1 - Basisschool De Westbroek

Schoolplan 2016–2020
cb De Westbroek
Talentgericht Onderwijs
‘Waarom binnen je comfortzone blijven
als daarbuiten zo veel meer te beleven valt.’
Schoolplan 2016-2020
Aangeboden in team, d.d.: 15 06 2016
Vastgesteld in team, d.d.: 20 06 2016
Aangeboden stichtingsdirectie, d.d.:
21 06 2016
Instemming stichtingsdirectie, d.d.:
16 06 2020
Aangeboden MR, d.d.:
30 06 2016
Instemming MR, d.d.:
11 07 2016
Vastgesteld door directie, d.d.:
11 07 2016
Handtekening:
1. Inhoudsopgave
1
Inhoudsopgave
p. 1
2
Voorwoord
p. 2
3
Onze ambities
p. 3
4.1
4.2
Theoretisch kader
Theoretische onderbouwing
Talentgericht onderwijs
p. 4
p. 4
p. 4
5.1
5.2
Het waarom uitgewerkt
Missie
Visie
p. 5
p. 5
p. 5
6.1
6.2
6.3
6.4
6.5
Het hoe uitgewerkt
Talentgericht onderwijs op maat
Planmatig werken vanuit leerdoelen
Moderne inzichten en theorieën
Het aanleren van 21st century learning skills
De onderwijsbehoefte van het kind
p. 6
p. 6
p. 6
p. 6
p. 7
p. 7
7
Kwaliteitszorg
p. 8
8
Middelen
p. 9
9
Verwijzingen
p. 9
10
Bronvermelding
p. 9
4
5
6
1
2. Voorwoord
Voor u ligt het schoolplan van cb De Westbroek. Dit schoolplan is een beleidsdocument waarin
we onze doelen voor de periode 2016–2020 beschrijven. Deze doelen zijn een vertaling van de
ambities die zijn beschreven in het strategisch beleidsplan 2016-2020 van stichting Fedra. Dit
plan is in gezamenlijkheid met de MR en het team opgesteld. Het streven van De Westbroek is
door de directie van de school beschreven in dit document.
Dit schoolplan moet worden gelezen samen met relevant stichtingsbeleid, zoals bijvoorbeeld
personeelsbeleid en de schoolgids van de school. In hoofdstuk 9 van dit document worden
specifieke verwijzingen beschreven die de informatie uit dit schoolplan aanvullen.
In 2014 is een start gemaakt met een transitie van het onderwijsconcept. Het team van De
Westbroek heeft ervoor gekozen het onderwijs rigoureus te veranderen. Waar in eerste instantie
de leerlingen traditioneel werden ingedeeld op leeftijd (klassikaal onderwijs), worden de
kinderen nu verdeeld op onderwijsbehoefte. Het resultaat van deze transitie is dat een
daadwerkelijk onderwijs op maat ontstaat in een groepsoverstijgende setting.
Binnen deze setting wordt gewerkt in ateliers, ontvangen de kinderen instructie in kleine
groepen en is er door de hoge mate van effectief leren meer tijd voor spel. Hierdoor worden
onder andere de creativiteit en de samenwerkvaardigheden van het kind ontwikkeld.
De aankomende vier jaar staat in het teken om deze onderwijsvorm te verfijnen. Door te kijken
naar wat goed gaat en open te staan voor nieuwe inzichten, streven we ernaar het
groepsoverstijgend onderwijs te verbeteren.
Dit algemene doel is geformuleerd in verschillende ambities waarmee we het versterken van
ons onderwijsaanbod op alle terreinen bekijken. We zien de komende jaren als een proces
waarbij we ons inzetten om deze ambities te realiseren. De ambities zijn geen inhoudelijke
eindproducten, maar geven richting aan waarnaar we willen toegroeien; ‘het waarom en
hoe’. Om te borgen dat onze ambities worden gerealiseerd, werken we ‘het wat’ van dit
schoolplan uit in jaarplannen. In het uitwerken van deze ambities worden hoofdlijnen omgezet
in inhoudelijke richtlijnen.
Namens het team,
Dhr. Eric Boeijenga
Directeur
2
3. Onze ambities
We willen goed onderwijs geven. Onderwijs waar leerlingen zijn ingedeeld op
onderwijsbehoefte in plaats van leeftijd, met onderwijsaanbod vanuit passende leerdoelen,
aangeboden op het leerniveau van het kind. Dit willen we bieden vanuit een warme, veilige
leeromgeving en een omgeving waar ieder kind zich veilig voelt.
