"Evolutie biedt grote mogelijkheden, maar soms is

'Menselijke evolutie oorzaak
rugklachten'
Laatste update: 20 oktober 2011 17:02 info
AMSTERDAM - Scheurtjes en breuken in de
ruggenwervels zijn niet te wijten aan osteoporose,
maar aan de menselijke evolutie.
Foto: Inertia Stock
Dat zeggen biologen van de Case Western Reserve University naar aanleiding van vergelijkend
onderzoek tussen mensen en primaten.
De onderzoekers vergeleken wervels van mensen met die van verschillende apen, zoals gorilla’s,
chimpansees en gibbons, en ontdekten dat de evolutie van het rechtop lopen waarschijnlijk de
uiteindelijke oorzaak is van onze rugklachten. De resultaten staan 19 oktober in PLoS ONE.
De wervelkolom van mensen is aangepast aan het absorberen van schokken die het lopen op twee
voeten met zich meebrengt. Dat werkt prima, maar tijdens het ouder worden verliest de mens wat bot,
en dat vergroot de kans op schade aanzienlijk.
Botverlies
Bij apen komt osteoporose ook voor, maar er is bij hen veel meer botverlies nodig om de kans op
breuken te laten toenemen, en ze hebben er dan ook veel minder last van.
De wetenschappers onderzochten de wervels met CT scans, en lieten er biomechanische modellen
op los om de belasting te berekenen. De reden voor de menselijke kwetsbaarheid blijkt in de bouw
van de wervels te zitten.
Grote wervels
Waar primaten kleinere wervels hebben met een dikke, sterke buitenkant en een relatief kleine zachte
binnenkant, daar hebben mensen grote wervels met een dunne buitenkant en een meer poreuze
binnenkant.
Meghan Cotter, eerste auteur van het artikel, legt uit waarom we van die grote wervels hebben.
"Evolutie biedt grote mogelijkheden, maar soms is er een afweging. Grote wervels zijn beter in het
verdelen van de krachten die we voelen bij het lopen. Apen hebben dat niet nodig, en kunnen dus
kleinere wervels houden." Het voordeel van rechtop lopen komt dus met een prijs: grotere kans op
rugklachten.
1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen
- Osteoporose – botontkalking
- Primate - Orde van zoogdieren, waartoe mensen, mensapen, apen en halfapen
behoren.
- biomechanische modellen – komt van biomechanica - wetenschap die de
beweging van de gewrichten, spieren en ledematen van mens en dier bestudeert
2. Definieer het centrale probleem / vraag van het artikel
Hebben wij door het rechtop lopen nu meer last van rugklachten?
3. Analyseer het artikel / de rode draad
Biologen denken dat we nu meer rugklachten hebben omdat we rechtop kunnen
lopen. Vroeger liepen we ook op vier poten, maar we zijn zodanig geevolueerd dat
we op twee voeten lopen. Daarbij heeft onze wervelkolom zich zodanig aangepast
dat hij ons kan ondersteunen en schokken kan opvangen.
4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem
- Tijdens onze evolutie is onze wervelkolom aangepast zodat we op twee voeten
kunnen lopen.
- Door onze evolutie hebben we later in ons leven meer last van rugklachten.
5. formuleer leerdoelen
Waarom hebben we nu meer last van rugklachten?
- Hebben andere diersoorten hier ook last van?
6. Beantwoord je leerdoelen
- Omdat we zodanig zijn geevolueerd dat we nu op twee voeten lopen. Onze
wervelkolom moet ons nu ondersteunen en schokken opvangen. Daarom breekt
hij later in ons leven stukje bij beetje af.
- Ja, andere diersoorten hebben dit ook, alleen veel minder dan mensen. Omdat ze
op vier poten zijn blijven lopen hebben hun wervelkolommen zich niet hoeven
aanpassen, en zijn nu dus minder poreus. Ze zullen langzamer afbreken dan
onze wervelkolommen.
