RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 29 oktober 2004 (10.11) (OR. en) 13996/04 LIMITE JEUN 89 EDUC 211 SOC 512 INLEIDENDE NOTA van: het secretariaat-generaal aan: de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten, in het kader van de Raad bijeen nr. vorig doc.: 13508/04 JEUN 78 EDUC 192 SOC 483 Betreft: Ontwerp-resolutie de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten, in het kader van de Raad bijeen, inzake gemeenschappelijke doelstellingen voor vrijwilligersactiviteiten door jongeren Aan het slot van de vergadering van het Comité van permanente vertegenwoordigers van 27 oktober 2004 concludeerde de voorzitter dat er over bovengenoemde ontwerp-resolutie in de bijgevoegde versie unanieme overeenstemming bestond, afgezien van een voorbehoud voor parlementaire behandeling van de Britse delegatie. Indien dit voorbehoud wordt ingetrokken, zouden de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten, in het kader van de Raad bijeen, de resolutie kunnen aannemen. ________________________ 13996/04 cle/PW/hd DG I 1 NL ONTWERP-RESOLUTIE INZAKE GEMEENSCHAPPELIJKE DOELSTELLINGEN VOOR VRIJWILLIGERSACTIVITEITEN DOOR JONGEREN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE EN DE VERTEGENWOORDIGERS VAN DE REGERINGEN VAN DE LIDSTATEN, IN HET KADER VAN DE RAAD BIJEEN, OVERWEGENDE HETGEEN VOLGT: 1. In het op 21 november 2001 gepresenteerde Witboek van de Commissie met de titel "Een nieuw elan voor Europa's jeugd" wordt een nieuw kader voor Europese samenwerking op het gebied van jeugdzaken geschetst. 2. In zijn resolutie van 14 februari 2002 1 heeft de Raad de meerwaarde erkend van jongerenvrijwilligerswerk in het kader van de ontwikkeling van de actie van de Gemeenschap inzake jeugd en de strategische doelstellingen van de VN overgenomen 2. 3. In zijn resolutie van 27 juni 2002 3 heeft de Raad voor de open coördinatiemethode gekozen als nieuw kader voor de samenwerking op het gebied van jeugdzaken en heeft hij vier prioriteiten bekrachtigd, te weten participatie, informatie, vrijwilligersactiviteiten door jongeren, beter begrip en kennis van jongeren. 1 2 3 PB C 50 van 23.2.2002, blz. 3. Strategische doelstellingen van de VN: de toegankelijkheid van vrijwilligerswerk en de bevordering van informatieverstrekking daarover, ter versterking van een positieve beeldvorming; erkenning van en steun voor vrijwilligerswerk, ondermeer door de overheden op alle niveaus, de publieke opinie, de media, het bedrijfsleven, de werkgevers en het maatschappelijke middenveld, de ondersteuning van vrijwilligerswerk door middel van stimulansen en door de opleiding van vrijwilligers, hun mentoren en hun organisaties, de netwerkvorming tussen de betrokken actoren, met bijzondere aandacht voor het perspectief van de jongeren zelf, de kwaliteitszorg inzake jongerenvrijwilligerswerk met inbegrip van gezondheids- en veiligheidsaspecten. PB C 168 van 13.7.2002, blz. 2. 13996/04 cle/PW/hd DG I 2 NL 4. In zijn resolutie van 25 november 2003 1 heeft de Raad gemeenschappelijke doelstellingen bepaald voor de eerste twee prioriteiten, nl. participatie van en informatie voor jongeren. 5. In haar mededeling van 30 april 2004 2 heeft de Commissie gemeenschappelijke doelstellingen voor vrijwilligersactiviteiten door jongeren voorgesteld op basis van de antwoorden van de lidstaten op een vragenlijst van de Commissie en na overleg met jongeren. 6. De Raad van 28 mei 2004 heeft het belang van vrijwilligerswerk voor jongeren als prioriteit bevestigd. 7. De Europese vrijwilligersdienst (EVD) is een actie van het programma JEUGD en een kwalitatief hoogstaand model voor transnationale vrijwilligersdienst dat jongeren de mogelijkheid biedt om op een groot aantal gebieden als vrijwilliger actief te zijn, zodat hun solidariteitsgevoel wordt ontwikkeld, hun burgerschap wordt gestimuleerd en het wederzijds begrip van jongeren wordt bevorderd. 