PROEFWERKSTOF PERIODE 2 VWO 4 2010 HET DERDE RIJK

PROEFWERKSTOF PERIODE 2 VWO 4 2010
HET DERDE RIJK (1933 – 1945)
Na de crisis van 1929 werden steeds meer Duitsers lid van de
communistische partij of de nazi-partij. Er waren veel straatgevechten. De
SA oftwel Sturmabteilung was een Nazi-knokploeg die op straat vocht
tegen de communisten:
De sturmabteilung, S.A, is opgericht in 1921 door Adolf Hitler. De
letterlijke vertaling van sturmabteilung is storm divisie. De S.A werd
opgericht als beschermingsdienst om de partijvergaderingen van Hitler’s
partij, de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij; NSDAP, en ook
om politieke tegenstanders te intimideren. Eigenlijk waren de leden van
de S.A niets anders dan bodyguards, ze moesten de partijbijeenkomsten
beschermen tegen de socialisten en de communisten. De SA bestond
vooral uit veteranen, arbeiders en (voormalig) werklozen. Je kon ze
makkelijk herkennen aan hun uniformen. Die zagen er als volgt uit:
Ze hadden een bruin uniform met een rode band om hun bovenarm waar
een hakenkruis op stond. Dat was het teken van Hitler. Ze werden dus
bruinhemden genoemd, omdat ze altijd een bruin uniform droegen.
Hoe is de SA ontstaan?
De SA is in 1921 opgericht door Adolf Hitler. In het begin was de SA
eigenlijk alleen maar opgericht als sportgroep, ze werden getraind voor
verschillende sporten, maar na een tijdje begon het steeds meer op een
knokploeg te lijken. Dat kwam doordat linkse tegenstanders van de
NSDAP vaak met heel veel mensen tegelijk naar de nazi-bijeenkomsten
kwamen om daar een chaos te creeëren. Dat deden ze door vechtpartijen
uit te lokken, de bijeenkomsten gewoon te verstoren of door Hitler zelf uit
te lachen terwijl hij een toespraak aan het houden was. Dat wilde Hitler
allemaal voorkomen, dus hij zorgde ervoor dat de SA de personen die
voor chaos zorgden hardhandig werden verwijderd.
Het rare was dat Ernst Röhm de bedenker was achter de SA maar dat hij
niet de hoogste leider was. In 1930 ging Hitler weer de bevelen aan de SA
geven om ze van zijn loyaliteit te verzekeren. Vanaf dit moment was de
Oberster SA-Führer alleen nog maar een naam, maar deed diegene niet
zoveel belangrijks meer. De leiding lag nu vooral bij de Stabschef SA, de
staf-chef van de SA. Dit waren:
-
Ernst Röhm (1931–1934)
-
Viktor Lutze (1934–1943)
-
Wilhelm Schepmann (1943–1945)
Deze stafchef stond aan het hoofd van de Oberste SA-Führung, de
hoogste SA-leiding. De SA was verdeeld in heel veel verschillende
rangordes van lopend SA man tot Stabsschef.
Hoe groot was de macht van de SA?
De macht van de SA was aan het einde van de jaren ’20 het grootst. De
SA bestond toen uit 400.000 mensen, dat was groter dan het toenmalige
leger en de SA groeide nog steeds. In 1933 en 1934 groeide de SA
plotseling heel snel, dat kwam doordat er steeds meer opportunisten
kwamen. Opportunisten zijn mensen die uit uit elke situatie hun voordeel
halen. Het leger en de bedrijven waren niet blij dat de SA zoveel macht
had. Het leger maakte zich namelijk zorgen dat de SA groter, sterker en
beter zou worden dan zij en dat ze hun macht kwijt zouden raken. En de
bedrijven vonden de mensen van de SA heel aggressief. De mannen van
de SA werden gezien als relschoppers en ordeverstoorders, daarom
namen niet veel werkgevers mensen van de SA aan. Hierdoor was de
werkloosheid onder de mannen van de SA heel groot.
Hoe kwam de SA aan haar einde?
De SA is aan haar einde gekomen, doordat Hitler aan het eind van de
oorlog niemand meer vertrouwde en dacht dat mensen tegen hem
samenspanden. Dat dacht hij ook van de SA, hij dacht namelijk dat ze
hem aan de kant wilden zetten en zelf de macht over wilden nemen. In de
nacht van 30 juni 1934 liet hij ongeveer 80 mensen ombrengen
waaronder 19 hoge leiders van de SA. Deze nacht wordt ook wel de nacht
van de lange messen genoemd. Hierdoor is de Sa aan haar einde
gekomen, want ze hadden nu geen leiding meer.
