A-Z Communicatierichtlijnen voor foto’s, video of een artikel over een project of beurs met steun van VLIR-UOS Auteur Hans Van de Water Sector Communicatie Trefwoorden Foto’s Bestanden verzenden ........................................................................................................................... 2 Artikel...................................................................................................................................................... 2 Video ....................................................................................................................................................... 2 Foto’s maken ......................................................................................................................................... 2 Algemene richtlijnen ............................................................................................................................. 3 Richtlijnen over de inhoud van de foto ................................................................................................. 3 Moet je toestemming hebben van mensen om hen te mogen fotograferen? ...................................... 4 Voorbeelden van VLIR-UOS-foto’s met toelichting ............................................................................. 5 Foto’s verwerken en bewerken ............................................................................................................ 6 Foto’s benoemen ................................................................................................................................. 6 Foto’s bijsnijden ................................................................................................................................... 6 Foto’s comprimeren ............................................................................................................................. 7 Foto’s van VLIR-UOS voor gebruik door derden ................................................................................. 9 Foto’s maken, verwerken, bewerken en gebruiken 1/9 Bestanden verzenden Bezorg de tekst, foto’s en beelden aan Hans Van de Water, communicatieverantwoordelijke van VLIRUOS ([email protected]). Om grote bestanden te verzenden kan je www.wetransfer.com gebruiken, een gratis en handig online programma. Artikel Als je een artikel wil schrijven over een project of beurs, stel dan jezelf vooraf de vraag wie de lezer zal zijn en waarom die jouw artikel zou willen lezen. Ga op zoek naar een invalshoek die verrassend is en de lezer boeit. Geef in je artikel bij voorkeur een antwoord op de volgende vragen: - Wat zijn de belangrijkste resultaten? Wat is de impact van het project / de beurs voor de betrokkenen, de instelling, de gemeen- - schap, het land…? Vergelijk het begin van het project / de beurs met vandaag. Wat is er veranderd? - Wat zijn de belangrijkste lessen die je uit het project / de beurservaring kunt trekken? Geef concrete voorbeelden en persoonlijke verhalen. Gebruik getuigenissen van betrokkenen en vermeldt steeds hun naam. Video Videobeelden trekken vaak meer de aandacht dan geschreven tekst. Je hoeft geen professionele videocamera te hebben om te filmen. De meeste digitale fototoestellen bieden ook de mogelijkheid om te filmen. Let er wel op dat de persoon die praat dicht genoeg bij de camera staat en dat er geen achtergrondlawaai is. We zijn vooral geïnteresseerd in interviews met projectbetrokkenen en begunstigden. Probeer concrete voorbeelden en enkele anekdotes te pakken te krijgen. Je kunt de volgende vragen stellen: 1. Wat is voor jou het belangrijkste resultaat van het project? 