Strategisch meerjarenplan 2016-2020 layout.indd

Strategisch Meerjarenplan
2016 -2020
16 2020 2016 2020 20
Stichting Omgevingseducatie Gooi, Vecht- en Eemstreek
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020 2016 2020 20
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020 2016 2020 20
Stichting Omgevingseducatie Gooi,Vecht- en Eemstreek
Strategisch meerjarenplan 2016-2020
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020 2016
4 2020 20
Omslagfoto voor:
Natuur en duurzaamheid: leren over water als leefomgeving in de Aqua-expo in Hilversum
(foto: Omgevingseducatie)
Omslagfoto achter:
Erfgoedproject ‘Dagelijks leven in de Tweede Wereldoorlog in Hilversum’. Bezoek aan de ‘Blaskowitz’ bunker
(foto: Omgevingseducatie)
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
Inhoud
1652020 2016 2020 20
1.
2.
3.
4.
5.
Inleiding
7
Doelstelling en uitgangspunten
8
Producten, financiers en doelgroepen: terugblik
9
Visie op de toekomst
11
Welke organisatievorm voor Omgevingseducatie sluit 11
het beste aan op de ontwikkelingen die wij waarnemen?
Blijft Omgevingseducatie in het bijzonder binnen het 14
onderwijs werkzaam of komen er andere doelgroepen
in beeld?
Hoe gaat de financiële toekomst vorm krijgen?
15
Zal OGVE de betreffende producten en diensten aan 15
de bestaande klanten kunnen blijven aanbieden?
Tenslotte
17
Bijlage 1. Comité van aanbeveling
Bijlage 2. Bestuurssamenstelling
Dit strategisch meerjarenplan is vastgesteld in de vergadering van het algemeen
bestuur van de Stichting Omgevingseducatie Gooi,Vecht- en Eemstreek op
vrijdag 13 november 2015.
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
21
23
16 2020 2016
6 2020 20
sten
ducten en dien
ro
p
e
d
n
e
ff
e
tr
n?
educatie de be
lijven aanbiede
b
n
e
Zal Omgevings
n
n
u
k
n
te
de klan
aan de bestaan
ijgen?
Hoe
e
gaat d
iële
financ
kr
orm
v
t
s
m
toeko
het
atievorm sluit
Welke organis
ntwikkelingen
ste aan op de o
be
werkzaam
n het onderwijs
e
n
in
b
r
e
d
n
o
bijz
beeld?
educatie in het
oelgroepen in
d
Blijft Omgevings
re
e
d
an
r
e
n
kome
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
of
men?
die wij waarne
1Inleiding
16 2020
7 2016 2020 207
Na een eerste strategisch meerjarenplan 2012-2015, is dit het
tweede meerjarenplan van de Stichting Omgevingseducatie
Gooi,Vecht- en Eemstreek (hierna kortweg Omgevingseducatie). Onze organisatie heeft de overtuiging dat educatie een belangrijke rol speelt in kennis, waardering en betrokkenheid bij
de eigen omgeving. Wij willen bereiken dat lokale en regionale
thema’s rond natuur, landschap, erfgoed en duurzaamheid vanzelfsprekende factoren zijn in het onderwijs in onze regio. Het
werkveld is voortdurend in ontwikkeling en Omgevingseducatie volgt die ontwikkelingen al sinds de oprichting op de voet.
Daarom staan we weer even stil en bekijken in hoofdstuk 2 en
3 onze werkzaamheden tot nu toe. In hoofdstuk 4 geven we
aan hoe we onze werkzaamheden in de komende jaren voor
ons zien.Vier strategische vragen vormen daarvoor de basis.
Gerdis Michielse-Oud, voorzitter
Groene Voetstappen: basisschoolleerlingen bedenken tips voor minder
autogebruik van en naar school
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
2 Doelstelling en uitgangspunten
16 2020 2016
8 2020 20
De statutaire doelstelling van de Stichting Omgevingseducatie Gooi,Vecht- en Eemstreek uit de oprichtingsakte per 21
oktober 1994 luidt:
Het bevorderen van kennis over - en betrokkenheid bij het Gooi, de
Noordelijke Vechtstreek en het Noordelijk Eemgebied, en voorts al
hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt,
of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin des woords.