7. Schrijf een korte samenvatting van de 'oplossing' van dit probleem
Er wordt geen oplossing genoemd in dit artikel. Rugklachten komen voor omdat
onze wervelkolommen ons moeten ondersteunen en schokken moeten dempen
omdat we op twee voeten lopen. We kunnen niet zomaar weer op vier poten gaan
lopen.
Gaten in de evolutie
Door Sander Voormolen
Evolutie verklaart de diversiteit van het leven op aarde. Maar dat wil niet zeggen dat er geen
problemen zijn. Vier kwesties springen eruit.
De evolutietheorie is de grondslag voor de moderne biologie. Alles bouwt voort op de ideeën van
Charles Darwin die deze theorie in 1859 voor het eerst ontvouwde in zijn beroemde boek On the
origin of species. Nieuwe soorten ontstaan door de variatie binnen een soort èn de natuurlijke
selectie waardoor sommige varianten zich beter voortplanten dan andere. Dat is kern van wat
Darwin toen schreef – en zo denken biologen nog steeds. Maar, anders dan bijvoorbeeld de
fundamenten van natuurkunde, is het principe van evolutie lastig experimenteel te toetsen.
Evolutie heeft vaak een onvoorspelbare uitkomst. De evolutietheorie biedt slechts verklaring
achteraf.
De moderne status van de evolutietheorie is die van een moordzaak met zeer veel stille getuigen,
waaronder DNA-sporen, die allemaal dezelfde dader aanwijzen, maar waarbij directe
ooggetuigen ontbreken. De aanwijzingen dat het leven gevormd is (en nog steeds gevormd
wordt) door middel van evolutie zijn heel sterk maar een heterdaad ontbreekt.
Toch is er geen bioloog die twijfelt aan het bestaan van evolutie. De evolutietheorie verschaft een
krachtige verklaring voor het bestaan van zeer uiteenlopende fenomenen in de levende natuur.
Dat gaat van waarom pauwen pronken met hun staart tot aan waarom termieten heuvels
bouwen die binnenin precies het juiste klimaat hebben voor het opgroeien van larven. En van
waarom er aan de polen en op grotere hoogten geen loofbomen meer voorkomen tot aan waarom
zeeschildpadden terugkeren naar hun geboortestrand om er eieren te leggen.
Wel staan er nog grote vragen open in de evolutie van het leven. Ze doen niets af aan de
geldigheid en acceptatie van de evolutietheorie, maar onbevredigend is het wel. Sinds Darwin
zijn de gaten al flink gedicht, maar er blijven vier grote kwesties over binnen de evolutietheorie
(zie de links bij dit artikel), die niet één-twee-drie zijn op te lossen.
1. Verhelder onduidelijke termen en begrippen
- Heterdaad - gedurende het plegen (van een strafbaar feit),of terstond erna
2. Definieer het centrale probleem / vraag van het artikel
Er zitten ‘gaten’ in de evolutietheorie die niet makkelijk zijn op te lossen.
3. Analyseer het artikel / de rode draad
Biologen geloven allemaal in de evolutietheorie van Darwin omdat er veel kleine
aanwijzingen zijn en het het gedrag van alle verchillende dieren verklaart. Maar er is
geen concreet bewijs voor de evolutietheorie. Biologen doen niks hieraan omdat ze
sterk geloven in de evolutietheorie.
4. Orden de ideeën uit de analyse van het probleem
- Er zitten grote gaten in de evolutietheorie
- Biologen geloven toch in de evolutietheorie
5. formuleer leerdoelen
- Waarom geloven biologen nog in de evolutietheorie?
- Wat voor gaten zitten er in de evolutietheorie?
6. Beantwoord je leerdoelen
- Het verklaart het gedrag van verschillende diersoorten en ze vinden dat er
genoeg aanwijzingen zijn.
- Er is geen concreet bewijs voor het bestaan van de evolutietheorie, alleen kleine
aanwijzingen.
7. Schrijf een korte samenvatting van de 'oplossing' van dit probleem
Er staat in het artikel geen echte oplossing, maar biologen zouden het kunnen
oplossen als ze een grondig onderzoek zouden opzetten voor de evolutietheorie en
niet zomaar alles zouden aannemen.