DOC - Europa.eu

EUROPESE COMMISSIE – PERSBERICHT
Commissie verbetert bescherming voor
gedetacheerde werknemers
Brussel, 21 maart 2012 – Om de eengemaakte EU-markt beter te laten
functioneren voor werknemers en het bedrijfsleven, heeft de Commissie nieuwe
regels voorgesteld voor een betere bescherming van tijdelijk in het buitenland
gedetacheerde werknemers. De eengemaakte EU-markt is als een medaille met
twee kanten: bescherming van werknemers en eerlijke mededinging.
Onderzoeksresultaten wijzen evenwel erop dat voor de ongeveer één miljoen
gedetacheerde werknemers in de EU de minimale arbeidsvoorwaarden en
-omstandigheden vaak niet in acht worden genomen. Als antwoord op de
specifieke misbruikkwesties waarbij werknemers, met name in de bouwsector, niet
al hun rechten genieten waar het bijvoorbeeld om loon of vakantiedagen gaat, heeft
de Commissie als onderdeel van een handhavingsrichtlijn concrete en praktische
voorstellen gepresenteerd voor meer toezicht en betere naleving en voor betere
toepassing van de bestaande regels omtrent gedetacheerde werknemers in de
praktijk. Hierdoor wordt gezorgd voor gelijke mededingingsvoorwaarden voor de
betrokken ondernemingen en worden bedrijven die zich niet aan de regels houden
uitgesloten.
Als krachtig signaal dat de rechten van werknemers en de stakingsvrijheid op voet
van gelijkheid staan met de vrijheid van dienstverrichting, heeft de Commissie
eveneens een nieuwe verordening gepresenteerd die rekening houdt met de
bestaande rechtspraak. Dit is met name van belang in de context van
grensoverschrijdende dienstverrichting, bijvoorbeeld in geval van detachering van
werknemers. Beide voorstellen hebben tot doel meer kwaliteitsbanen te creëren en
het concurrentievermogen in de EU te versterken door de wijze van functioneren
van de eengemaakte markt te moderniseren en te verbeteren, met gelijktijdige
bescherming van de rechten van de werknemers.
Na de goedkeuring van het wetgevingspakket zei voorzitter Barroso: "Ik heb het
Europees Parlement in 2009 beloofd dat de uitoefening van sociale rechten voor de
detachering van werknemers zou worden verduidelijkt. Het vrij verrichten van
diensten binnen de interne markt biedt een belangrijke groeikans. De regels
moeten evenwel in gelijke mate voor allen gelden. Dit is niet altijd het geval met in
een andere lidstaat gedetacheerde werknemers. De Europese Commissie
onderneemt momenteel concrete stappen om onaanvaardbare gevallen van
misbruik uit te roeien. Wij willen ervoor zorgen dat gedetacheerde werknemers in
heel Europa al hun sociale rechten genieten."
IP/12/267
In een reactie op het belang van de voorstellen voor zowel werknemers als het
bedrijfsleven heeft László Andor, de EU-commissaris voor Werkgelegenheid,
sociale zaken en inclusie, onderstreept dat "het tijdelijk detacheren van werknemers
een win-winsituatie voor de arbeidsmarkten in de EU en het bedrijfsleven zou
moeten betekenen, maar niet kan worden gebruikt om sociale minimumnormen te
omzeilen". Hij heeft er de nadruk op gelegd dat de eengemaakte markt alleen
doeltreffend functioneert als er sprake is van eerlijke concurrentie: "De vandaag
gepresenteerde voorstellen verduidelijken voor iedereen de regels omtrent
gedetacheerde werknemers en zorgen voor praktische bescherming tegen sociale
dumping en slechte arbeidsomstandigheden en -voorwaarden, met name in de
bouwsector waar de detachering van werknemers het meest in het oog springt en
het grootste aantal gevallen van misbruik wordt gemeld."
Achtergrond
De voorgestelde handhavingsrichtlijn beoogt verbetering van de praktische
toepassing van de richtlijn van 1996 inzake de detachering van werknemers,
zonder wijziging van de bepalingen ervan. In het bijzonder:
- legt de handhavingsrichtlijn ambitieuzere normen vast om werknemers en
bedrijven te informeren over hun rechten en verplichtingen;
- stelt de handhavingsrichtlijn duidelijke regels vast voor samenwerking tussen
de nationale autoriteiten die met detachering zijn belast;
- geeft de handhavingsrichtlijn de aanzet tot een betere invulling en monitoring
van het begrip "detachering" om een wildgroei aan postbusbedrijven te
voorkomen die detachering gebruiken als middel om de arbeidswetgeving te
omzeilen;
- legt de handhavingsrichtlijn de reikwijdte van en de verantwoordelijkheden van
de desbetreffende nationale autoriteiten inzake het toezicht vast;
- zorgt de handhavingsrichtlijn voor betere handhaving van de rechten van de
werknemers, onder meer door de invoering van hoofdelijke aansprakelijkheid
van de bouwsector voor de uitbetaling van gedetacheerde werknemers en de
afhandeling van klachten.
