Samenwerkingsoveréénkomst gemeenten 2008-2013

Samenwerkingsoveréénkomst
gemeenten 2008-2013
Januari 2008
Inhoud
• Samenwerkingsoveréénkomst gemeenten 2008-2013 ?
–
–
–
–
–
–
–
Historiek
Procedure
Opbouw
Ondertekeningsmodaliteiten
Rapportering
Ondersteuning
Specifieke bepalingen per thema
• Wat zegt de samenwerkingsovereenkomst over de milieuraad ?
DEEL I
samenwerkingsoveréénkomst
2008-2013
1. Korte historiek
• Sinds 1992: overeenkomsten met gemeenten en
provincies om het milieubeleid op lokaal niveau te
stimuleren
• Taken uitvoeren = financiële en inhoudelijke
ondersteuning
• Aanvankelijk convenanten (tot 2003)
• Nu samenwerkingsovereenkomst (vanaf 2003)
2. Procedure
• Voorjaar 2007:
– Suggesties VVSG/VVP op discussienota
• Voorjaar 2007:
– Bemerkingen MINA-raad op krachtlijnennota
• September 2007:
– Terugkoppeling gemeenten door VVSG
• December 2007:
– Advies landelijke MINA-raad
– 21/12: Goedkeuring door VR S.O. 2008-2013
• Januari 2008
– gemeenten ontvangen contracttekst
3. Opbouw
• 10 Thema’s:
– Instrumentarium
– Afval (< voormalige cluster vaste stoffen)
– Milieuverantwoord productgebruik (< voormalige
cluster vaste stoffen) (nieuw)
– Water
– Hinder
– Energie
– Mobiliteit
– Natuur
– Bodem (nieuw)
– Duurzame ontwikkeling (nieuw)
• Opbouw
– Basisniveau:
• Gemeente moet alle (!) bepalingen van dit niveau uitvoeren
– Onderscheidingsniveau:
• Verplicht (uitz: < 12000 inwoners): ambtenaar voor duurzaam
lokaal milieubeleid
• (35) punten behalen vrij te kiezen uit lijst met acties over de
verschillende thema’s heen
– Projectmodule:
• Gemeente kan op basis van een projectvoorstel financiële
steun verkrijgen
4. Ondertekeningsmodaliteiten
• De gemeente geeft in ondertekeningsformulier
aan welke onderdelen ze wil uitvoeren (vanaf
2009: bijstellen ambitieniveau)
• Basis en onderscheidingsniveau: Voor 1 januari
indienen (voor 2008: 4 maanden na ontvangst
contracttekst)
• Projecten: Voor 1 januari indienen (voor 2008: 4
maanden na ontvangst contracttekst)
5. Rapportering
Basis en onderscheidingsniveau
• Rapportering over de uitvoering van deze
overeenkomst via gemeentelijk
milieujaarprogramma (o.b.v. vastgelegde
inhoudstafel)
• Tegen 1 april van volgend jaar
Projecten
• Binnen de zes maanden na afloop van project (+
betaalaanvraag)
6. Ondersteuning
• Vlaams Gewest
• Provincies
• Intergemeentelijke
samenwerkingsverbanden en autonoom
gemeentebedrijf
• Steunpunten TANDEM
(www.tandemweb.be of 02/282.19.40)
en SLA21
7. Specifieke bepalingen:
Thema instrumentarium
Doelstellingen: ontwikkelen van instrumenten voor het voeren van
een duurzaam lokaal milieubeleid
Basis:
•Gemeentelijke diensten
•Handhaving
•Milieu Management Informatie
Systeem (zie S.O.)
•Gemeentelijke adviesraad voor
milieu en natuur
•Gemeentelijk milieubeleid
Project: MINA-werkers
Onderscheiding
•Ambtenaren voor Duurzaam
mileubeleid (verplicht!)
