Welkom bij de WZA Gezondheidswijzer, de maandelijkse medische rubriek van het WZA. Deze maand staat de pagina in het teken van duizeligheid. Duizeligheidsinstituut Assen (DiA) Patiënten met duizeligheidsklachten kunnen door de huisarts verwezen worden naar het Duizeligheidsinstituut Assen (DiA). Dit een samenwerking tussen het Audiologisch Centrum Drenthe (ACD) en het WZA. KNO-arts Adriaan Holm van het WZA is deskundig op het gebied van evenwichtsklachten. Omdat het onderzoeken van dit type klachten gebeurt met zeer specialistische apparatuur, is hij de samenwerking aangegaan met het ACD. Hun onderzoeksapparatuur is vernieuwd en heeft alle noodzakelijke mogelijkheden. Een verwijzing naar het DiA betekent altijd dat u eerst een bezoek brengt aan het ACD, voor een gesprek met een audioloog en een gehooronderzoek, een onderzoek naar het functioneren van het evenwichtsstelsel en een orthostatische hypotensietest, waarmee het mogelijk is om wisselingen in de bloeddruk te registreren. Enige tijd na het onderzoek volgt een gesprek met de KNO-arts en de audioloog over de resultaten van het onderzoek. Dit gesprek vindt plaats op de poli KNO van het WZA. Afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek wordt bepaald welke behandeling voor u geschikt is. Draaien, zweven, tollen… Draaierigheid, een licht gevoel in het hoofd, het gevoel dat de wereld om je heen draait of dat je zelf rondtolt… Bijna iedereen is wel eens duizelig en weet dus hoe vervelend het is. Duizeligheid kan verschillende oorzaken hebben. Er bestaat geen medicijn tegen. Maar wanneer de oorzaak ervan bekend is, kan het vaak wel worden behandeld. Normaal gesproken krijgt ieder mens voortdurend informatie over de ruimte om zich heen en over de positie van het lichaam in die ruimte. Die informatie komt van de ogen, van de evenwichtsorganen en van signalen uit de spieren en pezen in de benen, armen, wervelkolom en nek. Al deze informatie zorgt voor een stabiel gevoel. Wanneer een van deze ‘informatiekanalen’ niet goed werkt, kan dat leiden tot duizeligheid. Evenwichtsorgaan Het evenwichtsorgaan is gelegen in het binnenoor. Het is heel gevoelig voor de stand van het hoofd en voor veranderingen in de snelheid waarmee het hoofd beweegt. Rondjes draaien of een ritje in een kermisattractie kan het evenwichtsorgaan voor even ontregelen, met kortstondige duizeligheid tot gevolg. Het evenwichtsorgaan kan ook langduriger verstoord worden. Bijvoorbeeld als gevolg van een Duizeligheidsklachten Als u wordt onderzocht vanwege uw duizeligheidsklachten, zijn de volgende zaken van belang: Om wat voor een soort duizeligheid gaat het? Draait uw omgeving, hebt u de neiging om te vallen of bent u licht in het hoofd? Zijn de klachten geleidelijk ontstaan of acuut? Hoe lang hebt u al last van duizeligheid? Bent u continu duizelig? Zijn er bepaalde omstandigheden waaronder de duizeligheidsklachten optreden of verergeren? Hangt het samen met hoofdbewegingen die u maakt? Hebt u last van duizeligheid als u in bed ligt, als u rechtop gaat staan of tijdens het lopen? Hebt u duizeligheidsklachten in drukke winkels of op uw werk? Hebt u, als u duizelig wordt, last van andere verschijnselen, zoals oorklachten, misselijkheid, braken, hoofdpijn, het gevoel flauw te vallen, hartkloppingen, transpireren, moeite met praten, dubbelzien, benauwdheid of angst? Aan de hand van uw antwoorden zal de huisarts of KNO-arts verder onderzoek doen naar de oorzaken van uw klachten. Volg het WZA! facebook.com.WilhelminaZiekenhuisAssen middenoorontsteking, een ongeval aan het hoofd of een goedaardige tumor op de evenwichtszenuw. Vooral een acute aandoening van één