So2 groen

1. Inleiding
Van oudsher heeft men het plantenrijk verdeeld in Thallophyta en Embryophyta. Hoewel deze indeling in de huidige taxonomie niet meer wordt
gehanteerd, brengt ze een belangrijk onderscheid aan het licht. Thallophyta
vertonen namelijk nauwelijks enige differentiatie. Ze hebben nog geen xyleem
en floëem en daarmee valt het onderscheid tussen wortel, stengel en blad weg
(vandaar de naam thallus [loof]). Bovendien zijn hun voortplantingsstructuren
meestal nog eencellig, zonder enige bescherming. En tenslotte hebben ze nog
niet wat de Embryophyta kennen: een eerste ontwikkeling van het embryo
binnen de moederplant (hetgeen overigens de naam van de laatste groep
verklaart).
In dit schoolonderzoek ga je werken met een vertegenwoordiger van de algen.
Tot de Thallophyta kunnen nu alleen die groepen algen worden gerekend die
vele meercellige leden tellen (want de eencellige algen zijn ingedeeld bij het
rijk van de Protista of van de Monera). Zodoende ontstaan er minstens drie
afdelingen: Chlorophyta, Phaeophyta en Rhodophyta.
Als vertegenwoordiger van de groenwieren bestudeer je een takwier, een soort
van het geslacht Cladophora. Groenwieren bevatten (evenals de landplanten,
die waarschijnlijk hieruit zijn voortgekomen) geen uitzonderlijk chlorofyl
(zoals vele andere algen), maar a en b, plus carotenoïden. Ze komen in allerlei
vochtige gebieden voor. In deze groep (wellicht voortgekomen uit eencelligen
met een celwand en flagellen) zijn verscheidene nieuwe ontwikkelingen op
gang gekomen:
1 het begin van beweeglijke kolonies;
2 een overgang in onbeweeglijke vormen;
3 de ontwikkeling van buisachtige structuren met talrijke celkernen;
4 de vorming van meercellige draden en zelfs driedimensionale "bladeren".
2. Cladophora spec.
meercellig
draadthallus
tussenwand.
bladgroenkorrels
conjugatie.
'opgezwollen' cellen
Het takwier is een
groenwier. Op stenen en schoeiingen (maar ook in slecht onderhouden
aquaria) groeit het dondergroene wier. Takwieren zijn tijdens een gedeelte van
hun leven meercellig, meestal in de vorm van een
dat duidelijk vertakt is.
Elke draad kan aan de bodem vastzitten met een gespecialiseerde cel; alle
andere cellen vormen tezamen een lange draad, met telkens één gemeenschappelijke
De cellen kunnen verschillende aantallen
bevatten.
Hier en daar is in het preparaat zichtbaar dat cellen van twee draden met elkaar
versmelten,
Dit is een vorm van geslachtelijke voortplanting, waarbij de inhoud van de
cellen optreedt als een isogameet. De inhoud van de cel van de ene draad
wordt dan opgenomen door de cel van een andere draad, en er wordt een
diploïde zygote gevormd.
Tussen de langgerekte cellen van het thallus, komen
voor, waar de produktie van zoösporen plaatsvindt. Op deze manier plant het
takwier zich ongeslachtelijk voort.
© Paul Damoiseaux
1