De voorgestelde Monti II-verordening is een antwoord op de vrees dat de
economische vrijheden op de eengemaakte markt prevaleren boven het
stakingsrecht; daarin wordt uitdrukkelijk bepaald dat de vrijheid van
dienstverrichting geen voorrang heeft boven het recht om collectieve actie te
voeren of omgekeerd. Tevens voert zij een nieuw waarschuwingsmechanisme in
voor arbeidsconflicten in grensoverschrijdende situaties die ernstige gevolgen
meebrengen. De verordening laat de nationale wetgeving inzake het stakingsrecht
onverlet en werpt geen obstakels op voor de uitoefening van dat recht.
Elk jaar worden ongeveer één miljoen werknemers door hun werkgevers voor de
verrichting van diensten gedetacheerd in een andere EU-lidstaat (0,4 % van de
beroepsbevolking in de EU). De landen die de meeste werknemers "uitzenden" zijn
Polen, Duitsland, Frankrijk, Luxemburg, België en Portugal. Deze werknemers zijn
nodig om het tekort aan arbeidskrachten en vaardigheden op te vangen in
verschillende regio's en uiteenlopende sectoren als bouw, landbouw en vervoer.
Detachering speelt ook een belangrijke rol bij het leveren van gespecialiseerde,
hooggekwalificeerde diensten, zoals op het gebied van de informatietechnologie.
2
De eengemaakte markt van de EU geeft bedrijven de vrijheid om diensten in
andere lidstaten te verrichten, waaronder de mogelijkheid om werknemers tijdelijk
in andere lidstaten te detacheren voor de uitvoering van specifieke projecten.
Hierdoor zijn zij in staat om op de gehele eengemaakte EU-markt hun
gespecialiseerde diensten aan te bieden en aldus bij te dragen tot grotere
doeltreffendheid en meer economische groei.
Gedetacheerde werknemers betreden niet de arbeidsmarkt van het ontvangende
land, aangezien zij in dienst blijven van hun onderneming in de uitzendende
lidstaat.
Om de detachering van werknemers te vergemakkelijken, eerlijke mededinging te
verzekeren en een passende mate van bescherming van gedetacheerde
werknemers te waarborgen, legt de richtlijn van 1996 een reeks
basisarbeidsvoorwaarden vast waaraan de dienstverrichter zich tijdens de
detachering in de ontvangende lidstaat moet houden. Hieronder vallen het
toepasselijke minimumloon, de vakantiedagen, de maximale arbeidsduur en
minimale rustperioden, en de gezondheid en veiligheid op het werk.
In de praktijk worden deze basisarbeidsvoorwaarden in de ontvangende lidstaat
veelal onjuist toegepast of wordt hieraan niet de hand gehouden. Van detachering
kan misbruik worden gemaakt door bedrijven die in het buitenland nepvestigingen
oprichten met als enig doel te profiteren van de geringere mate van
arbeidsbescherming of de lagere socialezekerheidspremies. Gedetacheerde
werknemers zijn gezien hun situatie in een ander land vaak kwetsbaarder. Het
nieuwe voorstel behelst effectievere bepalingen om ervoor te zorgen dat de richtlijn
van 1996 inzake de detachering van werknemers in de praktijk doeltreffend wordt
toegepast.
De arresten Viking-Line en Laval van het Europees Hof van Justitie hebben een
intensieve discussie op gang gebracht over de mate waarin vakbonden de rechten
van werknemers kunnen beschermen in grensoverschrijdende situaties waarin
sprake is van detachering of verplaatsing van ondernemingen. De arresten zijn
door sommige belanghebbenden aldus uitgelegd dat de economische vrijheden
prevaleren boven de sociale rechten en met name het recht om te staken. De
nieuwe handhavingsrichtlijn en Monti II-verordening bevestigen dat dit niet het
geval is.
3
Voor meer informatie:
Website van DG EMPL over de detachering van werknemers:
http://ec.europa.eu/social/posted-workers
Voorstel voor een richtlijn betreffende de handhaving van de bepalingen van
toepassing op de terbeschikkingstelling van werknemers met het oog op het
verrichten van diensten:
http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=7479&langId=en
Voorstel voor een verordening betreffende de uitoefening van het recht om
collectieve actie te voeren in de context van de economische vrijheden van de
eengemaakte markt:
http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=7480&langId=en
Document van de diensten van de Commissie – Effectbeoordeling – Herziening
van het wettelijk kader betreffende de detachering van werknemers in de context
van het verrichten van diensten, SWD(2012) 63:
http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=7481&langId=en
Zie ook MEMO/12/199 + MEMO/12/202
Contacts :
Cristina Arigho (+32 2 298 53 99)
Nadège Defrère (+32 2 299 04 03)
4