Sporen naar het front: de rol van de trein in oorlogstijd In dit spoorcollege: • Rol van de trein bij verschillende oorlogen in de 19e en 20E eeuw • Welke functie hadden de spoorwegen bij WO I en WO II in Nederland? • De zwarte bladzijden Oorlogsvoering verandert door de komst van de trein Russen maken een ‘levende brug’, Frans Roubaud Nooit meer oorlog door de trein? T. J. Stieltjes Friedrich List Friedrich Harkort Hoe het begon: De krimoorlog 1853-1856 Samuel Peto legt spoorlijn Balaklava Sebastopol aan in 1855 Aanleg van de ‘Grand crimean railway’ Foto: Roger Fenton De amerikaanse burgeroorlog 1861-1865 Herman Haupt Noodbrug bij Union Mills, Virginia Het spoor blijkt kwetsbaar De Zuidelijken steken een spoorbrug in brand (Alfred Waud) spoorweggeschut Spoorweggeschut Zuidelijken The dictator, noordelijken Pantsertreinen Spoorweggeschut Noordelijken 1864 Pantsertrein Noordelijken, 1861 Hospitaaltreinen De frans-duitse oorlog 1870: 1500 legertreinen en bijna 650.000 manschappen De eerste wereldoorlog Tin Turtles 12 inch spoorwegkanon, slag aan de Somme Franse ambulancetrein De tweede wereldoorlog 18 inch Howitser Halwill Junction, WO II Schwerer Gustav 50 meter lang, 12 meter hoog, schootsbereik van bijna 50 km Schienenwolf De koude oorlog Transport Nederlandse leopard tanks, 1990 En Nederland ? Station Maastricht, geopend in 1866 Vestingstad Breda Station geopend in 1863 Spoorwegtroepen Nederland in de eerste wereldoorlog mobilisatie Nederlandse ambulancetrein Gewondenvervoer behandelkamer Belgische vluchtelingen Weert, herfst 1918 Station Roosendaal, 1914 Nederland in de tweede wereldoorlog 29 augustus 1939, Station Delftsche Poort Rotterdam Gasmaskers op centraal station Oefening met stationscommandant, 1939 Duitse pantsertrein ontspoort bij mill Foto: 15 mei 1940 Loyaliteitsverklaring ns Militairen in de trein Onvermoede gevolgen 94 miljoen treinreizigers in 1940, 209 miljoen in 1943. treinbeschietingen verduistering tenderbunkers Spoorwegstaking Amsterdam CS tijdens de staking Verwoesting stations en materieel Zwarte bladzijden 1942-1943: 415 kilometer 1943-1945: 220 kilometer dwangarbeid 160.000 dwangarbeiders, 61.000 krijgsgevangenen, 18.000 Nld. 100.000 doden, waaronder 2782 Nederlanders Pakan baroe spoorlijn 100.000 romusha’s, 6600 krijgsgevangen, 80.000 doden, waaronder 520 Nederlanders. jodentransporten Adolf Eichmann De duitsers gebruiken het spoorwegnetwerk in europa De trein is een onmisbare schakel in de holocaust Aanleg spoor hooghalenwesterbork Zomer 1942 oproeping Transport naar westerbork Muiderpoortstation, 26 mei 1943 Transport vanaf Hooghalen Zomer 1942 Transport vanaf kamp Westerbork Icoon van de transporten Transport vanaf westerbork Rekening Beladen treinen Rol van de trein uitgespeeld? Meer informatie: www.beladentreinen.nl