De thema’s waar we ons mee bezig houden betreffen:
• natuur (natuurbeheer, behoud, biodiversiteit)
• landschap (ruimtelijke ontwikkelingen, bodem, water)
• erfgoed (cultuurhistorie, monumenten, architectuur,
lokale geschiedenis)
• duurzaamheid in brede zin (hernieuwbare energie,
duurzame leefstijl, voedsel, water, afval en grondstoffen).
onderwijs. Geschiedenis, biologie, aardrijkskunde, kunst en
architectuur zijn enkele voorbeelden.
Ontwikkelingen in het onderwijs, zoals de behoefte aan digitaal
lesmateriaal of nieuwe werkvormen zoals onderzoekend leren,
zijn belangrijke uitgangspunten.
Waar mogelijk werken we met leerlijnen waarbij een thema in
aansluitende leerjaren op het niveau van de leerlingen wordt
aangeboden in het lesprogramma.
Tenslotte zijn er ontwikkelingen in de maatschappij of overheidsbeleid waar we educatief bij aansluiten.
Omgevingseducatie richt zich in eerste instantie op de directe,
nabije leefomgeving en legt zo verbanden met inhouden in het
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
3 Producten, financiers en doelgroepen:
terugblik
16 2020
9 2016 2020 20
Omgevingseducatie werd tot nu toe gevormd door een
regionaal steunpunt natuur- en milieu-educatie (NME) en een
ontwikkelafdeling voor NME en erfgoededucatie.
De provinciale subsidie voor regionale steunpunten natuur- en
milieu-educatie is met ingang van 2013 vervallen. Omgevingseducatie heeft vervolgens nieuwe afspraken gemaakt met de
gemeenten. Zij betalen een basisbijdrage voor natuur- en milieu-educatie en daarnaast per project in aansluiting op lokaal beleid en lokale ontwikkelingen.Vanuit het regionale steunpunt is
het educatieve aanbod gepromoot en zijn scholen en organisaties ondersteund.
Door de ontwikkelafdeling zijn lokale erfgoed-leerlijnen
ontwikkeld samen met scholen, historische kringen, lokale
erfgoedorganisaties, archieven en musea. En er zijn natuur- en
duurzaamheids-projecten opgezet in aansluiting op het regionale steunpunt met partnerorganisaties zoals met de werkgroep boerderij-educatie Gooi en Vechtstreek, Urban Farming
035 en Stichting Technotrend.
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020 2016
102020 20
Basisonderwijs
Erfgoededucatie-projecten zijn uitgevoerd met bijdragen uit de
landelijke Cultuurregeling, zowel voor voortgezet onderwijs als
voor basisonderwijs in diverse gemeenten in de regio.
In 2013 volgde een nieuwe impuls door de landelijke subsidieregeling Cultuureducatie Met Kwaliteit, waarbij de bibliotheek
en gemeente Hilversum opdrachtgever zijn voor Omgevingseducatie voor de opzet van een lokale, digitale erfgoedleerlijn.
De financiers zijn op deze manier telkens wat verschoven.
Waar wij eerst rechtstreeks projecten indienden bij de provincie, werden de scholen of gemeente aanvrager bij de provincie
en vervolgens opdrachtgever voor Omgevingseducatie. In bijna
alle gevallen was Omgevingseducatie ook de initiator bij het
aanvragen van deze subsidies.
Voortgezet onderwijs
De kansen voor het ontwikkelen van projecten voor het
voortgezet onderwijs zijn beperkt gebleven, ondanks de
doelstelling van het eerste strategisch meerjarenplan om deze
doelgroep juist te laten groeien. Door aanhoudende inzet van
Omgevingseducatie zijn projecten ontwikkeld in opdracht
van gemeenten, Goois Natuurreservaat en/of met behulp van
fondsen:
–“Duurzaam ondernemen” in Bussum en Hilversum, waarbij
jongeren bedrijven in de schoolomgeving doorlichten op
duurzaamheidsaspecten i.s.m. bedrijven en organisaties in de
regio
–“Buitenkunst op erfgoedplekken” (in Laren, Hilversum en
Huizen), waarbij jongeren een kunstwerk maken dat past bij
het verhaal van een plek met historische betekenis in de
eigen omgeving.