Dit basisstreven is ons fundament: de start van waaruit we denken. S. Sinek
(2011) beschrijft het in Start with Why; how great leaders inspire everyone to
take action (2011). als het ‘waarom’. Vanuit dit waarom hebben we onze
missie en visie vorm gegeven.
Na het waarom is het hoe en wat uitgewerkt. Voor de kaders van dit hoe en wat is gekeken
naar het strategisch beleidsplan. Het strategisch beleidsplan van stichting Fedra beschrijft vijf
ambities. Het team van De Westbroek heeft in gezamenlijkheid deze ambities vertaald naar
school specifieke ambities. In deze vertaling is de eigen ontwikkeling van de school
herkenbaar. De realisatie van deze vijf ambities is in 2020 terug te zien in de schoolse organisatie
van De Westbroek.
Verder is dit schoolplan beïnvloed door:
Onderzoek:
 het oudertevredenheidsonderzoek 2015;
 het medewerkerstevredenheidsonderzoek 2015;
 het leerlingentevredenheidsonderzoek 2010;
 analyse van de leerresultaten M 2015, E 2015, M 2016, OVM;
 input vanuit ouders (feedbackformulier na elk klassenbezoek van een ouders);
Documenten:
 de resultaten van de school;
 het schoolplan 2012–2016;
 het leerlingentevredenheidsonderzoek 2010;
 het strategisch beleidsplan 2016-2020 van Stichting Fedra;
Overleg:
 de kwaliteitsgesprekken met de stichtingsdirectie;
 verschillende schoolbezoeken;
 de vergaderingen en overleggen binnen het team.
Onderwijsmodel:
 Werkwijze van het Fasenonderwijs
 Werkwijze van het Jenaplanonderwijs
 Schoolbezoeken voor inspiratie van good practice
 Theorie van J. Hattie, R. Marzano, J. Ahlers, R. C. W. Boender, Bloom
Ambities van De Westbroek
1. De Westbroek geeft betekenisvol, geïntegreerd en talentgericht onderwijs.
2. De Westbroek biedt vernieuwend en toekomstgericht onderwijs.
3. De teamleden op De Westbroek blijven in ontwikkeling.
4. De Westbroek werkt structureel samen met ouders en (keten)partners.
5. De Westbroek maakt maximaal gebruik van technologische middelen.
Het schoolplan is ter goedkeuring voorgelegd aan de bestuur van Fedra. Vervolgens is het
aangeboden aan de MR, met het verzoek instemming te verlenen. Na verkregen instemming
wordt het naar de onderwijsinspectie verstuurd.
3
4.
Theoretisch kader, van traditioneel naar Talentgericht Onderwijs
Het team van De Westbroek heeft in 2012 unaniem gekozen om het anders te doen. Het
toenmalig traditioneel onderwijsaanbod, gebaseerd op het leerstofjaarklassensysteem
voldeed niet meer; niet voor de school, vanwege het lage aantal leerlingen en niet voor het
kind, omdat kinderen tegenwoordig anders leren. Er was behoefte aan vernieuwing waarbij
elk kind uitgedaagd wordt en daadwerkelijk onderwijs op maat geniet. Het onderwijs wilden
we inrichten zodat talentontwikkeling kan excelleren en de uitdagingen op maat
geremedieerd kunnen worden. Kortom, ons onderwijs is:
1.
2.
3.
4.
5.
Talentgericht en op maat,
Planmatig voorbereid vanuit leerdoelen,
Gebaseerd op moderne inzichten en theorieën,
Met een focus op het aanleren van 21st century learning skills,
Vanuit de onderwijsbehoefte van het kind.
In augustus 2015 is begonnen aan groepsdoorbrekend onderwijs in de groepen 1 tot en met 5.
Vanaf augustus 2016 wordt deze lijn doorgezet in de bovenbouw.
4.1 Theoretische onderbouwing
De ontwikkelingen die de schoolse organisatie inzet zijn evidence-based practise (EBP). Keuzes
die worden gemaakt zijn gebaseerd op wetenschappelijk inzicht en bewezen ervaringen uit
de praktijk.
Een aanvang in denken krijgt vorm door de theorie van Gardner. Gardner onderscheid 7
vormen van intelligentie: taalknap, rekenknap, beeldknap, muziekknap, beweegknap,
samenknap, zelfknap en natuurknap. Gardner stelt dat intelligentie de bekwaamheid is om te
leren, om problemen op te lossen.
