Hoorcollege 13 december Bas Teusink Principes van regulatie -Signal transduction pathways Onafhankelijk van wat men doet,functies van cellen ongestoord door. Homeostase Aan de andere kant, flexibiliteit nodig om om te kunnen gaan met verscheidene situaties (sprinten, schrikken) Hormonen(bvb.Glucagon lever maakt glucose) Enzymen aansturen aansturing vanuit hersenen (peertjes & appels, door stress eten) Lever glucose spier (steady state ) Negatieve feedback = product remt proces af - Met toename van consumptie, neemt productie af. V Steady state [glc ] Vet blijkt endocrien te zijn scheidt veel hormonen af. Leptine =vrij nieuwe hormoon (ong. 10 jaar geleden ontdekt) Heeft vooral invloed op je hersenen, remt honger. Toch wordt mens dikker:Maar door andere prikkels eten mensen te veel, weinig activiteit, goed geïsoleerde huizen: nooit koud. V (snelheid enzym) = vmax * (t1/ (1+Km/S)) Beïnvloeden alle 3 de activiteit van enzymen -Allostere regulatie -genexpressie -(de)phosphorylering (posttranslationele modificaties) Glycolyse, belangrijkste functie van route: -ATP maken -pyruvaat dat cytroenzuurcyclus ingaat en nog meer ATP maakt ATP+AMP 2 ADP Veel AMP en veel ADP = weinig ATP, dus behoefte hieraan Eerste stappen glycose zijn irreversibel dat zijn de aan/uitknoppen voor enzymen Veel AMP = Te weinig ATP Aantekeningen (2x)Principes van metabolisme Steady state = constante stroom Maar geen evenwicht, omdat niet alle concentraties 0. Binnen grotere concentratie dan buiten systeem. Enzymen: katalyseren reacties maar veranderen NIET thermodynamica! Alle ΔG’s moeten negatief zijn, anders loopt er geen stroom Soms probleem: evenwicht bereikt (ΔG = 0), hoe reactie toch laten lopen? - Heel veel substraat toevoegen (extra vrije energie erin stoppen) Cel bestaat uit en metabolisme moet al deze dingen maken: 50% protein 10% lipid 1-2% DNA 10 % rRNA (m, t, r=grootste bulk) 10 – 30% celwand Vitaminen/mineralen (K+) ATP bij veel reacties gebruikt, belangrijkste carrier voor vrije energie betaalmiddel voor ΔG. Andere varianten: CTP. GTP, UTP en TTP Worden allemaal in RNA & DNA ingebouwd. GTP-hydrolyse = eiwitsynthese. (4 GTP’s nodig/aminozuur dat geplakt wordt aan een eiwit) UTP-hydrolyse UDP-glucose glycogeen (ketting glucosemoleculen) CTP = lipidsynthese (soms celwand) NADH (catabolisme=het afbreken van stoffen) - Puur voor energie en NADPH (anabolisme= het opbouwen voor stoffen) Verschillende deeltjes nodig want, één carrier heeft een bepaalde ratio in een cel. Zowel afbraak als synthese plaats laten vinden in een systeem(cytosol), dan handig om 2 verschillende redoxkoppels te hebben. Of verschillende compartimenten nemen. AcetylCoA – belangrijk voor het VETzuur synthese Zie BB slides Behoud van elektronen: redox: CH4 = C4- H4+ CO2 = C4+ 022CH4 + O2 H2O + CO2 Acetaat = CH3COOH = C3- H3+ Koolhydraten omzetten naar O2, voor verbranding, ATP eruit produceren. 6 typen reacties ingedeeld in EC code van enzymen -Redoxreacties (oxidoreductases) -groepsoverdracht tranferases -synthetases (bindingvorming mbv ATP) -isomerases (bvb g6p f6p) -hydrolases (splitsing door reactie met water) -synthases (vorming dubbele binding bij eliminatie van andere binding) Alcohol stimuleert plashormoon = Hersenvolume krimpt (veel vochtverlies) = hoofdpijn ook Acetyldehydrogenase (aziaten kunnen dit niet verteren = heel ziek) Ook kanker waarschijnlijk een metabole ziekte = veranderde metabolisme, fermenteren lactaat.