PowerPoint-presentatie

Van Doorne |
Vanuit de middenstip
optimaal voorbereid op uw
juridische zorgomgeving
HEAD CONGRES 2014
Dimitri van Hoewijk
en Nienke van Dijk
1
Van Doorne |
Juridische actualiteiten
• Zorgspecifieke fusietoets NZa
• Wetsvoorstel bestuur en toezicht verenigingen en
stichtingen
• Coöperatie als interessante rechtsvorm
• Impact WNT op bezoldiging
2
Van Doorne |
Juridische actualiteiten
• Zorgspecifieke fusietoets NZa
•
Wetsvoorstel bestuur en toezicht verenigingen en stichtingen
•
Coöperatie als interessante rechtsvorm
•
Impact WNT op bezoldiging
3
Van Doorne |
4
Zorgspecifieke fusietoets NZa
•
Vanaf 1 januari 2014 mag een zorgaanbieder uitsluitend met goedkeuring van de
NZa een concentratie tot stand brengen
•
Concentratie:
• Fusie
• Overname
• Joint venture
•
Als de concentratie ook bij de ACM moet worden gemeld, kan dat pas nadat
goedkeuring van de NZa is verkregen
Van Doorne |
5
Wie moeten melden?
•
Alleen betrokken zorgaanbieders die in de regel met meer dan 50 personen zorg
doen verlenen behoeven goedkeuring van de NZa
•
Bij de beoordeling of de grens van 50 wordt gehaald, gaat het om alle werknemers
(niet fte's) die bij het primaire (zorg)proces zijn betrokken
•
In de praktijk:
•
dus ook concentratie van een “grote” zorgaanbieder met een (hele) kleine
•
kijkt de NZa echter naar de gehele groep waarvan een organisatie
onderdeel uitmaakt > als bij de concentratie betrokken organisatie zelf geen
zorgaanbieder is, maar in het concern een zorgaanbieder aanwezig is, dan
stelt de NZa zich op het standpunt dat een meldingsplicht bestaat
Van Doorne |
Voorbeeld
Transactie met WMO-activiteiten (die in beginsel niet onder de reikwijdte van de
zorgspecifieke fusietoets vallen) is volgens de lijn van de NZa meldingsplichtig:
•
Treedt de NZa daarmee buiten haar wettelijke bevoegdheden?
•
Voorlopig echter is dit de geldende beleidslijn
6
Van Doorne |
7
Wat moet worden gemeld ?
•
Een aanvraag bestaat uit een zogenoemde fusie-effectrapportage
•
Feitelijk gaat het om de invulling van NZa formulier dat inzicht moet bieden in:
• doelstellingen en redenen concentratie
• structuur van de beoogde organisatie
• financiële gevolgen voor de zorgaanbieder
• gevolgen voor de zorgverlening aan de cliënt
• risico’s voor de kwaliteit en bereikbaarheid van de zorg en de wijze waarop
deze risico’s worden ondervangen
• oordeel en de aanbevelingen van cliënten, personeel en andere
betrokkenen over het voornemen tot concentratie
•
Probleem > als geen ondernemingsraad of cliëntenraad is ingesteld
Van Doorne |
8
Beslistermijnen
•
De NZa moet binnen vier weken na ontvangst van de melding besluiten
•
De NZa kan de termijn bovendien éénmalig schriftelijk verlengen met een
redelijke termijn als dat voor de behandeling nodig is
•
De beslistermijn wordt opgeschort met ingang van de dag dat de NZa vragen stelt,
totdat deze vragen zijn beantwoord > de NZa kan met een vragenronde de klok
dus stilzetten
•
Als de NZa niet binnen termijn besluit, dan NZa schriftelijk in gebreke stellen met
het verzoek binnen twee weken alsnog een besluit te nemen. Eventueel beroep bij
bestuursrechter
Van Doorne |
9
Goedkeuring NZa
•
De NZa moet goedkeuring onthouden als:
•
•
•
•
cliënten, personeel en andere betrokkenen niet op een zorgvuldige wijze zijn
betrokken bij de voorbereiding van de concentratie
