Politieke wetenschappen Communicatiewetenschappen Sociologie 2012 3 5 9 13 17 24 30 32 34 35 38 40 42 Intro Kiezen voor ... Opbouw En verder (studeren) ... Studieprogramma Inhoud vakken eerste jaar Weekschema eerste jaar Studieondersteuning Studentenverenigingen Gewikt en gewogen Aan het werk Nog meer info Stadsplan Intro www.psw.UGent.be De opleiding heeft een aanvraag ingediend om de master van 60 studiepunten (één jaar) uit te breiden tot 120 studiepunten (twee jaar). Als die aanvraag wordt goedgekeurd, zullen de studenten die zich inschrijven in de corresponderende bachelor, doorstromen naar de tweejarige master (geldt voor alle Vlaamse universiteiten). Volg alle recente ontwikkelingen op de voet via www.psw.ugent.be/studiekiezer. Sociale wetenschappen De faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen van de Universiteit Gent biedt vanaf het eerste jaar bachelor drie opleidingen aan: ×× Politieke Wetenschappen ×× Communicatiewetenschappen ×× Sociologie Durf Denken: dat is het credo van de Universiteit Gent. Kritische en onafhankelijke breinen studeren, onderzoeken, werken aan de Universiteit Gent. Ieder jaar dragen we deze boodschap uit via een creatieve en onderscheidende campagne. Ieder jaar roepen we onszelf en de buitenwereld op om mee te durven denken. De drie opleidingen hebben een gemeenschappelijk kenmerk dat ze onderscheidt van andere universitaire opleidingen: ze kunnen onder de gemeenschappelijke noemer ‘sociale wetenschappen’ worden geplaatst. In wezen gaat het in de drie studierichtingen om de wetenschappelijke studie van sociale verhoudingen, -structuren en -processen. De informatie in deze brochure is gebaseerd op de gegevens uit de UGent-studiegids 2011-2012. Gedrukt met vegetale inkten op FSC-papier Grafisch ontwerp: www.blauwepeer.be - opmaak: www.johnnybekaert.be - druk en afwerking: www.pureprint.be en met elektriciteit voor 100 % opgewekt Fotografie: http://studio-edelweiss.be uit duurzame CO2-neutrale bronnen. 3 Het is niet omdat je een studiekeuze maakt dat daarom de rest van je leven al vastligt. Het belangrijkste is dat je iets kiest dat je ligt en waarvan je tonnen meer kennis wil opdoen. Fien, 2de jaar bachelor communicatiewetenschappen Centraal staat de manier waarop de samenleving zich ontwikkelt, hoe mensen met elkaar omgaan, welke rol de media spelen, hoe groepen of landen met elkaar in conflict komen of hoe ze hun onderlinge of interne problemen oplossen. Verder gaat aandacht naar de relatie tussen media, politiek en publieke opinie, naar de maatschappelijke gevolgen van technologische innovaties, naar veranderde productiewijzen, nieuwe arbeidsverhoudingen, gewijzigde samenlevingsvormen. Het is typisch voor de sociale wetenschappen dat dergelijke fenomenen in hun globale context bestudeerd worden. Dat maakt de sociale wetenschapper tot een deskundige van het sociale of maatschappelijke gebeuren. Kiezen voor ... Politieke wetenschappen Politiek wordt doorgaans geassocieerd met verkiezingen en allerlei partijpolitieke strubbelingen of ruzies in de regering. Politiek houdt evenwel veel meer in. Politiek grijpt in op het dagelijkse leven en houdt verband met de sociale ordening, met de manier waarop de samenleving is georganiseerd. Het sleutelwoord daarbij is macht. Het streven naar macht, het behouden en het verdelen van die macht is de motor van het politieke gebeuren, op alle niveaus. Wie de beslissingen neemt en hoe die tot stand komen, is bijgevolg één van de belangrijkste studieobjecten van de politieke wetenschappen. Daarbij gaan we ook in op de vraag waarom die beslissing op die wijze genomen werd. Wie heeft welke belangen? Hoe belangrijk zijn ideologie of politieke principes in dat verhaal? Hoe wordt de politieke agenda bepaald? Wie zijn de voornaamste spelers? Welke partijen of instellingen spelen een rol in ons politiek systeem? Welke zijn de hoofdkenmerken van dat politiek systeem? Welke conflicten worden op welke wijze opgelost? Hoe komen politieke crisissen tot stand en (hoe) worden ze