LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING - VERZORGING Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Naam: Spilstyns Angélique Reeks en vakkencombinatie : 1SA2/2SA3 Aardrijkskunde & Engels School: HHH Vak: aardrijkskunde Onderwijsvorm:ASO Onderwerp: Oppervlaktegesteenten: onderzoeken waar de belangrijkste opp.gest. van België en/of eigen leefruimte zich bevinden. Richting: humane wetenschappen Klas: 112 Vakmentor: Mevr. Verstappen Lesuur: 6de Aantal lln:. 25 Datum:.../12/2011 Aantal PC’s: 1 Les gegeven door: Spilstyns Angélique Beginsituatie Lln kunnen: - De oppervlaktegesteenten in België herkennen en benoemen (adhv monsters of foto’s). - De eigenschappen van de verschillende oppervlaktegesteente opsommen. VERANTWOORDING Situering in de eindtermen (relevante vakgebonden en vakoverschrijdende eindtermen): ET9: enkele gesteenten op monsters(foto’s?) benoemen op basis van proefondervindelijke waarnemingen. Situering in het leerplan 4.5 Oppervlaktegesteenten, bodem en ondergrond. 5. Onderzoeken waar de belangrijkste opp.gest. van België en/of eigen leefruimte zich bevinden. ALGEMEEN LESDOEL De lln kunnen op een blinde kaart van België de verschillende oppervlaktegesteente aanduiden. Schoolagenda (leerling) Oppervlaktegesteenten: Waar bevinden zich de belangrijkste oppervlakte gesteenten van België. Werkblaadjes p1-3 Gebruikte bronnen bij het lesontwerp (door de student/stagiair) NEYT, R., TIBAU, G., Geogenie 1 leerwerkboek, uitgeverij De Boeck, 2009, 160p NEYT, R., TIBAU, G., Geogenie 1 leerboek, uitgeverij De Boeck, 2008, 96p SLEGERS, L., VAN HECKE, E., VANDERHALLEN, D., Zenit 1 leerwerkboek, uitgeverij Pelckmans, 2008, 176p VAN HECKE, E., VANDERHALLEN, D., CALLEMEYN, J., Plantyn Algemene WereldAtlas, uitgeverij Plantyn, 2008, 183p TIBAU, G., De Boeck Atlas (uitgebreide versie), uitgeverij De Boeck, 2006, 168p Gebruikte leermedia (door de leerling) Blaadje tabel oppervlaktegesteente Werkblaadjes oppervlaktegesteente p1-3 Atlas Gebruikte onderwijsmedia (door de lesgever) PPT oppervlaktegesteente Bord Werkblaadjes oppervlaktegesteente Atlas 2 Didactisch lesontwerp KRACHTIGE LEEROMGEVING Leerdoelen Lesfasen & timing Instapfase Lln kunnen de 4 Motivatiefase oppervlaktegestee 5min nten op foto of via een staal herkennen en benoemen. C1, C2 Lln kunnen de eigenschappen van klei, zand, leem en grind opsommen. C2 Lln kunnen op een gegeven foto van een doorsnede van een Belgische bodem de bodem, ondergrond en oppervalktegestee nte benoemen. C2 Lln kunnen de eigenschappen van klei, zand, leem en grind opsommen. C2 Onderwijs- en leeractiviteiten Media PPT dia 1, 2 Groepsspel De lln krijgen een tabel en moeten de begrippen groeperen per 4 en zo het gezochte losse gesteente benoemen. Ze doen dit in groepjes van 3 of 4. Blaadjes tabel Jullie hebben deze gesteente in de vorige les ook al gezien, hoe noemen we deze gesteenten? Lln benoemen gesteenten. Ppt dia 3 Probleemstelling We weten wel wat deze gesteenten zijn, maar waar vinden we deze gesteente? Dus neem jullie Agenda: agenda en vul in: Oppervlaktegesteenten: Waar bevinden zich de belangrijkste oppervlakte gesteenten van België. Werkblaadjes p1-3 bord Overgangsfase PPT dia 4 Lesfase 1: Herhalingsfase 3min Leerinhoud Voordat we de gesteente gaan situeren, gaan we eerst hun eigenschappen nog even herhalen. Klei, zand, leem en grind losse gesteenten en oppervlaktegesteente 1. Bodem – ondergrond OLG Neem jullie werkblaadjes p1. Daar zien jullie een doorsnede van een Belgische bodem, vul de gegeven begrippen in op de afbeelding, doe dit individueel. Klassikaal verbeteren PPT dia 5 Duowerk Bij vraag B zien jullie een tabel, aangezien jullie net tijdens het spel de eigenschappen al gezien hebben kunnen jullie dit snel invullen per twee. De afbeeldingen van het gezochte gesteente staan op de dia. PPT dia 6 Bodem: waar plantenwortels zich nestelen Ondergrond: alles eronder. Oppervlaktegesteente zitten in zowel de bodem als de ondergrond. Klei: korrels voelbaar, niet zichtbaar, zeer slecht waterdoorlatend, geschikt voor veeleisende gewassen, mits drainage). Leem: korrels niet voelbaar, slecht zichtbaar, slecht waterdoorlatend, geschikt voor veeleisende planten. Zand: korrels goed voelbaar, goed zichtbaar, goed waterdoorlatend, geschikt voor niet veeleisende planten. 3 Lln kunnen 4 losse gesteente overgangsfase opsommen. C2 Klassikaal verbeteren Grind: korrels zijn goed voelbaar, goed zichtbaar, zeer waterdoorlatend, ongeschikt voor landbouw. Let op dit zijn losse gesteente. En klei is het enige dat boetseerbaar is. allemaal losse gesteente ! klei is boetseerbaar Nu dat we het geheugen hebbe opgefrist gaan we eens kijken waar in België deze gesteente zich bevinden. Lln kunnen op een blinde kaart van België klei, zand, leem, en vaste gesteenten aanduiden. C2 Lln kunnen mbv een atlas opzoeken welk gesteente er word ontgonnen in België. C1 Lesfase 2: Waarneming en verwerkingsfase 5min 2. Situering van de oppervlaktegesteente in België. PPT dia7, 8, 9 Groepswerk Zoek in jullie atlas een kaart waarop je de gesteente in de grond kan zien. (kaart 10-11) Op p2 hebben jullie een kaart van België probeer adhv de kaart in de atlas deze in te kleuren volgens de legende. Op de kaart heb ik zwarte lijnen gezet, om het wat makkelijker te maken. Je mag dit per twee doen, maar werk in stilte. Lln kleuren kaart in volgens de legende. vastzettingsfase 1min Vergelijk je ingekleurde kaart nu eens met de facetkaart op de PPT, komen deze overeen? overgangsfase Aangezien we nu weten waar welke gesteente zitten, kunnen we ons afvragen of de mens daar iets mee doet. Zoja wat? Lln antw Lesfase 3: Onderzoeksfase 4min 3. Ontginningen. Duowerk. Zoek in je atlas een kaart waarop je ontginningen in België kan zien. (kaart 10B) Op de kaart zien jullie cijfers staan, zoek per twee op in je atlas wat er ontgonnen word op die plaatsen. Lln zoeken op Klassikaal verbeteren PPT dia 10 1=klei (L) 2=zand (L) 3=zandsteen (V) 4=kalksteen (V) 5=grint (L) 6=leem (L) 7=leisteen (V) 4 links B O R D S C H E M A L O K A A L voor zover afwijkend van normale schikking Agenda: Oppervlaktegesteen ten: Waar bevinden zich de belangrijkste oppervlakte gesteenten van België. Werkblaadjes p1-3 midden rechts