–“Ecologische verbindingen in de regio”, met digitaal lesmate riaal en een excursie naar de Natuurbrug Zanderij Crailoo
in aansluiting op een eigen project binnen de school.
Deze projecten zijn nog actief in gebruik door de scholen.
Daarnaast heeft Omgevingseducatie in 2014-2015 samen met
de Vereniging van Vrienden van het Gooi een leergang Gooiologie voor het onderwijs uitgevoerd, waar docenten uit het
voortgezet onderwijs goed in vertegenwoordigd waren. In
aansluiting op deze leergang zijn uit eigen middelen al eerder
ontwikkelde digitale lessen rond diverse thema’s geactualiseerd
en overgezet naar een nieuw digitaal systeem.
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
4 Visie op de toekomst
16 2020
11 2016 2020 20
Voor een scherpere focus op de toekomst van de organisatie
is een werkgroep gevormd die een groslijst heeft gemaakt van
kansen en bedreigingen uit de omgeving enerzijds en sterktes
en zwaktes van Omgevingseducatie anderzijds. Het bestuur
heeft daaruit de belangrijkste gedestilleerd en besproken. De
bevindingen hebben geleid tot 4 strategische vragen en antwoorden daarop van het bestuur.
4.1 Welke organisatievorm voor Omgevings
educatie sluit het beste aan op de
ontwikkelingen die wij waarnemen?
Omgevingseducatie ziet een aantal trends die om een
antwoord vragen.
Erfgoedproject ‘Hilversum en de Hemel, geloof en geschiedenis’. Bezoek aan de
Mevlana moskee (foto: Omgevingseducatie)
• Omgevingseducatie heeft tot nu toe zowel een ontwikkel functie als een steunfunctie gehad. De ontwikkelfunctie blijkt
relatief kostbaar te zijn en er dienen zich andere vragen en
manieren van samenwerken aan. We ervaren een toenemen de behoefte van scholen aan ondersteuning bij het inzetten
van educatie. Bijvoorbeeld op het gebied van het onderhou-
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020 2016 2020 20
Energie Besparen Gooi en Vecht: experimenteren met energiebesparing en duurzame energie (foto: Omgevingseducatie)
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020
13 2016 2020 20
den of actualiseren van de leskoffers, het digitaliseren van
lesmaterialen en het ondersteunen van docenten bij het
gebruik van de materialen. Dat geldt zowel voor de erfgoedprojecten als de natuur- en milieuprojecten.
• Daarnaast zien we burgerinitiatieven met een behoefte aan
professionele ondersteuning op het gebied van educatie.
Denk aan moestuininitiatieven, duurzaamheidsvraagstukken,
Fair Trade. Dit kan ook gelden voor lokale actiegroepen die
opkomen voor behoud van monumenten, stadsbeelden en
landgoederen.
• Bij gemeenten staat duurzaamheid hoog op de agenda en
is het van belang om door middel van educatie kinderen en
jongeren mee te nemen in de doelstellingen.
Omgevingseducatie staat open voor ondersteuning van deze
vragen en ontwikkelingen en ziet zichzelf daarbij als ontwikkelaar en als makelaar die in het netwerk de scholen en juiste
partners bij elkaar kan brengen. Het is onze doelstelling de
netwerken flexibel te laten werken op basis van de klantvraag.
Historische kringen,Vrienden van het Gooi, Goois Natuurre-
servaat, Natuurmonumenten zijn onze “natuurlijke” partners in
dat netwerk.
De samenwerking die is opgestart met 7 partnerorganisaties
in de Infoschuur ’t Gooi zal hier ook een rol in kunnen gaan
spelen. Omgevingseducatie is er in geslaagd de afgelopen periode werk- en vergaderruimte te creëren met de mogelijkheid
van archivering en opslag van materialen en heeft daarin samen
met de Vrienden van het Gooi een trekkersrol vervuld.