opgelost? De politicologie probeert op een wetenschappelijk verantwoorde manier deze en andere vragen te beantwoorden en bv. de mechanismen te ontdekken die de besluitvorming bepalen. Op nationaal vlak bestudeert de politicoloog onder meer de invloed van partijen, drukkingsgroepen en de media, of het functioneren van de regering in het licht van de strategieën van de politieke partijen. Hoe belangrijk is het lokale bestuursniveau tegen de zogenaamde ‘verzuring’ van de samenleving? Op internationaal vlak probeert de politicoloog onder meer een verklaring te vinden voor het feit dat Europa meer en meer macht krijgt. Ook onderwerpen als dekolonisatie en de rol van de Verenigde Naties worden bestudeerd. Naast aandacht voor Belgische politiek is er uiteraard ook aandacht voor internationale politiek. Sinds 1989 (val Berlijnse Muur) zijn er in de internationale betrekkingen enkele stroomversnellingen geweest: er kwamen nieuwe machtscentra en economische verschuivingen, er was euforie met de daaropvolgende ontgoocheling 4 5 Sociologie is een hele boeiende richting! Het is wel een behoorlijk arbeidsintensieve richting, aangezien je vanaf de tweede bachelor een pak groepswerken en papers moet maken. Anneleen, masterstudente sociologie over de rol van de Verenigde Naties, de toenemende mondialisering op financieel, economisch, communi­ catief en ecologisch vlak, fundamentalisme en nationalisme woekerden, de rol van de Europese Unie groeide. Het grensoverschrijdende karakter van een stijgend aantal aspecten van het maatschappelijke leven impliceert dat de binnen- en buitenlandse politiek steeds inniger met elkaar verbonden raken, waardoor de hedendaagse wereldorde zeer complex geworden is. De richting internationale betrekkingen wil de trends, ideeën en machtsfactoren onderzoeken die de internationale verhoudingen bepalen. De problematiek wordt telkens vanuit verscheidene invalshoeken benaderd: historisch, juridisch, psychologisch, demografisch, sociologisch, economisch … Communicatiewetenschappen Communicatie, in de breedste zin van het woord, beheerst ons leven. Dagelijks worden we overspoeld door nieuwsberichten, reclameboodschappen, radio- en televisieprogramma’s, videoclips … Nagenoeg elke onderneming en instelling doet aan public relations en image building. De informatietechnologie heeft ons nieuwe media en nieuwe toepassingen gebracht, zoals internet. Via computernetwerken is vrijwel onbeperkte wereldwijde communicatie mogelijk, met verregaande maatschappelijke en juridische implicaties. Communicatie is met andere woorden één van de belangrijkste aspecten, misschien wel het belangrijkste aspect geworden van het sociale leven in de twintigste eeuw en nog meer bij het begin van de eenentwintigste eeuw. Nu al staat vast dat in de samenleving van morgen de massamedia en alle vormen van communicatie een steeds belangrijker plaats zullen innemen. Daarenboven is de opmars van de informatietechnologie van die aard dat heel wat van onze leef- en werkgewoonten er almaar sterker door beïnvloed worden. Een wetenschappelijke studie is dan ook noodzakelijk, zowel voor de producent van informatie, als voor de gebruiker. bestudeert daarbij in de eerste plaats de massamedia. Dat zijn de vormen van communicatie die een vorm van duplicatietechnologie vereisen: drukkunst, radio, televisie, film, elektronische tekst, foto’s, beelden … Daarnaast bestuderen de communicatiewetenschappen ook de communicatieprocessen van en binnen organisaties. Aandacht gaat zowel naar interne bedrijfscommunicatie als externe marketing- en corporate communicatie onder de vorm van reclamecampagnes, public relations, politieke marketing … Sociologie De socioloog bestudeert het menselijke gedrag vanuit sociale interactie, terwijl een psycholoog aandacht heeft voor het individuele gedrag in relatie tot intrapersoonlijke processen. Interactie vindt minimaal tussen twee personen plaats. Meestal is de realiteit complexer. Sociologen gaan na hoe het groepsverband de interactie en het sociaal handelen