2. Wat is volgens jou de impact van het project? Hoe uit die zich? 3. Is het project volgens jou innovatief? Waarom? Neem ook wat filmbeelden van de omgeving en de projectcontext. De communicatieverantwoordelijke van VLIR-UOS kan nadien de beelden gebruiken om er een filmpje van te maken voor op de website. Foto’s maken Een beeld zegt vaak meer dan duizend woorden. Daarom is het belangrijk dat, als we beelden gebruiken, we ons bewust zijn van wat we ermee vertellen. De beelden waarnaar VLIR-UOS op zoek is moeten het verhaal van VLIR-UOS illustreren of ondersteunen. Hieronder vind je enkele richtlijnen die helpen bij het maken en gebruiken van de juiste beelden. De richtlijnen zijn indicatief. Het is immers moeilijk om foto’s te vinden die aan alle criteria voldoen. Foto’s maken, verwerken, bewerken en gebruiken 2/9 Algemene richtlijnen Goede foto’s maken is een kunst. Hier volgen enkele richtlijnen die je kunt volgen: - Houd het simpel. Probeer niet te veel elementen in de foto op te nemen die de aandacht kunnen afleiden. Focus op je onderwerp. - Maak veel foto’s. Digitale fotografie biedt het voordeel dat je veel foto’s kunt maken. Beter 1 goede foto uit 100 pogingen, dan 10 pogingen waarvan geen enkele goede. Durf nadien ook de slechte foto’s te wissen. - Durf te experimenteren. Probeer eens een andere positie uit, van bovenuit, of onderuit. Vraag je steeds af welk beeld zou kunnen prikkelen. - Voor foto’s van personen: o Neem zeker ook close-ups van personen. o Zorg er bij voorkeur voor dat de gezichten zichtbaar zijn. Ze hoeven daarom niet in de lens te kijken. Vermijd wel composities waarop mensen aan de rand van de foto staan, en de kant van de rand opkijken. o Zorg voor interactie. Laat professoren elkaar bijvoorbeeld de hand schudden, naamkaartjes uitdelen of iets doen, in plaats van passief te poseren. Laat een groep mensen wuiven naar jou of iets actiefs doen. - Compositie: gebruik de regel van derden. Zet de onderwerpen op 1/3 e of 2/3e van de foto. Dat komt meer gebalanceerd en natuurlijker over dan het onderwerp pal in het midden van de foto te plaatsen. - Stel scherp op het onderwerp. Het fototoestel stelt automatisch scherp op wat in het midden staat. Als je het onderwerp niet in het midden plaats moet je ook de focus verplaatsen. Dat kan je doen door eerst scherp te stellen op het onderwerp. Je houdt de sluiterknop half ingedrukt en past de compositie vervolgens aan (volgens de 1/3e of 2/3e regel), waarna je afdrukt. Richtlijnen over de inhoud van de foto De foto visualiseert: 1. De projectactiviteit en de maatschappelijke uitdaging 2. De samenwerking tussen projectbetrokkenen in Vlaanderen en het Zuiden 3. Een actieve en dynamische aanpak Voor publicaties en presentaties gebruiken we bij voorkeur foto’s die voldoen aan de onderstaande richtlijnen: De personen op de foto zijn: - Professoren, docenten of medewerkers van een universiteit/hogeschool - Studenten - Finale begunstigden van de projecten, bv. boeren Foto’s maken, verwerken, bewerken en gebruiken 3/9 - Beleidsmakers hoger onderwijs of ontwikkelingssamenwerking - Een combinatie van vorige personen - Bij voorkeur een mix van Vlaams en Zuiders - Bij voorkeur een mix van vrouw en man - Geëngageerd: geen saaie of boze blikken, geeuwende of slapende mensen. - Dynamisch: de personen voeren een activiteit uit. Bij voorkeur zijn zowel de Vlaming als de persoon uit het Zuiden actief. De activiteiten op de foto gaan over: - Maatschappelijke uitdaging: foto’s illustreren zoveel mogelijk de maatschappelijke uitdaging waarop het project een antwoord zoekt. Bv. foto’s van droogte, mijnbouw, ziekenhuis, stuwdam… - Projectactiviteit: foto’s illustreren zoveel mogelijk wat het project als antwoord op de maatschappelijke uitdaging biedt. Niet te veel vergaderfoto’s, wel van experimenten in labo’s, op het veld, in interactie met mensen. - Samenwerking: foto’s illustreren de samenwerking tussen projectbetrokkenen, de wijze van samenwerken, het vertrouwen waarop de samenwerking is gebaseerd. Omgeving: - Bij voorkeur buiten, met een landschap op de achtergrond of elementen die verband houden met het project en de problematiek. - Indien binnen: focus op de menselijke samenwerking. Een vergaderomgeving is vaak weinig interessant, tenzij de dynamiek van de vergadering zichtbaar is. Verhaal: - Aan elke foto hangt een verhaal vast. Bij een foto kunnen we een kort verhaal vertellen (plaats, project, activiteit, quote…). Hangt er een sterk verhaal aan het beeld? Noteer het dan. Vermeld bij een quote steeds de naam van de persoon. Moet je toestemming hebben van mensen om hen te mogen fotograferen? Wie op de foto staat, kan via zijn portretrecht publicatie van de foto verbieden als hij daar een redelijk belang tegen kan aanvoeren. Privacy is het meest voorkomende belang. Voor bekende personen is er ook een commercieel belang. Wie een foto maakt, heeft daarop het auteursrecht. Dit geldt natuurlijk ook voor portretfoto's. Maar publiceren van foto's van personen mag niet zomaar. De geportretteerde heeft ook bepaalde rechten. Foto’s maken, verwerken, bewerken en gebruiken 4/9 Dit heet het portretrecht. Op grond van zijn portretrecht mag de geportretteerde bijvoorbeeld de foto zelf kopiëren en zelfs publiceren, mits de naam van de fotograaf maar genoemd wordt. Een portret dat zonder opdracht is gemaakt, mag alleen worden gepubliceerd als daarmee geen redelijk belang van de geportretteerde in gevaar komt. In veel gevallen gaat het dan om een privacybelang. Als de foto nieuwswaarde heeft, moet dit privacybelang worden afgewogen tegen het belang van vrije meningsuiting. Deze regels gelden natuurlijk net zo goed voor films in plaats van foto's. Voorbeelden van VLIR-UOS-foto’s met toelichting + Activiteit is duidelijk, veel + Samenwerking wordt uitgebeeld, lachende gezichten, dynamiek, inter- interculturele mix, relevante actie, lachende mensen, zowel spreuk op de achtergrond Vlaming als lokale personen Niet echt een activiteit, maar - desondanks toch een manier om het begrip ‘partnerschap’ visueel voor te stellen, geen vrouw + Activiteit is + duidelijk, veel dynamiek, inter- rele mix, betrokkenheid is zichtbaar actie, lachende + Achtergrond is oudbollig, geen mensen, interculturele mix - vrouw Projectomgeving, + Duidelijke voorstelling van samenwerking, waar het project op inkomt, in onderzoekstopic is duidelijk, projectomgeving mensen kijken geboeid toe - Geen Vlaming aanwezig + Dynamiek, Statische persoon, geen - zichtbaar partnerschap + Engagement is zichtbaar, verbondenheid, interculturele lachende gezichten, relatie prof – begunstigde, in project- mix, gender- omgeving, interculturele mix evenwicht - Duidelijke activiteit, intercultu- Geen projectacti- - Resolutie van de foto is te klein, geen vrouw viteit Foto’s maken, verwerken, bewerken en gebruiken 5/9 + Activiteit is duidelijk, in de projectomgeving Partnerschap is - niet zichtbaar + Dynamiek van de groep, interculturele mix, genderevenwicht, projectomgeving, leuk dat ze VLIR-UOS hebben geschreven in het zand! - Niet echt een projectacitiviteit Foto’s verwerken en bewerken Foto’s benoemen Je benoemt de foto’s bij voorkeur als volgt: Voor zendingen: ‘datum’ (schrijfwijze: jaar-maand bv. 2010-02) ‘land’ ‘programma’ ‘soort zending’ ‘naam auteur’. Bv. ‘2010-02 Ecuador IUC closing event (Voornaam Achternaam)’ Voor events: ‘datum’ (schrijfwijze: jaar-maand bv. 2010-02) ‘naam event’ ‘land indien niet België’ ‘initialen auteur’. Bv. ‘2012-02 IUS matchmaking (Voornaam Achternaam)’ Je geeft alle foto’s dezelfde naam als de map. Dat doe je door eerst de naam van de map te kopieren. Vervolgens selecteer je alle foto’s in de map (Ctrl+A). Je klikt met je rechtermuisknop op de eerste foto in de rij en kiest ‘naam wijzigen’. Je plakt nu de naam van de map. Als je op ‘enter’ drukt zullen alle foto’s in de map de uitgebreide naam krijgen met extensie (1), (2)… Foto’s bijsnijden Foto’s bijsnijden, belichting en kleur aanpassen met Windows Live Photo Gallery Foto’s bijsnijden, belichting en kleur aanpassen en andere basisbewerkingen kan je eenvoudig uitvoeren met Windows Live Photo Gallery. Normaal gezien opent dit programma automatisch wanneer je een foto bekijkt. Is dat niet het geval, dan kan je met je rechtermuisknop klikken op de foto die je wilt openen en de optie ‘openen met’ kiezen. Daar kies je ‘Windows Live Photo Gallery’. In de bovenste balk van Windows Live Photo Gallery vind je onder ‘Bewerken’ een overzicht