• in ieder geval tijdig en op begrijpelijke wijze op de hoogte moeten zijn
gebracht van de inhoud van de concentratieplannen
het oordeel en de aanbevelingen van cliënten, personeel en andere
betrokkenen niet overtuigend en beargumenteerd zijn meegewogen in de
besluitvorming tot concentratie
als gevolg van de concentratie de continuïteit van cruciale zorg in gevaar
komt (te weten: ambulancezorg, SEH, acute verloskunde, crisisopvang GGZ
en AWBZ zorg in sociale context)
de melding onvoldoende inzicht biedt in de verwachte effecten van de
beoogde concentratie
Van Doorne |
10
Eerste praktijkervaringen
•
De NZa verlangt een volledig uitgewerkt en concreet ondernemingsplan met een
volledige beschrijving - in woord en getal - van de exacte gevolgen van de
(integratieplannen in het kader van de) fusie
•
Losse eindjes en doorkijkjes naar de toekomst leiden zonder uitzondering tot de
vraag om dit uit te werken en aan de NZa te laten zien
• Bijvoorbeeld in de vorm van “Dit zal worden uitgewerkt door een nog in te
stellen projectgroep voor het **beleid”
•
De NZa houdt sterk vast aan de vragen in het meldingsformulier ook als deze niet
van toepassing zijn of niet goed passen in het kader van de concentratie leidt het
niet beantwoorden tot het verzoek de vraag te beantwoorden.
• Voorbeeld als een vijfjaarsprognose niet goed mogelijk is of bekend is dat
dit een onbetrouwbare prognose zal zijn, is de lijn van de NZa tot heden
geweest dat deze prognose er wel moet komen
•
Bij (de voorbereidingen van) een melding moet het meldingsformulier dus mede
worden benaderd als checklist voor de NZa
Van Doorne |
11
Eerste praktijkervaringen
•
Oordeel werknemers via OR > een definitief advies moet beschikbaar zijn voor een
succesvolle melding
•
De melding moet inzichtelijk maken (lees: gedocumenteerd) hoe is omgegaan met
eventuele aanbevelingen of voorwaarden verbonden aan een advies, of zelfs een
negatief advies
•
De fusietoets is meer dan een procedurele toets, de NZa toetst wel degelijk of er
een voldoende concreet en deugdelijk gemotiveerd inhoudelijk plan ten grondslag
ligt aan een voorgenomen fusie
•
Daarom moeten zorgaanbieders die willen concentreren in elk geval vóór de
startdatum op enkele onderdelen concrete samenwerkings- of integratieplannen
gereed hebben
•
NB > de eisen van de NZa aan het ondernemingsplan staan in veel gevallen
op gespannen voet met manier waarop OR normaliter wordt voorgelicht (OR
normaal wel een doorkijkje naar de toekomst en schets van
toekomstverwachtingen)
Van Doorne |
Juridische actualiteiten
•
Zorgspecifieke fusietoets NZa
• Wetsvoorstel bestuur en toezicht
verenigingen en stichtingen
•
Coöperatie als interessante rechtsvorm
•
Impact WNT op bezoldiging
12
Van Doorne |
13
Wetsvoorstel bestuur en toezicht
verenigingen en stichtingen
•
Het wetsvoorstel beoogt:
• kwaliteitsverbetering van bestuur en toezicht bij verenigingen en stichtingen
• uniforme regelgeving voor alle rechtspersonen (o.a. door dezelfde interne
aansprakelijkheidsnorm)  echter geen wettelijke one-tier bij stichtingen en
verenigingen
•
Nu zijn er verschillen tussen NV’s, BV’s , coöperaties en onderlinge
waarborgmaatschappijen enerzijds en verenigingen en stichtingen anderzijds. Ook
kent de wet verschillende regelingen voor commerciële en niet-commerciële
verenigingen en stichtingen.
