Notitie Algemene informatie

Commissie van Deskundigen pijler 2b
Herbeoordeling september 2016
ALGEMENE INFORMATIE AAN DE ONTWIKKELAARS
Van
Aan
Betreft
Datum
Commissie van deskundigen Kwaliteitsinstrumenten pijler 2b
Ontwikkelaars instrumenten Cliëntervaring pijler 2b.
Herbeoordeling in het kader van de waaier 2017 – 2019; algemene informatie
oktober 2016
1. Aanleiding en doel
In september 2016 heeft de Commissie van Deskundigen over alle instrumenten uit de waaier van
instrumenten Cliëntervaring een herbeoordeling uitgevoerd. Die markeert de afronding van fase I
van het Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg, waarin pijler 2b betrekking had op cliëntervaringen.
Tegelijkertijd vormt deze herbeoordeling het startpunt voor Bouwsteen 2 als onderdeel van het
vernieuwde Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg (november 2015).
De waaier behoudt haar plek binnen het Kwaliteitskader. De VGN publiceert de waaier van
toegelaten instrumenten voor het bepalen van cliëntervaringen en het in kaart brengen van
individuele wensen tot verbetering. Het bestuur van de VGN zal zich in fase II (periode 2017 – 2019)
ook laten bijstaan door de Commissie van Deskundigen.
Bij aanvang van fase II schetst de commissie de werkwijze bij de beoordeling voor de periode 2017 –
2019. Tevens wil de commissie aan alle ontwikkelaars een aantal algemene aandachtspunten
meegeven voor fase II. Naast deze algemene informatie ontvangen alle ontwikkelaars een specifieke
beoordeling van hun instrumentarium.
De commissie beoogt hiermee aan de ontwikkelaars een helder perspectief te schetsen voor de
volgende fase van doorontwikkeling, met zicht op continuïteit en op te verrichten activiteiten
gedurende de periode 2017-2019.
Op deze plaats spreekt de commissie haar waardering uit voor de voortdurende inzet van de
ontwikkelaars om hun instrument almaar te verbeteren. Er is door velen hard aan gewerkt.
2. Ambities fase II
In fase I heeft de nadruk gelegen op de methodologie van het vaststellen van cliëntervaringen.
De commissie wil in fase II de professionalisering verder bevorderen. Uiteraard van de instrumenten
zelf, maar daarnaast professionalisering van het gebruik van de instrumenten en de inbedding in de
context van de organisatie en/of de organisatieontwikkeling. Dat betekent aandacht voor een aantal
randvoorwaarden. Deze hebben hun beslag gekregen in de toegevoegde criteria 5 – 7. De
vertrouwde criteria 1 – 4 blijven gehandhaafd.
De commissie hanteert in fase II deze criteria:
1.
2.
3.
4.
Het instrument levert cliëntinformatie op individueel niveau
De systematiek is ingebed in de zorgplancyclus
Het instrument geeft zicht op ervaringen en concrete verbeterwensen van de individuele cliënt
Gegevens kunnen (anoniem) worden geaggregeerd naar verschillende niveaus (team,
afdeling/vestiging, organisatie)
5. Er zijn waarborgen voor continuïteit van de ontwikkelaar wat betreft voortbestaan en
doorontwikkeling
6. Geëxpliciteerd is onder welke omstandigheden het instrumentarium zinvol gebruikt kan worden,
en onder welke voorwaarden het bij de gebruiker tot zijn recht komt
7. Beschreven is hoe bij potentiële gebruikers toetsing plaatsvindt op de aanwezigheid van de
voorwaarden voor adequaat gebruik van het instrumentarium.
1
Commissie van Deskundigen pijler 2b
Herbeoordeling september 2016
Deze inhoudelijke criteria zijn ontleend aan de ambities en doelstellingen van het Kwaliteitskader
Gehandicaptenzorg. Daarnaast gelden uiteraard eisen aan de psychometrische eigenschappen:
betrouwbaarheid en validiteit.
3. Herbeoordeling september 2016
De Commissie beoogt over de jaren heen ontwikkeling en verbetering van het instrumentarium te
bewerkstelligen, dit binnen de gegeven uitgangspunten van de instrumenten voor cliëntervaring. Er
is al veel bereikt, maar veel instrumenten kunnen nog beter; dat moeten we ook nastreven, het komt
de cliënten toe.
We vragen daarom van alle instrumenten dat ze geoptimaliseerd en actueel gehouden worden met
betrekking tot validiteit en betrouwbaarheid (binnen de daarbij passende onderzoekstraditie), en dat
nadere uitwerking en aanscherping plaats heeft van de voorwaarden voor optimaal gebruik. Bij
sommige instrumenten is naar het oordeel van commissie de ontwikkeling verder gevorderd dan bij
andere of is er sprake van een duidelijker ontwikkeltraject voor de komende jaren. De commissie ziet
graag dat de professionalisering van de instrumenten min of meer gelijke tred houdt. Ze formuleert
daarom nu een oordeel over toelating tot de waaier in drie categorieën:
1. Het instrumentarium wordt toegelaten tot de waaier voor de periode 2017 – 2019
Instrumenten met de classificatie 1 laten jaarlijks zien welke tussentijdse bijstelling heeft
plaatsgevonden en worden in het laatste jaar beoordeeld op basis van de criteria of
bijstelling/ ontwikkeling voldoende heeft plaatsgevonden. Na die periode kan opnieuw een
classificatie 1 of 2 gegeven worden.
