LLL, professionalisering en netwerkleren

LLL, Professionalisering en Netwerkleren
Darco Jansen
Programmamanager
Ruud de Moor Centrum
•
Professionalisering van onderwijsgevenden
•
Professionalisering op de (online) werkplek
–
–
•
Inzet web 2.0, multimedia
Al werkende weg (geen initiële lerarenopleiding, geen
klassieke na- en bijscholing)
Onderwijsgevenden in alle sectoren
–
–
Leraar staat centraal
Empowerment leraarschap
Ruud de Moor Centrum
•
Taakstellende subsidie (k€7.445)
•
Vraagsturing naar inzet RdMC
–
•
2009: 31 projecten (40%) ; 2010: >50%
Basisdeel - programmalijnen
–
•
Assessment, Kennisinfrastructuur, Kwaliteit van
professionaliseren en Netwerkleren
Onderzoeksprogramma
–
–
Geborgen in basisdeel
Geïntegreerd in vraagsturingsprojecten
Werkplekleren
•
Werkplekleren is ‘werkend’ leren dat plaatsvindt
in de interactie tussen de werksituatie en de
leraar. Leraren leren net als andere professionals
al doende.
•
Het doel is én leren (daadwerkelijke
gedragsverandering) én bijdrage aan dagelijkse
beroepspraktijk (direct bruikbaar)
Werkplek binnen werkplekleren
•
Alle (online) situaties onder waarin de leraar
professioneel acteert en interacteert voor zijn
professie:
–
–
–
elke ruimte op school: met alle actoren van de school,
in elke ruimte op de school
ook thuis, de werkkamer; bijeenkomsten met
vakgenoten in (blended) netwerken
de online werkomgeving: de online situaties waarbij de
leraar gebruik maakt van internet, interactie in (online)
leernetwerken of communities
Onderzoek werkplekleren
•
Wat doet men nu anders dan enkele jaren
geleden? (Wat heeft men geleerd?)
Waarom doet men het nu anders?
(Hoe men dat heeft geleerd?)
Wat moet er nog anders?
(Wat moet er nog geleerd worden?)
Hoe moet dat in z’n werk gaan?
(Hoe moet er geleerd worden?)
•
•
•
–
–
Wat is hierbij de rol van collega’s
Hoe is het geïntegreerd in organisatie/HRD/HRM
Leren en Werken
•
•
Leren is spelen, spelen is leren
Leren is werken, werken is leren
•
“you learn while you perform”
•
“work should feel like learning and learning
should feel like working”
Professionalisering…
Professionaliseringsindex - 1
•
Welke professionaliseringsvormen dragen het
meest bij het effectief handelen van het beroep?
–
Van de kennis en vaardigheden die nodig zijn om een
professioneel beroep uit te oefenen, is naar schatting
slechts 20-40% verkregen via formele opleidingen
Professionaliseringsindex - 2
•
Welke professionaliseringsactiviteiten
–
•
Hoeveel budget en hoeveel tijd besteden scholen en
leraren aan welke vormen van opleiden, scholing en
professionalisering
We geven 80% van ons professionaliseringsbudget uit aan die vormen van scholing die maar
voor 20-30% effectief zijn.
Professionalisering…
•
Professionaliseren gebeurt vooral
–
–
•
op de werkplek;
bij stukjes en beetjes t.b.v. dagelijkse werkzaamheden
en is vooral een sociale activiteit
Professionalisering: …
•
Professionalisering: een sociale activiteit:
–
“als een werknemer een vraag heeft, dan kan in 90 %
van de gevallen een collega de bron zijn voor een
antwoord, in 10% van de gevallen zou een
kennismanagementsysteem uitkomst kunnen bieden”
(IBM Institute for Knowledge Management).
Professionalisering: …
•
En dan vooral non- en informeel:
–
•
“90% van de communicatie tussen collega’s treedt op
bij toevallige ontmoetingen” (Kraut, 1993).
Informele leer- en professionaliseringsvormen
veel effectiever
–
(maar 20% professionaliseringsbudget in vormen die
80% effectief zijn)
Professionaliseringsindex - 3
•
Voor een groot deel bepaald door
–
–
–
–
–
•
continue proces van actualiseren kennis/handelingsrep.
betekenis geven in de praktijk
non- en informele (leer)activiteiten
proces van verbindingen maken
sociale interactie
Professionaliseringsindex is vooral een
netwerklerenindex!
Netwerkleren (De Laat, 2008)
• Een netwerk is een verzameling knooppunten (‘nodes’)
die zijn verbonden met links (‘relaties)
NL = Ontstaan van netwerken tussen lerenden
waar ervarigns- en kennisuitwisseling plaats heeft
obv praktijkleren
NL = activiteit waarbij je je openstelt om kennis
met anderen te delen en op een netwerkmanier
verzamelt
NL = deskundigheidsbevordering in een team
dmv ervarings- en kennisuitwisseling
NL = een manier van leren waarbij
‘connectedness’ en collective learning’ een
belangrijke rol spelen
Netwerkleren: …
•
Mensen zien elkaar weinig wanneer ze verspreid over de
wereld op verschillende plaatsen wonen of werken, maar
ook als ze verspreid zijn over verschillende locaties in
dezelfde stad (Lipnack, 1998). De daadwerkelijke afstand
doet er niet zo veel toe.