Het wetenschappelijk kader bestaat voornamelijk uit onderzoeksresultaten van Hattie,
Marzano en Bloom. In de boeken De impact van leren zichtbaar maken (J. Hattie, 2014) en
Leren zichtbaar maken (J. Hattie, 2014), toont John Hattie aan wat bijdraagt aan de impact
van het onderwijsaanbod. Robbert Marzano beschrijft in zijn boekenreeks ‘Wat werkt’ onder
andere de meerwaarde om te werken vanuit leerdoelen en op welke manier je dit effectief
kunt inzetten. Ook beschrijft Marzano het belang van data-overleg en de ouder-kind
gesprekken. De universeel geaccepteerde Taxonomie van Bloom (http://talentstimuleren.nl/
thema/stimulerend-signaleren/rijke-leeractiviteiten/bloom, feb. 2016) is een indeling van het
hogere orde denken.
De bewezen ervaringen uit de praktijk missen een wetenschappelijke onderbouwing. Wel zijn
dit ervaringen en inzichten van beroepsbeoefenaars en is het kennis van experts in ons
vakgebied. Deze ervaringen en inzichten helpen ons om de wetenschappelijke inzichten van
Hattie, Marzano en Bloom te vertalen naar praktische uitvoering. Zo kijken we naar de
scenario’s die zijn beschreven in het boek Generatie Z en de vierde (industriële) revolutie, (J,
Ahlers, R.C.W. Boener, 2016). De kijk op organisatorische samenwerking, beschreven in Lerend
organiseren en veranderen (A.F.M. Wierdsma en J. Swiering, 2011), helpt ons bij de ontwikkeling
van organisatorische werkvormen.
Daarnaast hebben we in de praktijk gekeken naar het Faseonderwijs, hebben we ons
ingelezen in de principes van het Jenaplan en hebben we grote ervaring in het pragmatisch
werken vanuit leerdoelen. Dit laatste willen we omwille van de aangetoonde effectiviteit niet
loslaten.
4.2 Talentgericht onderwijs
De vijf uitgangspunten uit ons theoretisch kader vonden we niet terug in een algemeen
geaccepteerd onderwijsconcept. Wel zien we dat er een paar scholen zijn die talentgericht
onderwijsaanbod aanbieden vanuit een nog niet gedefinieerd vast omschreven concept,
maar met een gedeelde ambitie; het talent van het kind laten excelleren. Hierin vinden we
onze onderbouwing.
4
5. Het waarom uitgewerkt
5.1 Missie
De Westbroek biedt talentgericht onderwijs, gebaseerd op eigentijdse wetenschappelijk
theorieën en praktische inzichten, gericht op de behoefte van het kind, vanuit een christelijke
identiteit.
5.2 Visie
Op De Westbroek staat het kind, in het onderwijs de leerling genoemd, centraal. Al ons
handelen is er op gericht deze leerling goed onderwijs op eigen niveau te bieden en te
begeleiden, zodat het zelfstandig en volledig toegerust midden in de samenleving komt te
staan en gedegen wordt voorbereid op het vervolgonderwijs. Basisschool De Westbroek is een
open christelijke basisschool met een hecht en enthousiast team van onderwijsprofessionals,
dat samen met de ouders het onderwijs en de opvoeding vorm geeft. We geven ons onderwijs
vorm vanuit de vijf uitgangspunten:
1.
2.
3.
4.
5.
Talentgericht en op maat,
Planmatig voorbereid vanuit leerdoelen,
Gebaseerd op moderne inzichten en theorieën,
Met een focus op het aanleren van 21st century learning skills,
Vanuit de onderwijsbehoefte van het kind.
5
6. Het hoe uitgewerkt
6.1 Onderwijs op maat,
We realiseren onderwijs op maat door leerlingen in te delen op onderwijsbehoefte in plaats
van leeftijd. Hierdoor ontstaat groepsdoorbroken onderwijsaanbod. Iedere instructie is op
niveau. De extra verlengde en verkorte instructies zijn niet meer nodig. Dit is absolute tijdwinst
in de begeleiding van kinderen.
We maken onderscheid tussen instructie en verwerking. De leerling volgt per vakgebied
instructie op eigen niveau. Het verwerken doet de leerling in een atelier. Hier zitten de
leerlingen qua leerniveaus door elkaar. De leerling kan tijdens de verwerking door een andere
leerkracht worden begeleid dan de leerkracht die de instructie heeft gegeven. Leerlingen
helpen elkaar en maken gebruik van elkaars talenten.