Dit is het geval wanneer de criteria 1 – 4 op orde zijn. De commissie adviseert over zaken die in de
doorontwikkeling aandacht verdienen. Tussentijds zal de commissie feedback geven op updates van
de verdere ontwikkeling, als de ontwikkelaar dat wenst.
Voor de criteria 5 – 7 geldt dat ontwikkelaars de gelegenheid krijgen om deze nader vorm te geven.
Net als in de afgelopen periode zal de commissie aan de ontwikkelaars vragen om jaarlijks de
vorderingen in de doorontwikkeling te rapporteren. De commissie reageert daarop met feedback ten
behoeve van de verdere ontwikkeling en professionalisering.
Aan het einde van fase II, in 2019, vindt wederom een beoordeling plaats aan de hand van de criteria
1 - 7. Dan moeten ook de psychometrische eigenschappen betrouwbaarheid en validiteit actueel
bepaald zijn.
Zie paragraaf 8 voor het werkplan van de commissie, met de activiteiten en data.
2. Het instrumentarium wordt met ontwikkelopgave toegelaten tot de waaier 2017 - 2019
Instrumenten met de classificatie 2 laten jaarlijks zien welke tussentijdse bijstelling heeft
plaatsgevonden en jaarlijks wordt beoordeeld of bijstelling/ ontwikkeling/onderbouwing
voldoende heeft plaatsgevonden. Na elke beoordeling kan opnieuw een duiding van 1 of 2
worden gegeven.
Dat is het geval wanneer een of meer van de criteria 1 – 4 naar het oordeel van de commissie nog
niet toereikend zijn gerealiseerd. De commissie wijst op zaken die in de doorontwikkeling aandacht
behoeven en vraagt voor eind december 2016 om het ontwikkelplan ter zake.
2
Commissie van Deskundigen pijler 2b
Herbeoordeling september 2016
De commissie zal de bereikte voortgang in september 2017 beoordelen. Indien voldoende
vorderingen zijn bereikt, zal de status geduid worden als categorie 1: ‘toegelaten tot de waaier voor
2018 -2019’.
Voor de criteria 5 – 7 geldt dat ontwikkelaars de gelegenheid krijgen om deze nader vorm te geven.
Net als in de afgelopen periode zal de commissie aan de ontwikkelaars vragen om jaarlijks de
vorderingen in de doorontwikkeling te rapporteren. De commissie reageert daarop met feedback ten
behoeve van de verdere ontwikkeling en professionalisering.
Aan het einde van fase II, in 2019, vindt wederom een integrale herbeoordeling plaats aan de hand
van de criteria 1 - 7. Dan moeten ook psychometrische eigenschappen betrouwbaarheid en validiteit
actueel bepaald zijn.
Zie paragraaf 8 voor het werkplan van de commissie, met de activiteiten en data.
3. Het instrumentarium wordt afgewezen
Dit is het geval wanneer een of meer van de criteria 1 – 4 niet toereikend zijn en er naar het oordeel
van de commissie in de afgelopen periode onvoldoende verbetering heeft plaatsgevonden en
onvoldoende perspectief is op de noodzakelijke verbetering. Bij lopende trajecten is er een jaar de
gelegenheid het instrument nog te gebruiken respectievelijk af te bouwen, en hebben organisaties
de mogelijkheid een ander instrument te kiezen.
Het staat de ontwikkelaar vrij om een verbeterde versie van het instrumentarium alsnog opnieuw
aan te bieden. Jaarlijks bestaat die gelegenheid in september.
Een bijzondere omstandigheid kan zich voordoen als cruciale informatie ontbreekt maar op korte
termijn wordt aangeleverd. De commissie kan dan het oordeel voor een beperkte periode
aanhouden.
4. Contact met de ontwikkelaars
Ontmoetingen
In maart 2017 organiseert de commissie een bijeenkomst waarvoor alle ontwikkelaars worden
uitgenodigd. Dan bespreken we ontwikkelthema’s die voor alle instrumenten van belang zijn. In elk
geval zal dan aan de orde zijn de kwestie van inbedding in de organisatie die een instrumentarium
gebruikt, en hoe de ontwikkelaar die kan bevorderen. Ook bespreken we hoe de ervaringen zijn met
de aansluiting van instrumenten bij specifieke cliëntengroepen. Is het nodig om voor bepaalde
groepen nadere ontwikkeling in gang te zetten?
In maart 2018 zal de commissie in gesprek gaan met elk van de ontwikkelaars en een of meer van de
organisaties die hun instrumentarium gebruiken, medewerkers en cliënten van hen worden daarbij
uitgenodigd. Deze bijeenkomst is vergelijkbaar met de ontmoetingen op 30 en 31 maart jongstleden.
