luistertips cd KUS!.pages - Stichting Limburgse Componisten

LuistertipsbijdeCD“KUS!” J.M.Suijkerbuijk–uit:“DreiRilke-lieder,op.127”
1a.
Alle,welchedichsuchen
2014–tekst:RainerMariaRilke(1875-1926)
Telkenswordtindebegeleidingvanuitdebasmet12toneneenmotiefgevormd.
Merkopwanneerdielagetoontelkensindepianoinzet,danhoorjeookwanneer
hetandersis.DedichteropzoeknaarGod.
1b.
Ach,nichtgetrenntsein
Opzoeknaardeeigenidentiteit:Inneres,wasists?Hetliedheefteenlangebeweging
naartief,waardepianodehoogstetoonbereiktendestemdalendneigt.
JosSmeets–DasLebenisteinTraum
2014–tekst:JohannWilhelmLudwigGleim(1719-1803)
2.
3.
Hetgaatnietoverhetgedroomdeleven.Devraagisofwatwijalswerkelijkheid
ervaren,nietallééninonshóófdplaatsvindtendaarangstenenleedcreëert.
Detekstwordtgereciteerd,metopelkelettergreepééntoon.Doorvoorjezelfvastte
stellenwanneerditnietgebeurt,meerderetonenopeenlettergreepklinken,een
melismeontstaat:kunjedebewegingvanwoord,muziekenbetekenisintensiever
volgen.
RicardaSchumann–Nichtvielzusagen
2008–tekst:RicardaSchumann
Deonhandige,ongemakkelijkeontmoetingwordtmuzikaalgekenmerktdoor
aarzelingenindemuziekenstamelenindetekst.Merkopwanneertelkensindebas
tweegelijketonenachtereenklinken:danhoorookjewaterbovengebeurt.Enaan
heteind,nadeemotioneleuitbarstinginDenkanmich,wennichfortbin,zijndie
tweebastoneneenhalvetoonhoger!
4.
MargrietEhlen–FireQly,mylittlesistervoorQluitsolo
Eenmodernenocturne,nachtmuziekzonderaZkoeling!Kieseentoonuitdiejevolgt
[stelvastwanneerdietelkensklinkt],totdatjenaareenvolgende[meestallange]
toonwiltgaan,enzoverder.Bijdereeksafgestotekortetonen[devuurvliegjes?]valt
opdatelkekortenotenboogsteuntopsteedstweedezelfdelagetonen.
MargrietEhlen–DriekleineLiederenvoorsopraanenQluit
1990-tekst:HadewychLaugs(*1945)
5.
BijhetderdeliedKus[titelvandeCD!]valtopdatdeZluittelkensminofmeerde
bewegingenvandemelodievolgt[oferopvooruitloopt].
ArnoDieteren–AvantleSigne
6.
DeFransetekstbeschrijftdeontwikkelingvanhetheelal,waarinhetIkdeenige
constante[hetorgelpunt,pointd’orgue]is.Tijdenruimtezulleninhetzwartegat
verdwijnen:eenonpeilbaardiepeputzoalsinhetkunstwerkDescentintoLimbovan
deBrits-IndiasekunstenaarAnishKapoor[ziemuseumDePontinTilburg]wordt
gesuggereerd.DeBewegingkomttotstaanindeSurplace[denkaandestilstandin
desprintopdeindoor-wielerbaan].
TonVerhiel–Tweeliederen
2014–tekst:GeertSetola
2012–tekst:PaulvanOstaijen(1896-1928)
7a/b. Inheteersteliedvaltdedriedeligebewegingop.Inhettweedezoujeeen
Zietsbewegingkunnenontdekken.Beideliederensuggerereneentonaletoonspraak,
maardantochnètevenanders.
8.
RobertWeirauch–Sonatevoorpianosolo
Wehaddenaleenmini-operavan5minuten[FransMulder],nueenSonatevanéén
minuut[+30seconden!].Meta.tweemini-thema’s,b.klankenvanpianosnaren,c.
eensnelleherhaalderitmischebeweging.
TonVerhiel–EverlyBrothersvoorbariton,tenorsaxofoonenpiano
9.
HetliedroeptmetverschillendemuzikalemiddelendetijdopvandeEverly
Brothers:devoortdreunendebeatmetplotselingestop,descheurendesax,eenintro
datjetotdeuitroepbrengtOh,yeah,I’mthegreatPretender!Datallesindereeds
2014–tekst1971:JanKal,(1946),uit:FietsenopdeMontVentoux,Amsterdam1979
eerdergenoemdequasi-tonaliteit.Enindelaatstedrieregelsvanditsonnetklinken
citatenvanfavorieteEverly’s.
