Werken aan casemanagement voor kwetsbare ouderen Kwetsbare ouderen hebben vaak te maken met multimorbiditeit: meerdere chronische aandoeningen die elkaar onderling beïnvloeden. Dat levert in veel gevallen een onoverzichtelijke mix van klachten op en allerlei beperkingen in het functioneren. TIPS VOOR EFFECTIEVE COMMUNICATIE Voor mensen met meerdere aandoeningen werkt een ziektegerichte benadering niet goed. Die benadering leidt tot verschillende soms tegengestelde adviezen en richtlijnen. Casemanagement met aandacht voor het ondersteunen van zelfmanagement en eigen regie werkt voor deze patiëntengroep het beste. www.kennispleinchronischezorg.nl 2015 Deze informatie mag vrij verspreid worden op voorwaarde dat een bronvermelding en link geplaatst wordt naar de website. Spaghettimodel Multimorbiditeit CASEMANAGEMENT EN ZORGMODELLEN Benaderingen die ondersteuning van zelfmanagement en ondersteuning door casemanagement voorop stellen: • Kracht van het individu Bij deze doelgerichte benadering wordt de patiënt aangemoedigd om het hoogst haalbare niveau van gezondheid te bereiken. Wat dat niveau is, definieert de persoon zelf. Het is een positieve benadering die uitgaat van de kracht van het individu. Wat er voor patiënten meestal echt toe doet, is het vermogen om te functioneren en te participeren. • Actieplan Zelfmanagement, vaak in de vorm van een eenvoudig actieplan gaat hand in hand met casemanagement. Bij casemanagement neemt een van de hulpverleners de rol op zich om tijdens de ‘ziektecarrière’ een vinger aan de pols te houden en te anticiperen op mogelijke veranderingen. • Guided Care Model Dit model helpt zorgverleners om een breed overzicht te krijgen van de problemen van patiënten met meerdere chronische aandoeningen. Hierdoor kun je als zorgverlener samen met de patiënt werken aan persoonlijke en haalbare gezondheidsdoelen. Vilans heeft dit Amerikaanse model vertaald voor de Nederlandse situatie. Hieronder het stappenplan dat hieruit voortgekomen is. www.kennispleinchronischezorg.nl 2015 Deze informatie mag vrij verspreid worden op voorwaarde dat een bronvermelding en link geplaatst wordt naar de website. STAPPENPLAN OP BASIS VAN GUIDED CARE MODEL Stap 1 De huisarts en verpleegkundige selecteren patiënten met complexe multimorbiditeit, bijvoorbeeld door het gebruik van een frailty index of door casefinding. Stap 2 De verpleegkundige inventariseert tijdens een huisbezoek met behulp van een gestructureerde vragenlijst wat de problemen van de patiënt zijn. Stap 3 De verpleegkundige biedt mantelzorgers een vragenlijst aan om de belasting van mantelzorgers in kaart te brengen. De uitkomst van de vragenlijst biedt aanknopingspunten voor een vervolggesprek. Stap 4 Zorgverleners bespreken multidisciplinair de bevindingen van de probleeminventarisatie. Hierbij zijn de huisarts en verpleegkundige betrokken, indien nodig aangevuld door een specialist ouderengeneeskunde, een ouderenwerker en een welzijnswerker. De huisarts vult aan vanuit het medisch dossier. Bij deelname van nietBIG-geregistreerde professionals aan het overleg is toestemming nodig van de patiënt om zijn casus met hen te mogen bespreken. Stap 5 De huisarts stelt samen met de verpleegkundige een individueel zorgbehandelplan op. Eén van hen bespreekt dit met de patiënt. Het zorgplan wordt eventueel aangepast aan diens wensen en prioriteiten. Naast gezondheidsgerelateerde doelen is er ook aandacht voor andere problematiek, zoals eenzaamheid, huisvestingsproblemen en financiële problemen. Stap 6 De verpleegkundige bespreekt met de patiënt in welke vorm hij een gepersonaliseerde versie van het zorgplan wil hebben. Zo kan de patiënt zelf bewust aan de doelen uit het zorgplan werken. Een format hiervoor is Mijn Actieplan. Stap 7 De verpleegkundige belt of bezoekt maandelijks de patiënt. In deze gesprekken bespreekt de verpleegkundige de voortgang in het licht van de gestelde doelen en stimuleert zelfmanagement bij de patiënt Stap 8 Wanneer de patiënt opgenomen wordt in het ziekenhuis of in een verpleeghuis, neemt de verpleegkundige contact op met de betreffende instelling om de zorg voor de patiënt goed af te stemmen. Daarnaast vraagt de verpleegkundige te worden betrokken bij de (eventuele) ontslagvoorbereiding. Lees ook • Handreiking kwetsbare ouderen in de eerste lijn • Screening en assessment van kwetsbare ouderen www.kennispleinchronischezorg.nl 2015 Deze informatie mag vrij verspreid worden op voorwaarde dat een bronvermelding en link geplaatst wordt naar de website.