•
Stand van zaken:
• Aanbevelingen van de Commissie Behoorlijk Bestuur onder voorzitterschap
van Femke Halsema (11 september 2013)
• In november 2013 heeft Minister Opstelten het wetsvoorstel in een brief
aan de Tweede Kamer aangekondigd
• Consultatiemogelijkheid van 5 februari – 6 mei 2014
Van Doorne |
14
Wetsvoorstel – zes wijzigingen
•
Wettelijke grondslag toezichthoudend orgaan verenigingen en stichtingen
•
Taak bestuur en RvT wordt helderder: dit betreft het belang van de rechtspersoon
en met die rechtspersoon verbonden organisatie
•
Bij tegenstrijdig belang verplicht onthouden beraadslaging en besluitvorming
(voorheen geen vertegenwoordiging)
•
Gronden voor ontslag bestuurders en toezichthouders bij stichting verruimd: op
verzoek OM of belanghebbenden door rechtbank ontslagen ingeval van schending
belang stichting
•
Bestuurders én toezichthouders bij alle verenigingen en stichtingen aansprakelijk
(ook bij niet commerciële stichtingen/verenigingen) voor schade bij onbehoorlijke
taakvervulling
•
Bij faillissement veroorzaakt door onbehoorlijke taakvervulling hoofdelijke
aansprakelijkheid bestuurders en toezichthouders voor boedeltekort (voor alle
stichtingen/verenigingen met publicatieplicht)
Van Doorne |
15
Juridische actualiteiten
•
Zorgspecifieke fusietoets NZa
•
Wetsvoorstel bestuur en toezicht verenigingen en stichtingen
• Coöperatie als interessante rechtsvorm
•
Impact WNT op bezoldiging
Van Doorne |
Introductie
Coöperatie als
interessante rechtsvorm
Waarom een coöperatie?
•
In semipublieke sector vaak gebruikt om gezamenlijke
activiteiten te ontplooien gericht op kostenbesparing en
samenwerking (eigen dienst)
•
Juridisch flexibel vorm te geven
•
Gemakkelijke toe- en uittreding en overdracht lidmaatschap
•
Geen kapitaalbeschermingsregels
•
Rechtsvorm die naar zijn aard is gericht op samenwerking
•
Resultaatverdeling onder de leden mogelijk (tenzij winstklem)
en vaak zonder Vpb-heffing
•
Samenwerking met behoud van zelfstandigheid
•
Geen hoofdelijke aansprakelijkheid voor de deelnemers
Van Doorne |
Introductie
Wat is een coöperatie?
Voorbeelden van diensten of producten die de
coöperatie levert om te voldoen aan de
stoffelijke behoeften:
(artikel 2:53 Burgerlijk Wetboek)
De coöperatie is een bij notariële
akte als coöperatie opgerichte
vereniging.
Zij moet blijkens de statuten ten
doel stellen in bepaalde stoffelijke
behoeften van haar leden te
voorzien krachtens
overeenkomsten, anders dan van
verzekering, met hen gesloten in
het bedrijf dat zij te dien einde te
hunnen behoeve uitoefent of doet
uitoefenen.
Gezamenlijk
laboratorium of
adviescentrum
Exploitatie van een
vergunning bijv.
