Schrift Joh. 15: 1 – 8 Intredepreek Gemeente van onze Here Jezus

Schrift Joh. 15: 1 – 8
Intredepreek
Gemeente van onze Here Jezus Christus,
Een paar jaar geleden waren we in het gebied van de Moezel in Duitsland. Daar is het landschap heuvelachtig met prachtig aangelegde wijngaarden op de hellingen. Als je over de binnenwegen rijdt met
de auto of met de fiets dan zie je een golvend landschap met rechte lijnen. De golving in het landschap is aangebracht door God. De rechte lijnen door de mens.
De wijngaarden bestaan uit vele wijnstokken. Steeds geplant in rechte lijnen met paadjes ertussen.
Paadjes waarop de wijnbouwer soms de afgeknipte ranken laat liggen.
Iedere keer als ik langs zo’n wijngaard reed, keek ik met plezier naar het lijnenspel. Ook had ik lichte
bewondering voor de wijnbouwers, die het voor elkaar hadden gekregen om wijnstokken op een
rijtje te zetten tegen soms zeer steile hellingen. Ik was onder de indruk om wijnstokken te zien met
weinig blad en veel druiven, want om dat voor elkaar te krijgen, is er goed onderhoud nodig.
Wijngaarden moeten worden gesnoeid en druiventrossen moeten worden gekrent.
In gedachten zie ik de wijnbouwer voor me. Iedere rank aan de stam beoordeelt hij. Een rank die in
de weg zit, haalt hij weg. Ieder keer opnieuw. En tijdens het groeiseizoen moet van iedere tros beoordeeld worden welke druiven de ruimte mogen krijgen om tot volle ontwikkeling te komen. Dat
vraagt van de wijnbouwer om liefde, geduld, zorg en aandacht. Ook: fijngevoeligheid in het beoordelen wat op welk moment passend is.
0-0-0
Zou dat de reden zijn dat de Here Jezus zijn Vader vergelijkt met een wijnbouwer? God die met liefde, geduld, zorg en aandacht, zachtmoedig in zijn oordeel naar ons kijkt.
x-x-x-x-x
De Here Jezus vertelt een gelijkenis over de wijnstok en de ranken. God de Zoon is de ware wijnstok
en God de Vader is de wijnbouwer.
De Here Jezus sluit aan bij woorden uit het Oude Testament. In het Oude Testament wordt het volk
van God regelmatig vergeleken met een wijnstok. Bijvoorbeeld in Psalm 80. Daar staat:
9 U hebt een wijnstok uitgegraven in Egypte,
en volken verdreven om hem te planten.
10 U gaf hem een ruime plek,
hij schoot wortel en vulde het land.
Israël, het volk van God, was door de Here God bevrijd uit het slavenhuis van Egypte. God had zijn
volk als een wijnstok uitgegraven in Egypte. God had zijn volk opnieuw geplant in het Beloofde Land.
Daar vestigde het volk zich en schoot wortel en vulde het land.
Met dat beeld gaat de Here Jezus nu verder. En de Here Jezus zegt dat God de Vader in hem een hemelse stek in de aarde heeft geplant. Een unieke wijnstok, die zich zal gaan vertakken in vele ranken
en die vrucht zal dragen in heel de wereld.
x-x-x
Pagina 1 van 4
Een wijnstok bestaat uit een stam met ranken. Onvruchtbare ranken gebruiken wel de kostbare sappen, maar leveren niets op. Daarom worden deze ranken weggesneden. Judas Iskariot, de verrader
van de Here Jezus, was zo’n onvruchtbare rank. Hij belemmerde de groei van het Koninkrijk van God
en werd weggesneden. Gesnoeid. Maar de andere apostelen mochten vrucht dragen. Ook een apostel, die er toen niet bij was: Paulus. Het verhaal van God, dat de apostelen mochten vertellen, heeft
onder leiding van de heilige Geest er voor gezorgd dat er gemeenten kwamen.
Het verhaal van God werd doorverteld. Eerst door de apostelen, later door evangelieverkondigers,
herders en leraren. (Ef.4:11) Tegenwoordig in onze kerken door dominees. Steeds om de gemeenteleden toe te rusten voor het werk in dienst van de Here Jezus. (Ef.4:12) Meestal werd het verhaal van
God op een goede manier doorverteld en dan zegende God de verkondiging van het evangelie.
