climate-kic

SPRINGTIJ
Pleitnota tegen Wamtenetten
Warmtenetten, gevoed door restwarmte; een goed idee of een dure lock-in situatie voor decennia, met
onder aan de streep grote milieu, klimaat en financiële risico’s?
In deze pleitnota willen wij aandacht vestigen op het feit dat een aantal risico’s onderschat of onder het
tapijt geveegd worden.
Uiteraard is iedereen het eens dat restwarmte nuttig gebruikt zou moeten worden en dat een tropisch
zwemparadijs op de Maasvlakte daarom een goed idee is.
Hele woonwijken voorzien van restwarmte is echter een ander verhaal om een fors aantal redenen:
1) De kosten van de aanleg van een warmtenet zijn zo hoog dat lange termijn afname
gegarandeerd moet zijn. Woningcorporaties en gemeenten worden verplichte winkelnering
voor vele decennia opgedrongen. Sommige woningcorporaties weigeren de opgedrongen
aansluiting aan te leggen.
2) De aanleg is zo duur dat warmtegebruik in huishoudens gestimuleerd moet worden en er dus
aangestuurd wordt om minder ambitieuze isolatie normen te hanteren.
3) Hieraan gerelateerd: er wordt heel snel geïnnoveerd in de energie en isolatie sector waardoor er
zelfs nu al goedkopere alternatieven zijn.
4) Als er een systeem voor restwarmte gebruik aangelegd wordt is dat een reden om
kolencentrales langer in bedrijf te houden, of zelfs nieuwe te bouwen.
5) Een warmtenet op basis van geothermie is uiteraard een ander verhaal, maar om
restwarmtenet aan te leggen als opmaat naar geothermie is naïef want over 5 jaar zijn de
deelnemende “restwarmtebronnen” echt niet bereid hun biezen te pakken.
6) Een warmtenet, aangelegd op basis van eenzijdige of incomplete milieu- en klimaat
overwegingen, zal de doodsteek zijn voor de ontwikkeling van energie gerelateerde innovaties
op object niveau. Dit geldt niet alleen voor de kolossen die de “restwarmte” leveren (een
leverancier van restwarmte kan na aanleg van een warmtenet niet meer zijn bestaande
processen gaan optimaliseren, aangezien dit dan direct leidt tot een contractbreuksituatie,
doordat de producent dan lagere volumes aanbiedt dan in het contract is afgesproken. Hierdoor
verdwijnt dus een incentive om restwarmte uitstoot te beperken). Ook voor de MKB sector en
onderzoeksinstituten zal innovatiepotentieel afnemen daar zij geen marktkansen meer zien voor
werkelijke klimaatneutrale oplossingen.
7) In eigen rapporten wordt erkend dat het niet altijd zuivere restwarmte betreft maar dat er in
centrales gestookt zal worden OM de warmte te genereren.
Afrondend dient vermeld te worden dat niet in alle gevallen de bovenstaande 7 punten aan de orde zijn,
maar in het algemeen wordt er angstvallig weinig aandacht aan gegeven. Ongebreideld optimisme voert
de boventoon en parallellen met Fyra en Betuwelijn zijn snel gelegd.