Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties RO Masterclass Joost Kerkhofs 24 november 2016 Introductie spreker OBM: Organizational Behavior Management 2 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Agenda • Slagingskansen bij verbetertrajecten • Wat is de rol van gedrag daarbij? • De 3 valkuilen en 4 strategieën bij gedragsbeïnvloeding • Wetenschappelijk bewezen protocol voor gedragsverandering in organisaties 3 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Slagingskansen bij Verbetertrajecten • Waarom ‘lukt’ maar 30% van de verandertrajecten? => McKinsey e.a. Ook bij kwaliteitsverbeteringstrajecten, zoals Lean, ondanks alle metingen, checks en audits? • In 60% van de gevallen wordt ‘gedrag’ als ‘boosdoener’ aangewezen. • Verbeteren vraagt vaak om veranderen… - ‘Mensen willen best veranderen, maar willen niet veranderd worden’ 4 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Slagingskansen bij Verbetertrajecten 5 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Veranderen moeilijk? 6 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Veranderen moeilijk? (2) “We zijn wat we herhaaldelijk doen”… Aristoteles Veranderen: Cognitief makkelijker te bevatten dan gedaan 7 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties 3 Valkuilen Voorbeeld: Creëren van bevlogenheid 8 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Parkiet: 9 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Parkiet: 10 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Parkiet: B = Behavior 11 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Parkiet: A = Antecedents B = Behavior C = Consequences 12 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Parkiet: A = Antecedents B = Behavior C: Consequences 13 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Parkiet: 80% A = Antecedents B = Behavior C: Consequences 20% 14 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Parkiet: B = Behavior 20% A = Antecedents C: Consequences 80% “Gedrag is een functie van zijn consequenties” – B.F. Skinner 15 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties C: Consequenties: 16 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties C: Beloning ervaren = Iets krijgen wat je wilt Straf ervaren = Iets krijgen wat je niet wilt Consequenties: 17 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties C: Beloning ervaren = Iets krijgen wat je wilt Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt Straf ervaren = Iets krijgen wat je niet wilt Consequenties: 18 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties C: WILLEN => Maximale performance Beloning ervaren = Iets krijgen wat je wilt Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt MOETEN => Minimale performance Consequenties: Straf ervaren = Iets krijgen wat je niet wilt 19 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties C: Het ‘stapje extra’ WILLEN => Maximale performance Beloning ervaren = Iets krijgen wat je wilt Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt MOETEN => Minimale performance Consequenties: Straf ervaren = Iets krijgen wat je niet wilt 20 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties C: Het ‘stapje extra’ WILLEN => Maximale performance Beloning ervaren = Iets krijgen wat je wilt Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt MOETEN => Minimale performance Consequenties: Straf ervaren = Iets krijgen wat je niet wilt Opgeven = Iets niet (meer) krijgen, wat je wel wilt 21 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Strategieën: Belonen Het ‘stapje extra’ Dreigen, Dwingen WILLEN => Maximale performance Beloning ervaren = Iets krijgen wat je wilt Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt MOETEN => Minimale performance Consequenties: Straffen Negeren, Afpakken Straf ervaren = Iets krijgen wat je niet wilt Opgeven = Iets niet (meer) krijgen, wat je wel wilt 22 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Strategieën: Belonen Het ‘stapje extra’ Dreigen, Dwingen WILLEN => Maximale performance Beloning ervaren = Iets krijgen wat je wilt Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt 20% MOETEN => Minimale performance Consequenties: 80% Straffen Negeren, Afpakken Straf ervaren = Iets krijgen wat je niet wilt Opgeven = Iets niet (meer) krijgen, wat je wel wilt 23 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Strategieën: Belonen Het ‘stapje extra’ Dreigen, Dwingen WILLEN => Maximale performance Beloning ervaren = Iets krijgen wat je wilt Vermijding = Iets niet krijgen, wat je niet wilt 80% MOETEN => Minimale performance Consequenties: 20% Straffen Negeren, Afpakken Straf ervaren = Iets krijgen wat je niet wilt Opgeven = Iets niet (meer) krijgen, wat je wel wilt 24 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Belonen: Belonen: 25 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Belonen: Belonen: Materiële beloning 26 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Belonen: Belonen: Materiële = Tastbare beloning, beloning financiële beloning / bonussen => Meestal gekoppeld aan een resultaat in de toekomst 27 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Belonen: Sociale beloning Belonen: Materiële = Tastbare beloning, beloning financiële beloning / bonussen => Meestal gekoppeld aan een resultaat in de toekomst 28 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Belonen: Sociale = Erkenning, Waardering, beloning Aandacht, Complimenten, Belonen: Schouderklopje, ‘Thumbs up’, knipoog, etc. Maar ook: autonomie. => Direct te koppelen aan waargenomen gedrag Materiële = Tastbare beloning, beloning financiële beloning / bonussen => Meestal gekoppeld aan een resultaat in de toekomst 29 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Belonen: Sociale = Erkenning, Waardering, beloning Aandacht, Complimenten, Belonen: Schouderklopje, ‘Thumbs up’, knipoog, etc. Maar ook: autonomie. => Direct te koppelen aan waargenomen gedrag Materiële = Tastbare beloning, beloning financiële beloning / bonussen => Meestal gekoppeld aan een resultaat in de toekomst 20% 80% 30 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Belonen: Versterken van Gedrag Sociale = Erkenning, Waardering, beloning Aandacht, Complimenten, Belonen: Schouderklopje, ‘Thumbs up’, knipoog, etc. Maar ook: autonomie. => Direct te koppelen aan waargenomen gedrag Materiële = Tastbare beloning, beloning financiële beloning / bonussen => Meestal gekoppeld aan een resultaat in de toekomst 80% 20% 31 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Verslavend! Sociale beloningen zijn de sterkste beïnvloeders van ons gedrag. Er komt zelfs een verslavend hormoon bij vrij in ons brein: Dopamine Gelukkig geen enge dingen nodig om dit toe te dienen… 32 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties 3 Valkuilen: Focus op Antecedenten i.p.v. Consequenties… 20% Focus op Dwingen, Straffen en Negeren i.p.v. Belonen… 20% Focus op Materiële beloning i.p.v. Sociale beloning… 20% 33 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties 3 Valkuilen: Focus op Antecedenten i.p.v. Consequenties… 20% Focus op Dwingen, Straffen en Negeren i.p.v. Belonen… 20% Focus op Materiële beloning i.p.v. Sociale beloning… 20% 0,8% Effectief geïnvesteerde tijd en energie in gedragsbeïnvloeding om iets gedaan te krijgen van een ander. Dat is Management Muda ! 34 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Bevlogenheid De oplossing? 35 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Bedrijfskundig Protocol Leuk, zo’n parkiet, maar hoe passen we het toe in een organisatie? Wetenschappelijk bewezen stappenplan: •Specificeren •Meten •ABC-analyse •Feedback •Subdoelen •Belonen •Monitoren en Bijsturen - Meer dan 60.000 wetenschappelijke studies sinds 1973, repliceerbaar en met meetbare resultaten; - In 50+ landen al honderden organisaties geholpen; - In Nederland zo’n 200 cases; - Onderwijs in OBM aan universiteiten als Harvard en VU Amsterdam. Reeds honderden deelnemers gingen u voor!; - Ook bij IIA en in-company mogelijk. 36 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Vertrouw op de wetenschap OBM is géén psychologie, maar hoort bij bedrijfskunde Psychologie = wetenschap van de geest = wat mensen denken of vinden (attitude) OBM = gedragswetenschap = wat mensen werkelijk DOEN A: B => C E = mc2 37 Effectief Sturen op Gedrag: De Kracht van Consequenties Bedank voor jullie aandacht en inzet! Meer weten? www.neotopia.nl www.adriba.nl 38 Thank you