Sperma seksen - Delta Horses

FOKKERIJ
FOKKERIJ
ik mijn partnerkeuze gerichter maken.
To e k o m s t m u z i e k ?
Jonge merries zou ik niet gebruiken
voor gesekst sperma. Na het derde of
Sperma seksen
vierde veulen krijg je een goed beeld
van hoe de merrie fokt. Een merrie die
al wat meer goede paarden heeft
gegeven, zou ik eerder gebruiken.’
De geboorte van een veulen is altijd spannend en zeker de vraag: is het een hengst of een merrie? In de
Naast de keuze van de merrie, wordt
de hengstenkeuze ook scherper. ‘Als ik
toekomst hoeft het geslacht van het veulen niet meer aan het toeval worden overgelaten. Door middel van
zeker weet dat ik een hengst- of
merrieveulen krijg van een bepaalde
het seksen van sperma kan het geslacht van het toekomstige veulen al voor de geboorte worden bepaald.
merrie, zou ik nog scherper zijn in het
maken van de hengstenkeuze. Om de
fokkerij vooruit te helpen zou ik voor
de eerste jaargang van een hengst
Tekst en foto’s: Marlien van den Enk
kiezen.’ Volgens Van der Linden kan in
een aantal gevallen gesekst sperma
In iedere lichaamscel zit een kern die
vorming van de rijpe eicel en zaadcel
hengstveulen geboren. De hengst
zeker bijdragen om het inteeltpercen-
het erfelijk materiaal, het DNA, bevat.
vindt reductiedeling plaats, zodat alle
bepaalt dus het geslacht van het
tage van het Friese ras wat naar
De chromosomen in de celkern zijn de
eicellen het X-chromosoom krijgen. De
toekomstige veulen.
beneden te brengen. ‘Neem bijvoor-
dragers van dit erfelijk materiaal. In
zaadcellen krijgen bij deze deling het
iedere kern zijn deze chromosomen
X- óf het Y-chromosoom. Bij de
Scheiding
oudere hengst, waarvan pas later is
gepaard aanwezig. Zo ook is er één
bevruchting worden de eicel en sper-
Door middel van het seksen van het
gebleken dat hij het in de fokkerij toch
paar voor het geslacht. De onrijpe eicel
macel samengesmolten. Is deze combi-
sperma is het mogelijk om van te
beter doet dan in eerste instantie werd
bevat het XX chromosoom, de onrijpe
natie XX, wordt het veulen een merrie,
voren het geslacht van het veulen te
verwacht. Daarnaast zorgt hij voor
spermacel het XY chromosoom. Bij de
is de combinatie XY wordt er een
bepalen. Bij het seksen worden de X-
bloedverversing binnen het stamboek.
beeld Jakob 302. Hij is een al wat
Mijn topmerries zou ik wel met gesekst
sperma van Jakob willen insemineren
om een paar zonen uit te fokken.’ Het
inteeltprobleem uit de wereld helpen
Cellen in sperma die veel licht uitstralen bevatten het X-chromosoom.
gaat niet lukken met gesekst sperma.
Toch denkt Van der Linden dat het een
en Y-chromosomen in het sperma van
geschikt is voor het scheiden van sper-
bijdrage kan leveren om het verwant-
de hengst van elkaar gescheiden. Een
macellen. Momenteel past Sexing Tech-
schapspercentage naar beneden te
X-chromosoom is zwaarder en bevat
nologies het seksen van sperma uitslui-
brengen. •
meer DNA dan het Y-chromosoom. Aan
tend toe op rundvee, maar de mogelijk-
het sperma wordt een kleurstof toege-
heden om sperma van paarden te
voegd die wordt opgenomen door de
seksen zijn er zeker.
cellen. Aangezien het X-chromosoom
Is er toekomst?
De mogelijkheden om sperma van
meer DNA bevat dan het Y-chromo-
Gerichte partnerkeuze
paarden te seksen zijn er. Of gesekst
soom, neemt het X-chromosoom ook
Vorig dekseizoen is merriehouder Gert
sperma in de toekomst gaat worden
meer kleurstof op. Een speciale
Jan van der Linden zelf op zoek gegaan
ingezet, hangt sterk af van de vraag
machine, de Flowcytometer, bestraalt
naar de mogelijkheden om gesekst
van de merriehouder. Wat de merrie-
de spermacellen met ultraviolet licht.
sperma toe te passen op zijn merries.
houder extra voor gesekst sperma
Cellen die veel licht uitstralen bevatten
De hengstenhouder gaf aan dat dit niet
wil betalen, speelt daarnaast ook
het X-chromosoom. Met behulp van een
mogelijk was, aangezien het in het
een belangrijke rol. Om te onder-
elektrische lading worden deze cellen
drukke dekseizoen niet mogelijk is om
zoeken of er in Nederland vraag is
uit het ejaculaat getrokken. Cellen die
van één sprong maar één merrie met
naar gesekst sperma voert Sexing
niet goed gelezen worden of afwijken
gesekst sperma te insemineren.
Technologies in samenwerking met
worden niet gesorteerd. De zuiverheid
‘Het liefst maak ik nog dit jaar gebruik
het Friesch Paarden-Stamboek een
van het scheiden van het sperma is 90
van gesekst sperma’, aldus Van der
marktonderzoek uit. Alle actieve
procent. Een groter percentage is
Linden. ‘Ik heb wel eens merries die
merriehouders die regelmatig een
mogelijk. Dit gaat dan ten koste van de
bijvoorbeeld jaren achter elkaar een
veulen fokken waarvan het e-mail
snelheid, waardoor de kosten stijgen.
hengstveulen geven. Uit deze merries
adres bekend is, krijgen binnenkort
Sexing Technologies in Deventer is in
zou ik dan graag een merrieveulen
een bericht om deel te nemen aan
Sexing Technologies voert in samenwerking met het Koninklijk Friesch Paarden-Stamboek een marktonderzoek uit. Onderzocht wordt of er
Nederland het enige laboratorium dat
willen om mee verder te fokken.
dit online onderzoek.
behoefte aan het seksen van sperma is zodat fokkers kunnen bepalen of zij een hengst of merrie willen fokken.
beschikt over de Flowcytometer die
Aangezien de techniek vrij duur is, zou
28
Phryso april 2010
Phryso april 2010
29