8. Verwezen wordt naar de door de Commissie gehanteerde definities in haar mededeling van 30 april 2004 inzake gemeenschappelijke doelstellingen voor vrijwilligersactiviteiten door jongeren 1, met name wat betreft vrijwilligersactiviteiten en vrijwilligersdienst. HULDIGEN DE VOLGENDE OPVATTINGEN 1. Vrijwilligersactiviteiten bieden belangrijke mogelijkheden voor niet-formeel leren. Zij vormen een belangrijk middel voor de ontplooiing van jongeren en hun betrokkenheid als actieve burgers. Vrijwilligersactiviteiten dragen tevens bij tot versterking van de solidariteit, de sociale samenhang en het maatschappelijk opbouwwerk. 1 2 PB C 295 van 5.12.2003, blz. 6. doc. 9182/04 [COM(2004) 337 def.] 13996/04 cle/PW/hd DG I 3 NL 2. Vrijwilligersactiviteiten moeten duidelijk worden onderscheiden van werk en mogen werk geenszins vervangen. 3. De ontwikkeling van aantrekkelijke en stimulerende vrijwilligersactiviteiten moet worden aangemoedigd, teneinde jongeren bij vrijwilligerswerk te betrekken. 4. Transnationale samenwerking in het kader van vrijwilligersactiviteiten moet worden aangemoedigd met het oog op bevordering van een Europese dimensie op dit gebied. 5. Vrijwilligersactiviteiten bieden mogelijkheden voor de ontwikkeling en structurering van het maatschappelijk middenveld. 6. Alle vormen van discriminatie en stereotypering moeten worden bestreden en op het gebied van vrijwilligersactiviteiten moet gelijkheid worden bevorderd. KOMEN de volgende gemeenschappelijke doelstellingen voor vrijwilligersactiviteiten door jongeren OVEREEN: Om het actief burgerschap en het solidariteitsgevoel van jongeren te stimuleren moeten op alle niveaus vrijwilligersactiviteiten worden ontwikkeld, vergemakkelijkt, bevorderd en erkend: (1) De ontwikkeling van vrijwilligersactiviteiten van jongeren aanmoedigen om het bewustzijn van de bestaande mogelijkheden te vergroten, de werkingssfeer te verruimen en de kwaliteit te verbeteren. (2) Het voor jongeren gemakkelijker maken om vrijwilligersactiviteiten te verrichten door bestaande obstakels uit de weg te ruimen. 13996/04 cle/PW/hd DG I 4 NL (3) Vrijwilligersactiviteiten aanmoedigen om het solidariteitsgevoel en de betrokkenheid van jongeren als verantwoordelijke burgers te stimuleren. (4) Vrijwilligersactiviteiten van jongeren erkenning geven teneinde waardering te tonen voor hun aldus verworven persoonlijke vaardigheden, alsmede voor hun maatschappelijke betrokkenheid en de rol die vrijwilligersactiviteiten spelen bij de vergemakkelijking van de overgang van onderwijs naar werk en het leven van een volwassene. Een niet-uitputtende lijst van mogelijke actiepunten voor bovengenoemde gemeenschappelijke doelstellingen staat in bijlage dezes. MEMOREREN dat de uitvoering flexibel, geleidelijk en op jongeren afgestemd dient te geschieden en dat daarbij de bevoegdheden van de lidstaten en het subsidiariteitsbeginsel in acht dienen te worden genomen; VERZOEKEN DE LIDSTATEN - uitgaande van hun specifieke situatie en hun nationale prioriteiten ten aanzien van deze gemeenschappelijke doelstellingen, uitvoerings- en vervolgmaatregelen te treffen; - uiterlijk eind 2006 verslagen in te dienen over de nationale bijdragen tot de uitvoering van de prioriteit vrijwilligersactiviteiten; - jongeren, jongerenverenigingen, jonge vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties en, in voorkomend geval, nationale en regionale jeugdraden, te raadplegen voor de opstelling van die verslagen en hun deelname daaraan aan te moedigen; NEMEN NOTA VAN HET VOORNEMEN VAN DE COMMISSIE - op basis van bovengenoemde verslagen over de nationale