ambulancezorg of
(straks) SW- bedrijf
Medisch
Specialistisch Bedrijf
Hulpverlening bijv. in
de jeugdzorg
Van Doorne |
Introductie
•
•
•
•
•
•
Coöperatie heeft:
ALV (= de deelnemers)
bestuur
evt. een RvT
evt. een titulaire directie
Oprichting middels notariële akte
Minimaal twee oprichters/eerste
deelnemers
Geen minimumkapitaal vereist
U.A. B.A. of W.A. zien op tekort bij
ontbinding (NB deponering)
In de naam verplicht 'coöperatief' of
'coöperatie'
Deelnemers
Zorginstelling
Zorginstelling
Coöperatie
Zorginstelling
Van Doorne |
Introductie
Deelnemersovereenkomst
•
•
•
•
Verplichting tot sluiten van
deelnemersovereenkomst
Deelnemersovereenkomst ziet
op de relatie tussen de
deelnemer en de coöperatie
inzake de diensten of
producten die worden
afgenomen
Kan ook dienen als
“aandeelhoudersovereenkomst”
Mag ook met een
dochtervennootschap van de
coöperatie
In de deelnemersovereenkomst kan onder
andere het volgende worden geregeld:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Looptijd (tussentijds opzegbaar of gekoppeld aan duur
lidmaatschap)
Uitwerking van de aan te bieden en af te nemen
diensten of producten
Vergoedingen voor diensten of producten
Afspraken over benoeming bestuur/RvT
Verplichtingen van de coöperatie en deelnemers
(inbreng)
Afspraken over investeringen/uitkeringen of
reserveringen
Geschillenregeling
Afspraken over privacy en geheimhouding
Beëindiging van de ledenovereenkomst
Van Doorne |
Aandachtspunten coöperatie
BTW!! En vennootschapsbelasting
Beëindigingregeling
Inrichting coöperatie
Overeenkomsten met
derden
20
Van Doorne |
21
Fiscale aspecten
•
Inbreng kwalificeert meestal als overgang van onderneming en
daardoor is er voor de inbreng geen btw heffing
•
Denk aan btw aspecten op onderlinge dienstverlening!
•
Tijdige afstemming met de belastingdienst over btw mogelijkheden
(fiscale eenheid btw, kosten voor gemene rekening, koepelvrijstelling of
andere vrijstellingen)
•
Controleer of de ondergebrachte activiteiten wel kwalificeren voor de
zorgvrijstelling voor de vennootschapsbelasting
•
Vpb is uiteraard geen probleem als er geen of slechts weinig winst
wordt gemaakt
•
Deelnemingsvrijstelling
Van Doorne |
Introductie
Beëindigingsregeling
is belangrijk omdat:
•
•
•
een coöperatie in beginsel
niet als 100% dochter kan
worden overgenomen na
afloop van een samenwerking
 evt. omzetting mogelijk in
een BV
de deelnemers afhankelijk
kunnen zijn van de geleverde
diensten
veel geld, kennis of goederen
in de coöperatie kunnen zijn
geïnvesteerd of ontwikkeld
Onder meer te regelen:
•
•
•
•
•
•
•
•
(ruime) Opzegtermijn zowel voor lidmaatschap als
voor de deelnemersovereenkomst
Soms uitsluiting contractuele opzeggingsmogelijkheid
gedurende bepaalde periode
Uitlooptijd voor deelnemer voor afname diensten?
Afspraken over het eventuele personeel;
Wat gebeurt er met de activiteiten en de activa
(vergunning!) van de coöperatie?
Krijgt een deelnemer de aanvankelijke inbreng terug?
Is een financiële beëindigingsregeling redelijk?
(verplichte) Meewerking aan omzetting rechtsvorm of
ontbinding coöperatie?