AndréStolwijk–uit:TowaitEternityisshort5songsforvoiceandpiano,nrs.2
en3
1994–tekst:EmilyDickinson(1830-1886)
10a. Itastealiquor[Ikdrinkeennooitgebrouwendrank]beschrijfteenbrooddronken
persoon[zwaaienddoordezomerdag]:getekenddooreenuitgelatengeestelijkeen
lijfelijkeopwinding,welkeuiteindelijktotrustkomtineensoortneveligeroes.
10b. Twoswimmerswrestledonthespar[tweezwemmersworstelenaandemast]lijkt
eenkleinkrantenberichtovertweebroersofvriendendiemethunzeilschip
ondergaanindestormopzee.Maarerisietsvreselijksmis:deeenkomtgrijnzend
aanwal,deanderblijftmetsmekendeogenenuitgestokenhandendoodopzee
achter.
ArnoDieteren–Sonatine“SoundsandColours”
11.
SoundsandColoursiseencoproductievanArnoenHans.Zijonderzoekenmet
speeltechniekenenelektronischeverwerkingendeklankmogelijkhedenvande
piano.Dieklankwordteerstuiteengerafeld;aanhetslotvolgtdeomgekeerdeweg:
lettersensyllabenvoegenzichaaneentothetuiteindelijkewoordsonatine
[letterlijk:kleinklankstuk].
12.
WolfgangGüdden–Zungenbrecher
1.Blaukraut2.ZwischFisch
InhetNederlandshebbenwezeook:dekatkrabtdekrullenvandetrap.Dezetwee
DuitseZungenbrecher[tongbrekers]wordenineenvocaalkwartet‘zerlegt’,
uiteengelegdinlettersensyllaben,onschadelijkgemaakt.Intweekoorstukken
wordtlangzaamopbouwenddemoeilijketekstalsvanzelf‘aangeleerd’.
HansMeeuws–Kaddiesj
13.
Vandehele“Limburgse”liederencyclusisslechtsdezecompositiein[hetmiddenLimburgse]dialect.Kaddiesj[hetdoodsgebed]isdeenigejoodseritueletekstdie
klankspoor:HansKockelmans–intro:FransRoovers
2014–tekst:PaulvanderGoor(1932-1983)
nietinhetHebreeuws,maarinhetArameesisgesteld.Deze[Chaldeeuwse]taalwas
langalgemeengebruikelijkinhetMidden-Oosten[ooktentijdevanJesusvan
Nazareth].Beth-a-chaïmishetHuisvandeLevenden.Gilgul-a-methiembetekent:
cyclus[weerkerendproces]vanwedergeboorte.Ongegeneerdoverdonderendde
grotedrieklankaanhetslot.
RobPeters–Ichnahmich,Herr,zuDir
14.
GodalsSonnenscheinwaaronderdemens[alsindeFrühling]totlevenkomt.De
sfeervaneenkoraalbewerkingmetdetraditionelemiddelenvancomplementair
ritmeenharmonischcontrapunt.
JohnSlangen–Abschied
15.
SolassunsAbschiednehmenwiezweiSternen.Ineengrootdeelvanhetliedbenutde
rechterhandvandepianoprecieshetzelfdetoonmateriaalalswordtvertolktdoorde
melodie[netevenervooroferna,dikwijlsbijnagelijk-oplopend],welinfantasierijke
varianten.Tweekompanen,tweezieleneengedachte,naastelkaaropweg.
RobertWeirauch–DieIrren
16.
Hetbreekbarehersenweefselindetereklankenvandemarimba.Debeschrijvingin
heteerstecoupletdoetdenkenaanwatwijnukennenalsalzheimer:geenweet
meerhebbenvanjewereld.Maarwelmetplotselingeheldereogenblikken,zoals
beschrevenindetweedestrofe.
HenriKonsten–uit:SennaHoy-cyclus:EinLiebeslied
17.
Uitgangspuntindebegeleidingishetmotiefvanvijfdalendetonendieneerkomen
opeenbastoon.Alsjedatmotiefprobeerttevolgen[invarianten,zelfsomgekeerd:
vanbenedennaarboven]merkjevanzelfopwaternogmeergebeurt.Bijvoorbeeld
dehartstochtelijkehernemingvanImmersucheichnochdeineLippen.
2013–tekst:AngelusSilesius(1624-1677)
2011–tekst:RainerMariaRilke(1875-1926)
uit:Rilke-Lieder(2014)–tekst:RainerMariaRilke(1875-1926)
2000–tekst:ElseLasker-Schüler(1869–1945)