bijdragen tot de uitvoering van de gemeenschappelijke doelstellingen ten behoeve van de Raad een voortgangsverslag op te stellen, teneinde wederzijdse uitwisseling van informatie en goede praktijken betreffende vrijwilligersactiviteiten voor jongeren te bevorderen, na raadpleging van het Europees Jeugdforum - zulks zonder andere vormen van raadpleging uit te sluiten; 13996/04 cle/PW/hd DG I 5 NL - in voorkomend geval wijzigingen voor te stellen in de gemeenschappelijke doelstellingen voor vrijwilligersactiviteiten door jongeren; - het Europees Parlement, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's op passende wijze te informeren; VERZOEKEN DE COMMISSIE - op een passend tijdstip vergaderingen te beleggen met vertegenwoordigers van de nationale overheidsdiensten die met jeugdbeleid zijn belast, teneinde informatie-uitwisseling over gemaakte vorderingen en beste praktijken te bevorderen; NEMEN NOTA VAN DE VOLGENDE PROCEDURE Op basis van het voortgangsverslag en de gewijzigde ontwerpen van de Commissie zullen de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten, in het kader van de Raad bijeen, de nodige initiatieven nemen in het kader van de gemeenschappelijke doelstellingen, teneinde de uitvoering ervan te vergemakkelijken. o o o 13996/04 cle/PW/hd DG I 6 NL BIJLAGE MAATREGELEN TER VERWEZENLIJKING VAN DE GEMEENSCHAPPELIJKE DOELSTELLINGEN VOOR VRIJWILLIGERSACTIVITEITEN DOOR JONGEREN Naargelang van de feitelijke situatie en de prioriteiten van elke lidstaat kan de volgende nietuitputtende lijst van actiepunten als leidraad worden genomen: 1. De ontwikkeling van vrijwilligersactiviteiten voor jongeren aanmoedigen om het bewustzijn van de bestaande mogelijkheden te vergroten, de werkingssfeer te verruimen en de kwaliteit te verbeteren. Op nationaal, regionaal en plaatselijk niveau a) Bestaande vrijwilligersactiviteiten (bijvoorbeeld vrijwilligersdienst, incidenteel vrijwilligerswerk, enz.) en vrijwilligersorganisaties in kaart brengen zodat een duidelijk beeld van de voor jongeren beschikbare vrijwilligersactiviteiten kan worden gevormd. b) Bestaande vrijwilligersactiviteiten van jongeren stimuleren door: - de verschillende categorieën van dergelijke activiteiten te ontwikkelen en met name het scala van mogelijkheden te verruimen, - activiteiten die voor jongeren van bijzonder belang zijn, te steunen, - steun voor maatschappelijke organisaties die op het gebied van vrijwilligerswerk voor jongeren actief zijn, - bestaande vrijwilligersdiensten versterken en zo nodig het in het leven roepen van nieuwe vrijwilligersdiensten aanmoedigen. c) Opleidingsmogelijkheden voor jonge vrijwilligers en mensen die bij de coördinatie en het beheer van deze activiteiten betrokken zijn steunen om de kwaliteit van de vrijwilligersactiviteiten en het organisatorische kader ervan te verbeteren. 13996/04 BIJLAGE cle/PW/hd DG I 7 NL Op Europees niveau d) Aanmoedigen van: - betere coördinatie van de transnationale samenwerking van diensten van algemeen nut, voorzover deze bestaan, - versterkte uitwisseling van jonge vrijwilligers op verschillende gebieden; - versterkte uitwisseling van informatie over nationale vrijwilligersprogramma’s en de Europese dimensie daarvan. e) Ontwikkelen en bevorderen van de Europese vrijwilligersdienst (EVD) in het kader van het huidige programma JEUGD. f) Overwegen of het haalbaar is de Europese vrijwilligersdienst uit te breiden tot een breder scala van acties zodat jongeren aan solidariteitsacties van de Europese Unie kunnen deelnemen. 