European Commission

EUROPESE COMMISSIE
PERSBERICHT
Brussel, 21 januari 2014
Commissie raadpleegt Europees publiek over
investeringen en geschillenbeslechting tussen staten en
investeerders in handelsakkoord met Amerika
Vandaag heeft EU-commissaris voor Handel Karel De Gucht aangekondigd dat hij het
publiek gaat raadplegen over de investeringsbepalingen van een toekomstig
handelsakkoord tussen de EU en de Verenigde Staten, bekend onder de naam
Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP). Deze beslissing komt er naar
aanleiding van de enorme publieke belangstelling voor de onderhandelingen en
weerspiegelt ook de vaste wil van de commissaris om te zorgen voor een juist evenwicht
tussen het beschermen van de Europese investeringsbelangen en het vrijwaren van het
recht dat overheden hebben om regelgeving uit te vaardigen in het algemeen belang.
Begin maart wordt een voorstel voor een EU-tekst over het onderdeel investeringen
gepubliceerd, met daarin passages over bescherming van investering en over beslechting
van geschillen tussen investeerders en staten. Deze ontwerptekst gaat vergezeld van
duidelijke uitleg voor wie geen expert ter zake is. In de gehele EU hebben burgers dan
drie maanden de tijd om opmerkingen te maken.
EU-commissaris voor Handel Karel De Gucht: "Overheden moeten altijd de vrijheid hebben
om regelgeving uit te vaardigen, zodat zij de bevolking en het milieu kunnen beschermen.
Maar zij moeten ook het juiste evenwicht vinden en investeerders correct behandelen,
zodat zij investeringen kunnen aantrekken. Internationale investeringsovereenkomsten
zoals het TTIP moeten ervoor zorgen dat zij zowel het een als het ander doen. Maar
sommige bestaande regelingen leveren in de praktijk problemen op, doordat ze bedrijven
laten profiteren van achterpoortjes als de wetgeving vaag blijft. Ik weet dat sommige
mensen oprecht bezorgd zijn over dit aspect van de overeenkomst met Amerika. Daarom
wil ik hun inspraak bieden. De lidstaten van de EU hebben mij de opdracht gegeven om
een oplossing te vinden voor de problemen in de huidige investeringsregelingen en ik ben
vastberaden het systeem voor bescherming van investeringen transparanter en
onpartijdig te maken en de juridische achterpoortjes eens en voor altijd te sluiten. Het
recht van de lidstaten om in het algemeen belang regelgeving uit te vaardigen, zal in het
TTIP worden geëerbiedigd."
In juni 2013 hebben de regeringen van de EU de Europese Commissie opgedragen in hun
naam te onderhandelen met de Verenigde Staten over een nieuwe overeenkomst voor
handel en investeringen (TTIP). Deze omvat maatregelen over de behandeling van
investeerders die aangeduid worden met de termen investeringsbescherming en
geschillenbeslechting tussen investeerders en staten.
IP/14/56
De Commissie wil de gelegenheid aangrijpen voor de optimalisering van de bestaande
investeringsbepalingen voor de bescherming van investeringen van Europese bedrijven in
de Verenigde Staten, en vice versa. In de praktijk zou dat betekenen dat de overeenkomst
expliciet verwijst naar het recht van de staten om in het algemeen belang regelgeving uit
te vaardigen. Daarnaast bevat de overeenkomst ook nieuwe en betere regels, onder meer
een gedragscode, om ervoor te zorgen dat arbiters op correcte en onpartijdige wijze
worden gekozen en om hun procedures voor het publiek toegankelijker te maken.
Het publiek wordt over geen enkel ander aspect van de onderhandelingen geraadpleegd
en de TTIP-onderhandelingen verlopen verder volgens schema.
De Commissie heeft sinds juni 2013, zowel voor als tijdens de onderhandelingen over de
overeenkomst, drie overlegronden met de belanghebbenden gehouden om de
standpunten en de wensen van het publiek en belanghebbenden in geheel Europa te
verzamelen. De Commissie heeft ook voor de start van de TTIP-onderhandelingen
openbare raadplegingen georganiseerd.
