SPECIAL klimaat Nederlandse voorbeelden Nederland klaar voor nieuwe industriële revolutie Op de klimaatverandering kan het beleid reageren met maatregelen die de effecten zoveel mogelijk beperken of waardoor we leren omgaan met de veranderingen. Maar het kan ook anders. Dat gebeurt al in Nederland. De omschakeling naar een koolstofarme samenleving wordt daar als een kans gezien, met positieve effecten voor de samenleving en de economie. tekst cedric depuydt beeld gf ‘W e leven in een memorabel tijdperk,’ zegt Jeremy Rifkin in Rotterdam. Deze Amerikaanse econoom wordt zowel door de Chinese en de Duitse overheid als door de regio Rotterdam om advies gevraagd. ‘We zetten enorme stappen vooruit voor drie technologieën, meer bepaald de (data)communicatie, de (hernieuwbare) energie en de mobiliteit. Op het vlak waar deze drie technologieën samenkomen, zullen we een technologische omwenteling meemaken.’ Hij noemt deze ontwikkeling ‘the internet of things’. Deze stappen zullen we niet zetten omwille van milieu of klimaatverandering. ‘Neen, dit gaat over de economie. Dit behelst 38 april 2017 Lokaal werk, werk, werk. We staan aan de vooravond van een nieuwe industriële revolutie,’ aldus Rifkin. De vorige industriële revolutie ging uit van economische groei, maar dat is nu volgens Rifkin als graadmeter van onze welvaart een achterhaald model: ‘Het is veel belangrijker een model uit te werken dat zich toespitst op sociale indicaties voor levenskwaliteit.’ Hij verwijst naar de natuur, waar alle modellen cyclisch georganiseerd zijn, zoals de watercyclus. Dit cyclische model moeten we ook integreren binnen ons economisch model. Elke regio moet zelf zorgen voor deze omslag, maar het moet snel gaan. We keren niet terug in de tijd. Hij verwacht dat de omslag wereldwijd Deelauto’s hebben het voordeel dat ze, met een rit in de voormiddag, de namiddag en in de avond, vaak stilstaan tijdens de uren met piekvraag of piekproductie van de zon. Honderd elektrische deelauto’s in Utrecht moet lukken in een periode van twintig tot dertig jaar. Rifkin stelde voor de regio Rotterdam de Roadmap Next Economy op, samen met de Nederlandse hoogleraar transitiekunde Jan Rotmans. Ook Rotmans maakt graag de vergelijking met de vorige industriële revolutie, die van begin 1900: ‘Toen moest in Rotterdam de haven nog gebouwd worden, waardoor de bevolking groeide van 70.000 naar 400.000 mensen. De huidige haven is voor tachtig procent gebaseerd op fossiele brandstoffen en petrochemie. En we zien de omzet van de haven jaar na jaar dalen en het aantal werklozen jaar na jaar stijgen. Daarnaast komen er in deze streek ook veel serres voor die met gas worden verwarmd.’ En toch is er volgens Rotmans geen reden tot angst: ‘Integendeel. Ik ben optimistisch. Er zijn maar een paar visionairen nodig om het pad uit te stippelen.’ Hij verwacht een complete omschakeling naar een koolstofarme samenleving op een korte periode van tien tot vijftien jaar. ‘En wat meer is, we stappen af van een economie van massaproductie met lage kosten, en keren terug naar detailproductie op maat met een hoge kwaliteit.’ Op ons bezoek horen we CEO’s van grote bedrijven uit de haven nog vertellen dat zij vanaf nu niet meer investeren in aardolie en petrochemie, maar wel in hernieuwbare energie. Cedric Depuydt is VVSG-stafmedewerker energie en klimaat In de wijk Lombok, achter het station van Utrecht, komen vóór het einde van 2017 honderd elektrische deelauto’s, zij worden opgeladen met 22 bidirectionele laadpalen, zeg maar laadpalen die ook de elektriciteit gebruiken van de zonnepa‑ nelen in de wijk. ‘Om een wezenlijke bijdrage te kunnen leve‑ ren moeten we de voertuigen in korte tijd en met een hoge capaciteit kunnen laden en ontladen,’ zegt Robin Berg van Lombox. ‘Deelauto’s hebben het voordeel dat ze, met een rit in de voormiddag, de namiddag en in de avond, vaak stilstaan tijdens de uren met piekvraag of piekproductie van de zon.’ Daarnaast is Utrecht al bijna honderd jaar voorloper met wijk‑ verwarming. Het warmtenet verwarmt nu al een kwart van de gebouwen in de stad en volgens Gerrit Trouwborst van Eneco groeit het netwerk nog: ‘In nieuwbouwwijken kan dat relatief goedkoop, omdat je het warmtenet tegelijk met de andere nutsvoorzieningen aanlegt. In bestaande wijken vor‑ men de andere buizen en leidingen die al in de grond zitten een grote hinderpaal. Daarom werd in de wijk Ondiep een tiental jaar geleden een stuk warmtenet over de zolders van rijwoningen gelegd.’ Wij geloven in eerlijke lonen voor de boeren die onze koffie telen. Puro zet zich ook in voor de bescherming van de regenwouden. Voor elk kopje koffie dat u drinkt, staan wij een financiële bijdrage af aan de natuurbeschermingsorganisatie World Land Trust om bedreigde stukken tropisch regenwoud in Zuid-Amerika duurzaam te beschermen. www.purocoffee.com - 0800/44 0 88 Lokaal april 2017 39