Na de machtsovername van Hitler in januari 1933 veranderde Duitsland
snel in een dictatuur. In 1934 staak een Nederlandse communist genaamd
Marinus van der Lubbe(familie van Doggen) het gebouw van de Duitse
regering in brand. Hitler beweerde dat de communisten bezig waren met
een samenzwering tegen Duitsland en kreeg de andere politieke partijen
zover dat ze de zogenaamde ermächtigungsgesetz goedkeurden. Door
deze wet kreeg Hitler in zijn eentje alle macht in handen. Hij werd
Führer(= leider ) van het Duitse volk. De Nazi’s deden er alles aan om de
Duitse bevolking in hun macht te krijgen. Allereerst werd binnen 2 jaar
tijd de economische crisis opgelost. Hitler betaalde de bedrijven met
waardepapieren waarin stond dat ze over 10 of 15 jaar met rente betaald
zouden worden voor werken die ze uitvoerden. Hitler had dit geld niet. Hij
dacht aan geld te komen door Europa te veroveren. Veel werk in de
fabrieken en aan de wegen werd met de hand uitgevoerd om zo veel
mogelijk mensen aan het werk te helpen. Ook moest iedere jonge Duitser
tussen de 18 en 25 jaar één jaar gratis werken voor de staat. Dit werd
arbeitsdienst genoemd(soort maatschappelijke stage!). Hitler wilde vooral
de jeugd onder controle krijgen. Hij verbood alle sportverenigingen. In
plaats hiervan kwamen twee Nazi=organisaties:
De Hitlerjugend voor de jongens en de Bund Deutscher Mädel voor de
meisjes:
De Hitlerjugend werd in 1922 opgericht door de groeiende nazi-partij. Ze
beloofde de jonge Duitsers veel opwinding, avontuur en een grote
toekomst. De Hitlerjugend gaf de jonge mensen wat ze beloofd was, maar
dat was niet het enige doel. Het voornaamste doel was dat de nazi’s een
generatie kweekte die niets anders kende dan de nazi-ideologie, en die
hun kinderen precies hetzelfde op zouden voeden. Hitler zei: “alleen hij
die de jeugd bezit, verovert de toekomst’.
De jongens van 6 tot 10 mochten alleen naar bijeenkomsten en
activiteiten om er wat over te leren. Zo werden ze er enthousiast over. Ze
deden bijvoorbeeld aan sportwedstrijden en gingen een dagje naar het
platteland. Dit was niet echt een afdeling van de officiële Hitlerjugend.
Eerst waren er 2 afdelingen:
-
Jungvolk (jongens van 10 tot 14)
Om definitief lid te worden van het Jungvolk moest je een soort examen
afleggen. Ook wel de Pimpfenprobe genaamd. Daarin werd getest of je
fysiek veel in huis had, maar ook moest je het Horst-Wessel-Lied leren
kennen. Dit was het lied van de Hitlerjugend. Wanneer duidelijk was dat
je lid mocht worden, werd je met een ceremonie opgenomen. Één dag
voor de verjaardag van Hitler legde je een eed af: ‘ik zweer om al mijn
energie en kracht aan de redder van ons land , Adolf Hitler, te wijden. Ik
ben bereid en klaar om mijn leven voor hem te geven, zo waarlijk helpe
mij God.
Een van de taken van het Jungvolk was geld verzamelen voor de
winterhulp (dit geld was bestemd voor een extraatje in de winter).
Daarnaast verzamelde ze ook blik en ijzer (dit was natuurlijk voor het
maken van wapens). Verder deed je alle klusjes die je opgedragen
werden. Natuurlijk gingen ze ook op kamp en leerde ze al marcheren.
Alleen vanaf je 14e in de Hitlerjugend werd dit allemaal wat serieuzer.
-
Hitlerjugend (jongens van 14 tot 18)
De jongens deden vooral aan
sport, zodat ze als de oorlog
aanbrak fysiek in top conditie
waren. Ze kregen ook les in
wereldaanschouwing. Hier leerde
ze dus dat hun ras het beste was,
dus hoe de nazi’s de wereld
zagen. Blond haar en blauwe ogen
waren goed, de rest was minder
dan jij zelf. Ze leerde je ook dat je
zonder nadenken de bevelen van
de Führer moest opvolgen, ook al was er een kans dat je het niet
overleefde. Sterven voor je vaderland was een eer. Daarnaast hadden ze
ook trektochten, wandelmars en, kaartlezen en avonden met kampvuren.
Eigenlijk was dit de droom van ieder kind. Het was hartstikke leuk. Je
mocht dingen doen die thuis niet kon doen. Alleen toen wisten ze nog niet
wat hen tijdens de oorlog allemaal te wachten stond.
In 1929 kwamen er ook afdelingen voor meisjes
-
Jungmädelbund (meisjes van 10 tot 14) Bund Deutscher Mädel (meisjes
van 14 tot 18)
Deze 2 afdelingen deden eigenlijk precies hetzelfde.
In de Nazitijd waren de meisjes minder belangrijk
dan de jongens. In de 2 afdelingen werden de
meisjes eigenlijk voorbereid op het moederschap. De
regel was hoe meer (arische)kinderen je de Führer
kon schenken, hoe beter. Ook hadden ze dan liever
zonen, wat die konden dan later weer het leger in.
De Jungmädelbund en de Bund Deutscher Mädel
bereiden de meisjes dus voor op het moederschap.
De meisjes leerde ervaring op door bijvoorbeeld in
grote huishoudens of op kleuterscholen te
assisteren. Toen de oorlog eenmaal bezig was hielpen ze ook met de
gewonden te verzorgen. Doordat ze dit dus al vanaf kleins af aan gehoord
hadden, wisten ze ook niet beter. Hierdoor werden hun kinderen dus ook
opgevoed met de normen van het nazisme.
De verschillen tussen de jongens en de meisjes was in de Hitlerjugend erg
groot. Ze hadden eigenlijk helemaal niks met elkaar te maken. Als je een
jongen was, was het belangrijk dat je dapper, sterk en hard was. De
meisjes daarentegen moesten mooi zijn, en voorbereid zijn om het
vaderland nieuwe kinderen te schenken. Toch was het doel van de
Hitlerjugend bij de jongens en meisjes hetzelfde, een trouwe
nationaalsocialist worden.