evenwichtsorgaan leidt tot heftige duizeligheid, die vaak gepaard gaat met misselijkheid en braken. Op zo’n moment draait de omgeving en soms heeft iemand ook een gevoel alsof hij opzij geduwd wordt of in een put valt. Ogen Iedereen weet uit eigen ervaring: met de ogen dicht is lopen of stilstaan moeilijker. Het geeft een onstabiel gevoel, omdat het lichaam informatie mist over de ruimte om zich heen. Ogen zijn dus belangrijk voor stabiliteit. Wanneer er iets mis is met de ogen, kan dit leiden tot duizeligheid. Ook het diepe gevoel in spieren en pezen kan verstoord raken bij aandoening aan het zenuwstelsel in de benen, bijvoorbeeld bij suikerziekte. Een bekende oorzaak van duizeligheid is een beschadiging van de nek na een autobotsing. Een andere veelvoorkomende oorzaak van evenwichtsstoornissen is een overbelasting van de spieren en pezen rond het kaakgewricht, die kan zorgen voor een vol gevoel in de oren, balansstoornissen en oorsuizen. Hersenen Duizeligheid ontstaat ook bij stoornissen van de regelcentra in de hersenstam en de hersenen, bijvoorbeeld bij hartrimestoornissen en veranderingen in de bloeddruk, bij een laag bloedsuikergehalte en bij vergiftigingen, vooral door alcohol of medicijngebruik. Er zijn, kortom, nogal wat aandoeningen die duizeligheid kunnen veroorzaken. Vaak gaat dit gepaard met andere klachten zoals transpireren, geeuwen, zuchten, misselijkheid of braken. Om van het nare gevoel af te komen, is het belangrijk dat de oorzaak wordt gevonden. Is eenmaal duidelijk waar ‘de fout’ zit, dan bekijkt uw huisarts welke behandelmogelijkheden er zijn. Hyperventilatie Psychische problemen zoals stress kunnen indirect ook duizeligheid tot gevolg hebben. Zo kan er bijvoorbeeld hyperventilatie optreden. Dat gaat vaak samen met een gevoel van benauwdheid, druk op de borst en transpireren. Soms zijn er ook tintelingen in de vingers en rondom de mond. Hyperventilatie is relatief eenvoudig te vermijden en te behandelen. Acute hyperventilatie kunt u stoppen door de ademhaling moedwillig te vertragen om zo de controle over de eigen ademhaling terug te winnen. Dit kan door een tijdje in een papieren zakje te ademen, of door de handen komvormig rond de neus en de mond te vouwen en op die manier rustig in en uit te ademen. Wanneer de ademhaling weer normaal verloopt, zal de duizeligheid verdwijnen. Om nieuwe aanvallen van hyperventilatie te voorkomen, is belangrijk om de oorzaak ervan te bestrijden. Vraag uw huisarts om advies. Reisziekte Op een schommelende boot, in een auto of bus op een bochtige weg, een vliegtuig met turbulentie… Reizen kan bij sommige mensen duizeligheid, een ellendig gevoel en braken veroorzaken. Reisziekte ontstaat door bewegingen of schommelingen die het evenwichtscentrum in de hersenen prikkelen. De een is gevoeliger voor reisziekte dan de ander. Kinderen hebben vaker last van reisziekte dan ouderen, omdat bij hen het evenwichtsorgaan nog onvoldoende is ontwikkeld. Reisziekte is niet altijd te voorkomen. De volgende tips kunnen de klachten verminderen: eet een halfuur voor vertrek een lichte maaltijd; zorg voor voldoende frisse lucht; ga in een auto voorin zitten of rij zelf; ga niet lezen, gamen of tv kijken, dit kan de misselijkheid verergeren; vraag bij de apotheek om een geneesmiddel tegen reisziekte. Cinnarizine-tabletten en tabletten die meclozine bevatten kunnen helpen. Let op! Deze middelen beïnvloeden het reactievermogen en mogen daarom niet worden gebruikt door de bestuurder van een voertuig; houd moed en bedenk: de klachten verdwijnen zodra de beweging van het vervoermiddel stopt. youtube.com/WilhelminaZiekenhuis twitter.com/WZA_Ziekenhuis