0-0-0
Via eeuwen oude ranken is het verhaal van God zegenrijk tot ons gekomen. Die ranken zitten vast
aan de wijnstok, aan Jezus Christus zelf. Hij voedt die ranken. Als eerste heeft de Here Jezus de apostelen weer gevoed. Wij staan (zo noemen we dat) in een apostolische traditie. Wij verzinnen zelf
geen verhalen over God, maar we sluiten aan bij de Here Jezus en we sluiten aan bij wat de apostelen over de Here Jezus hebben verkondigd. En als we aansluiten bij Christus en bij de apostolische
kerk van alle tijden en alle plaatsen, dan zal het verhaal van God door de heilige Geest ook bij ons
vrucht dragen.
De vrucht, die de wijnstok met zijn ranken draagt, zijn druiventrossen. Deze gemeente is zo’n druiventros. Wij vormen gezamenlijk de vrucht van de verkondiging van het evangelie.
Ik weet wel: ook persoonlijk mogen we in het geloof vrucht dragen, maar in deze gelijkenis spreekt
de Here Jezus over de gezamenlijke vrucht: de gemeente als geheel. Wij vormen samen één druiventros. De Here maakt ons tot een stelletje druiven, verbonden met elkaar tot één geheel.
x-x-x
Zoals een wijnbouwer met liefde, geduld, zorg en aandacht, zachtmoedig in zijn oordeel naar iedere
druiventros kijkt, zo kijkt God de Vader naar ons. Hij wil ons wasdom geven. Hij wil dat we Geestelijk
kunnen groeien. Dat we gezamenlijk een volle tros kunnen worden.
Soms zit in dat groeiproces een kleinigheidje in de weg. God zelf, want Hij is de wijnbouwer, zal de
rank die wel vrucht draagt bij snoeien. (2b) Kleinigheidjes weghalen uit de tros noemen wij in Nederland krenten. Als God de druiventros krent, als God dingen die de groei van het geheel in de weg
zitten weghaalt, dan doet God met een positieve bedoeling, namelijk zodat we meer vrucht dragen.
(2c)
De wijnbouwer krent een druiventros om de rest van de tros ruimte te geven om te groeien. God
krent ons om de gemeente als geheel ruimte te geven.
0-0-0
Als de kerkenraad namens God met een snoeimes rondloopt of als ik soms krenterig doe, dan is dat
om de groei van de gemeente in het Koninkrijk van God te bevorderen en om de grootheid van God
te laten zien.
x-x-x
Pagina 2 van 4
De grootheid van God? Hoe ziet de grootheid van God eruit? Hoe ziet de majesteit, de heerlijkheid
van de Heer eruit?
Het antwoord is lastig te vangen met één zinnetje. Maar het wordt in de Bijbel wel een aantal keren
omschreven en uitgelegd.
A) Zoals die keer toen de tabernakel helemaal klaar was. Alles was gemaakt volgens de voorschriften
van God. Toen kwam God in de gedaante van een wolk en bedekte de tabernakel. De majesteit van
de Heer vulde de tabernakel. Die majesteit was zo groot dat Mozes de tent niet meer kon binnengaan. (Ex.40:35)
Hoe ziet de majesteit, de grootheid van God eruit? Bij de ingebruikname van de tabernakel was de
grootheid van God zelfs zo groot, dat er geen plaats meer was voor een mens. Zelfs niet voor Mozes.
B) Toen de tempel door Salomo was gebouwd, werd opnieuw de heerlijkheid van de Heer, de grootheid van God zichtbaar. Ook toen vulde de tempel zich met een wolk. De priester die toen aan het
zingen waren, moesten stoppen met zingen en gingen de tempel uit. Ze konden hun zangdienst niet
meer verrichten, want de majesteit van God vulde de hele tempel. (2Kron.5:14)
De grootheid van God is zo indrukwekkend dat er bij de ingebruikname van de tempel er geen plaats
meer was voor een mens. Zelfs niet voor priesters.
