liberale beweging voor - Vind Brugse Vereniging

LIBERALE BEWEGING VOOR
VOLKSONTWIKKELING V.Z.W.
LIBERALE VERENIGING VOOR SOCIO-CULTURELE WERKING
VERSLAG EDUCATIEVE OF CULTURELE ACTIVITEIT
AFDELING: LVSW Brugge
DATUM ACTIVITEIT: donderdag 18 december 2008
PLAATS: LM-center, Revillpark 1 te 8000 BRUGGE
AANVANG: 14.00 uur
EINDE: 15.20 uur
VERANTWOORDELIJKE: medewerkers
NAAM SPREKER: de heer Roger Beeckaert
DESKUNDIGHEID SPREKER: gepensioneerde leraar geschiedenis
AANTAL AANWEZIGEN : 32
TITEL VAN DE ACTIVITEIT : de ontstaansgeschiedenis van onze dynastie
KORT VERSLAG MET BETREKKING TOT DE EDUCATIEVE WAARDE VAN DE ACTIVITEIT
De heer Beeckaert vangt aan met een opsomming van de traditioneel belangrijkste personen in de
onmiddellijke omgeving van de vorst, namelijk:
1. de grootmaarschalk, die instaat voor de organisatie van het protocol, de feesten, de reizen van
de vorst, enz.,
2. het kabinet of het secretariaat van de koning,
3. de intendant of de boekhouder en
4. het militaire huis, want de koning staat aan het hoofd van het leger.
Tegenwoordig is de kabinetschef van de koning of het hoofd van het secretariaat de invloedrijkste figuur
rond de koning.
Om de voorgeschiedenis van ons koningshuis te schetsen, keert de heer Beeckaert terug naar 1789, het
jaar waarin de Franse revolutie het koningshuis letterlijk een kopje kleiner maakte. 10 jaar later kwam
Napoleon aan de macht, die snel opgang maakte tot keizer van Frankrijk en vele Europese
mogendheden op de knieën dwong door oorlogen tegen hen te winnen. In 1813 mislukte echter zijn
offensief tegen Rusland. Door het Congres van Wenen onderging de Europese kaart enkele
veranderingen: de Pruisische macht werd sterker door 400 hertog- en prinsbisdommen tot 32 staten
samen te voegen, waarvan 6 vooraanstaande zoals Hamburg en Saksen. Straatsburg kwam onder
Pruisisch gezag. Vlaanderen werd door het Rijk der Nederlanden geannexeerd. Daarna verloor
Napoleon I definitief het pleit tegen de geallieerde Pruisen en Engelsen in 1815 in Waterloo, tijdens de
veldslag op het Vierarmenkruispunt, waar 120 000 Franse soldaten geconfronteerd werden met 210 000
tegenstanders. 100 000 paarden waren in de veldslag betrokken, die ontaardde in een bloedbad.
Napoleon werd verbannen naar het eiland Elba. In 1830 ontbrandde een opstand in Brussel door
toedoen van een groep werklozen, oud-soldaten die onder Napoleon I hadden gediend, marginalen en
huurlingen tegen het Nederlandse gezag. Zij werden gesteund door Waalse advocaten, die verbolgen
waren dat de Waalse staalindustrie hun winstgevende opdrachtgever, de oorlogvoerende Napoleon,
verloren waren. Vlaanderen daarentegen was eerder orangistisch ingesteld. De Nederlandse monarch
reageerde niet op de opstand: zijn handelsvloot was op dat moment belangrijker. De nieuwe wind in
België legde de grondvesten voor een parlementaire democratie met een monarch aan het hoofd.
De toekomstige, eerste koning van België, Leopold I van Saksen Coburg Gotha, was de jongste zoon
van een Duitse hertog met een gering vermogen. Tot één van zijn 2 zussen huwde met de welgestelde
tsaar Constantijn van Rusland. Leopold schopte het tot generaal van het Russische leger toen hij amper
12 jaar was en kreeg een militaire opleiding. Na de val van Napoleon I, werden de tsaar van Rusland en
Leopold uitgenodigd op een audiëntie bij George III van Engeland. Diens dochter Charlotte, die
voorbestemd was om te huwen met Willem van Oranje, werd prompt verliefd op de knappe, zwartharige
en rijzige Leopold. Ze huwden in 1836 en trokken in, in het kasteel van Longwood. Een jaar later stierf
Charlotte, die voorbestemd was om koningin van Engeland te worden, in het kraambed. De handige
Leopold slaagde er echter in zijn zus Victoire, die weduwe is, te koppelen aan de hertog van Kent. Uit dit
huwelijk werd de latere koningin Victoria van Engeland geboren, die haar oom Leopold als
surrogaatvader aanzag na de dood van haar biologische vader. Leopold bracht haar in contact met
Albert, de zoon van zijn broer, wat tot een huwelijk leidde.
