Methoden van kostentoerekening van samengevoegde kosten

Hoofdstuk 5
Indirecte kosten: kosten die niet direct aan een calculatieobject kunnen worden
toegerekend. Er zijn echter 4 redenen om deze kosten toch toe te rekenen:
- Informatie verschaffen voor economische beslissingen
- Motiveren medewerkers en managers
- Kosten te rechtvaardigen / terugbetaling te berekenen
- Rapporteren aan externe partijen
Cost pool: indirecte kosten van één of meerdere activiteiten met dezelfde costdriver.
Verbanden tussen activiteiten en cost pools zijn dus te herleiden op de costdrivers. Dat ziet
er zo uit:
activiteit
indirecte kosten costdriver activiteit = cost pool
Bestellen goederen € 350.000
aantal bestellingen
Instellen machines € 80.000
aantal productieruns
Verpakking orders
€ 135.000
aantal verkooporders
Kostenverbijzondering heet ook wel kostentoerekening of kostenallocatie of
kostentoewijzing. Dit betekent allemaal het zo volledig en correct mogelijk toerekenen van de
totale kosten aan de calculatieobjecten. Doel is het zo zorgvuldig mogelijk bepalen van de
kostprijs. Het geschiedt op basis van causaliteit.
Methoden kostenverbijzondering:
1. Opslagmethode (single-rate en dual-rate / enkelvoudig en tweevoudig)
2. Kostenplaatsmethode (KPM)
3. Activity Based costing (ABC)(h11)
Als kosten worden doorbelast tussen afdelingen, speelt het volgende een rol:
- Enkelvoudig of tweevoudige opslagmethode?
Enkelvoudig: alle kosten in 1 cost pool, dus 1 tarief / verdeelsleutel
Tweevoudig: alle constante en variabele kosten verdeeld over 2 cost pools, dus 2
tarieven / verdeelsleutels
-
Gebudgetteerde of werkelijke tarieven?
Indien werkelijke tarieven gebruikt worden voor doorbelasting, ontstaat tot het einde
van de periode onzekerheid. Gebudgetteerd biedt meer zekerheid.
-
Gebudgetteerde of werkelijke hoeveelheden?
Hier geldt hetzelfde als bij de tarieven.
Meer over de kostenplaatsmethode: (ook wel productiecentramethode)
Kostenplaats: onderdeel van e onderneming dat ten behoeve van het productieproces een
bepaalde soort prestaties levert. Men onderscheidt:
- Hulpkostenplaats kostengroepering (bv huisvesting) of afdeling (bv onderhoud) die
-
prestaties levert aan andere kostenplaatsen
Hoofdkostenplaats kostenplaats die rechtsreek prestaties levert aan de eindproducten of
diensten (bv productie en verkoop)
Men onderscheidt 3 stappen:
1. Indirecte kosten toerekenen aan kostenplaatsen
2. Doorbelasting aan hoofdkostenplaatsen/andere hulpkostenplaatsen via
hulpkostenplaatsen*
3. Toerekenen kosten aan hoofdkostenplaats van product of dienst
*Stap 2 kan gebeuren via:
Directe methode: kosten worden rechtstreeks doorbelast aan hoofdkostenplaats
Stapsgewijze methode: kosten worden van de ene hulpkostenplaats aan de andere
hulpkostenplaats doorbelast, dus er wordt rekening gehouden met dienstverlening tussen de
hulpkostenplaatsen. De volgorde van doorbelasten wordt bepaald aan de hand van het
percentage diensten dat aan de ander hulpkostenplaatsen wordt geleverd en het bedrag dat
wordt doorbelast.
Wederzijdse methode: er wordt rekening gehouden met wederzijdse dienstverlening tussen
diverse hulpkostenplaatsen. Theoretisch is dit de enige juiste methode.
Samengevoegde kosten = common costs = kosten van een calculatieobject (activiteit of
faciliteit) die gedeeld worden door twee of meer gebruikers.
Methoden van kostentoerekening van samengevoegde kosten:
1. Stand allone cost allocation method
Toerekening op basis van verhouding tussen de kosten per calculatieobject en het
totaal van de kosten van alle calculatieobjecten
2. Incremental cost allocation method
Toerekening op basis van rangschikking van ontstaan van calculatieobjecten (dus
eerst primaire object en dan het toegevoegde object)
Als bij toerekening van de indirecte kosten aan het calculatieobject verkeerde verdeelsleutels
(costdrivers) worden gebruikt, kunnen producten een te lage of te hoge kostprijs krijgen
waardoor verkeerde beslissingen genomen kunnen worden, zoals bijvoorbeeld het
verwijderen van een product uit het assortiment.