C) En in het Nieuwe Testament wordt de Here Jezus op de berg verheerlijkt. Mozes en Elia verschijnen in hemelse luister. Als vertegenwoordigers van de Wet en de Profeten verschijnen Mozes en Elia
met de grootheid van God. Opnieuw komt een wolk en vanuit die wolk spreekt God. Petrus, Johannes en Jakobus – drie van de leerlingen van de Here Jezus – waren er op een bijzondere manier getuigen van. Nu was er bij die oogverblindende grootheid van God wel ruimte voor een mens. Zelfs
voor drie mensen.
D) En nu gaat de Here Jezus in deze gelijkenis over de wijnstok en de ranken nog een stap verder.
Vers 8:
De grootheid van mijn Vader zal zichtbaar worden wanneer jullie veel vrucht dragen en mijn
leerlingen zijn.
De grootheid van God, de majesteit van God, was vóór de komst van de Here Jezus op deze aarde zo
indrukwekkend dat er voor mensen geen ruimte of plaats meer was. Maar door de komst van Jezus
Christus is de grootheid van God juist zichtbaar in mensen. Zichtbaar in vrucht dragen, veel vrucht
dragen en zichtbaar in leerlingen van Jezus Christus.
x-x-x
Het antwoord op de vraag “hoe ziet de grootheid van God eruit?” vind ik heel bijzonder. Laten we het
toepassen op onszelf. Op deze gemeente.
De grootheid van God de Vader zal zichtbaar worden wanneer wij veel vrucht dragen en leerlingen van Jezus Christus zijn.
†
†
Willen we nog meer vrucht dragen?
Willen we alle dagen van de week en in iedere situatie leerlingen van de Here Jezus zijn?
0-0-0
Pagina 3 van 4
Hoe dragen we nog meer vrucht? Het betekent als eerste dat we verbonden moeten blijven met een
rank; zonder rank, zonder voeding van het evangelie kunnen we niet. Dus als we nog meer vrucht
willen dragen, dan vraagt dat om onlosmakelijk verbonden te blijven met het evangelie. Verbonden
te blijven met het Woord van God.
0-0-0
Hoe zijn we altijd en overal leerling van Jezus Christus?
Om daar een antwoord op te geven, noem ik het boek “oefenruimte” van Sake Stoppels. In zijn boek
staat een zin die het heel kernachtig zegt: ‘Jezus roept leerlingen, geen kerkmensen’. In de uitwerking
van deze kernzin, maakt Sake Stoppels duidelijk dat een kerk die niks vraagt van haar leden een stille
dood zal sterven. En hij zegt het ook positief: een kerk is pas kerk als het de plek is waar mensen
worden uitgenodigd tot een leven in de navolging van Christus. Leven als een leerling van Jezus is
leven met een bepaalde levenshouding. De levenshouding waarin we bereid zijn om blijvend van
Jezus Christus te leren.
x-x-x
De Here Jezus vertelt de gelijkenis van de wijnstok en de ranken. In deze gelijkenis komt 7 keer het
woord blijven voor:
4 Blijf in mij, dan blijf ik in jullie.
Een rank die niet aan de wijnstok blijft, kan uit zichzelf geen vrucht dragen.
Zo kunnen jullie geen vrucht dragen als jullie niet in mij blijven.
5 Als iemand in mij blijft en ik in hem, zal hij veel vrucht dragen.
6 Wie niet in mij blijft wordt weggegooid als een wijnrank en verdort…
7 Als jullie in mij blijven en mijn woorden in jullie, kun je vragen wat je wilt en het zal gebeuren.
Blijven. Dat is het sleutelwoord. Verbonden blijven met de gemeente, met de druiventros, vraagt om
elkaar vast te houden. Als gemeente verbonden blijven met de rank vraagt om verbonden te blijven
aan de wijnstok, aan Jezus Christus. En dat vraagt om verbonden te blijven met het Woord van Jezus,
met het Woord van God. En dat vraagt om bereid zijn om blijvend van Jezus Christus te leren.
Dat woord blijven drukt een relatie uit. Een relatie tussen gemeenteleden onderling. Een relatie tussen de gemeente en het Woord. Tussen de gemeente en Jezus Christus.
Een relatie die waardevol is. Een relatie voortdurend vraagt om liefde, geduld, zorg en aandacht, om
zachtmoedigheid in ons oordeel. Een relatie die daardoor de grootheid, de majesteit van God zichtbaar maakt.
AMEN
Pagina 4 van 4