beïnvloedt. In interactie herkennen sociologen bepaalde patronen en mechanismen. De regelmaat is afhankelijk van de omstandigheden waarin men leeft en de groep waartoe men behoort ... of wil behoren. Rolpatronen, machtsverhoudingen, normen en andere groeps­ verschijnselen vormen dus een belangrijk studiedomein van de sociologie. Daarnaast interesseert de sociologie zich ook voor de samenhang van en de wisselwerking tussen groepen. Ook de sociale bewegingen en maatschappelijke transformaties komen aan bod. Denken we maar aan de gewijzigde rol van de kerk en het gezin, veranderingen in de maatschappelijke posities van vrouwen en mannen, de acties voor medezeggenschap, de toenemende globalisering en de gevolgen ervan voor de tewerkstelling en het onderwijs, het wijzigen van tradities als gevolg van veranderingen in waarden en normen ... Het sociologische wetenschappelijke onderzoek aan de Universiteit Gent kenmerkt zich door haar aandacht voor gezondheid en welbevinden, gezins- en genderstudies, aandacht voor seksuele minderheden, schooleffectenonderzoek, preventieonderzoek en demografie. Die thema’s krijgen in de opleiding een gerichte aandacht. Communicatie wordt algemeen omschreven als het overbrengen van een boodschap. In welke mate en hoe die boodschap overkomt, vormt de essentie van de communicatie. De communicatiewetenschap 6 7 3de jaar bachelor master communicatiewetenschappen politieke wetenschappen –– Belgische politiek –– internationale politiek communicatiewetenschappen SOciologie SOciologie Minors: –– geschiedenis –– criminologie –– cultuurwetenschappen –– politieke wetenschappen –– sociaal werk –– communicatiewetenschappen –– sociale psychologie –– economie en bedrijfskunde –– Erasmus politieke wetenschappen –– nationale politiek –– internationale politiek communicatiewetenschappen –– communicatiemanagement –– film- en televisiestudies –– nieuwe media en maatschappij –– journalistiek sociologie Majors: –– gezondheid, interventie en beleid –– sociale demografie –– cultuur en onderwijs –– conflict en ontwikkeling in een globale wereld –– Erasmus eu-studies Specifieke lerarenopleiding Doctoraat Postgraduaatsopleidingen Permanente vorming 8 politieke wetenschappen MASTER 60 studiepunten MASTER-NA-MASTER -- Conflict and Development -- European Law -- meertalige bedrijfs­ communicatie -- Law and Economics e.a. communicatiewetenschappen BACHELOR 180 studiepunten 2de jaar bachelor politieke wetenschappen 1ste jaar bachelor ANDERE MASTERS Rechtstreeks -- gezondheidsvoorlichting en -be­vor­dering (enkel voor Ba sociologie) Opbouw Bachelor-master De bachelorfase van de opleiding omvat 180 studiepunten, gespreid over drie jaren van 60 studiepunten. In die fase wordt de wetenschappelijke basis gelegd die je in staat stelt om met succes door te stromen naar de masteropleiding, die op haar beurt 60 studiepunten (1 jaar) omvat. De bachelor is dus in eerste instantie een doorstroombachelor. De academische bachelor die je aan de universiteit behaalt, onderscheidt zich op dat vlak van de professionele bachelor die door de hogescholen worden afgeleverd. De academische bachelordiploma’s hebben ook al een zekere vorm van finaliteit, dat betekent dat je met dat diploma ook op de arbeidsmarkt terecht kunt. Je kiest vanaf het eerste jaar bachelor voor één van de drie opleidingen (7 gemeenschappelijke vakken en 3 richtingspecifieke vakken). Je kunt echter nog heel soepel overstappen naar één van de twee andere richtingen in het tweede jaar bachelor. Bachelor Via voorbereidingsprogramma -- een niet-rechtstreeks aansluitende master van de faculteit Politieke en Sociale wetenschappen -- psychologie -- pedagogische wetenschappen -- sociaal werk -- algemene economie -- bedrijfseconomie -- toerisme -- geografie -- Nutrition and Rural Development e.a. Dieper graven In deze brochure ligt de nadruk op de bacheloropleiding en op het eerste jaar van die bachelor in het bijzonder. Een vlotte start is immers cruciaal. Het eerste jaar van een universitaire op­leiding is echter