Op de veranderende vraag willen we inspelen door de website
van het regionale steunpunt om te bouwen tot educatief platform voor natuur, milieu én erfgoededucatie. Met een informatieve functie naar het onderwijs en een netwerkfunctie voor
de organisaties in de regio. Hier is het totale aanbod te vinden
op het gebied van educatie over natuur, landschap, duurzaamheid
en cultureel erfgoed van alle organisaties die op dat gebied actief
zijn in de regio. De doelgroep is in eerste instantie onderwijs en
buitenschoolse opvang.
Het netwerk van organisaties wordt door middel van deze
website zichtbaarder. Samenwerking kan daardoor makkelijker
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
natuur
16 202014
2016 2020 20
ontstaan en synergie van organisaties wordt gezien als een
spin-off van deze NME-wijzer.
De vernieuwde website www.nmegooivechtstreek.nl is in het
najaar van 2015 al van start gegaan als NME-wijzer voor
natuur, milieu- en erfgoededucatie.
milieu
De steunpuntafdeling en ontwikkelafdeling worden dus één
netwerkafdeling voor natuur, milieu- en erfgoededucatie waarin
we scholen en organisaties samenbrengen, ondersteunen en
waar nodig nieuwe projecten of educatieve materialen actualiseren of nieuw ontwikkelen. De NME-wijzer is de basis van
waar uit gewerkt en gecommuniceerd wordt.
erfgoed
4.2.Blijft Omgevingseducatie in het bijzonder
binnen het onderwijs werkzaam of komen
er andere doelgroepen in beeld?
Vanuit nieuwe doelgroepen bereiken Omgevingseducatie
vragen voor ondersteuning en ontwikkeling. Jongeren buiten
schoolverband zoals scouting, buitenschoolse opvang en jeugd
in welzijnsorganisaties. Daarnaast komen ook geïnteresseerde
bewoners en toeristen in beeld. Gemeentebesturen en ambtenaren zijn een doelgroep als het gaat om informeren en stimuleren bij hun taak vorm te geven aan educatie op het gebied
van cultuur, landschap, natuur en duurzaamheid. De Leergang
Gooiologie voor wethouders, raadsleden en ambtenaren is
daar een voorbeeld van waar de nadruk ligt op de thema’s
natuur en landschap, geschiedenis en omgeving.
De Vrienden van het Gooi heeft het initiatief genomen om
voor het Gooi een Geopark-status te verkrijgen bij de Unesco.
Omgevingseducatie is partner van de Stichting tot oprichting
van het Geopark. Een Geoparkstatus vraagt om een educatiefunctie met aandacht voor natuur en cultuur, zowel voor
de bewoners van de regio als voor de bezoekers/toeristen.
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020 2016 2020
15 20
Omgevingseducatie heeft de ambitie vorm te geven aan die
educatiefunctie. Dat vergt een methodiekontwikkeling waarbij
het niet meer alleen om lessen en excursies voor het onderwijs gaat. En waarbij samenwerking met nieuwe partners op
het gebied van onderzoek (universiteiten) en recreatie nodig is.
4.3.Hoe gaat de financiële toekomst
vorm krijgen?
Het samenwerken met strategische partners die belang hechten aan een educatieve functie in de regio op onze aandachtsvelden, wordt een strategische speerpunt.
Als projectorganisatie werkend in netwerken met verwante
organisaties is Omgevingseducatie gewend om projectmatig
financiering te zoeken. Nu de landelijke en provinciale overheid
zich terug trekken, zal de focus veranderen. Omgevingseducatie werkt in het kader van natuur- en duurzaamheidseducatie
al nauw samen met de gemeenten in de regio. Maatschappelijke
organisaties die als opdrachtgever fungeren en ook met lokale
overheden samenwerken op het gebied van cultureel erfgoed,
natuur en duurzaamheid zijn kansen voor de toekomst. Ook
voor hen geldt vaak dat het principe van cofinanciering van
toepassing is en dat daar in samenwerking beter vorm aan te
geven is. Het kan hierbij gaan om historische kringen, een Wereldwinkel of lokale milieuwerkgroep. Maar ook partners zoals
de Vrienden van het Gooi, Goois Natuurreservaat, Natuurmonumenten of musea in de regio.
