Successen en valkuilen - BCTI Business Support

Workshop 2
Successen en valkuilen bij
samenwerking tussen ROC’s en
Praktijkopleidingscentra in de
Techniek
Dr. Jo Box
Duncan Management BV
Waarom samenwerken?
De klovenproblematiek:
– Kenniskloof
– Infrastructuurkloof
– Cultuurkloof
– Relationele kloof
– Doorstroomkloof
Bijkomend:
• dalende leerlingenaantallen
• bekostiging
• verbreding
• vergrijzing
• invoering van CGO
• bedrijfsleven investeert veel in beroepsonderwijs
Aard van proces: innovatie
• Inside out ? = innovatie voor klant, vanuit bestaande
systeem
• Outside in ? = innovatie met klant, vanuit veranderd
systeem =
co-design
“Effectief en slim innoveren is niet mogelijk zonder directe
betrokkenheid van de doelgroep (klant, klantsysteem)”
(De Vijlder, 2007)
Co-design met het bedrijfsleven
Publiek Private Samenwerking (PPS)
Probleem:
• Opleiden is voor bedrijven geen core-business
• Groot aantal bedrijven
Hoe, met wie samen te werken?
Samenwerken op brancheniveau
Opleidingsbedrijven van samenwerkingsverbanden
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Praktijkopleidingsbedrijven van branches
Nemen leerlingen in dienst en detacheren
Ontzorgen de leerbedrijven
Goed geëquipeerde werkplaatsen en
praktijkinstructeurs
Kennis van de branche
Bedrijven vormen bestuur
Aansluiting op de wensen van bedrijven,
maatwerk
Theorie + diplomering worden verzorgd door
ROC
Praktijkopleiders staan los van ROC
Samenwerken door integratie
• Integratie van ROC (theorie) en Opleidingsbedrijf
(praktijk)
• Gezamenlijke visie
• Gezamenlijk management/bestuur
• Een onderwijsconcept: praktijk + theorie geïntegreerd
• Nieuwe arrangementen (blokweken)
• Een team
• Een locatie/werkplaats
• Gescheiden financiën, met onderlinge verrekening
Varianten van co-design
OBM Metaal
Lichte vorm van samenwerking
Uitvoering bij ROC
Innovam
SPBU IW
Natuursteen
Dakdekkers
Vergaande vorm van
samenwerking
Uitvoering bij
Opleidingsbedrijf
branche
Voordelen Co-design
• Invulling samenwerking met
bedrijfsleven
• Dichten van de kloven
• Praktijk centraal
• Integratie praktijk + theorie
• Facility sharing
Valkuilen Co-design
• Regie verschuift van ROC naar bedrijfsleven
• Einde van automie van docenten
• Balans vinden tussen belangen van ROC en
bedrijfsleven
• Cultuurverschillen (afspraak = afspraak)
• Draagvlak
• Financiële problemen bij ROC’s (dalend
leerlingenaantal)
• Verschillende referentiekaders tussen leiding en
werkvloer
• Beperkte aandacht voor verwerven en behoud
van draagvlak
Succesfactoren
• Lange termijn visie op beroepsonderwijs
• Besef van win - win situatie
• Eenheid van visie: noodzaak van PP
samenwerking
• Gezamenlijk onderwijsconcept
• Persoonlijke chemie tussen partners; vertrouwen
• Effectief onderwijskundig leiderschap
• Integrale aanpak op alle domeinen (HRM,
financieel, facilitair,etc)
• Financiële exploitatie sluitend
• Voorkomen dubbele overhead
• Draagvlak bij personeel en besturen/directie
• Continuïteit in management en visie
Uitvoering: onderwijsconcept (BBL)
– Loslaten van BBL systeem van 1 dag naar
school: blokweken
– Praktijk + theorie geïntegreerd in beroepstaken
en projecten
– Taken en projecten als simulatie van praktijk
– Bedrijven kiezen uit taken en projecten
passend bij bedrijf
– Simulatiewerkplaats als bedrijf
– Gezamenlijk team van docenten + instructeurs
– Planners waarin is bepaald: wie doet wat,
wanneer en hoe
– Afstemming van theorie op taken: ‘just in time’
– Regelmatige evaluaties met leerlingen en
bedrijven
Belemmeringen
• Onbalans in verantwoordelijkheid tussen ROC en
Bedrijfsleven
• ROC is eindverantwoordelijk voor onderwijs en
examinering
• WEB gaat uit van inside out samenwerking
• Huidige samenwerking is marginaal (VNO/NCW/MKB)
• Zonder zeggenschap willen bedrijven geen
verantwoordelijkheid voor prestaties en resultaten van het
MBO
• Afhankelijkheid van personen (visie + chemie)
• Fiscale aspecten (BTW)
De toekomst van het technisch MBO
• Zonder mederegie van bedrijfsleven is technisch
beroepsonderwijs einde verhaal
• Mederegie op basis van outside in
• Bedrijven betrekken bij onderwijsontwikkeling en
uitvoering
• Technische opleidingen uit de school halen, huisvesten in
bedrijfsomgeving als ‘branchescholen’
• Opleiden in niet-schoolse, bedrijfsmatige omgeving
• Opleiden in up to date simulatie werkplaats
• Opleiden met simulatie beroepstaken of projecten
Integrale benadering co-design
Achtergronddomein
Persoonlijke leiderschapscompetenties
Sturingsdomeinen
Bedrijfsorganisatie
Omgeving:
branche + school
Onderwijsorganisatie
Personeel
Visie, passie en
ervaring
MT
ROC/branche
Wet en
regelgeving
Ontwikkeling
leerlingen
Facilitair
Cultuur
Feedback
Resultaten