Dan ligt het accent op de praktijk van het werken met het instrumentarium.
Schriftelijk
Net als in fase I zullen de ontwikkelaars hun ontwikkelplannen en updates schriftelijk aanleveren. Dat
gebeurt bij de secretaris via [email protected]. De commissie zal daarop
schriftelijk reageren. Formele besluiten worden u ter kennis gebracht via de VGN.
3
Commissie van Deskundigen pijler 2b
Herbeoordeling september 2016
5. Beoordelingsmoment najaar 2019
Aan het einde van fase II vindt weer een beoordeling plaats, een go/no-go moment naar de volgende
fase. Te zijnertijd zal de commissie u informeren over de wijze waarop de beoordeling plaatsvindt.
6. Expertmeeting EMB
In het voorjaar 2017 organiseert de commissie een expertmeeting, met als doel te komen tot kaders
en criteria voor instrumenten voor deze doelgroepen. Uitgenodigd worden de ontwikkelaars die een
EMB-instrument hebben ontwikkeld, of een variant op een bestaand instrument.
7. Nieuwe instrumenten
Jaarlijks kunnen in september nieuwe instrumenten worden ingediend. De commissie beoordeelt
deze aan de hand van de geldende criteria zoals onder 2 genoemd, en let daarnaast op de
toegevoegde waarde van het instrument ten opzichte van de samenstelling van de waaier op dat
moment.
8. Werkplan
Het overzicht op de volgende pagina bevat het werkplan van de commissie voor de periode tot en
met 2019.
4
Commissie van Deskundigen pijler 2b
TIJDVAK
CATEGORIE 1
Toegelaten tot de waaier
2017 - 2019
December 2016
Januari 2017
Maart 2017
1 september 2017
Half september
2017
Maart 2018
1 September 2018
Half september
2018
Maart 2019
1 September 2019
Half september
2019
Bijeenkomst van de
commissie met alle
ontwikkelaars
Indienen plan
doorontwikkeling criteria
5 – 7.
Vrijwillig: rapporteren over
doorontwikkeling criteria
1 – 4.
Feedback op de plannen en
vorderingen
criteria 5 – 7.
Suggesties bij vorderingen
doorontwikkeling 1 - 4.
Ontmoeting van de
commissie met elk van de
ontwikkelaars en enkele
gebruikers
Rapportage over
doorontwikkeling criteria
5 – 7.
Vrijwillig: Rapportage over
doorontwikkeling criteria
1 – 4.
Feedback op de
vorderingencriteria 5 – 7.
Suggesties bij plannen
doorontwikkeling criteria
1- 4.
Bijeenkomst van de
commissie met alle
ontwikkelaars.
Rapportage gerealiseerde
ontwikkeling criteria
1 – 7.
Rapportage inzake
betrouwbaarheid en
validiteit.
Beoordeling tegen de
achtergrond van het
Kwaliteitskader
Gehandicaptenzorg.
Herbeoordeling september 2016
CATEGORIE 2
Met ontwikkelopgave
toegelaten tot de waaier
2017 - 2019
Indienen plan
doorontwikkeling criteria
1 – 4.
Overige
Feedback van de
commissie op plannen
door doorontwikkeling
criteria 1 – 4.
Bijeenkomst van de
commissie met alle
ontwikkelaars
Indienen plan
doorontwikkeling criteria
5 – 7.
Rapporteren over
doorontwikkeling criteria
1 – 4.
Beoordeling van de
vorderingen 1 – 4.
Beoordeling van de
plannen en vorderingen
criteria 5 – 7.
Toekennen van categorie
1 of 2, eventueel 3.
Ontmoeting van de
commissie met elk van de
ontwikkelaars en enkele
gebruikers
Rapportage over
doorontwikkeling criteria
1 – 4.
Rapportage over
doorontwikkeling criteria
5 – 7.
Beoordeling van de
vorderingen criteria 1 – 4.
Feedback op de
vorderingen criteria 5 – 7.
Toekennen van categorie
1 of 2, eventueel 3.
Bijeenkomst van de
commissie met alle
ontwikkelaars.
Rapportage gerealiseerde
ontwikkeling criteria 1 – 7.
Rapportage inzake
betrouwbaarheid en
validiteit.
Reactie van de commissie
op aangehouden
instrumenten.
Beoordeling tegen de
achtergrond van het
Kwaliteitskader
Gehandicaptenzorg.
Beoordeling tegen de
achtergrond van het
Kwaliteitskader
Gehandicaptenzorg.
5
Indienen aanvullende
rapportage aangehouden
instrumenten.
Expertbijeenkomst EMB.
Indienen nieuwe
instrumenten.
Beoordeling van de nieuw
ingediende instrumenten.
Beoordeling van de EMBinstrumenten.
Toekennen van categorie
1 of 2, eventueel 3.
Indienen nieuwe
instrumenten.
Beoordeling nieuw
aangemelde
instrumenten.
Toekennen van categorie
1 of 2, eventueel 3.
Indienen nieuwe
instrumenten.
Commissie van Deskundigen pijler 2b
Herbeoordeling september 2016
6