Waarom werden jongeren lid van de Hitlerjugend?
De jongeren in Duitsland vonden het helemaal geweldig, die Hitlerjugend.
Ze hoorden en zagen er van alles over op de
radio, de krant en posters. De jongeren
hadden 4 jaar eerder de nederlaag van de
Eerste Wereldoorlog meegemaakt. Bijna heel
het land was werkloos. Op de regering waren
ze boos en waren bang dat hun vaderland ten
onder ging. Ze vonden daarom dat ze de
partij moesten steunen die alles zou
verbeteren: de NSDAP van Hitler. Ze konden
zich nog niet aansluiten bij de NSDAP. Maar
wel bij de jeugdpartij van Hitler, de
Hitlerjugend. Hierdoor kregen ze het idee dat
ze toch een beetje meehielpen aan de
wederopbouw van Duitsland. Hitler vond dat de jeugd het belangrijkste
was in de samenleving. Dit niet alleen omdat ze super fanatiek waren,
maar ook omdat ze nog helemaal waren te vormen naar het nationaal
socialistische beeld. Hitler vond wel dat ze eerst lichamelijk sterk moesten
zijn voordat ze hen zouden volproppen met kennis.
Ook was de Hitlerjugend een goed
georganiseerde organisatie waar
allemaal leuke activiteiten in de
planning stonden. Kamperen, tochten
door de bossen en vooral veel sportieve
activiteiten. Dingen die je van huis uit
niet deed omdat je het simpelweg niet
mocht of er geen geld voor was.
Bovendien hoefde je geen
lidmaatschapsgeld te betalen. De jongeren konden dus volop bezig zijn
met leeftijdsgenoten zonder dat ze last hadden van de druk thuis en
helemaal gratis. Niet alleen in de kranten maar ook op school hoorde je er
van alles over. Zat je nog niet in de Hitlerjugend? Schaam je! Al je
vriendjes en vriendinnetjes waren lid en je wilde toch niet buitengesloten
worden?
In 1929 stortte de beurs van Wall Street in. Een economische crisis die
heftige gevolgen had over heel de wereld en dus ook voor Duitsland.
Wereldwijd ontstond er armoede, faillissementen en werkloosheid. Alles
wat de Republiek tot stand had gezet was gaan wankelen. Dit was een
kans voor de Nazi’s. Hitler beloofde aan het volk dat hij Duitsland kon
helpen en vergrootte daarmee zijn macht. Maar bij de Hitlerjugend ging
het niet zo snel. Doordat de SA en de SS illegaal werd verklaard, werd de
Hitlerjugend ook illegaal. De Hitlerjugend mocht geen propagandamarsen
meer uitvoeren en de jeugd mocht zich niet meer aansluiten bij de
Hitlerjugend. Hoewel er veel kritiek was van de ouders, werd de
Hitlerjugend door het verbod alleen maar interessanter onder de jongeren.
Ook waren er veel jongeren die lid waren van de katholieke
jeugdorganisaties. Zij stapten als het ware over naar de Hitlerjugend
omdat de kerk hen niet veel te bieden had. De katholieke kerk probeerde
dit te voorkomen maar dit was vrijwel onmogelijk omdat de Hitlerjugend
veel meer leuke activiteiten organiseerde. Ze probeerden daarom ook
maar de activiteiten van de Hitlerjugend over te nemen. Ze moesten
daarom wel hun grenzen verleggen want activiteiten zoals schieten paste
voorafgaand totaal niet bij de kerk Later tijdens de oorlog zou de
Hitlerjugend misbruikt worden als kanonnenvoer toen de oorlog eigenlijk
al verloren was…
In de vooroorlogse periode deed de Nazi-regering er echter alles aan om
haar bewind acceptabel en populair te maken in heel de wereld. Een
uitgelezen mogelijkheid hiertoe was de organisatie van de Olympische
Spelen:
Toen de Olympische Spelen werden gehouden was Hitler net 3 jaar aan de
macht als rijkskanselier. Zijn partij, de NSDAP, was in 1932 al aan de
macht gekomen en hij werd op 30 januari 1933 benoemd tot
rijkskanselier. Dat betekende dus dat hij het hoofd van de regering was.
Maar Hitler wilde helemaal alleen de macht hebben, en daarom maakte hij
op 23 maart 1933 een wet waardoor hij dictator werd.
Hitler moest eerst niets hebben van de Olympische spelen. Hij vond het
een samenzwering van de joden en de pacifisten (mensen die tegen elke
vorm van geweld zijn). Maar toen Hitler een gesprek had met Lewald en
Goebbels (de minister van propaganda) wees Lewald hem op de
mogelijkheden die de Olympische spelen hen bood. Hij vertelde Hitler dat
hij de Olympische Spelen kon gebruiken voor propagandistische redenen.
Het was een goede mogelijkheid om de mensen te bewijzen dat de terreur
in Duitsland helemaal niet zo erg was. Ook zouden ze de wereld laten zien
waartoe hun superieure ras in staat was. En uiteindelijk is dit gedeeltelijk
ook wel gelukt, want het waren de Duitsers die de meeste medailles
wonnen.