Onze ambities zijn
 De werkwijze van het Talentgericht onderwijs doorvoeren naar de bovenbouw.
 Het integreren van meer disciplines binnen het onderwijsaanbod met het oog op het
ontwikkelen van een kritisch en onderzoekende leerhouding, het verhogen van het
probleemoplossend vermogen, de creativiteit en de sociale competenties van onze
leerlingen.
 Jaarlijks een school bezoeken om inspiratie op te doen en een ‘open blik’ te houden.
 Leerlingen evalueren eigen werk, hebben inzicht in eigen talent en stellen eigen
doelen.
6.2 Planmatig werken vanuit leerdoelen,
Er is gekeken naar de werkzaamheden van een leerkracht. Deze bestaan uit ontvangen,
voorbereiden en analyseren, en lesgeven. Het ontvangen hebben we geregeld. Voor kinderen
en ouders is het duidelijk welke leerkracht het eerste aanspreekpunt is (de stamleerkracht). Het
voorbereiden en analyseren is de basis voor goed en effectief onderwijsaanbod. Iedere
leerkracht heeft zijn eigen leerlingen waar hij/zij verantwoording over draagt. We willen de
lessen in teamverband tijdens data-overleggen voorbereiden en analyseren. Dit willen we
gaan doen op de woensdagmiddag. Het voorbereiden en analyseren in teamverband heeft
als voordeel dat er samen wordt gekeken naar het kind en dat in overleg de instructiegroepen
kunnen worden ingedeeld (Marzano, 2010).
In al ons handelen is een PDCA cyclische werkhouding zichtbaar. Er worden doelen opgesteld,
na het uitvoeren worden de resultaten geëvalueerd en worden de vervolgdoelen bijgesteld
waar nodig. We streven ernaar om de data divers te laten zijn, zodat het beeld wat van het
kind wordt gevormd zo compleet mogelijk is. Naast het CITO-leerlingvolgsysteem, de methodes
en de observaties van de leerkracht, wordt ook het ontwikkelingsvolgend observatie
programma OVM gebruikt; een volgsysteem waarbij vanuit uitgewerkte leerdoelen gekeken
wordt naar de ontwikkeling van het kind.
Onze ambitie zijn
 Het invoeren van wekelijkse data-overleggen waarbinnen in teamverband de
ontwikkeling van de leerlingen worden besproken en de lessen op individueel niveau
worden gepland.
 Het invoeren van data-kindoverleggen waar leerkracht en kind samen kijken naar de
ontwikkeling van het leren en samen doelen stellen.
 Het meten van de impact van het onderwijs volgens de werkwijze van Hattie.
6.3 Moderne inzichten en theorieën,
Inzichten en theorieën veranderen in de tijd. We zetten ons actief in om op de hoogte te blijven
van deze ontwikkelingen. We proberen onderscheid te maken tussen kortdurende
veranderingen (hypes) en langdurende effecten (trends), waarbij we de hypes willen
vermijden. Het overstappen naar Talentgericht onderwijs is een gedegen keuze geweest,
gebaseerd op moderne inzichten en theorieën. Een keuze waarbij we gedurende het proces
telkens weer de koers hebben geëvalueerd en aangepast.
In de aankomende jaren willen we ons verder ontwikkelen en bekwamen om zo de kwaliteit
van ons Talentgericht onderwijsaanbod te verbeteren. Vanuit ons theoretisch kader zijn we van
mening dat goed onderwijs draait om leerkrachtvaardigheden. Wanneer de
leerkrachtvaardigheden niet worden ontwikkeld en de leerkracht blijft doen wat hij/zij altijd al
6
deed, blijft de potentiële groei in leereffectiviteit uit (Hattie, 2014). Onze primaire inzet in
teamscholing is daarom de komende jaren gericht op het ontwikkelen van deze
leerkrachtvaardigheden door middel van informatieverstrekking, monitoring en bijsturing.
De mogelijkheden van de inzet van technologische leermiddelen zijn zeer divers. In onze ogen
ligt het risico om veel tijd en energie te steken in een hype op de loer. Wel zien we de
meerwaarde van technologische middelen. We willen daarom vanuit een gedegen
benadering kijken hoe technologische middelen het talentgericht onderwijs kunnen
ondersteunen en verrijken.
