Gezonde voeding B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Gezonde voeding B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Maak groepjes van 3 personen en start één computer per groepje op B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam spelregels • Het gaat om de goede antwoorden • Als je als eerste inlevert krijg je bonuspunten, maar het moet wel foutloos zijn, anders krijg je strafpunten • De leraar heeft het laatste woord. • Kijk vooral op voedingswijzer.nl om snel te kunnen antwoorden. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Klaar voor ???? 4 5 B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam 2 3 Wat hoort volgens jullie bij gezond eten. • Je krijgt 5 minuten om minstens 5 punten op te schrijven die volgens jouw onderdeel zijn van “gezonde voeding”. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wat is dan gezond eten.?? • • • • Voldoende groenten en fruit en brood Voldoende beweging Veilig voedsel Minder verzadigd vet B.M. Dijkman ROC ASA, • En vooral voldoende………. Amsterdam variatie B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam 1. Groente en fruit Belangrijk vanwege: vitamines, zoals vitamine C en foliumzuur, mineralen zoals kalium, vezels en bioactieve stoffen. 2. Brood, (ontbijt)granen, aardappelen, rijst, pasta en peulvruchten Belangrijk vanwege: koolhydraten, eiwit, vezels, B-vitamines en mineralen zoals ijzer. 3. Zuivel, vlees(waren), vis, ei en vleesvervangers Belangrijk vanwege: eiwit, mineralen zoals ijzer en calcium, B-vitamines en visvetzuren. 4. Vetten en olie Belangrijk vanwege: vitamine A, D en E en essentiële vetzuren. 5. Dranken Belangrijk vanwege: water. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Zoek via internet, voedingscentrum.nl het antwoord op de volgende vragen. • • • • Wat is het doel van vezels in je voeding. Zijn bio-actieve stoffen noodzakelijk Wat is het doel van kalium in je voeding Wat is het doel van foliumzuur bij zwangere vrouwen? B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam • Je krijgt 8 minuten Maar hoe moet je nu omgaan met Gezonde voeding B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam 1. Eet gevarieerd Er is niet één voedingsmiddel dat alle voedingsstoffen in voldoende mate heeft. Wie gevarieerd eet, krijgt alle stoffen binnen die nodig zijn. Bovendien wordt het risico op het binnenkrijgen van eventueel aanwezige ongezonde stoffen gespreid. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam 2. Niet te veel en beweeg Om op een gezond gewicht te blijven, is het belangrijk gevarieerd en gezond te eten met niet te veel calorieën en veel te bewegen. Een gezond lichaamsgewicht verkleint de kans op chronische ziekten. Iemand met een te hoog gewicht heeft meer kans op hart- en vaatziekten, diabetes en bepaalde vormen van kanker. Niet te veel eten betekent ook zuinig zijn met zout en matig met alcohol. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam 3. Minder verzadigd vet Door het gebruik van verzadigd vet te beperken vermindert de kans op hart- en vaatziekten. Vet is wel nodig als bron van onverzadigde vetzuren, vitamine A, D en E en energie. Kies daarom voor vetten met veel onverzadigd vet. Het eten van twee keer vis per week (waarvan ten minste één keer per week vette vis) is van belang vanwege de gezonde visvetzuren. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam 4. Veel groente, fruit en brood Een gezonde voeding bevat ruime porties groente, fruit en brood. Groente, fruit en brood zijn vezelrijke voedingsmiddelen die in verhouding tot hun volume en gewicht weinig calorieën en veel voedingsstoffen leveren. Er wordt dus niet snel te veel van gegeten. Dit is belangrijk voor mensen die letten op hun gewicht. Bovendien verlaagt een ruime consumptie van groente en fruit het risico op chronische ziekten. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam 5. Veilig In voedsel kunnen ongezonde stoffen en bacteriën voorkomen. Ons voedsel is nog nooit zo veilig geweest, maar honderd procent veilig voedsel bestaat niet. Thuis zijn consumenten zelf verantwoordelijk voor de veiligheid. Met het nemen van een aantal eenvoudige maatregelen kan besmetting en ziekte, bijvoorbeeld het risico van een voedselinfectie of -vergiftiging, worden verkleind of voorkomen. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Je krijgt 5 minuten om minstens 5 maatregelen te noemen die jij kunt nemen om voedsel veilig te houden Maak gebruik van internet als je het niet weet. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wat zijn bacteriën En waar zitten ze allemaal B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Je hebt goede bacteriën • Melkzuur-bacterie Deze wordt o.a. gebruikt om kaas te maken Weten jullie nog meer producten die hiermee gemaakt worden? B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam En om het moeilijk te maken… zijn sommige foute bacteriën toch goed. • Hier zitten b.v. poepbacteriën in. • Ook wel Entero’s genoemd B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Maar er zijn ook foute bacteriën • Met enge ziektes tot gevolg B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Die het gevolg zijn van een besmetting… B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Maar ook weer de oorzaak kunnen zijn • Van een besmetting • • • • • B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam verkouden Hoofdpijn Griep Diaree Hart valen Om verspreiding te voorkomen Was je je handen • • • • Na het niezen Na het toilet bezoek Tussen diverse werkzaamheden door Draag geen ringen tijdens je werk B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Maar hoe was je je handen eigenlijk ? • • • • • Met lauw water Met zeep Goed tussen je vingers en ook je polsen Gedurende 30 seconden Goed afspoelen B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Hoe droog je je handen • Droog je handen met een wegwerpdoek • Doe hier ook de kraan mee dicht • Gooi je papier weg in een prullenbak zonder de deksel aan te raken • Op je werkplek wederom je handen wassen. • Omdat de wc deurkruk ook vies is. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Maar hoe groeit een bacterie ? In gunstige omstandigheden, Dwz. Niet te koud, vochtig en licht Deelt een bacterie zich in 20 minuten B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam We onderscheidden 3 soorten bacteriën »Stafylokokken »Salmonella »botulinebacterie B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam 1e soort • Stafylokokken B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Zoek eens op..( 5 minuten) » Stafylokokken » Waar komen deze voor? » Salmonella » Waar komen deze voor? » Botulinebacterie » Waar komen deze voor? B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Stafylokokken Deze komt voor in: neus en keelholte open wonden Puisten Deze verspreid zich door niezen, hoesten en aanraken B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam 2e soort • salmonella B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Salmonella – Deze komt voor in: – kip – eier-producten – Varkensvlees B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Salmonella is heel gevaarlijk voor: • Kleine kinderen • Zieke mensen • Oude mensen met weinig weerstand B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Zorg dus voor het volgende: • Kip moet gaar zijn • Geen rauwe eieren !!!! • Alleen gaar varkensvlees B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam 3e soort Botulinebacterie Deze kan verlammingen veroorzaken Komt voor in oppervlakte water.. (botulisme) B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Botuline • Kan groeien zonder zuurstof • Is te herkennen aan blikken en pakken die bol staan B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wat kunnen we doen om dit allemaal te voorkomen ???? B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam ALLE MAATREGELEN OM BESMETTING TE VOORKOMEN HOREN THUIS IN EEN H.A.C.C.P. PLAN B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wel eens gehoord van •H.A.C.C.P. ?? B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Waar staan de letters H.A.C.C.P. voor. Je krijgt 2 minuten B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam H.A.C.C.P. • • • • • • • • • Is een richtlijn voor hygiënisch werken Is verplicht om mee te werken in voedingsindustrie Is uitgevonden door de N.A.S.A. Geeft werkinstructies vanaf ontvangst van producten, Geeft werkinstructies over bereiding Geeft werkinstructies over uitgifte Geeft werkinstructies over afruimen Geeft werkinstructies over afwassen Kortom, is veelomvattend. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam ontvangst temperaturen van koude producten • • • • • Koude producten mogen niet warmer zijn als: 7°C Kip moet onder de 4 °C Diepvries mag niet warmer zijn als - 15° C B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Temperatuur uitgifte: • Soep, hoofdgerecht, pap, • Alles wat warm is moet boven de 65° C zijn • Uitzonderingen is: • Mixvoeding voor heel zieke patiënten B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wist je dat een vlieg eerst op de poep kan zitten….. En daarna op je broodje ???? B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam ONGEDIERTE BESTRIJDING • Muizengif • Vliegenvangers • Allerlei methoden om ongedierte te bestrijden d.m.v. gif en verspreiding methoden. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam SCHOONMAAKPLAN • Hierin is in een schema aangegeven hoe vaak iets schoon gemaakt dient te worden. • Afzuigkap: 1 x per maand • Vloer : dagelijks • Werkbank: dagelijks B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam De V.W.A. controleert vooral je papieren administratie Betreffende: Temperatuur-registratie Schoonmaakplan En elk jaar een ander hoofd item… B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wat betekenen de letters V.W.A. en hoe heette deze vroeger Je krijgt 2 minuten de tijd om dat op te zoeken B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Werk netjes, schoon en opgeruimd Maak eerst af waar je mee bezig bent voor je aan wat anders begint. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Genoeg over schoonmaken we gaan weer verder met gezonde voeding. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam •Hoe wordt je dan dik ??? B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Dan moet je eerst weten • Wat calorieën zijn Je krijgt 5 minuten om een omschrijving te zoeken voor calorieën en om Op te zoeken hoeveel calorieën er in een glas bier zit. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam o.k. Wat zijn calorieën ??? Calorie is een maat voor de hoeveelheid energie. De hoeveelheid energie in eten wordt berekend in kilocalorieën (afkorting kcal). Net zoals we kilometers gebruiken voor het meten van de afstand, en liters voor… B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam En hoeveel calorieën levert dan een glas bier ??? • Een glas bier levert 100 calorieën ! • oftewel • 420 kilojoules B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wat is dan weer een kilojoule ?? Dat is de nieuwe naam voor calorie • De hoeveelheid kilojoules kan worden omgerekend door een kilocalorie te vermenigvuldigen met 4,2: • dus 1 kcal = 4,2 kJ. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Maar hoe wordt je dan dik ?? • Te veel eten slaat je lichaam op voor als je eens een keer te weinig binnen krijgt.(in de vorm van vet.) • Je wordt dikker als je vaak te veel eet • en je wordt juist mager als je vaak te weinig energie binnen krijgt. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Als je dus niet meer calorieën eet, dan je verbruikt…. • Is dit het resultaat. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Ben jij te dik ?? • • • • Ga naar: www.voedingscentrum.nl En zoek naar BMI (body mass index) Om te kijken of jij te zwaar bent. • 5 minuten om het uit te zoeken B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Soorten Vet • Verzadigd vet • Onverzadigd vet • Verborgen vet. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Verzadigd vet • • • • • • • • • Producten waar veel verzadigd vet in zit zijn: Palmolie, kokosolie, boter, vet vlees, vette kaas, 48 + snacks, fastfood, koek en chocolade. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Onverzadigd vet • Onverzadigd vet is vloeibaar als dit buiten de koelkast bewaard wordt. Het zit in: • • • • plantaardige olie dieetmargarine, halvarine, vette vis en noten. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Van verborgen vet, • Zie je niet dat het er in zit. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Schrijf eens 5 producten op waar verborgen vet in zit. Je krijgt hiervoor 5 minuten. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Verborgen vet B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Vet in kaas • Kaas heb je diverse soorten B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Noem minstens 4 soorten kaas. Je krijgt 3 minuten de tijd B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Oude kaas Jonge kaas Belegen kaas Extra belegen kaas Smeer kaas Overjarige kaas B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Maar vet in kaas dan???? • 48 + betekent: • 48 % van de droge stof bestaat uit vet. • 40+ betekent: • 30+ betekent: • 20+ betekent: B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Maar wat is dan geëmulgeerd vet ??? En on-geëmulgeerd vet B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Zoek op op internet, Wat is geemulgeerd vet Wat is ongeemulgeerd vet Je krijgt 4 minuten de tijd. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Geëmulgeerd vet • Als vocht en water een emulsie vormen. • B.v. in kaas, margarine, halvarine • Als dit niet het geval is noemt men het ongeëmulgeerd vet. • Pindakaas, dressing, • Als geëmulgeerd vet verwarmt wordt, is het ongeëmulgeerd vet. Denk b.v. aan boter. • Geëmulgeerd vet is lichter verteerbaar. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Je krijgt 5 minuten om de volgende vragen te beantwoorden. Wat is omega 3. Waar komt omega 3 veel in voor. Wat was de naam van omega 3 voorheen. Waarvoor is omega 3 goed. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Omega 3 antwoorden • • • • Omega 3 is vetolie Komt vooral voor in vette vis Linolzuur concentratie B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wat zijn dan koolhydraten ?? • Een koolhydraat is een verzamelnaam voor verschillende soorten suiker. Alle koolhydraten, worden in ons spijsverteringskanaal afgebroken en komen als glucose (vorm van suiker) in ons bloed terecht. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wat zijn producten waar veel koolhydraten inzitten… • Zoek eens 5 producten waar veel koolhydraten inzitten. • Je krijgt hiervoor 5 minuten. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam En dan ?? • Dit glucose wordt via het bloed vervoerd naar alle delen van ons lichaam en dient als brandstof. • Glucose is zodoende onmisbaar voor het goed functioneren van ons lichaam. • Wanneer het glucosegehalte in ons bloed te laag wordt, krijgen we honger. • Te veel glucose betekent dat je het als vet opslaat. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Enkelvoudig koolhydraten • Enkelvoudige koolhydraten vind je onder andere in fruit, melk en groenten. (druivensuiker) • Ook vind je enkelvoudige koolhydraten in alle producten in de supermarkt waar suiker in de ingrediëntenlijst staat vermeld, zoals gebak, snoep en siroop. • in de eerste groep (fruit en groenten) zitten de enkelvoudige koolhydraten in en rondom vezels, mineralen en vitaminen. • In de tweede groep (snoep en gebak) zitten alleen maar enkelvoudige koolhydraten en geen belangrijke voedingsstoffen. Je lichaam heeft daarom niets aan die tweede groep. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Complexe koolhydraten • Complexe koolhydraten vind je in brood, aardappelen, rijst, pasta en sommige groenten (b.v. volkoren) • Omdat complexe koolhydraten veel vezels bevatten kost het je lichaam veel meer energie (calorieën) om ze om te zetten in glucose. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Koolhydraten … B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Je krijgt 3 minuten voor de volgende vraag Zoek op internet op welke koolhydraat heel snel opgenomen wordt in je bloed. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wist je dat koolhydraten die niet gebruikt worden… • In je lichaam worden opgeslagen als vet. • Dat dit vet pas verbruikt wordt als je veel beweegt, en minder eet. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam eiwitten • Eiwitten zijn de bouwstenen van de spieren. Zij garanderen snel spierherstel en spiergroei. Zonder eiwitten kun je geen spieren opbouwen. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam • Zoek eens naar producten waar veel eiwitten inzitten. • Noem er minstens 5 • Je krijgt hiervoor 5 minuten de tijd. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Waar zitten eiwitten dan in ?? • • • • • • Vis Gevogelte Vlees Noten Zuivel Bonen B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Eiwitten … B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Wat doen eiwitten dan allemaal.. Bij heel veel wat er met eten gebeurd, is de schuld van de eiwitten: Bouillon is blind---eiwit, Soep is overgekookt---eiwit, Slagroom wordt dik---eiwit Pan is aangebrand---eiwit Vlees is lekker bruin---eiwit B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Vitamines. • Er zijn verschillende soorten vitamines. • Je hebt ze allemaal nodig om gezond te blijven. • De volgende vragen gaan over vitamines.. • Kijk eens bij www.voedingswijzer.nl wat daar staat over vitamines Je krijgt 5 minuten Welke vitamines zijn oplosbaar in vet Waardoor gaat vitamine C verloren Wat krijg je bij een tekort aan vitamine B Waar krijg je vitamine D van. Zitten er meer vitamine in gekookte groenten of in rauwkost B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Nu weten we al heel veel over gezonde voeding Maar wat zijn nu de regels om een aantrekkelijk menu te maken. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Je moet op een aantal dingen letten bij het samenstellen van een menu Let op smaak Let op kleur Let op consistentie Let op ingrediënten Let op het seizoen B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Bij het samenstellen van een menu, moet je op een aantal dingen letten.. Noem er 5 (het antwoord stond in de vorige dia.) Je krijgt 5 minuten de tijd. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Even oefenen wat is er mis met het volgende menu • • • • • • Tomatensoep Biefstuk Rode wijn saus Bietjes Gekookte aardappelen Aardbeienvla B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Nu voor het eggie wat is er mis in dit menu. Witte crème soep Roomsnitzel Vleesjus Bloemkool bechamelsaus Aardappelpuree Blanke vla B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam En met deze • • • • • Garnalencocktail Tongfilet picasso Gebakken aardappelen Gekookte sperziebonen fruitcocktail B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam En als je dan lekker gekookt heb • Moet je nog tafel dekken • • • • Zorg voor een schoon tafellaken Zorg voor schone servetten Zorg voor schoon glaswerk Zorg voor de vaste attributen Let ook op het “menuschema” • • • • • • • • Koud voorgerecht Soep Warm voorgerecht Hoofdgerecht vis spoom Hoofdgerecht vlees Nagerecht koud Dit kan nog uitgebreid worden tot 15 gangen.. !!! Hoe dek je nu zo’n menu • • • • • Koud voorgerecht—mes en vork Cocktail– kleine vork en kleine lepel Soep –lepel Warm voorgerecht– mes en vork Hoofdgerecht – mes en vork Dit dient altijd netjes en schoon te gebeuren!!!! • • • • • Mes altijd rechts, met snijkant richting het bord. Lepel altijd rechts Vork altijd links Voor het nagerecht geld: Mes, vork, lepel boven het bord. • Het oppoetsen van bestek noemt men ook wel poleren. • Poleren doe je met een droge of licht vochtige doek. • Je poets het servies en bestek en glaswerk tot het helemaal schoon is. Maak zelf een menu van 4 gangen. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Maak nu een menu van 6 gangen voor de 1e kerstdag. Je verwacht 60 gasten. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam • Teken ook een dekschema voor jouw gemaakte menu Huren van serviesgoed reken nu uit hoeveel bestek en servies je moet bestellen om dit menu te kunnen serveren. Weet je dat.. • • • • • Een witte snijplank is voor… Een rode snijplank is voor…rauw vlees. Een blauwe snijplank is voor rauwe vis. Een bruine snijplank is voor gaar vlees. Een gele snijplank is voor kip en kalkoen. B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Even een herhaling • Maak deze opdracht • Welke snijplank en gereedschappen heb je nodig voor de volgende gerechten B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam • • • • • • • • • Bruine bonensoep Minestronesoep Huzarensalade Hartige salade Broodje brie gezond Uitsmijter hamkaas Broodje warm vlees Sate met brood Toast met champignons B.M. Dijkman ROC ASA, Amsterdam Zo, • Welkom bij Horeca Services