•Milieubeleidsplan
•Milieubarometer
•MMIS(milieu management informatie
systeem)
•Open MAR: min. 1/jaar
•Handhaving
Thema afval
Doelstellingen: afvalstoffenbeleid binnen eigen diensten en naar
inwoners gemeente (doel: gedragsverandering)
Basis:
•Afvalpreventie en hergebruik (thuiscomposteren, antireclamestickers,overee
•Selectieve inzameling en restafval
•Opruimen achtergelaten gevaarlijke afvalstoffen
Project: mogelijke projecten (zie lijst SO)
Thema milieuverantwoord
productgebruik
Doelstellingen: milieuverantwoord productgebruik binnen eigen
diensten en naar inwoners gemeente
Basis:
•Milieuverantwoord
productgebruik binnen eigen
gemeentelijke diensten
(duurzaam geëxploiteerd hout in
elk bestek)
•Passieve sensibilisatie
Onderscheiding
•Een of meerdere acties of
maatregelen (zie lijst S.O):
–m.b.t. milieuverantwoord
productgebruik binnen eigen
gemeentelijke diensten
–m.b.t. stimuleren van
milieuverantwoord
productgebruik bij de burgers
Project: mogelijke projecten (zie lijst SO)
Thema water
Doelstellingen: uitvoering doelstellingen decreet integraal
waterbeleid en pesticidenreductiedecreet (+ uitvoeringsbesluit)
Basis:
•Pesticidenreductie (risicoevaluatie en pesticidentoets)
•Passieve sensibilisatie
Onderscheiding
•Het beleid is vastgelegd in de
deelbekkenbeheerplannen
Project: mogelijke projecten (zie lijst SO)
Thema hinder
Doelstellingen: milieuhinder (geur, geluid, stof, rook en/of roet)
beheersen en zo mogelijk inperken
Basis:
Onderscheiding:
•Digitaal opvolgen van
•Doorlichten van hinderklachten
milieuklachten
•Beleidskader geluidshinder
•Passieve sensibilisatie rond
•Beleidskader geurhinder
hinder
•Opstellen lichthinderreglement
•Actieve sensibilisatie rond
hinder
Project: mogelijke projecten (zie •Opstellen en bijhouden van
lijst S.O)
hinderinventaris
•Handhavingsbeleid rond hinder
niet gerelateerd aan als hinderlijk
ingedeelde inrichtingen
Thema energie
Doelstellingen: bijdragen aan de realisatie van de Vlaamse
Kyotodoelstelling
Basis:
Onderscheiding
•Meewerken aan de
•Energieboekhouding uitbreiden
implementatie van de
•Energieprestatiecertificaten (>
energieprestatieregelgeving door energieprestatieregelgeving)
aansluiten op elektronische
•Actieve sensibilisatie
opvolgsysteem voor
•Aankoop groene stroom
bouwaanvragen
•Opleiding energie
•Uitvoeren van een
•Duurzame energiescan
energieboekhouding
•Energie-efficiëntie als criterium
•Passieve sensibilisatie
bij overheidsopdrachten
•Lager energieverbruik
Project: mogelijke projecten (zie
•Stimuleren energiebesparende
lijst S.O)
maatregelen
Thema mobiliteit
Doelstellingen: integratie bevorderen van milieubeleid,
mobiliteitsbeleid en ruimtelijke ordeningsbeleid opdat druk op
milieu door de sectoren verkeer en vervoer vermindert
Basis:
• Passieve sensibiliatie rond
mobiliteit
•Deelname aan Gemeentelijke
Begeleidingscommissie (GBC)
Project: mogelijke projecten (zie
lijst S.O)
Onderscheiding
•Stimuleren milieuvriendelijk
rijgedrag van
gemeentepersoneel
•Sneltoets
•Luchtverontreiniging door
verkeer
•Actieve sensibilisatie
•Milieuvriendelijke voertuigen
•Bedrijfsvervoersplannen van de
gemeente
Thema natuur
Doelstellingen: beleid voeren gericht op de zorgplicht voor de
natuur en stopzetten van het verlies van biodiversiteit (met
inbegrip van genetische biodiversiteit)
Basis:
•Bermbeheer
•Streekeigen soorten
•Code goede natuurpraktijk
Onderscheiding
•Subsidiereglement
•Vorming
•Deelname dag van het park of
dag van de natuur
•Aanplanten streekeigen soorten
door gemeenten
•Inventaris en actieplan KLE
Project: mogelijke projecten (zie lijst S.O)
Thema bodem
Doelstellingen: bodembeleid binnen eigen diensten en naar
inwoners gemeente
Basis:
•Inschakelen van een erkend
bodemsaneringsdeskundige
•De gemeente baseert zich voor
het vergunnen van tijdelijke
grondopgslagplaatsen (TOP) op
de code van goede praktijk,
opgesteld door de OVAM.
