achtergrond het werkveld

15 november 2012 | 19
ACHTERGROND
Alice Eagly
HET WERKVELD
ons daar echt bewust van zijn. We denken
vaak dat vrouwen aardig en sociaal vaardig
zijn, terwijl mannen harder en competitiever
zijn ingesteld. Die mannelijke eigenschappen
passen beter bij ons ideale beeld van leiderschap. Topmensen moeten immers harde beslissingen nemen. Dat beeld van leiderschap
strookt niet met hoe we vrouwen doorgaans
zien, dus er wordt onbewust een dubbele standaard gehanteerd. Als vrouwen eenmaal in
een toppositie zitten, krijgen ze opnieuw met
discriminatie te maken. Er wordt van ze verwacht dat ze vrouwelijk blijven en tegelijk
mannelijke leiderschapskenmerken tonen.
Dat is een probleem dat mannelijke leiders
niet hebben.”
Ondanks Eagly’s heldere analyse van het probleem heeft ze geen kant-en-klare oplossing.
“Onze stereotypen zijn gebaseerd op ervaringen. We hebben vrouwen altijd in zorgende
functies gezien en daardoor dichten we ze die
rol en eigenschappen toe. Als je altijd een bepaalde rol opgelegd krijgt, ga je je daar ook
naar gedragen. Voor we die stereotypen kwijt
zijn, moet eerst de arbeidsverdeling verschuiven.” Zoals iedere sociale verandering, gaat
ook dit langzaam. Het opsporen en bestraffen
van discriminatie is volgens Eagly noodzakelijk. “Bedrijven die dat intern regelen doen het
doorgaans goed. Door iemand de verantwoordelijkheid te geven voor het toezicht op sollicitatieprocedures, kunnen organisaties zelf
discriminatie opsporen en voorkomen.” Een
ander concreet voorbeeld van een succesvolle
maatregel is externe kinderopvang. Dat voorkomt dat mensen hun carrière moeten opgeven. “Maar nergens ter wereld kunnen we
spreken van gelijkheid. Ik ken geen landen
waar het echt helemaal goed gaat.”
Scandinavische landen lijken goed te slagen in het terugbrengen van ongelijkheid.
Wat verklaart hun succes? “Dat is slechts
gedeeltelijk waar. Ze doen het goed op de internationale ranglijsten, maar ze hebben
doorgaans een sterk gesegregeerde beroepsbevolking. In Zweden werken bijvoorbeeld erg
veel vrouwen in de publieke sector. De vertegenwoordiging van vrouwen in het parlement
en in topposities in het bedrijfsleven is er wel
groot, maar dat is dankzij quota. Veel vrouwen verlaten echter de arbeidsmarkt voor een
langere periode als ze kinderen krijgen. De
Scandinavische landen hebben wel goed door
dat de taakverdeling binnen het gezin moet
worden aangepakt. Dat kun je bijvoorbeeld
veranderen door mannen recht op verlof te
geven om voor de kinderen te zorgen.”
Van wie? Michael Braungart, chemicus, bijzonder hoogleraar Cradle to
Cradle for Innovation and Quality bij RSM, en oprichter van de EPEA Internationale Umweltforschung GmbH in Hamburg.
Waar? Bijvoorbeeld Tapijtproducent Desso in Waalwijk.
“Het tapijt dat we hier hebben ontworpen, reinigt direct de lucht, net als bomen
dat doen. Dit is een van de bedrijven waarmee ik samenwerk, en ook een van de
sponsors van mijn leerstoel. Met studenten en promovendi doen we hier ook
casestudies, zodat we zeker weten dat het niet alleen een leuk idee is, maar dat
het ook werkt.
Het cradle-to-cradle-principe draait om een nieuwe kijk op duurzaam ontwerpen.
Ik praat liever over upcycling dan recycling. Belangrijker dan minder grondstoffen
gebruiken en minder afval produceren, is om op een andere manier te produceren. We maken duurzame en milieuvriendelijke producten, bijvoorbeeld toiletpapier, matrassen en verf. Zowel het materiaal als de vorm verbeteren we, zodat het
mooie en kwalitatief goede producten zijn waar mensen ook blij van worden.
Meer dan de helft van mijn tijd ben ik in Nederland: één dag in de week op de
universiteit en voor de rest veel bij bedrijven zoals deze, die volgens het cradleto-cradle-principe werken. Dat zijn er nu ongeveer 270 in Nederland en het aantal
blijft groeien, ondanks de crisis. Nee, die producten zijn niet duurder, ze zijn vaak
juist goedkoper vanwege de slimmere oplossingen waarvan ze gebruikmaken.
We zorgen dat het economisch rendabel is.” TL (foto: LW)