Opleiden voor de arbeidsmarkt van de toekomst

Kansen implementatie vakwedstrijden
Workshop Skills-finals
17 maart 2017
Aimée Hoeve &
Derk-Jan Nijman
Programma
1.
Inleiding
2.
Ontwikkelingen in het beroepsonderwijs
3.
Scenarioschetsen: Hoe passen de
vakwedstrijden in deze ontwikkelingen
4.
In gesprek over geschetste varianten
5.
Afsluiting
INLEIDING
HAN Kenniscentrum Kwaliteit van leren
Wegen naar vaardigheid rijbewijs
werk
onderwijs
school
transitie
baan
Novice
gevorderd




competent
ervaren
Expert
beroepsgerichte didactiek
werkplekleren en innovatie
hybride leeromgevingen
samenwerking onderwijs-werkveld
Praktijkgericht onderzoek
naar een Leven Lang
opleiden en ontwikkelen
voor een beroep
Samenwerking met Skills Netherlands
Vooronderzoek: als startpunt en onderbouwing
dienen voor longitudinaal ontwikkelingsgericht
onderzoek. Aanvraag bij NRO.
Centrale vragen: Hoe kunnen we skillswedstrijden gebruiken om het vakmanschap
van studenten nog beter te ontwikkelen?
Zijn de wedstrijden te ontwikkelen tot een
pedagogisch-didactische methode?
ONTWIKKELINGEN IN HET
BEROEPSONDERWIJS
Ontwikkelingen in het beroepsonderwijs
Verbreding maatschappelijke opdracht:
Enabling students to participate in shaping the
world of labour and society in social, ecological,
and economic responsibility. (Kessler e.a., 2016)
Daarom inzetten op:

nadruk op zelfregulatie

nieuwe vormen van praktijkleren

inspelen op regionale dynamiek
(Brief “Reactie op Onderwijsraadadvies Vakamanschap
voortdurend in beweging en SER-advies Toekomstgericht
onderwijs”, 28 februari 2017)
Zelfregulatie
Eigenaarschap over de eigen ontwikkeling. Is
geen vanzelfsprekendheid, maar moet worden
ontwikkeld.
Hoe?

stellen van doelen

reflectie op taakuitvoering (weten waar je
staat) => zelfdoeltreffendheid

sense of urgency (komt vaak uit de praktijk)
Nieuwe vormen van praktijkleren
Verbinden theorie en praktijk;
combinatie van formeel en informeel leren (70-20-10 D);
Leren gericht op acquisitie en participatie
Naast bpv zijn nieuwe vormen: leren in miniondernemingen, schoolbedrijven, leerafdelingen,…….......
Opbrengsten praktijkleren
Bij het beoordelen van het praktijkleren onderscheiden we
verschillende objecten:
Het leerproces van de student/werkende
1.

Welke activiteiten onderneemt de lerende?

Welke agency vertoont hij?
Het functioneren van de lerende op de werkplek
2.

Hoe gedraagt hij/zij zich als lerende of als toekomstig werknemer?

Functioneert hij/zij goed, als onderdeel van de professionele
gemeenschap?
De kennis, vaardigheden en houding die de lerende
opdoet tijdens het praktijkleren.
3.

Handelt de student adequaat in de taaksituatie?

Kan hij kennis en vaardigheden in verschillende taaksituaties
toepassen?
Aansluiten bij de regio



Onderwijs als gateway naar de werkvloer
–
Leveren van voldoende gekwalificeerde vakmensen
voor de regio (kwantiteit en kwaliteit)
–
vergemakkelijken matching
Bijdragen aan regionale innovatie
–
inbrengen van nieuwe kennis
–
bijdragen aan agendavorming
–
faciliteren van (lerende) netwerken in de regio
Leven Lang leren
–
omscholen/opscholen/bijscholen
(bron: Rosenfeld, 1998)
Kenmerken vakwedstrijden

Competitie

Authentieke opdrachten

Focus op ontwikkeling vakmanschap
(3e object van beoordelen van
werkplekleren)

Samenwerking met het werkveld (cocreatie)
Vakwedstrijden en zelfregulatie


competitie kan bijdragen aan zelfdoeltreffendheid
–
biedt de mogelijkheid om je te positioneren t.o.v. anderen;
–
competitie motiveert om beter je best te doen, zodat je beter
presteert.
authentieke opdrachten vergroten sense of
urgency
Maar: competitie heeft vaak negatieve invloed
(psychische druk, faalangst).
Competitie kan beperkt worden ingezet in het
onderwijs.
Vraagt goede inbedding in het curriculum.
Vakwedstrijden en praktijkleren
Vakwedstrijden zijn aanvullende vorm van
praktijkleren.
Maar benutting vraagt inbedding in het
curriculum.
Vakwedstrijden en de regio
Vakwedstrijden zijn resultaat van gezamenlijk
inspanning onderwijs-werkveld (duo-schrijvers
opdrachten; begeleiding en beoordeling):

regie bij Skills NL: meedoen aan
vakwedstrijden biedt laagdrempelige
mogelijkheid om contacten met werkveld te
verstevigen (of vernieuwen).

regie in eigen hand: via regionale wedstrijden
aanhaken bij regionale ontwikkelingen.
TOEKOMSTSCENARIO’S
Dimensie 1 Doelgroep

deelname op vrijwillige basis

deelname als onderdeel van een
keuzepakket talentontwikkeling

iedereen doet mee!
Dimensie 2 Inbedding in het curriculum

extra curriculaire activiteit

keuze: verdieping vakmanschap

vakwedstrijden als vaste vorm van
praktijkleren
Dimensie 3 Regionale inkleuring
Dimensie: meer of minder regionaalspecifieke invulling geven.
IN GESPREK
Afsluiting

Voorkeursscenario?

Kansen in je eigen instelling?

Aansluiten bij vervolg?