Onderscheiding
•Een of meerdere acties of
maatregelen (zie lijst S.O):
–m.b.t. bodembeleid
•Erosiebestrijding
Project: mogelijke projecten (zie lijst S.O)
Thema duurzame ontwikkeling
Doelstellingen: Uitvoering van de VSDO en onderneemt en
ondersteunt de gemeente initiatieven die bewustzijn en kennis
van burgers m.b.t. D.O verhogen
Basis:
Onderscheiding
• Passieve sensibiliatie rond D.O. • Organiseert of stimuleert:
- participatieve en
sensibiliserende initiatieven voor
D.O
- duurzaam bouwen en wonen
- maatschappelijk verantwoord
ondernemen
- initiatieven met betrekking tot
D.O in N-Z-context
- projecten i.v.m. EDO
Project: mogelijke projecten (zie lijst S.O)
8. Financiële bepalingen
• Basis
– Subsidie = forfaitair i.f.v. inwonersaantal en
oppervlakte (d.w.z. 1,70 euro/inw + 1,4 euro/ha (min.
20 000 euro), opm: zelfde als nu instrumentarium +
afval niveau 1
• Onderscheiding
– Subsidie = loonsubsidie
duurzaamheidsambtena(a)r(en) afh. aantal inwoners
• Projecten
– Subsidie = 50% kosten (er zijn uitzonderingen, vb:
mina-werkers, milieuvriendelijke wagens, enz)
DEEL II
Milieuraad in de
samenwerkingsovereenkomst
2008-2013?
1. Oprichting
Nieuwe gemeentewet (indien geen SO)
• Niet verplicht, wel mogelijk
Samenwerkingsovereenkomst:
• verplicht onderdeel van het basisniveau van het
thema instrumentarium
• Installatie ten laatste 6 maanden na ondertekenen
van S.O door gemeente (uitz: <5000 inwoners)
2. Bevoegdheden
Nieuwe gemeentewet:
Gemeenteraad moet reglement vaststellen en
bevoegheden bepalen



over welke aangelegenheden wordt
geadviseerd?
wie neemt initiatief?
wat is de adviestermijn
Samenwerkingsovereenkomst:
 Adviseren Leefmilieu, natuur en duurzame
ontwikkeling
min.: MBP en rapportering
Begroting
 Acties uitvoeren
Samenwerkingsovereenkomst:
Op verzoek van CBS, schepen van leefmilieu of
gementeraad
Initiatiefrecht
 recht om op eigen initiatief over alle beleidsdossiers,
waarvan hij vindt dat er milieu- en of natuurbelangen
in het geding zijn, advies uit te brengen aan de
gemeenteraad of het college van burgemeester en
schepenen.
3. Samenstelling
Nieuwe gemeentewet:
• ten hoogste 2/3 van hetzelfde geslacht
• geen politieke criteria
• sociologische afspiegeling van de doelgroep die
betrokken is bij het thema
Samenwerkingsovereenkomst (1):
• Gemeenteraad bepaalt samenstelling
• Bestaat uit stemgerechtigde en niet-stemgerechtigde
leden en waarnemers
• GR bepaalt aantal stemgerechtigde leden en aantal
stemgerechtigde leden per organisatie
Samenwerkingsovereenkomst (2):
Stemgerechtigde leden:
• milieu- en natuurverenigingen, jachtverenigingen,
onderwijsinstellingen, socio-culturele en
vormingsorganisaties, beroepsgroepen en/of organisaties
• 1/3 uit milieu- en natuurverenigingen
• 1/3 van hetzelfde geslacht
• Inwoners kunnen worden gecoöpteerd o.b.v.
deskundigheid, inzet of positieve interesse.