Intussen brak in Griekenland een opstand uit, waarbij de Turkse bezetter werd verjaagd. De minister van
buitenlandse zaken van Engeland raadde de Grieken, die een koning wilden, aan hun vraag te richten
aan Leopold. Na overleg met zijn secretaris, sloeg Leopold het aanbod af, want Griekenland is te ver van
Engeland gelegen, de taal was hem vreemd en de wedde aan het koningschap verbonden, leek hem te
gering. Korte tijd later werd hem de monarchie in België aangeboden door o.a. Debrouckère, Stassart en
Van Praet, die hem de grondwet voorlegden. Hoewel hij problemen verwachtte door het republikeins en
liberaal karakter van het Belgische parlement, accepteerde hij het aanbod. In die context verloor de
nieuwe natie België een deel van Limburg en een deel van Luxemburg, het hertogdom, aan het Rijk der
Nederlanden. Met het jacht van de Engelse koning kwam Leopold via Dover en Calais in Veurne terecht,
daarna reisde hij door naar Oostende om ten slotte Brussel te bereiken. Hij ging wonen in het paleis van
Laken, dat eigenlijk toebehoorde aan Willem van Oranje. Op 21 juli 1831 legde hij op de trappen van
Sint-Jacob van Coudenberg de eed af als eerste koning van België. Nauwelijks 5 dagen later wilde
Willem van Oranje België heroveren en zond daarom een leger van 50 000 man sterk naar ons land.
Aangezien Leopold geen leger had, vroeg hij troepen aan de Franse koning Louis-Philippe. Hij kreeg een
leger
van
60 000 eenheden. Maar in de Belgische grondwet stond dat geen vreemde mogendheid op Belgische
grondgebied mocht komen. Dus weigerde het parlement het buitenlandse leger. Het duurde 5 dagen eer
het parlement instemde met de Franse hulp. Bij het treffen van de Franse en Nederlandse leger vielen
slechts 100 doden. Ondanks de overwinning, moest België nog toegevingen doen aan Nederland: ons
land verloor toen Maastricht, Sluis en Oostburg. Ook moest ons land belastingen betalen aan Frankrijk
om hun leger te hebben gebruikt. Het duurde nog tot 1837 eer Nederland de Belgische grenzen erkende.
Intussen slaagde Leopold I erin een Belgisch leger op de been te brengen, dat bestond uit vrijwilligers uit
Duitsland en Polen. Vandaar het disciplinaire karakter van ons leger. Op 42-jarige leeftijd was Leopold I
nog altijd weduwnaar, toen hij huwde met Louise-Marie, de 20-jarige dochter van de Franse koning
Louis-Philippe. Het was een frêle meisje met een zwakke gezondheid, terwijl Leopold een krachtige en
gezonde man was in de bloei van zijn leven. Zij was katholiek, hij protestants. Ze huwden in Compiegne,
zoals de traditie het wilde, en het feest duurde 8 dagen. Vanuit het paleis in Laken schreef Louise-Marie
elke dag een brief naar haar moeder in Parijs. Ondanks het feit dat zij fysiek schrik had van haar man,
kreeg het koppel toch 3 kinderen: Leopold, Philippe en Charlotte (genoemd naar Leopold’s eerste
vrouw). Leopold I trok zich echter niets aan van zijn kinderen, wegens tijdsverspilling. Hij was zeer
ordelijk en protocollair ingesteld, had een zeer goed geheugen, wandelde graag in de koninklijke tuinen
en at ’s avonds laat alleen, terwijl een Duitse pianist voor hem stukken van Wagner speelde. Zelfs toen
zijn vrouw nog leefde en zwaar ziek te bed lag, had Leopold I nog buitenechtelijke relaties. Zoals op 52jarige leeftijd met de 16-jarige Désirée Clary, die hij installeerde in het kasteel van Stuivenberg. Het jonge
meisje werd echter openlijk misprezen door de bevolking. Ze kregen samen 2 zonen, Frederik en
Georges, die Leopold erkende en een koninklijke opvoeding gaf. Hij zorgde er zelfs voor dat Désirée en
zijn bastaardzonen de adellijke titel “von Epinghove” kregen, naar de naam van eigendommen die
Leopold I in Duitsland bezat. Leopold I was 35 jaar koning van België, toen hij op 75-jarige leeftijd stierf.
In zijn testament stond dat hij naast zijn eerste vrouw Charlotte in Engeland wilde begraven worden.
Zijn oudste zoon Leopold II was een heel ander figuur dan zijn vader: hij was gesloten, allergisch voor
paardenhaar en had een opvallende haviksneus. Hij was slechts 15 jaar toen hij gekoppeld werd aan
Marie-Henriette van Oostenrijk, een roekeloos en uitbundig meisje, dat graag paardreed. Over die
tegenstelling tussen beide jonge mensen liet minister Metternich zich ontvallen: “het huwelijk tussen een
non en een stalknecht”. Leopold II ontvluchtte echter de slechte relatie met zijn vader en zijn al te
dynamische vrouw door veel en ver te reizen. Omdat Leopold II 3 dochters had en de monarchie in
België voor mannen was voorbestemd, leverde zijn broer Philippe zijn oudste zoon Albert als
troonopvolger voor België.
Na de voordracht volgt de degustatie van 3 lekkere boterkoeken bij een geurig kopje koffie in
aangenaam gezelschap van vrienden en kennissen.
datum : 20/12/2008
DE ORGANISATOR