Achtergrond
De EU is ’s werelds grootste directe investeerder in het buitenland en ’s werelds grootste
ontvanger van buitenlandse directe investeringen. Investeringen zijn noodzakelijk voor
groei en banen en voor het scheppen van de welvaart waarmee onze openbare diensten,
scholen, ziekenhuizen en pensioenen worden betaald.
Daarom moet de EU ervoor zorgen dat onze bedrijven goed beschermd zijn wanneer zij
investeren in landen buiten de EU, en dus ook in de Verenigde Staten. De meeste
investeringen verlopen vlot en komen zowel de ontvangende staat als de investeerder ten
goede. Maar soms komen de investeerders in het buitenland in de problemen. De overheid
zou de eigendommen van een bedrijf kunnen onteigenen zonder compensaties. De
overheid zou plaatselijke bedrijven oneerlijk kunnen bevoordelen of buitenlandse
bedrijven ervan weerhouden het rechtsstelsel te gebruiken wanneer zij in moeilijkheden
komen.
Voor die gevallen rekenen de ondernemingen op bilaterale investeringsovereenkomsten.
Die bieden hun naast bescherming ook een andere mogelijkheid (beslechting van
geschillen tussen investeerders en staten of ISDS) indien met de overheid van het
desbetreffende land geen minnelijke schikking kon worden getroffen.
De EU-landen hebben al zo'n 1 400 overeenkomsten gesloten met landen buiten de EU,
waaronder de Verenigde Staten. Sommige overeenkomsten dateren al van de jaren 1960.
Ze omvatten bepalingen inzake investeringsbescherming en ISDS. Zij vormen een
belangrijke bescherming tegen oneerlijke praktijken van overheden. En dat kan nodig zijn:
in 2012 is één op twee rechtszaken over investeringen door Europese bedrijven aanhangig
gemaakt.
Het internationaal investeringsbeleid van de EU, met inbegrip van het beleid tegenover de
Verenigde Staten, is gericht op het behoud van de waarde van het huidige systeem voor
de bescherming van internationale investeerders. Het beoogt eveneens deze regels
duidelijker, transparanter en onpartijdiger te maken dan vandaag het geval is. Daarvoor
moet gewaarborgd worden dat niet-discriminerende regelgeving in het algemeen belang
niet kan worden betwist.
2
Sinds 2010 werkt de Commissie aan de verduidelijking en optimalisering van het
internationale systeem voor investeringsbescherming, zowel wat betreft de regels zelf als
de manier waarop ze worden afgedwongen. In de toekomst zullen alle
investeringsovereenkomsten van de EU, ook het TTIP, nieuwe regels en een gedragscode
opleggen, om te waarborgen dat arbiters op een correcte en onpartijdige wijze worden
gekozen. De arbitrageprocedures zullen toegankelijker worden voor het publiek.
De onderhandelingen tussen de EU en de Verenigde Staten voor het Trans-Atlantisch
partnerschap voor handel en investeringen (TTIP) zijn in juli 2013 van start gegaan en
moeten de handelsbelemmeringen in tal van economische sectoren wegwerken zodat de
aan- en verkoop van goederen en diensten tussen de EU en de VS gemakkelijker wordt.
De derde onderhandelingsronde vond in december 2013 plaats in Washington DC
(persbericht) en de volgende ronde is gepland voor maart 2014.
Meer info
Deze Factsheet geeft een samenvatting van de veranderingen die de EU aanbrengt in de
bestaande regels voor investeringsbescherming en het ISDS-systeem.
Nadere info over het Trans-Atlantisch partnerschap voor handel en investeringen (TTIP):
http://ec.europa.eu/trade/policy/in-focus/ttip/
Openbare raadplegingen door het directoraat-generaal Handel van de Europese
Commissie
http://trade.ec.europa.eu/consultations/
Contact:
John Clancy (+32 22953773)
Helene Banner (+32 22952407)
3