Samenwerkingsovereenkomst (3):
Niet-stemgerechtigde leden:
• Schepenen, gemeentelijke ambtenaren, politieke
mandatarissen of een door elke fractie in de
gemeenteraad aangewezen persoon
• max. de helft van de stemgerechtigde leden
• mogen niet drukken op het advies
Samenwerkingsovereenkomst (4):
Waarnemers:
• Milieuraad beslist zelf
• o.b.v. deskundigheid
4. Middelen
Nieuwe Gemeentewet:
• De gemeenteraad stelt een adviesraad de middelen
ter beschikking die nodig zijn voor het vervullen van
zijn taak.
Samenwerkingsovereenkomst:
• De gemeente voorziet voldoende financiële,
logistieke en educatieve ondersteuning
• De gemeenten voorziet min. een lokaal, een
gemeentelijke ambtenaar ter ondersteuning van de
secretaris en minimale werkingsmiddelen
• Het budget is aangepast aan de taken die de
gemeente aan de milieuraad oplegt of de activiteiten
die de milieuraad vrijwillig uitvoert
5. Werking
Samenwerkingsovereenkomst :
• Min. 2 (!) samenkomsten per jaar
• Voorzitter:
– Gekozen door, maar niet noodzakelijk uit de
stemgerechtigde leden
– Mag niet de burgemeester, een schepen of
vertegenwoordiger van een politieke fractie zijn
• De milieuraad mag ook andere acties uitvoeren
6. Advisering
Samenwerkingsovereenkomst (1):
• De gemeente moet de agenda’s en de verslagen van
de gemeenteraad bezorgen
• De gemeente stelt de adviesvraag schriftelijk
• De adviesvraag bevat volgende gegevens:
–
–
–
–
duidelijke omschrijving van de vraag
wettelijke en financiële randvoorwaarden
vermelding van de uiterste datum
alle nodige info en documentatie
Samenwerkingsovereenkomst (2):
• De adviestermijn bedraagt min. 1 maand. In
onderling overleg kan hiervan worden afgeweken
• kwaliteitseisen m.b.t. het advies:
– duidelijk standpunt of herformulering
– omstandige motivatie
7. Opvolging van het advies
Samenwerkingsovereenkomst:
• De gemeente is verplicht om te motiveren wat ze met
het advies heeft aangevangen
• Het advies is een element van het betreffende
dossier
• De gemeente brengt de milieuraad binnen drie
maanden na aflevering op de hoogte van het gevolg.
Als het advies niet wordt gevolgd, geeft de gemeente
een motivering.
8. Externe relaties
Samenwerkingsovereenkomst:
• Streven naar intensieve samenwerking met andere
lokale adviesraden
– bv. gezamenlijke thematische vergadering
– bv. jaarlijkse gezamenlijke start- en evaluatievergadering
• Streven naar samenwerking met milieuraden op
andere bestuurlijke niveaus
9. Participatie
Samenwerkingsovereenkomst:
• Onderscheidingsniveau: een open vergadering per
jaar (kan inter- of bovengemeentelijk)
• Jaarverslag verplicht
• Jaarverslag en alle stukken zijn openbaar
• Jaarverslag ter inzage op de milieudienst
Samenwerkingsovereenkomst:
• Verplichte elementen in het jaarverslag:
–
–
–
–
samenstelling
ondersteuning door de gemeente
data van de vergaderingen en belangrijkste agendapunten
overzicht van de adviezen: onderwerp, aard, gevolg,
respons van de gemeente
– overzicht van andere activiteiten