In het verleden heeft Omgevingseducatie projectaanvragen
gedaan bij diverse fondsen. Dat zal in toenemende mate nodig
zijn. We denken daarbij aan het Prins Bernhard Cultuurfonds,
VSB-fonds en particuliere fondsen op gebied van natuur en
cultuur. Omdat onderwijsprojecten niet altijd in aanmerking
komen is het nog lastig in te schatten wat het resultaat hiervan
zal zijn, zeker in meerjarig perspectief.
4.4.Zal OGVE de betreffende producten en
diensten aan de bestaande klanten kunnen
blijven aanbieden?
Het antwoord op deze vraag is een samenvatting van de
voorgaande antwoorden. Omgevingseducatie is een regionale
educatieve organisatie op het gebied van (cultureel) erfgoed,
natuur, landschap en duurzaamheid die op deze terreinen
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
Erfgoedproject ‘Boerendorp Hilversum in de Middeleeuwen’,
kerriesoep koken naar oorlogsrecept uit 1942.
(Foto: Christianne Muusers)
16 2020 16
2016 2020 20
diverse diensten kan verlenen. Het onderwijs blijft de belangrijkste doelgroep. Kernactiviteiten zullen zijn:
• een digitale NME-wijzer met een regionaal activiteitenover zicht bieden aan het onderwijs
• adviseren en informeren over lessen en activiteiten
• ondersteunen van scholen en het voor hen organiseren van het bestaande educatieve aanbod
• opzetten van relevante educatieve netwerken die op een flexibele wijze met elkaar participeren
• ontwikkelen van educatieve materialen en projecten
• bijscholen van leerkrachten en vrijwilligers
Bij alle activiteiten gaan we uit van een productprijs per
project. Opdrachtgevers en samenwerkingspartners zijn
gemeenten, scholen en andere organisaties die educatie willen
inzetten.
Financiers zijn gemeenten, organisaties zoals bibliotheken,
Vrienden van het Gooi, Goois Natuurreservaat, Geopark,
GAD, scholen en ook fondsen zoals VSB-fonds, Prins Bernhardfonds. Daarnaast particulieren die goede doelen willen steunen.
De ANBI-status zal meer in beeld worden gebracht.
Waar ligt Fort Kijk-uit?
Bij Fort Uitermeer
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
5 Tenslotte
16 2020 2016
17 2020 20
In het strategisch meerjarenplan 2016-2020 zijn geen meetbare doelstellingen geformuleerd. Wel is gestreefd naar het
aangeven van een nieuwe richting op basis van signalen in de
klantvragen en van de wijzigingen in de financiering.
In de jaarplannen zullen de doelstellingen zo goed mogelijk
meetbaar worden geformuleerd.
Daarbij blijkt dat de managementrapportagesystemen die
ontwikkeld zijn voor de financiële en inhoudelijke voortgang
de afgelopen jaren verhelderend hebben gewerkt en goede
sturing mogelijk maken.
Nieuwe systemen van relatiebeheer zijn in ontwikkeling zoals
digitale relatiebestanden met een vorm van sturing en signalering op deadlines.
Kwaliteitszorg is in ontwikkeling. Zoals bijvoorbeeld het
aanbod van het blijvend up- to-date houden van de leskoffers/
leerlijnen en de bijscholing van docenten of vrijwilligers. Ook
zal klanttevredenheidsonderzoek ontwikkeld worden.
In het bestuur zijn tevens onderzoeksvragen gedefinieerd die
als doel hebben om de werkzaamheden en toekomst van de
stichting vanuit verschillend perspectieven te bekijken:
• Bedrijfsmatig: in hoeverre is verdere verbreding effectief?
Hoe kan de continuïteit worden verbeterd?
• Didactisch: welke vernieuwende didactische concepten
kunnen worden ingezet?
Hoe sluiten we aan bij de prioriteiten die scholen stellen?
• Innovatief: Hoe sluiten we aan bij de vragen van nieuwe
doelgroepen?