Onze ambities zijn
 De teamscholing te richten op de didactische leerkrachtvaardigheden met als doel
de 21 century learning skills optimaal te kunnen onderwijzen.
 Dat de technologische hulpmiddelen een geïntegreerd onderdeel laten uitmaken
van het onderwijsaanbod.
 De leermiddelen gebruiken die de moderne theorieën en de talenten van de
kinderen ondersteunen.
6.4 Het aanleren van 21st century learning skills,
We communiceren anders, zijn internationaler en hebben te allen tijde alle informatie paraat
die we willen of nodig hebben. We kijken anders naar organisatiestructuren, consumeren meer
en hoeven nooit meer te wachten. Klassieke ambachten lijken te verdwijnen, nieuwe
beroepen ontstaan en er wordt verwacht dat je een leven lang leert.
Al deze ontwikkelingen doen een beroep op het onderwijs. Naast kennis zijn vaardigheden en
attitude belangrijk geworden. Daarom willen we kinderen een onderzoekende houding
aanleren, inzicht geven waarom ze iets leren en op welke wijze ze kunnen leren. We streven
ernaar dat leerlingen hun eigen talenten ontdekken en weten welke gebieden ze moeilijk
vinden. We willen onze kinderen aanleren kritisch te zijn op het eigen handelen en gunnen ze
een positief en realistisch zelfbeeld. Het talentgericht onderwijs biedt een context waarbinnen
we deze ambities kunnen realiseren.
We willen de leerlingen de 21-eeuwse leervaardigheden aanleren zoals die is gedefinieerd op
de site www.p21.org. Het kritisch denken, een onderzoekende houding, probleemoplossend
vermogen, creativiteit en sociale competenties vormen samen de adaptiviteit die wordt
gevraagd. Deze vaardigheden willen we aanleren tijdens de reguliere vakgebieden, de
samenwerkmomenten en tijdens hedendaagse vakgebieden als ICT, techniek en
programmeren. We zien dat de samenwerkvormen goed zijn opgenomen in ons
onderwijsaanbod. Het is ons streven ons curriculum verder te verrijken met deze hedendaagse
vakgebieden.
Onze ambities is
 Hedendaagse vakgebieden en attitude integreren in het huidige curriculum.
6.5 De onderwijsbehoefte van het kind.
Talentgericht onderwijs is gericht op het excelleren van de talenten van de leerlingen. De
leerling moet het talent kunnen ontwikkelen zonder de belemmering van organisatorische
redenen. Het kind moet continu op niveau worden uitgedaagd. De gedachte is dat kinderen
met succeservaring in leren meer inzet kunnen opbrengen voor de gebieden die moeilijk(er)
worden gevonden. Belangrijk is onderwijsaanbod dat aansluit bij de leerbehoefte van het kind.
Bij onderwijsbehoefte gaat het ons in eerste instantie om de leergebieden taal en rekenen.
Deze gebieden vormen de basis van al het andere leren. Daarna willen we een
onderwijsleeromgeving creëren waarin kinderen ook hun talent bij andere vakgebieden
kunnen ontdekken. In de aankomende jaren willen we daarom ons onderwijsleeromgeving
uitbreiden in diversiteit.
Onze ambitie zijn
 Dat leerlingen een positief en realistisch zelfbeeld ontwikkelen.
 Dat leerlingen inzicht hebben in hun eigen talenten en deze kunnen benutten.
 De diversiteit van de vakgebieden uit te breiden.
 Het buitenschools uitbreiden en afstemmen op de vraag vanuit ouders, school en
maatschappij.
7
Kwaliteitszorg
Dit schoolplan beschrijft de richting waar we als schoolse organisatie naar toe willen groeien.
Het is de basis voor de verdere uitwerking van de plannen en het kompas voor de
aankomende vier jaar.
Dit plan wordt verder uitgewerkt in jaarplannen. Hierin worden de grote lijnen opgedeeld in
kleine concrete doelen waar we activiteiten aan verbinden. Deze jaarplannen worden
gedurende het lopende jaar ieder kwartaal geëvalueerd met het team. De realisatie wordt
verantwoord in het schooljaarverslag.