2. Het voor jongeren gemakkelijker maken om vrijwilligersactiviteiten te verrichten door bestaande obstakels uit de weg te ruimen, met inachtneming van de immigratiecontroles, visumvoorschriften en binnenkomstvoorwaarden van de lidstaten. Op alle niveaus a) De nodige maatregelen nemen om de wettelijke en bestuursrechtelijke belemmeringen weg te nemen voor de mobiliteit van personen die vrijwilligerswerk willen verrichten, overeenkomstig de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad over mobiliteit 1. b) Versterking van de samenwerking tussen de bevoegde autoriteiten om de afgifte van visa en verblijfsvergunningen aan jonge vrijwilligers waar nodig te vergemakkelijken. 1 PB L 215 van 9.8.2001, blz. 30. 13996/04 BIJLAGE cle/PW/hd DG I 8 NL c) De uitwisseling van informatie, ervaringen en goede praktijken tussen alle betrokken actoren op het gebied van vrijwilligersactiviteiten van jongeren bevorderen om obstakels uit de weg te ruimen en vereenvoudigde procedures te ontwikkelen. d) Nagaan welke rechtsmiddelen en rechtsinstrumenten kunnen worden toegepast om het voor jongeren gemakkelijker te maken vrijwilligersactiviteiten te verrichten en het voor de organisaties gemakkelijker te maken activiteiten van hoge kwaliteit te ontplooien. 3. Vrijwilligersactiviteiten aanmoedigen om het solidariteitsgevoel en de betrokkenheid van jongeren als verantwoordelijke burgers te stimuleren en tegelijkertijd alle vormen van discriminatie en stereotypering te bestrijden en gelijkheid te bevorderen. Op nationaal, regionaal en plaatselijk niveau a) Informatie over vrijwilligerswerk op alle relevante niveaus verspreiden, teneinde jongeren beter met vrijwilligerswerk vertrouwd te maken, hen over concrete mogelijkheden om vrijwilligerswerk te verrichten te informeren, advies te verstrekken en een positief imago van vrijwilligerswerk te bevorderen. b) De samenwerking tussen alle betrokken actoren (jongeren, jeugd- en vrijwilligersorganisaties, de overheid, de particuliere economische sector, scholen, enz...) bij de bevordering van vrijwilligersactiviteiten versterken door informatie, ervaringen en goede praktijken uit te wisselen. c) De factoren die leiden tot de uitsluiting van bepaalde groepen jongeren van vrijwilligersactiviteiten, grondiger analyseren. Strategieën ontwikkelen om deze jongeren, met name jongeren met minder kansen, aan te moedigen aan vrijwilligersactiviteiten deel te nemen. 13996/04 BIJLAGE cle/PW/hd DG I 9 NL Op Europees niveau d) Passende voorlichtingsacties ondernemen om vrijwilligersactiviteiten van jongeren en de waarden van het vrijwilligerswerk te propageren. 4. Vrijwilligersactiviteiten van jongeren erkenning geven als waardering voor hun persoonlijke vaardigheden en hun maatschappelijke betrokkenheid en voor de rol die vrijwilligersactiviteiten spelen bij het vergemakkelijken van de overgang van onderwijs naar werk en een volwassen bestaan. Op nationaal, regionaal en plaatselijk niveau a) Het vrijwillig engagement van jongeren en hun verworven vaardigheden en kennis waarderen door ontwikkeling van acties die leiden tot versterkte erkenning van vrijwilligersactiviteiten op alle niveaus en door verschillende actoren, bijvoorbeeld de overheid, het bedrijfsleven, de sociale partners, het maatschappelijk middenveld en de jongeren zelf, en in de juiste vorm. b) De sociale meerwaarde van de vrijwilligerssector voor de samenleving tot uiting brengen door ontwikkeling van acties die leiden tot versterkte erkenning door de samenleving van vrijwilligersactiviteiten, zoals promotieacties. Op Europees niveau c) Betere erkenning van vrijwilligersactiviteiten van jongeren waarborgen in het kader van lopende processen en met bestaande middelen op andere beleidsgebieden, zoals bijvoorbeeld de open coördinatiemethode op onderwijsgebied, de strategie ter bevordering van levenslang leren, de ontwikkeling van de Europass, de sociale dialoog, enz. ________________________ 13996/04 BIJLAGE cle/PW/hd DG I 10 NL