• Communicatie / netwerk: hoe onderhouden we onze
relaties op een effectieve manier?
• Maatschappelijk: welke rol wil Omgevingseducatie spelen
in het maatschappelijke speelveld in de regio?
Hoe sluiten we aan bij maatschappelijke trends?
• Inhoudelijk: welk centrale boodschap willen wij uitdragen?
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020 2016 2020 20
Erfgoedproject ’Tapijtdorp Hilversum tijdens de Industrialisatie’: zelf ervaren hoe het is om te weven op een handweefraam (foto: Omgevingseducatie)
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020 2016 2020
17 20
Actie Zebrapad: scholieren onderzoeken ecologische verbindingen op en rond de Natuurbrug Zanderij Crailoo (Foto: St.Vituscollege)
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020 2016 2020 20
Mijn Beste Park: Is er in het park in de buurt genoeg ruimte voor dieren, planten en mensen? Wat is jouw ontwerp voor een ideaal park? (foto: Omgevingseducatie)
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
Bijlage 1.
Comité van aanbeveling
16 2020 21
2016 2020 20
Het is voor een kleine organisatie als Omgevingseducatie Gooi,
Vecht- en Eemstreek van groot belang gesteund te worden.
Onderstaande personen hebben aangegeven de Stichting een
warm hart toe te dragen en achter de doelstellingen en de
onderwijsprojecten van onze organisatie te staan.
Drs. Karel Loeff
Directeur Erfgoedvereniging Heemschut, Amsterdam.
Prof. dr. Carla van Boxtel
Hoogleraar geschiedenis, erfgoed en didactiek aan de Erasmusuniversiteit Rotterdam en senior onderzoeker aan de
Universiteit van Amsterdam.
Prof.dr. Jan Sevink
Emeritus hoogleraar Fysische geografie en oud-directeur van
het Instituut voor Biodiversiteit en Ecosysteem Dynamica
(IBED), Universiteit van Amsterdam.
Prof. dr. Herman Pleij
Emeritus hoogleraar Historische Nederlandse Letterkunde.
Prof. dr. ing. Teun W. Hardjono
Directeur CSR-Academy voor MVO en duurzaam ondernemen.
Drs. Jan Heinen
Oud-rector/bestuurder van het Sint-Vituscollege Bussum en
de Sint-Vitusmavo Naarden.
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
16 2020 2016 2020 20
Erfgoedproject ‘Hilversum en de Hemel, geloof en geschiedenis’. Luister- en kijk-opdracht in de Grote Kerk in Hilversum. (Foto: Sonja Bakker)
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020
Bijlage 2.
Bestuurssamenstelling
16 2020 23
2016 2020 20
De Stichting is opgericht in oktober 1994. In het bestuur hebben vertegenwoordigers uit het onderwijs, erfgoedinstellingen
en natuurbeheerorganisaties in de regio zitting.
Dagelijks bestuur
Mw. drs. G.E.J.M. Michielse-Oud, voorzitter
Goud Consult voor Kwaliteitsmanagement en Duurzaamheid
Algemeen bestuur
Mevr. M.J. Arkesteijn - van Willigen
Oud-wethouder Naarden en ondernemer in natuur en cultuur
Dhr. J.P.Vlaanderen
Communicatie en vrijwilligers Goois Natuurreservaat
Dhr. drs. A.van der Wiel, penningmeester
Oud-bestuurder Verenigde Scholen J.A. Alberdingk Thijm
Dhr. drs. S. Koopman
Vertegenwoordiger vrijwilligersorganisaties en voorzitter
Archeologische Werkgemeenschap Naerdincklant
Mw. drs. M.W.J.L. Boersen, bestuurslid
Docent geschiedenis HBO/PABO, bestuurslid Stichting Tussen
Vecht en Eem
Mw. J. Monshouwer
Initiatiefneemster Gezonde Gronden Gooi & Omstreken,
expert gezond bouwen
Mw. drs. E.C. Schild-Schofaerts, secretaris
Oud-redactielid tijdschrift Stichting Tussen Vecht en Eem
Strategisch meerjarenplan Omgevingseducatie 2016-2020