Er werd meteen tijd en geld opzij gezet, en in 1931 werd door het IOC
(International Olympic Comité) besloten dat de Spelen van de 11e
Olympiade in Berlijn te houden. Tijdens het stemmen ging het tussen
Berlijn en Barcelona. Uiteindelijk had Berlijn dus gewonnen met 46
stemmen. Barcelona had er 16. Een van de grootste redenen dat
Barcelona niet werd gekozen, was de Spaanse Burgeroorlog. Deze brak uit
in 1936 en was pas in 1939 klaar. Maar veel mensen waren niet blij met
het feit dat de Olympische spelen in Berlijn zouden worden gehouden. In
de Verenigde Staten werd zelfs een campagne georganiseerd die wilde dat
de Olympische Spelen ergens anders werden georganiseerd, namelijk toch
in Barcelona. Ze verwachtten namelijk dat Hitler de regels niet na zou
leven, en toch mensen zou gaan
discrimineren. Ook wisten mensen wat er in
Duitsland gebeurde. Ze konden dit gewoon
in de krant lezen. En om hun spelers dan
naar de Olympische Spelen te sturen, voelde
toch als een soort goedkeuring. Dat ze
daarmee wilden zeggen dat het goed was
wat de Duitsers deden.
Ook in Barcelona werd er gedemonstreerd.
Er werd een groot sportevenement
georganiseerd: De Olympiade van het Volk.
Het werd georganiseerd door het volksfront,
een samenwerkingsverband van verschillende partijen in het land. Er
kwamen zo’n 6000 atleten over de hele wereld naartoe. Er waren atleten
uit de Verenigde Staten, Nederland, België, het Verenigd Koningkrijk,
Denemarken, Noorwegen, Zweden en Frans-Algerije. Ook atleten die uit
Italië of Duitsland waren gevlucht deden mee. Er werden standaard
sporten beoefend, maar er werden ook speciale dingen gedaan. Zoals
schaken, volksdansen, theater en muziek. Maar dit alles haalde niet veel
uit. Want uiteindelijk besloot Avery Brundage, de voorzitter van het
Amerikaanse Olympische comité, toch om de Olympische Spelen in Berlijn
te houden. Hitler had namelijk beloofd om de Olympische regels na te
leven en geen rassen te discrimineren. Ook al leefde hij die regels wel na,
er waren tijdens de Olympische Spelen toch optochten van de Hitler
jugend, overal waren soldaten en er wapperden overal vlaggen met
hakenkruisen. Hierdoor hadden ze dus toch die propaganda terug laten
komen.
Welke veranderingen onderging Duitsland voor de Olympische
Spelen?
Zodra er bekend werd dat de Olympische Spelen in Duitsland werden
gehouden, stond het organisatiecomité voor een lastige vraag: waar
brachten ze de sporters onder? Alle hotels zaten namelijk propvol van al
die toeristen die op de Olympische Spelen afkwamen. Ze kwamen op het
idee van het Olympische dorp. Deze was nog maar 2 keer eerder
gebouwd; in 1924 in Parijs en in 1932 in Los Angeles. In Parijs was het
dorp alleen toegankelijk voor mannen. De vrouwen moesten in hotels
slapen. Het dorp in Los Angeles was gemengd. Vrouwen en mannen waren
hier welkom. Maar er stond wel
een hek tussen het
mannengedeelte en het
vrouwengedeelte. Beide dorpen
werden later weer afgebroken.
Het Duitse Olympische dorp was
ook alleen toegankelijk voor
mannen. De vrouwen waren in
deze tijd toch nog erg
achtergesteld. De ongeveer 500
vrouwen moesten dus in hotels
slapen. Maar Duitsland had een
ander idee voor het Olympisch dorp. Na de oorlog zouden ze deze
namelijk kunnen gebruiken als een kazerne voor de duitse troepen en ze
konden het ook gebruiken om de Wehrmacht op te leiden. Hier werd ook
rekening mee gehouden met de bouw. Daarom werd er dan ook in
november 1933 besloten dat het Olympische dorp op zo'n 15 kilometer
van het Olympisch stadion werd gebouwd. Ook was er een goede
verbinding met het Döberitzer militaire bedrijf.
Om zo'n Olympisch dorp te bouwen zijn natuurlijk veel mensen nodig.
Hiervoor werd de Wehrmacht gebruikt en ook veel jongeren werden aan
het werk gezet. De bouw gebeurde onder leiding van leger kapitein
Wolfgang Fürstner. De architect van het dorp was half joods, en werd
naderhand vermoord. Het Olympisch dorp was ook bedoelt voor
propagandische redenen. Ze zouden de rest van de wereld eens laten zien
hoe goed dat het Arische ras wel niet was in het maken van bouwwerken.
Wat eigenlijk dus ook niet helemaal klopte, aangezien de architect half
joods was.
Berlijn had al een Olympisch stadion. In 1916 zouden de Olympische
Spelen namelijk al in Berlijn worden gehouden. Maar toen in 1914 de 1e
Wereldoorlog begon, kon dit helaas niet meer doorgaan. Maar de Duitsers
wilden een nieuw stadion, zodat ze konden laten zien hoe geweldig hun
land en ras wel niet was. En daarom besloten ze om toch nog een nieuw
stadion te maken. Dit stadion staat nu nog steeds in Berlijn.