vaak vrij algemeen en de vakspecialisatie gebeurt pas in de daaropvolgende bachelorjaren of in de master. Het is daarom ook altijd interessant om het vakkenpakket van de verdere jaren grondig te bekijken. Dat kan via de website www.opleidingen.UGent.be (in de rechterkolom kun je naar de opleiding van je keuze gaan en kijken wat elk vak inhoudt). Net die vakken zullen het gezicht van je opleiding bepalen en geven een beeld van wat je later écht te wachten staat. De opleidingen in de faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen streven het volgende na: ×× een brede maatschappelijke vorming, ×× een initiatie in de belangrijkste sociaalwetenschappelijke onderzoeksrichtingen, ×× groeiende zin voor kritiek en een kennismaking met de methodologische problemen en technieken. De brede algemene vorming wil je vragen doen stellen bij maatschappelijke evoluties waarmee je dagelijks geconfronteerd wordt via je eigen ervaringen en via de media. 9 Ik heb sociaal-technische wetenschappen gedaan in het secundair en dan is het niet zo evident om universitaire studies aan te vatten. Om die reden heb ik eerst maatschappelijk werk gestudeerd. Karen, masterstudente sociologie Hoofddoelstelling van de bacheloropleidingen is een rechtstreekse doorstroming naar de masteropleidingen. Daartoe wordt een kwalitatief niveau van kennis en competentie, eigen aan de respectieve opleidingen, aangeboden. Dat niveau laat ook toe uit te stromen naar de specifieke domeinen van de arbeidsmarkt, evenwel als secundaire doelstelling. De Bachelor politieke wetenschappen biedt je een brede maatschappelijke vorming vanuit en met reflectie op het politieke gebeuren. Bedoeling is kennis en competenties, eigen aan de politieke wetenschappen, te verwerven. Je wordt ook vertrouwd gemaakt met het politiekwetenschappelijk onderzoek, dat je ook kritisch leert benaderen. De mogelijkheid wordt geboden eigen accenten te leggen in de opbouw van het opleidingsprogramma. Dat komt tot uiting in de optiestructuur in het derde bachelorjaar. Je kiest ofwel voor de major Belgische Politiek, ofwel voor de major Internationale Politiek. De Bachelor communicatiewetenschappen is een academisch-wetenschappelijke studierichting. De academische bachelor onderscheidt zich duidelijk van de vele praktijk- en beroepsopleidingen op communicatievlak in het hoger onderwijs buiten de universiteit (professionele bachelors). De finaliteit is dus geen praktische beroepsopleiding: de klemtoon ligt op een generalistische opleiding waarbij inzicht in en het kritisch nadenken over media en communicatie in een brede maatschappelijke context centraal staan. Voorop staat het verwerven van wetenschappelijke kennis en vaardigheden binnen het vakgebied, in casu de communicatiewetenschap. De nadruk ligt daarom op theoretisch onderbouwd wetenschappelijk onderzoek. Dat impliceert ook de studie van de productie, distributie en receptie van communicatie­boodschappen. Een optimale afstemming op de arbeidsmarkt maakt deel uit van de opleiding. De Bachelor sociologie biedt je een brede en kwalitatief hoogstaande sociologische vorming, waarbij je een goede beheersing van sociaalwetenschappelijke onderzoekstechnieken verwerft, evenals de kennis en competenties door de gerichte terugkoppeling met het aanwezige wetenschappelijk onderzoek. De mogelijkheid wordt geboden eigen accenten te leggen in de opbouw van het opleidingsprogramma via een aantal minors (economie en bedrijfskunde, sociale psychologie, geschiedenis, criminologie, cultuurwetenschappen, politieke wetenschappen, communicatiewetenschappen, sociaal werk). Die minors laten toe een grondiger kennis van de verwante wetenschap te verwerven en leiden tot een gemak­kelijke(r) toegang tot een master in één van die disciplines. De opleiding is zowel multidisciplinair als internationaal gericht. 