12 ONDERZOEK Tekst: Roel Smit, foto: Suzanne van de Kerk/anp ‘Wettelijk vaderverlof is overbodig’ Vier van de vijf ondernemers vinden dat mannelijke werknemers voldoende mogelijkheden hebben om vrij te nemen bij de geboorte van een kind. Van de ondernemers vindt 70 procent het voorstel voor een wettelijk recht op twee weken ‘vaderverlof’ dan ook “overbodige regelgeving”. Dit blijkt uit onderzoek van Forum. Mannelijke werknemers hebben in Nederland momenteel recht op twee dagen (doorbetaald) kraamverlof, dat bij de geboorte van een eigen kind kan worden opgenomen. Tweederde van de bedrijven vindt dit voldoende. De Tweede- Kamerfractie van GroenLinks wil het recht op doorbetaald ‘vaderverlof’ uitbreiden tot twee weken. Het voorstel is in behandeling in de Tweede Kamer, maar of het wordt aangenomen is inmiddels dubieus (zie kader ‘Wie betaalt het vaderverlof?’) In elk geval wordt het plan door driekwart van de onder­ nemers afgewezen, zo blijkt uit onderzoek van Forum onder 273 ondernemers. “Werknemers hebben meer dan voldoende vrije dagen”, zegt een 46-jarige directeur van een bouwbedrijf. “Meestal blijft er aan het einde van het jaar nog een restant over. Laten we niet vergeten dat er ook nog gewerkt moet worden.” Een collega van dezelfde leeftijd uit een middelgroot industrieel bedrijf zegt het iets anders: “Iedereen heeft een vrije keuze om al dan niet kinderen te nemen. Als de werknemer beslist kinderen te nemen, kan hij hier rekening mee houden via het reserveren van verlofdagen. Hierover is in ons bedrijf dan ook helemaal geen discussie.” Of: “Waarom moeten werknemers die kinderen krijgen 13 FORUM 3 juli 2008 Meer vrij In de praktijk blijken mannelijke werknemers die een kind krijgen overigens méér vrij te krijgen van hun werkgever dan de wettelijke twee dagen. Naast de twee ­dagen kraamverlof (die volgens negen van de tien onder­nemers ­‘altijd’ of ‘meestal’ worden benut) worden meestal ook ­vakantie- of adv-dagen opgenomen. Andere vormen van verlof, zoals bijvoorbeeld ouderschapsverlof, zijn minder popu­ lair. Gemiddeld krijgen werknemers vijf tot zes dagen vrij. “In een goede werkverhouding komen beide partijen er altijd uit”, zegt een 34-jarige ondernemer. “Wettelijk vaderverlof moet niet tot extra vrije dagen leiden. In Nederland hebben we al meer dan genoeg vrije dagen.” Ook een collega, die directeur is van een ingenieursbureau, vindt dat de overheid zich er vooral niet mee moet bemoeien: “Werknemers hebben 25 vakantiedagen en 12 adv-dagen. In overleg met elkaar zijn we hier altijd uitgekomen. Wij maken afspraken op maat. De ene werknemer wil graag gelijk vrije dagen, de ­andere in een latere periode. Ook onbetaald verlof is een optie.” “Ik heb er geen problemen mee dat vader een deel van de taken overneemt van moeder”, zegt iemand. “Maar dat ­betekent dan automatisch dat dit ten koste moet gaan van de duur van het bevallingsverlof van de moeder.” Kleinere ondernemingen hebben méér moeite met verlof­ regelingen dan grotere bedrijven, zo blijkt ook uit het Forum-onderzoek. “Met name voor de kleinere bedrijven is twee weken betaald vaderverlof onwerkbaar”, zegt de directeur van een transportbedrijf. “Het is echt te schandalig voor woorden en ik hoop echt dat mijn partij, het cda, hier rechtop tegenin gaat.” Werknemers die vader worden, nemen bij kleinere bedrijven (onder 50 werknemers) iets minder vrije dagen op (5,2 ten opzichte van gemiddeld 5,4). De stelling dat een vaderverlof van twee weken een “vorm van over­ bodige regelgeving” is, wordt ook iets meer door directeuren van kleinere bedrijven dan door directeuren van grotere ­bedrijven onderschreven (76 procent versus 65 procent). Verschillen zijn er overigens wel tussen jongere en oudere bedrijfsdirecteuren en tussen mannen en vrouwen. Bedrijfsdirecteuren onder de 45 jaar staan een fractie positiever ten opzichte van uitbreiding van verlofrechten dan hun oudere collega’s, hoewel een ruime meerderheid van zowel jong als oud het wetsvoorstel van GroenLinks ­radicaal afwijst. Bij vrouwen ligt dat iets anders. Iets meer dan de helft van de ondervraagde vrouwelijke directieleden vindt twee dagen kraamverlof nogal weinig. Overigens zegt ook tweederde van de vrouwen dat werknemers op zich voldoende moge­ lijkheden krijgen om meer vrij te nemen dan die wettelijke twee dagen. Het wetsvoorstel voor uitbreiding van het ­vaderverlof van twee dagen naar twee weken wordt door 45 procent van de vrouwen “van harte gesteund” en door evenveel vrouwen afgewezen. “Ik ben zelf een vrouwelijke werkgever en moeder. Ik ervaar dat mannen behoefte hebben om thuis te zijn bij de geboorte en de eerste zorg voor hun kind. Als vrouw vind ik het uitermate belangrijk dat beide ouders de beginperiode van het leven van hun kinderen samen kunnen doorbrengen als gezin.” Niettemin spreekt ook bijna de helft van de ondervraagde vrouwelijke directeuren van een vorm van “overbodige” ­regelgeving. “Als vaders graag verlof willen, dan kan dat altijd geregeld worden. Het is overbodig dit door wetgeving te reguleren”, aldus een 35-jarig directielid van een middelgrote onderneming. y Het onderzoek naar de mening van ondernemers over het voorstel voor een wettelijk recht op twee weken vaderverlof is uitgevoerd via internet in de periode van 18 tot en met 20 juni. Het complete ­onderzoeksverslag is te vinden op www.vno-ncw.nl. Daar vindt u ook een ‘Forum Video’ met de reactie van vno-ncw-voorzitter Bernard Wientjes. Wie betaalt het vaderverlof? Het lijkt erop dat het initiatiefwetsvoorstel van GroenLinks (tien werk­dagen door de ­werkgever betaald vaderverlof) alleen wordt gesteund door de partij zelf en door de sp. cda, vvd, d66 en sgp voelen er in elk geval niet voor, zo bleek vorige week tijdens de eerste behandeling van het plan in de Tweede Kamer. De Kamer vindt het idee wel sympathiek, maar een meerderheid voelt er weinig voor werkgevers eenzijdig voor de kosten te laten opdraaien. De Partij voor de Vrijheid wil een doorbetaald vaderverlof van één week. Hoe de andere partijen daarop reageren, blijkt bij de stemming over het wetsvoorstel, die later zal plaatsvinden. Eens Oneens Vaders kunnen genoeg vrij nemen 13% Ik steun twee weken betaald vaderverlof 21% Vaderverlof is overbodige regelgeving 22% 80% 73% 70% image select a­ nders behandeld worden dan andere werknemers? Een gezin is een eigen keuze”, aldus de directeur van een groot tuinbouwbedrijf. Een collega zegt het bijna poëtisch: “Kinderen krijgen is, naast een wonderlijk genot, ook een keuze.”