Ook was het erg belangrijk dat de toeristen niet dachten dat Duitsland een
slecht land was dat joden discrimineerde, wat natuurlijk wel zo was. Maar
de Duitsers hadden in hun ogen natuurlijk een perfect ras, en daarom
moest iedereen zich ook perfect gedragen. Er werden dus mensen
aangewezen die naar dorpen en streken moesten om een grote
schoonmaakbeurt te houden en ervoor te zorgen dat de duitse burgers
netjes, beleefd en behulpzaam waren tegenover de toeristen. De borden
die vertelden dat joden niet welkom waren, werden weg gehaald. Zo
zouden de mensen misschien gaan denken dat het wel mee viel met die
jodenhaat, er hingen immers nergens bordjes? Er werden ook veel grote
feesten gegeven voor buitenlandse bezoekers. Deze waren hier erg van
onder de indruk, en kregen hierdoor het idee dat de duitsers een
tevreden, vriendelijk en gezond volk waren. Het is op deze manier dus
toch gelukt: de buitenlanders zijn om de tuin geleid, en geloven dat de
duitsers gewoon een goed volk zijn die helemaal niet zo erg bezig zijn met
de jodenvervolging.
Werden Joden uitgesloten/benadeeld?
In 1935 kregen Joodse atleten te horen dat hun sportprestaties
ondermaats bleven en dat ze dus niet geselecteerd
waren voor de Duitse ploeg die mee zou doen met
de Olympische Spelen van 1936. Met als gevolg
dat er voor een Duitsland een zuiver Arische ploeg
zou aantreden. Toen de geruchten rond deze
beslissing de ronde deden, begonnen Amerikaanse
IOC leden hun Duitse collega’s lastige vragen te stellen.
Amerika dreigden de Olympische spelen te boycotten als er geen joodse
deelnemers op de deelnemers lijsten zouden staan. Dus werden er toch
nog joodse deelnemers toegelaten.
Een van hen was schermster Helene Mayer, ze was half joods en werd dus
toch nog opgenomen in de Duitse schermploeg. Ook Margaret Lambert
werd alsnog toegelaten, maar zij besloot om niet mee te doen. De reden
hiervan was dat ze het eigenlijk nooit goed zou doen op de Spelen. Als ze
zou winnen, zou ze uitgescholden worden omdat een jood natuurlijk niet
kon winnen in de ogen van Hitler en zijn aanhangers. En als ze zou
verliezen zou ze uitgelachen worden door Hitler en zijn aanhangers en er
zou door hun iets gezegd worden in de trant van: ‘Zie je nou wel, joden
zijn slecht en kunnen niet winnen’.
Hitler beloofde dat hij geen enkele toespraak zou houden die betrekking
had op rassenhaat. Bij de Olympische Spelen gaat het er namelijk over
dat iedereen gelijk is, en dat iedereen vriendschappelijk met elkaar
omgaat. Hij had immers ook beloofd om de Olympische regels na te leven
en niet te discrimineren. Maar Hitler was niet blij met de goede prestaties
van de, volgens hem, minderwaardige neger-atleten. Daarom verliet hij
het stadion ook op de eerste dag, de dag dat Cornelius Johnson goud
pakte bij het hoogspringen. Want hoe zou een neger nou beter kunnen
zijn dan iemand van het arische ras?
In het begin van de Olympische spelen, schudde Hitler de duitse winnaars
de hand. Maar als iemand van een ander land won, schudde hij diens
hand niet. Het IOC (International Olympic comité) wees hem hierop, en
zei dat hij de handen van iedereen moest schudden, of van niemand.
Hitler koos voor het laatste en schudde sindsdien geen handen meer. Veel
mensen dachten dat hij uit discriminerend oogpunt de winnaars de hand
niet meer schudde, maar dat was dus niet het geval.
In totaal pakten de Duitsers de meeste medailles. De meeste mensen
denken nu dat de V.S de meeste medailles pakten, maar dat is niet juist.
Mensen denken dit alleen maar omdat als je iets op gaat zoeken over de
Olympische Spelen van 1936, je vooral heel veel dingen tegenkomt over
Jesse Owens. En dat hij helemaal tegen het idee van Hitler in ging. Hij
bewees namelijk dat negers gewoon konden winnen, en dat het Arische
ras niet altijd won. Maar uiteindelijk was dit dus toch wel een beetje het
geval. Want op de Zomerspelen werden de Duitsers 1e en op de
Winterspelen 2e.
De grote ster van het toernooi was dus de Amerikaanse neger-atleet Jesse
Owens.
Hij pakte in totaal 4 gouden medailles op de Olympische Spelen van 1936.
Hij won er een op de 100 meter, de 200 meter, het verspringen en één
met de 4 x 100 meter estafetteploeg.
Als je een filmpje gaat bekijken over
Jesse Owens waar hij de 100 meter
wint, dan valt er wel wat op. Alle
mensen in het stadion beginnen
namelijk uitbundig te juichen als hij
wint, terwijl hij een neger is. Je zou
dus denken dat ze niet zo uitbundig
zouden juichen, omdat ze eigenlijk
aanhangers zijn van Hitler en zouden moeten geloven dat alleen het
Arische ras goed genoeg is. Maar mensen waren in die tijd dus blijkbaar
nog niet zo ver 'gehersenspoelt' dat ze niet meer voor hem juichten.
