar salt and fire salt. Environmental aspects of salt production in Northwestern Europe,’
1300-1600, Medieval Academy of America, Toronto, 12-14 April 2007.
• 'Energiegebruik in de zoutproductie 1300-1800. Een vroeg voorbeeld van verspilling',
Onderzoekspresentatie Koninklijke Akademie van Wetenschappen, Vergadering Sectie
Historische wetenschappen, Amsterdam, 11 december 2006.
• 'Ein früher Migrant. Kaninchen in den Dünen', invited guestlecture, Internationaler Max
Planck Researchschool zum Thema 'Werte und Wertewandel in Mittelalter und Neuzeit',
Max Planck Institut für Geschichte, Göttingen, 20 november 2006.
• 'New Orleans aan het IJ? Doorbraken van de IJdijk begin 16e eeuw', Symposium Rampen
en reactie, Amsterdam, 2 november 2006.
• 'Presentatie Waterstaat in stedenland', Hoogheemraadschap van Rijnland, Leiden, 18
oktober 2006.
• 'Woest water', Rijksmuseum voor Oudheidkunde, Leiden, 10 oktober 2006.
• ‘Frühmoderne Städte und Umwelt: Alte und neue Fragen,’ Vortrag Arbeitskreis
Umweltgeschichte, invited guestlecture, Kolloquiumsveranstaltungen Universität,
Göttingen, 26 April 2006.
• 'De ecologische geschiedenis van de kustvlakte, Onderzoekspresentatie De Jonge
Akademie (DJA/ KNAW), Amsterdam, 24 januari 2006.
• ‘Die Niederlande als erste moderne Städtelandschaft,’ invited guestlecture, Ringvorlesung
‚Die europäische Stadt und ihre Umwelt,’ Institut für Geschichte, TU Darmstadt, 22
November 2005.
• M. van Tielhof and, ‘Losing land, gaining water. Ecological and financial aspects of
regional water management in Rijnland, 1200-1800. Paper for the international
workshop Interactions between water management, the environment and the economy
in the North Sea Area, c. 1000-1850, Leiden, 15 October 2005.
e
e
• ‘Geld en waterschap. De financiële hervormingen van Rijnland, 15 -16 eeuw,’ lezing
Studiedag Waterstaat, milieu en economie in Holland, 1200-2000,’ Leiden, 14 oktober
2005.
• ‘Rijnland’ Presentatie op de studiedag van het LORG, NCV, DIVA en Belvedère over
regionale geschiedenis en ruimte. Catharijneconvent, Utrecht, 26 mei 2005.
• ‘Industrial landscapes: the changing relationship between state power and regional power
in the formation of the landscape’, Paper Workshop Landscape and Material Culture,
Vrije Universiteit Brussel en Université Libre de Bruxelles, Brussel, 15 april 2005.
• ‘Turfwinning 1300-1600’, lezing op de Studiedag ‘Veen Vis Zout’. De landschappelijke
gevolgen in de Zuidwest-Delta van de groeiende vraag naar turf, zout en vis sedert de
volle middeleeuwen, Vrije Universiteit, Instituut voor Geo- en Bioarcheologie,
Amsterdam, 28 oktober 2004.
• ‘Tussen turf en tuinboon. Commerciële activiteiten van de rurale elite in laatmiddeleeuws
Holland’, Early Modern History Seminar, Internationaal Instituut voor Sociale
Geschiedenis (IISG), Amsterdam, 7 juni 2004.’
• 'Kaninchengärten in den Dünen. Das Kaninchen in der Sozial- und Wirtschaftsgeschichte
der Niederlande 1300-1600', lezing Kolloqium "Das Tier in der Kultur- und
Naturgeschichte", Gedächtniskolloqium für Dr. Friedrich Goethe (1911-2003),
Niedersächsisches Institut für historische Küstenforschung, Wilhelmshaven, 21
november 2003.
• And M. van Tielhof, 'The Subterranean Forest in the Netherlands. Ecology, technology,
society', paper presented at the Second Conference of ESEH, Prague, 3-6 September
2003.