•
Medewerkers van wie de kantoren meer dan 30 meter van
elkaar verwijderd zijn, vaak even weinig face-to-face
communiceren als medewerkers die kilometers van elkaar
verwijderd zijn. (Allen, 1977)
Belang leernetwerken en teams
•
•
•
Kennisontwikkeling in groepen en netwerken
wint aan belang in verhouding tot kennis van
individuen (Onderwijsraad, 2001)
Onderzoek laat zien dat collegiale teams
gezamenlijk een sterkere gerichtheid hebben op
het realiseren van ambities (Coonen, 2005; Park
Rogers, 2006)
Leraren leren veel meer van wat ze tegen elkaar
vertellen dan van wat ze horen van een expert
(Dang 2005)
Belang leernetwerken
•
•
Professionaliseringstrajecten zijn meest
succesvol als ze zijn ingebed in
leergemeenschappen waarin opleiders,
onderzoekers en aanstaande leraren nauw
samenwerken (Ponte et al., 2002)
Tevens dient professionalisering zoveel mogelijk
te worden gekoppeld aan praktijkervaring en
gericht op werkelijke veranderingen in de
dagelijkse onderwijspraktijk (Tytler, 2007)
Motivatie en beloning
Netwerkleren
•
•
•
•
Veel aanleiding tot netwerkleren
Lerende netwerken zijn al vrij algemeen maar
meer in de marges van de school dan dat ze
daar een centrale rol vervullen
Netwerkleren is niet per se het eerste waar men
aan denkt, maar het is eigenlijk al
vanzelfsprekend!
Certificering of expliciete verankering van NL ter
erkenning van professionalisering komt niet
aanbod
Netwerkleren binnen RdMC
•
Blijvend stimuleren en faciliteren van de
participatie van leraren in leernetwerken ten
behoeve van hun professionalisering
•
Centaal staat het aangaan of participeren in
netwerken van leerrelaties gericht op gedeelde
vragen en kwesties die er toe doen
Netwerkleren binnen RdMC
•
Drie perspectieven (De Laat, 2008)
–
ICT perspectief: inzetten van allerlei (ict gestuurde)
werk- en communicatievormen met als doel het
oprichten van plaats- en tijdsonafhankelijke netwerken
–
–
Sociaal individueel perspectief: inzetten van
persoonlijke relaties bij het oplossen van problemen
Sociaal Collectief perspectief: verwijzen naar of
deelnemer zijn van relatief formele collectieven gericht
op het leren
Jaarprogramma 2009
•
Basisdeel
–
–
–
–
•
Gericht op lang lopende facilitering/stimulering
Online Programma opmaat naar Netwerkacademie
Leernetwerken
Wiki Netwerkleren
Vraagsturingsprojecten
–
–
–
Looptijd 1 jaar
Vragende partij leidend
Ca 12 projecten relatie met netwerkleren
Onderzoek binnen Netwerkleren
•
Lokaal: vraagverheldering, behoefte-onderzoek,
evaluatie/effect
Legitimering van aanpak en interventies
•
–
•
Effectiviteit aanpak en de resultaten ervan
Algemene onderzoeksvragen
Algemene onderzoeksvragen
•
•
•
•
•
de netwerkleeractiviteiten die leraren ondernemen;
ontwikkeling over de tijd van persoonlijke netwerken;
de competenties en vaardigheden van netwerkleerders;
de middelen en omgevingen die leraren gebruiken om het
netwerkleren te organiseren;
de ruimte en behoefte daaraan die men van de organisatie
krijgt voor participatie in leernetwerken.
Onderzoek Netwerkleren RdMC
• Verbinding en uitbouwing met lopende projecten en
vraagsturingsprojecten
• Projecten positioneren op 3 dimensies
Onderzoek (basisdeel)
porfolio
Peer coaching online
Kennisbank economie
Design en faciliteren
(onderwijspraktijk)
Online werkplekleren
LNF
ICT
NL - onderzoek
•
Observatie onderzoek – beschrijven
–
•
Panel onderzoek – spiegelen
–
•
Stand van zaken en behoefte doelgroep
‘Experimenteel’ onderzoek – testen
–
–
•
Hoeveel en welke docenten participeren in landelijke
activiteiten gericht op kennisuitwisseling gericht op
professionalisering
Ondersteuning/faciliterings instrumenten piloten
RdMC producten ontwikkelen (facilitatie en ontwerp NL)
Participatief onderzoek – veranderen
Bedankt voor uw aandacht
Darco Jansen
Programmamanager Netwerkleren
Programmamanager Kennisinfrastructuur
[email protected]