Duitsland heeft de Olympische Spelen gebruikt voor propagandistische
redenen. Ze wilden bewijzen dat hun Arische ras perfect was, en dit is ook
gedeeltelijk gelukt. Ze werden namelijk 1e op de Zomerspelen en 2e op de
Winterspelen. Duitsland moest veel dingen aanpassen voor de Olympische
Spelen. Zo hebben ze bijvoorbeeld een nieuw Olympisch stadion moeten
bouwen, en een Olympisch dorp. Joden werden in die tijd benadeelt. Maar
voor de Olympische Spelen probeerden ze de schijn op te houden, zodat
de andere landen zouden denken dat het allemaal wel meeviel met de
Jodenhaat. Veel elementen die in die tijd zijn ontstaan, kennen we nu nog
steeds. Zo is er bijvoorbeeld de camera die met de lopers mee gaat als ze
rennen.
De Tweede Wereldoorlog 1939 – 1945
In september 1939 vielen Duitse troepen Polen binnen. Polen had een
bondgenootschap met Frankrijk en Engeland. Deze landen verklaarden
Duitsland meteen de oorlog: de Tweede Wereldoorlog was begonnen. Wat
de rest van de wereld niet wist, was dat Duitsland en de Sovjet
Unie(Rusland) een geheim bondgenootschap hadden gesloten waarbij ze
afgesproken hadden Polen onder elkaar te verdelen en elkaar niet aan te
vallen. De Duitsers verpletterden de Polen door gebruik te maken van een
nieuwe manier van oorlogsvoeren: de blitzkrieg oftwel bliksemoorlog:
grote groepen tanks breken ondersteund door de luchtmacht op bepaalde
plaatsen door de vijandelijke linies en omsingelen grote hoeveelheden
vijandelijke troepen. Deze komen zonder brandstof en munitie te zitten en
moeten zich overgeven. Binnen twee weken tijd vaagden de Duitsers het
Poolse leger weg. De Engelsen en Fransen deden niks om Polen te hulp te
komen. Het Franse leger was verdedigend ingesteld en had een groot
gedeelte van haar troepen in de Maginotlinie zitten: een onderaardse
reeks bunkers en forten die liep van Zwitserse tot de Belgische grens. De
Fransen hadden meer manschappen, tanks en kanonnen dan de Duitsers
maar hadden deze in kleine groepen over het slagveld verspreid…
Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers Nederland, België en Frankrijk binnen.
Het Nederlandse leger stelde weinig voor. Alleen de luchtafweer en de
luchtmacht waren modern. Na vier dagen strijd moest Nederland zich al
overgeven. België had een groter en moderner leger. Bovendien kreeg het
land hulp van Britse en Franse troepen. België hield het 18 dagen uit.
De Duitsers ontweken de Franse maginotlinie door iets onverwachts te
doen: ze stuurden hun tanks door de Ardennen. De Fransen dachten dat
tanks niet door dit gebied konden komen en hadden hier geen
verdediging. Binnen een maand tijd werden de Franse en Britse troepen in
Frankrijk verslagen met behulp van de Blitzkrieg.
Een gedeelte van de Britse troepen kon ontsnappen via de haven van
Duinkerken: allerlei bootjes brachten hen terug naar Engeland, wel
moesten ze het grootste gedeelte van hun wapens achterlaten.
De Duitsers hadden verwacht dat Engeland de strijd nu zou opgeven maar
dat deden ze niet. Ze bleven doorvechten. Hierdoor kwam het tot de slag
om Engeland. Dit was een strijd tussen de Engelse en Duitse luchtmacht.
De Engelsen wonnen deze strijd omdat ze beschikten over radar(ze zagen
de vijandelijke vliegtuigen van ver aankomen en konden hun eigen
vliegtuigen erop afsturen. Ook vochten ze boven hun eigen land waardoor
ze meestal brandstof hadden voor een uur vliegen terwijl de Duitse
jachtvliegtuigen die de bommenwerpers beschermden maar 10 minuten
boven Engeland konden blijven. Veel Duitse piloten kwamen zonder
brandstof te zitten en storten neer boven het kanaal.
In juni 1941 viel Duitsland ondanks het verdrag wat ze hadden met dit
land de SU binnen. De Duitse troepen rukten snel op. Rusland leek snel te
kunnen worden veroverd.. Maar in december 1941 kwam de winter. De
Duitsers waren niet voorbereid op de extreme temperaturen in Rusland.
De Russen begonnen tegenaanvallen en de Duitsers moesten zich
terugtrekken. In december 1941 ging ook de USA meedoen aan de oorlog
door de Japanse aanval op Pearl Harbour. Engeland en Rusland stonden
niet langer alleen… In de winter van 1943-1943 verloren de Duitsers een
compleet leger bij Stalingrad. De Russische successen werden echter
behaald ten koste van gruwelijke verliezen. In 1943 stond de teller al op
18 miljoen doden(aan het einde van de oorlog op 25 miljoen). De Russen
waren boos op de Engelsen en Amerikanen en eisten dat deze landen
zouden landen in Europa zodat de Duitsers hun krachten moesten
verdelen over twee fronten: het oostfront(tegen de Russen) en het
westfront(tegen de Engelsen en Amerikanen). Het Duitse Rijk werd vanaf
eind 1942 24 uur per dag aangevallen door de Gealieerde luchtmacht:
overdag bombardeerde de Amerikaanse luchtmacht en ’s-Avonds de
Britten. De Amerikanen probeerden echt de militaire doelwitten te raken.