Van Doorne |
23
Inrichting en overeenkomsten met derden
•
Het kan nodig zijn om de coöperatie WTZi -proof te maken, o.a.:
• instelling toezichthoudend orgaan (RvT)
• samenstelling zodanig dat toezicht onafhankelijk en kritisch is
• verantwoordelijkheidsverdeling en conflictenregeling bestuur-RvT
•
inrichting financiële administratie: ontvangsten en betalingen
duidelijk traceerbaar naar bron en bestemming, en zodat duidelijk
is wie op welk moment welke verplichtingen voor of namens de
instelling is aangegaan
• winstklem
•
Coöperatie mag ondanks besloten karakter ook diensten verrichten
met derden mits:
• statuten dergelijke overeenkomsten toelaten;
• niet in zodanige mate dat de overeenkomsten met de leden
slechts van ondergeschikte betekenis zijn
Sanctie is ontbinding coöperatie
•
Van Doorne |
24
Mededingingswet
•
Samenwerking (joint ventures) of participatie (overname) kan
kwalificeren als “concentratie” en moet mogelijk worden gemeld bij de
NZa en de ACM
•
Concentraties in de zorg zijn onderworpen aan lagere drempels dan
“gewone” transacties
•
De omzetgrenzen zijn:
• € 55 miljoen omzet gezamenlijk wereldwijd
• minstens twee instellingen elk € 10 miljoen omzet in Nederland;
en
• minstens twee instellingen elk minimaal € 5,5 miljoen omzet met
het verlenen van zorg
Van Doorne |
Juridische actualiteiten
•
Zorgspecifieke fusietoets NZa
•
Wetsvoorstel bestuur en toezicht verenigingen en stichtingen
•
Coöperatie als interessante rechtsvorm
• Impact WNT op bezoldiging
25
Van Doorne |
26
WNT – Op wie van toepassing
•
Doelstelling van de WNT is om de topbezoldigingen in de publieke en
semipublieke sector te normeren en te maximeren
•
Kern = “Topfunctionaris” > de leden van de hoogste uitvoerende en
toezichthoudende organen van een rechtspersoon of instelling (...), alsmede de
hoogste onderschikte of de leden van de groep hoogste onderschikten aan dat
orgaan en degenen belast met de dagelijkse leiding van de gehele instelling
•
Bijvoorbeeld vestigings- of locatiedirecteur als de vestigingsdirecteuren
tezamen formeel deel uitmaken van het managementteam of het dagelijks
bestuur waarin beslissingen voor de gehele instelling of rechtspersoon
worden genomen
•
Bijvoorbeeld een directeur Financiën of een directeur P&O van een instelling
als hij/zij formeel lid is van een centraal management- of directieteam
Van Doorne |
27
WNT - Reikwijdte
•
Van toepassing op topfunctionarissen van WTZi instellingen
•
Maar ook “gelieerde rechtspersoon” van belang:
• voor een topfunctionaris die naast zijn werkzaamheden bij een onder de
WNT vallende instelling tevens werkzaam is bij een gelieerde rechtspersoon,
moet de bezoldiging bij die gelieerde rechtspersoon worden meegeteld
•
Gelieerde rechtspersoon is een rechtspersoon:
• die is opgericht door de WTZi toegelaten instelling
• waarin een orgaan of functionaris namens de WNT rechtspersoon een of
meer leden in het bestuur kan benoemen of op een andere wijze invloed
heeft op het beheer of het beleid
•
Vallen moeder en dochtervennootschappen van een WTZi toegelaten instelling
onder de reikwijdte van de WNT?
•
Wat als er sprake is van een onderaannemingsconstructie?
•
Oordeel accountant leidend
Van Doorne |
28
WNT Bezoldigingsmaxima
•
•
De bezoldiging van een topfunctionaris is gemaximeerd tot de Balkenende-norm
(130% van een ministersalaris)
Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen zorg- en welzijnssector bevat
gestaffelde normering zorg- en welzijnssector op basis van de volgende criteria:
• de moeilijkheidsgraad van de bedrijfsvoering, dan wel de bestuurlijke
complexiteit die daaruit voortvloeit
• de omvang van de gevolgen van het handelen van de rechtspersoon en de
impact op de maatschappij
• de omvang van de rechtspersoon of instelling
Van Doorne |
Contactgegevens
Dimitri van Hoewijk
Senior advocaat Van Doorne N.V.
t +31206789360
m +31611388564
[email protected]
Nienke van Dijk
Senior bedrijfsjurist
m +31610222248
Nienkejcvandijk
29