van bewerkingsopdrachten, waaronder ‘foto bijsnijden’. Foto’s maken, verwerken, bewerken en gebruiken 6/9 Foto’s bijsnijden in PowerPoint en Word Overzicht van bijsnijden Een afbeelding bijsnijden Bijsnijden tot een bepaalde vorm Bijsnijden tot een veelgebruikte hoogte-breedteverhouding Bijsnijden ter aanpassing aan of opvulling van een vorm Bijgesneden gebieden van een afbeelding verwijderen Kies de juiste verhouding voor het bijsnijden van je foto Als je een foto wenst bij te snijden kies je best voor de verhouding 4 x 3. Dat is een standaardformaat voor digitale foto’s. Het komt ook overeen met de verhouding van een powerpointpagina. 10 x 15 is de traditionele verhouding van fotoprints. 16 x 9 is de verhouding voor breedbeeldfilms. Foto’s comprimeren Als je een foto maakt, is het vaak een bestand van één of enkele MB. Een foto in hoge resolutie is interessant wanneer we een poster willen afdrukken, maar voor gebruik op een scherm, zoals in een website, hebben we foto’s nodig in een veel lagere resolutie. Hieronder lees je hoe je de foto’s omzet. Zorg er sowieso voor dat je steeds een versie in hoge resolutie bewaart. Foto’s comprimeren met AJCompressCopy Er zijn verschillende gratis programma’s om foto’s te comprimeren. AJCompressCopy is zeer gebruiksvriendelijk. 1. Installeer AJCompressCopy: AJCompressCopy voor Windows XP of Vista. Selecteer dan openen om de installatie te starten. 2. Ga na de installatie naar de Explorer en selecteer een aantal foto's 3. Druk op de rechtermuisknop, en selecteer [Kopieren naar..] [AJCompressCopy] 4. Wil je meer bestanden toevoegen: druk op [Toevoegen...]. 5. Bij [instellingen] kun je kiezen hoeveel je wil verkleinen en hoe sterk je wil comprimeren. Wil je de afbeeldingen kopiëren naar een andere lokatie kies dan [=> Map], of kies [=>Klembord], ga naar de map waar je de (verkleinde) bestanden wil hebben en druk op <Control+V>. Foto’s comprimeren in PowerPoint en Word 1. Klik op de afbeelding die je wilt comprimeren. 2. Klik onder Hulpmiddelen voor afbeeldingen op het tabblad Opmaak in de groep Aanpassen op Afbeeldingen comprimeren. Foto’s maken, verwerken, bewerken en gebruiken 7/9 3. Als je alleen de geselecteerde afbeelding wilt comprimeren en niet alle afbeeldingen in het document, schakel je het selectievakje Alleen op geselecteerde afbeeldingen toepassen in. 4. Klik op Opties en schakel onder Compressieopties het selectievakje Automatisch standaardcompressie uitvoeren bij opslaan in. Voor een Powerpointpresentatie kan je fotobestanden verkleinen naar een breedte van 1024 pixels. Optimale resolutie voor afdruk en website Tabel beeldscherm Beeldscherm Internet Beeldverhouding Aantal pixels Webpagina n.v.t. max. 1000 px breed Flickr n.v.t. 500 px breed (max. 1024 px) Tabel afdrukken Afdrukken Los en fotoboek Beeldverhouding Aantal pixels 15 x 10 cm 3:2 250 dpi/ 1500 x 1000 18 x 13 cm 3:2,16 225 dpi/ 1600 x 1160 20 x 15 cm 4:3 200 dpi/ 1600 x 1200 30 x 20 cm 3:2 185 dpi/ 2220 x 1480 40 x 30 cm 4:3 150 dpi/ 2400 x 1800 45 x 30 cm 3:2 150 dpi / 2700 x 1800 60 x 40 cm 3:2 120 dpi / 2880 x 1920 70 x 50 cm 7:5 100 dpi / 2800 x 2000 Canvas 50 x 50 cm 1:1 125 dpi / 2500 x 2500 Laserprinter 20 x 15 cm 4:3 225 dpi / 1800 x 1350 Krant 20 x 15 cm 4:3 175 dpi / 1400 x 1050 Vergroting Poster Foto’s maken, verwerken, bewerken en gebruiken 8/9 Uitgebreide fotobewerking Voor uitgebreide fotobewerking kan je het gratis programma Gimp downloaden. Met Gimp kan je zowat alle bewerkingen uitvoeren die je met Photoshop kunt doen. Het vergt wel enige tijd voor je Gimp helemaal in de vingers krijgt. Foto’s van VLIR-UOS voor gebruik door derden Als externen VLIR-UOS foto’s gebruiken moeten ze de auteur en VLIR-UOS vermelden. VLIR-UOS hanteert de Creative Commons-licentie ‘Naamsvermelding-NietCommercieel’. Iedereen mag de afbeeldingen kopiëren, distribueren, vertonen en uitvoeren voor niet-commerciële doeleinden, zolang de auteur en VLIR-UOS worden vermeld. Meer info: http://creativecommons.org/. Foto’s maken, verwerken, bewerken en gebruiken 9/9