Hun verliezen waren enorm. Veel vliegtuigen werden neergehaald door
het luchtafweergeschut en de dagjagers. Tot begin 1944 hadden de
Gealieerden geen jachtvliegtuigen die de bommenwerpers konden
beschermen boven Duitsland omdat dit type vliegtuig te winig brandstof
kon meenemen om Duitsland te kunnen halen. Dit veranderde met de
komst van het Mustang jachtvliegtuig met zijn afwerpbare extra
brandstoftanks. De Britten gingen heel anders te werk. Zij wilden gewoon
complete Duitse steden platleggen omdat hier de arbeiders van de
wapenindustrie woonden. Met speciale brandbommen en aanvallen met
duizend bommenwerpers tegelijkertijd probeerden ze een vuurstorm te
creëren. Slechts twee Duitse steden zijn onbeschadigd uit de oorlog
gekomen. Het ergst getroffen werden Berlijn en Dresden. De
bombardementen hebben weinig uitgehaald. De Duitsers herstelden snel
de schade en het moreel van de arbeiders werd niet gebroken.
Ondertussen werd de toestand op de grond steeds slechter. In het oosten
werden de Duitse troepen teruggedrongen door de Russen. De minister
van propaganda Goebbels riep de totale oorlog uit.
Een totale oorlog is een bepaald soort oorlog, waarbij de hele samenleving
meewerkt. Dat wil zeggen dat wanneer de leider van een land oproept tot
een totale oorlog, de samenleving weet dat ze mee moeten helpen op
allerlei gebieden. Bijvoorbeeld op het gebied van industrie (mensen
worden opgeroepen om te komen werken in fabrieken voor het
produceren voor wapens) en op het gebied van defensie : de mannen
worden opgeroepen om te vechten. In het begin werden vrouwen nog niet
ingezet in fabrieken, omdat de Duitsers nog steeds van mening waren dat
de vrouwen voor het gezin hoorden te zorgen/ thuis hoorden te blijven.
Later gingen ze wel in fabrieken te werk. De totale oorlog (Der Totale
Krieg) is uitgeroepen door Joseph Goebbels.
Wanneer de gehele samenleving opgeroepen word om deel te nemen aan
een totale oorlog, zijn ze automatisch ook slachtoffer. De mannen die
bijvoorbeeld eerst niet in dienst waren, en nu meehelpen aan de 2e
wereldoorlog, worden ingezet en kunnen dus ook geraakt worden. Dit was
het verschil met andere oorlogen (niet met de eerste wereldoorlog, want
deze was ook een totale oorlog, alleen de inzet en het aantal doden was
een stuk lager dan bij de tweede wereldoorlog) de burgers waren nu dus
slachtoffer, bij andere oorlogen was dit vaak niet het geval, want daarbij
werden de burgers zo ver het kon, ontzien.
De totale oorlog in de periode 1943-1945 is ontstaan doordat Duitsland in
zag (na de slag om Stalingrad, waarbij Duitsland de eerste echte
nederlaag geleden had, hier kwamen veel Duitsers bij om of werden
krijgsgevangenen gemaakt) dat het zo niet verder kon. Ze hadden veel
manschappen verloren en er waren ook nog eens 240.000
krijgsgevangenen gemaakt . Vanaf 1943 werden buitenlanders gedwongen
om in Duitse fabrieken te gaan werken. Hierdoor kwamen veel Duitse
mannen vrij voor dienst in het leger om de verliezen op te vullen. Ook
kreeg de oorlogsproductie voorrang op consumptiegoederen. De
arbeidsdagen werden langer en de mensen hadden maar één vrije dag per
week. Ook vrouwen werden ingeschakeld en moesten bepaalde taken
overnemen zoals het besturen van de trams. Hierdoor kon Duitsland de
strijd verder opvoeren. In augustus 1944 haalde de Duitse
oorlogsindustrie zelfs een productierecord. Door de nieuw gevormde
eenheden kon Duitsland in december 1944 zelfs in de tegenaanval gaan in
de Ardennen. Uiteindelijk was de overmacht van de Geallieerden echter
toch te groot.
Ondertussen voltrok zich binnen Duitsland en de bezette gebieden een
verschrikkelijk proces: het uitroeien van de joden
Wat waren die Einsatsgruppen en hoe gingen zij te werk?
De Einsatzgruppen zijn opgericht om de ongewenste elementen die wel
eens voor konden komen bij het overnemen van zoveel mogelijk landen,
tegen te houden. Onder ongewenste elementen kun je: Joden,
communisten, gehandicapten en zigeuners verstaan. Onder tegenhouden
kun je uitmoorden verstaan. De meeste mensen die zijn vermoord waren
gewone burgers.
Het was niet dat de Einsatzgruppen ervan genoten om mensen te
vermoorden, wat er nu wel op lijkt. Maar veel soldaten die iemand
moesten vermoorden, werden daar ontzettend depressief van en veel
mensen pleegden daarna zelfmoord. Veel soldaten van de Einsatzgruppen
gingen daarom verloren. Er werd daarom iets uitgevonden waardoor het
moorden iets makkelijker ging voor de soldaten, en nog een voordeel: Het
ging nog sneller!
De gaswagen werd uitgevonden. Het zag eruit als een vrachtwagen, wat
het ook was. Maar de ruimte die in de vrachtwagen zat weden mensen in
gestopt, waarna er een slang in die kamer werd gedaan waardoor de
uitlaatgassen van de vrachtwagen kwamen. Mensen stikken hierdoor of
worden vergiftigd. Zo gingen de mensen sowieso dood, maar hoefden de
soldaten het niet meer aan te zien.