Ieder half jaar voert het pedagogisch team van de school een kwaliteitsgesprek met het
bestuur van de stichting. Als onderdeel van dit gesprek wordt de voortgang en de realisatie
van het jaarplan besproken. Het pedagogisch team geeft inzicht in de kwaliteit van de school
en hoe het onderwijs zich ontwikkeld. Bijzondere zaken en knelpunten worden ook besproken
en oplossingen worden gevonden. Ter voorbereiding van deze kwaliteitsgesprekken voert het
pedagogisch team gesprekken met personeelsleden, wordt een managementrapportage
opgesteld waar de analyse van de leerresultaten aan wordt toegevoegd.
De cyclus van functionerings- en beoordelingsgesprekken borgt op formele wijze de kwaliteit
en professionaliteit van de teamleden. Daarnaast zijn er tal van informele gesprekken,
klassenbezoeken en scholing om in gezamenlijkheid tot een hogere kwaliteit van het onderwijs
te komen. Als professionele leergemeenschap reflecteren we op eigen werk en handelen, met
als doel de goede dingen goed te doen.
De analyse van data gaat vooraf aan het aanbieden van het onderwijs. Door te weten wat
de kinderen kunnen en wat de volgende stap in het leren is, wordt een passend
onderwijsaanbod gerealiseerd. In wekelijkse data-overleggen wordt in gezamenlijkheid per
leerling gekeken hoe de vorderingen zijn en welk onderwijsaanbod de leerling gaat genieten.
Ieder half jaar worden de Citotoetsen uit het leerlingvolgsysteem afgenomen en drie keer per
jaar genereert het OVM een actuele status van de ontwikkeling van het kind. De analyses van
deze leerresultaten bespreken de leerkrachten met de zorgcoördinator. In dit overleg worden
de lange termijndoelen geëvalueerd en waar nodig aangepast.
Dit schoolplan is geen apart document, maar past binnen de kwaliteitszorg van de school. Een
algemene werkwijze waar beredeneerd handelen voorop staat. Door data te analyseren,
cyclisch te werken en samen in overleg te gaan, wordt onderwijs geboden binnen de visie en
de kernwaarde waar we als team voor staan.
8
7 Middelen
De meeste ontwikkelingen die voortkomen vanuit dit schoolplan zullen uit reguliere gelden
worden betaald. Samen met het College van Bestuur worden de investeringen die nodig zijn
om de ambities te realiseren besproken. Hierbij kan gedacht worden aan scholing van het
team of het individu, maar ook materiële investeringen. Na goedkeuring van het College van
Bestuur worden de investeringen in een meerjarenbegroting ingepland. Op stichtingsniveau
zijn richtlijnen afgesproken ten aanzien van de aanvaarding van materiële bijdragen of
geldelijke bijdragen, niet zijnde ouderbijdragen.
8 Verwijzingen
Dit schoolplan staat als document niet op zichtzelf. Om volledige informatie te krijgen over de
school, het personeelsbeleid, onderwijskundig beleid en beleid met betrekking tot de
bewaking en verbetering van de kwaliteit, wordt verwezen naar stichtingsbeleid van Fedra en
beleidsdocumenten op schoolniveau. Op stichtingsniveau is beleid vastgesteld zoals
bijvoorbeeld het personeelsbeleid, waarin onder ander de uitwerking van de cao-PO is
beschreven. Op schoolbeleid zijn documenten vastgesteld als de schoolgids en het
schoolondersteuningsprofiel waarin uitwerking van onderwijskundige keuzes worden
beschreven en waar gelezen kan worden in welke mate de school ondersteuning kan bieden
aan leerlingen met extra ondersteuningsbehoeftes.
9 Bronvermelding
-
Stichting Fedra, Strategisch
Gedownload november 2015.
-
-
Hattie, J., (2014), De impact van leren zichtbaar maken., Bazalt,
Hattie, J., (2014) Leren zichtbaar maken, Bazalt.
Marino J., & Polderman J., (2011), Leading Contiuous Improvement. Inspiring Quality
Worldwide. Magistrum
Marzano, R. J., Pickering, D., Pollock, J. E., Mijs, D., Cuppers, F., & Willemstein, H. (2010). Wat
werkt in de klas: research in actie. Bazalt.
Marzano, R., (2010), Wat werkt op school, Research in actie., Bazalt.
Wierdsma, A.F.M., & Swieringa., J., (2011), Lerend organiseren en veranderen.. Noordhoff
Ahler J., Boender R.C.W., (2016), Generatie Z en de vierde industriële revolutie., De Leeuw
-
http://talentstimuleren.nl/thema/stimulerend-signaleren/rijke-leeractiviteiten/bloom
-
beleidsplan
2016-2020,
www.fedra.nl/
documenten,
9