10 Masters Of Science… Het behalen van een bachelordiploma geeft rechtstreekse toegang tot de master die erop aansluit. De masters van de faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen bestaan uit 60 studiepunten. Het is een wetenschappelijke opleiding waarbij de student zich verdiept in het gekozen vakgebied. De verworven kennis, vaardigheden en attitudes moeten bewezen worden in een masterproef, een zelfstandig wetenschappelijk werkstuk. Om de internationale herkenbaarheid te vergroten, luidt de officiële titel op het diploma ‘Bachelor/ Master of Science in de politieke wetenschappen/communicatiewetenschappen/sociologie’. >> Master in de politieke wetenschappen Men kiest voor één van de twee afstudeerrichtingen, nl. Internationale Politiek of Nationale Politiek. De Master in de politieke wetenschappen heeft als doel inzicht bij te brengen in de dynamiek van de huidige politiek-maatschappelijke constellatie en de krachten die ze vormgeven en inzicht bij te brengen wat betreft de processen, actoren en instituties die hiermee verband houden; in functie van de gekozen afstudeerrichting wordt die kennis verder verdiept. Afgestudeerden zijn in staat om op een zelfstandige wijze op academisch niveau te functioneren in een met de politieke wetenschappen verwant beroepsdomein. >> Master in de EU-studies De Master in de EU-studies ontwikkelt bij de studenten een wetenschappelijk inzicht in de evolutie en de dynamiek van de Europese Unie en in het bijzonder wat betreft de processen, instituties en dimensies die de ontwikkeling bepalen. Speciale aandacht gaat naar besluitvormingsprocessen. Het buitenlandse optreden (in brede zin) van de EU komt eveneens uitgebreid aan bod. Voor afgestudeerden liggen mogelijkheden open in één van de brede beleidsdomeinen waarbinnen de Europese Unie actief is. >> Master in de communicatiewetenschappen De Master in de communicatiewetenschappen omvat vier afstudeerrichtingen: Communicatiemanagement; Film- en televisiestudies; Journalistiek; Nieuwe media en maatschappij. Studenten ontwikkelen in functie van één van de vier afstudeerrichtingen een gevorderd inzicht in de recente communicatiewetenschappelijke ontwikkelingen en vraagstukken. Ze beheersen eveneens de recentste onderzoeksmethoden. Afgestudeerden vindt men in beroepen waarbinnen communicatie een belangrijke rol speelt: op vlak van wetenschappelijk onderzoek, onderwijs, beleidsvoorbereiding, Masterproef De master eindigt met een master­ proef. Het is een persoonlijk wetenschappelijk werk over een onderwerp naar keuze. Die keuze gebeurt in overleg met de promotor, dat is de professor die het werk begeleidt, samen met de wetenschappelijke staf. Het is de zelfstandige uitwerking van een wetenschappelijk onderwerp en houdt een zekere verdere specialisatie in, een element waarnaar tijdens een sollicitatie dikwijls wordt gevraagd. De masterproef is een belangrijk en omvangrijk onderdeel van de masteropleiding. 11 Internationalisering In alle opleidingen bestaan er samenwerkingsprogramma’s met partneruniversiteiten. Een deel van je studietijd doorbrengen aan een buitenlandse universiteit is een unieke kans. Het bekendste uitwisselingsprogramma is wellicht ‘Erasmus’ waarbij beurzen ter beschikking worden gesteld binnen de Europese Unie. Soms kan je al vanaf het derde bachelorjaar een semester of een jaar ‘op Erasmus gaan’. De studieperiodes worden integraal in rekening gebracht voor je normale studieloopbaan zodat je geen studievertraging oploopt. Op die manier geef je een extra dimensie aan je studie en behaal je een Vlaams diploma met Europese allure. Een aantal opleidingen voorziet ook uitwisselingen buiten Europa en buitenlandse stages behoren eveneens tot de mogelijkheden. beleidsvoering … Zo wil men academici voorbereiden op beroepen in de volgende sectoren: communicatieonderzoek (mediaonderzoek, opinie- en marktonderzoek, wetenschappelijk onderzoek), communicatieonderwijs en -vorming, communicatieadvies, communicatiemanagement en uiteraard vooral ook de sector van de specifieke mediaproductie (media en journalistiek, film, reclame ...). >> Master in de sociologie Studenten vervolmaken zich in de kennis over de kernbegrippen, de voornaamste