In 1941 bereikt de Einsatzgruppen hun hoogtepunt. Ze werden naar
Rusland gestuurd om ook daar de Joden, zigeuners communisten etc. uit
te moorden. Wat dit keer opviel, is dat de schaal van het aantal moorden
veel groter was dan in Polen. Nog nooit heeft de Einsatzgruppen zoveel
mensen vermoord. 2 miljoen mensen om precies te zijn. Puur gewoon zo,
vermoord. Dit wordt operatie Barbarossa genoemd. Bij deze operatie
hadden ze met de organisatie gezegd dat er 4 Einsatzgruppen zouden zijn.
A,B,C en D. Een groep in het zuiden, een groep in het centrum, een groep
in het noorden en een groep in Moldavië. Zo werd het verdeeld en konden
ze met elkaar in contact blijven en melden wat er precies gebeurt op
welke plek.
Toen ook de leiders van De Einsatzgruppen in de gaten kregen dat
Duitsland snel zal verliezen en dat er voor hun zeker maatregelen zouden
komen, wilden ze dat voorkomen. Dit deden ze niet door het moorden te
stoppen, dat zou natuurlijk zonde zijn. Maar door de Joden die als slaven
werkte, hun werk te laten doen. De Joodse slaven moesten de lijken naar
het bos brengen, een brandplaats in de fik steken, zodat al hun sporen
langzaam werden gewist.
Jammer genoeg, is dit plan ook wel goed gelukt. Er zijn wel een paar
mensen van de Einsatzgruppen veroordeeld, maar lang niet zoveel als dat
het in totaal was.
Wie was Rudolf Höss, en wat had hij te maken met de Endlösung?
Rudolf Franz Ferdinand Höss werd geboren in 1900 in Baden-Baden. Toen
hij minderjarig was vocht hij als soldaat in het Duitse leger in Turkije
tijdens de eerste wereldoorlog. In november 1922 werd hij lid van de
Nationaal Socialistische Duitse Arbeiders Partij (NSDAP), die onder leiding
van Adolf Hitler stond. Rudolf werd 1933 lid van de SS en in juni 1934
sloot hij zich op advies van SS-leider Heindrich Himmler aan bij de
Schutzstaffel. Op 1 augustus 1938 werd Höss adjudant van
concentratiekamp Sachsenhausen. Dit heeft hij 2 jaar lang gedaan, totdat
hij begin 1940 werd benoemd tot commandant van het nieuw gebouwde
concentratiekamp genaamd: Auschwitz. Auschwitz was een concentratie
kamp dat vlak bij de provinciale Poolse stad Oshwiecim in Galacia lag.
In mei 1941 zei de SS bevelhebber, Heinrich Himmler, tegen Höss dat
Adolf Hitler antwoord op ‘de definitieve oplossing van de Jooden’ had
gegeven. En hij had onder andere het kamp Auschwitz voor dit doel
gekozen. Dat hield in dat Höss Auschwitz in een uitroeiingskamp moest
omzetten.
Rudolf Hoess vond uit dat vergassen met behulp van carbon monoxide, de
veel gebruikte methode, inefficiënt was en daarom introduceerde hij het
cyanide gas, Zyklon B. Hierdoor kon men veel sneller mensen doden. Hij
heeft de werking van het gas eerst uitgeprobeerd op 850 ondervoede en
zieke Joden. Dit was in September 1941. Op basis van de voor hem
positieve resultaten werd dit middel en deze methode vanaf het midden
van 1942 in Autschwitz de dagelijkse methode van vergassing. Doordat de
uitroeiing op industriële schaal werd uitgevoerd heeft dit het leven van
maar liefst 2.5 miljoen mensen gekost. Hetzij door: vergassen,
verhongering, het neerschieten, ziekten en verbranding.
In Auschwitz voerden de zogenaamde kampartsen, Duitse artsen en
wetenschappers, verachtelijke en potentieel dodelijke medische
experimenten op bewoners van de concentratie kampen uit. Ze martelde
Joodse kinderen, de kinderen van de Zigeuners en vele anderen mensen.
Deze “patiënten” werden in drukkamers gezet, waar ze vervolgens testen
deden met drugs, ze werden gecastreerd of men liet de “patiënten” dood
vriezen. Of ze werden blootgesteld aan verschillende andere traumatische
dingen. Een beruchte arts in dit kamp was dr Mengele.
In eind 1943 werd Rudolf Höss benoemd tot de belangrijkste inspecteur
van de concentratiekampen en werkte hij hard om de „efficiency“ van de
andere uitroeiingcentra te verbeteren. Hij voerde zo goed zijn baan uit dat
hij in een SS rapport van 1944 werd aanbevolen als “een ware pionier op
dit gebied wegens zijn nieuwe ideeën en methodes “. In de zomer van
1944 leidde hij zelfs “Aktion Höss in Hongarije om de Joodse bevolking en
andere minderheden weg te voeren naar de concentratie- en
vernietigingskampen. In totaal stierven 6 miljoen joden en 1.5 miljoen
zigeuners in de Duitse vernietigingskampen.
Op 30 april 1945 pleegde Hitler zelfmoord in zijn bunker in Berlijn. Op 8
mei 1945 was de Tweede Wereldoorlog in Europa voorbij. De Japanners
zouden nog doorvechten tot 15 augustus 1945. Uiteindelijk kostte de
Tweede Wereldoorlog ongeveer 68 miljoen mensen het leven…….