Geweld tegen vrouwen in internationaal perspectief

Geweld tegen
vrouwen vanuit
internationaal
perspectief
Ineke Boerefijn
College voor de Rechten van de Mens
Belangrijkste ontwikkelingen sinds1993:
Mensenrechten breed
 VN Comités
 Algemene aanbevelingen over mensenrechten van
vrouwen
 Aandacht voor geweld tegen vrouwen in
landencommentaren
 Input van NGO’s en NHRI’s voor bespreking
landenrapporten
 CRPD
 Veel aandacht voor vrouwen met beperking
 Specifieke bepaling over geweld, met aandacht voor
genderspecifiek geweld
2
Belangrijkste ontwikkelingen sinds1993
 Instanties met specifiek mandaat t.a.v. vrouwen
 CEDAW
 Diverse klachten onder FP
 Structurele aandacht in landencommentaren
 Commission on the Status of Women: Agreed
Conclusions 2013
 Special Rapporteur on Violence Against Women
 Resoluties Algemene Vergadering VN
 Veiligheidsraad resoluties over seksueel geweld in
conflicten
3
Ontwikkelingen Raad van Europa
 EHRM 2009: Opuz t. Turkije
 Ernstig huiselijk geweld schending art. 3 EVRM
 Bewezen dat er sprake is van discriminatie (art. 14)
 Latere uitspraken: soms art. 3, soms art. 8,
onduidelijkheid over art. 14. EHRM vindt het
ingewikkelde materie
 Verdrag van Istanbul 2011
 Mensenrechten
 Genderspecifiek
4
Algemene uitgangspunten
 Accepteer geen enkel excuus
 EHRM in Kalucza t. Hongarije; schending art. 8
omdat nationale rechter geen contactverbod oplegt,
omdat het slachtoffer ook heeft geslagen
 Explanatory report bij Verdrag van Istanbul:
provocerend gedrag mag geen belemmering zijn voor
beschermingsmaatregel.
 Maar soms ….
 EHRM in Wilson t. VK: het was de alcohol die een
gerespecteerd lid van de samenleving over de kling
joeg. Geen schending EVRM nu alleen een
voorwaardelijke straf is opgelegd.
5
Algemene uitgangspunten
 Staten moeten ervoor zorgen dat alle organen zich aan
verdragsverplichtingen houden
 Én moeten voortvarend optreden om geweld tegen
vrouwen door niet-statelijke actoren te voorkomen,
onderzoeken en bestraffen en slachtoffers te
compenseren
6
Preventie
 Verander sociale en culturele gedragspatronen
 Vergroot netwerk
 Politieke en maatschappelijke participatie
 Bestrijd vroegtijdig schoolverlaten
 Bewustwording
 Deskundigheidsbevordering en bewustwording
 Betrek iedereen, ook mannen en jongens
 Tijdige interventie
 Daderbehandeling
7
Bescherm en steun slachtoffers
 Goede opvang
 CEDAW in A.T. t. Hongarije over opvang van een
vrouw met een kind met een beperking
 Bevorder economische onafhankelijkheid
 Informatie over opvang en hulpverlening
 Bijstand, ook juridisch
 CEDAW in R.P.B. t. Filipijnen over vergoeding van
gebarentolk in strafproces tegen verkrachter
 Bescherming van kinderen die getuige zijn van geweld
in de huiselijke sfeer
 EHRM in Eremia t. Moldavië
8
Voortvarend optreden in de praktijk
 CEDAW: Goekce t. Oostenrijk
 Vrouw gedood door haar echtgenoot
 Alomvattend beleid was op papier in orde
 Politie handelde niet adequaat op laatste
meldingen: wist / had moeten weten dat zij in
gevaar was.
 OM had eerdere verzoeken om echtgenoot in
hechtenis te nemen na mishandelingen moeten
honoreren
 Ook al was dader vervolgd en bestraft: toch
schending Vrouwenverdrag
9
Naar volledig en gelijk genot van
mensenrechten
 Benoemen als mensenrechtenkwestie
 Laat zien dat het een maatschappelijk probleem is
 Erkenning van de urgentie
 Mensenrechten zijn alomvattend: ondeelbaarheid en
onderlinge afhankelijkheid van rechten => kaders
voor aanpak
 Biedt handvatten voor maatregelen voor preventie en
bestrijden
10
Aandachtspunten
 Geen neutrale benadering, maar genderspecifieke
aanpak nodig
 Structurele oorzaken aanpakken: investering nodig in
verbetering positie van vrouwen binnen gezin en in de
maatschappij
 Oftewel: versterk mensenrechten van vrouwen
11