• M. van Tielhof and, 'Financing water management: the Regional Water Authorities of
Rijnland, 1500-1800', paper presented at the workshop The Political Economy of the
Dutch Republic, Utrecht, 11-12 april 2003.
• 'Geschiedenis van de Hollandse waterstaat in de Middeleeuwen', Gastcollege Universiteit
Leiden, 11 maart 2003.
Recent reviews
• Kein Land ohne Deich...! 'Lebenswelten einer Küstengesellschaft in der Frühen Neuzeit,
M.L. Allemeyer (Göttingen 2006), Environment and History (2008).
• Building on water. Venice, Holland and the construction of the European landscape in
Early Modern times, S. Ciriacono (New York/Oxford 2006), BMGN 2008.
• Warum Europa? Mittelalterliche Grundlagen eines Sonderwegs., M. Mitterauer (München
2003), Tijdschrift voor Economische en Sociale Geschiedenis (2007).
• Abdijmolens tussen Rijn en Schelde - Moulins abbatieux entre Rhin et Escaut Abteimühlen zwischen Rhein und Schelde Thomas Coomans (ed.) (Utrecht 2003):
Bulletin KNOB 103 (2004) 6.
• The management of common land in north west Europe, c. 1500-1850 Martina de Moor,
Leigh Shaw-Taylor and Paul Warde (ed.) Comparative Rural History of the North Sea
Area (CORN) publication series (Turnhout 2002): Environmental History 9 (2004) 4.
• Water technology in the Middle Ages. Cities, monasteries, and waterworks after the
Roman Empire. Roberta J. Magnusson. (Baltimore and London 2001): Technology and
Culture 44 (2003).
• Tot verbeteringe van de neeringe deser stede. Edam en de Zeevang in de late
de
Middeleeuwen en de 16 eeuw C. Boschma-Aarnoudse (Hilversum 2003) Holland.
Regionaal-historisch tijdschrift.
• Working with Water in Medieval Europe. Technology and Resource-use Paolo Squatriti
(ed.) Technology and Change Dl. 3. (Leiden-Boston-Keulen: Brill, 2000): Environmental
History 9 (2003) 4.
• `Roundtable; reviews of Angelika Lampen, Fischerei und Fishhandel in Mittelalter:
Wirtschafts- und Sozialgeschichtliche Untersuchungen nach urkundlichen und
archäologischen Quellen des 6. bis 14. Jahrhundert im Gebiet des Deutschen Reiches
(Husum 2000)’: International Journal for Maritime History 14 (2002).
Various Publications
• 'Holland's polders' in: W. Blockmans (ed.), The roots of western civilization vol. 9 Rural
landscapes J. Gelabert (ed.) (Danbury Connecticut 1994) 81-93. Also published in: De
wording van Europa, vol. 9 De mens en het landschap (Hilversum 1992), 81-93. [Both
with colour plates, paintings and maps on wetland history]
• 'The Roots of the Republic: Victory in an Environmental Crisis' in: H. Balthazar and others
(ed.) The Golden Delta of the Low Countries (Antwerp 1997), also published as 'De
wortels van de Republiek: de overwinning van een milieucrisis' in: Idem, De Gouden
Delta van de Lage Landen (Antwerp 1997) 132-134.
• Items on 'Rabbit' and 'Peat', in: S. Krech III, J. McNeill, C. Merchant (eds.), Encyclopedia
of World Environmental History, Berkshire Publishing Group, Routledge, Massachusetts,
USA (2004) 990, 1031.
• And Marianne Groep-Foncke, ‘Droge voeten in de polder. De vroege geschiedenis van de
waterschappen’, Fibula. Tijdschrift voor de Jeugdbond voor Geschiedenis, 45, 2 (2004)
12-15.
• And Arnold Carmiggelt, Epko Bult, Menno Dijkstra, Daan Hallewas, ‘Middeleeuwen, vroegmoderne tijd en historisch landschap: Holoceen West-Nederland’, in: Muuk ter Schegget
(red.) Nota Nationaal Onderzoeksprogramma Archeologie (werktitel) (2005)
forthcoming.