verklaringsmodellen en benaderingswijzen van de algemene sociologie, evenals in de voornaamste deelgebieden, zoals de gezondheidssociologie, de sociale demografie en gezinssociologie en de onderwijssociologie. Ze leren de courante sociaalwetenschappelijke methoden en de kwantitatieve en kwalitatieve technieken zeer grondig te beheersen. Afgestudeerden hebben aldus oog voor de maatschappelijke rol en relevantie van de sociologie(beoefenaar) en van de samenhangende ethische, culturele, juridische en economische vraagstukken. Professioneel komen ze terecht in een gevarieerd spectrum van beroepen waarin ze de verworven kennis en inzichten kunnen aanwenden. Studeren in het buitenland De faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen legt een duidelijke klemtoon op internationalisering. Dat komt enerzijds de onderwijs- en onderzoekskwaliteit van de UGent ten goede en geeft anderzijds aan de studenten een sterke basis op de arbeidsmarkt. Het kunnen studeren en werken in een internationale en multiculturele omgeving vormt immers een duidelijk pluspunt. De UGent biedt een brede waaier van mogelijkheden aan om grenzeloos te studeren binnen en buiten Europa. Het Erasmus-programma is het belangrijkste en meest bekende programma voor studentenmobiliteit. De verschillende opleidingen (communicatiewetenschappen, politieke wetenschappen en sociologie) hebben uitwisselingsakkoorden gesloten met ruim 70 Europese partnerinstellingen. Op die manier krijgen de studenten de gelegenheid om een volledige erkende studieperiode aan een andere Europese universiteit door te brengen. En verder (studeren) ... Niet-aansluitende master Na het afronden van een bacheloropleiding volgen de meeste studenten de rechtstreeks aansluitende master. Het is nog steeds de meest voor de hand liggende keuze. Een spoorwissel is echter ook mogelijk … Een aantal bachelordiploma’s kan doorstromen naar een masteropleiding in een ander (min of meer aanverwant) studiedomein. In sommige gevallen kan je onmiddellijk naar die master. Je kan de overstap soms ook voorbereiden door bv. in de bachelor een verbredende minor te kiezen. Kies je voor een vakgebied dat minder nauw aanleunt bij je bachelor, dan zal je je kennisniveau moeten bijwerken via een voorbereidingsprogramma. Op die manier verwerf je een brede waaier aan competenties en ben je goed gewapend om interdisciplinair te werken binnen onze complexe samenleving. Ik ben toegelaten om in Londen te gaan studeren. Ik ga International Human Resource Management studeren, waarvoor sociologie een goede basis is. Maaike, masterstudente sociologie Master-na-master Wie al een masteropleiding achter de rug heeft en de opgedane kennis nog wil verbreden of verdiepen, kan kiezen voor een master-na-masteropleiding (ManaMa). Je kan die onmiddellijk na het afstuderen volgen of later. Een ManaMa bestaat doorgaans uit 60 studiepunten en wordt vaak al gecombineerd met een eerste job. Een master na master (ManaMa) eindigt net als een initiële master (ManaBa) met een masterproef. Ben je geïnteresseerd om een semester of jaar in het buitenland te gaan studeren, kijk dan op de uitwisselingswebsite van de faculteit: www.psw.UGent.be/uitwisseling 12 13 In het schema bij de rubriek ‘Opbouw’ vind je een paar voorbeelden van specifieke vervolgopleidingen. Specifieke Lerarenopleiding Postgraduaat De specifieke lerarenopleiding (SLO) leidt tot het diploma van leraar. Het diploma geeft officiële onderwijs­ bevoegdheid voor de tweede en de derde graad van het secundair onderwijs. De opleiding legt echter ook een basis voor een ruimere educatieve vorming met het oog op een lesopdracht in het hoger onderwijs (professionele bachelors). Met dat diploma kan je ook opleidingen geven in bedrijven en andere educatieve sectoren. De opleiding steunt op algemeen pedagogisch-didactisch gerichte cursussen en op de vakdidactiek van de eigen studierichting. Studenten leren er de begrippen, redeneringen en processen uit het eigen vakgebied vertalen naar leerlingen toe. De opleiding heeft een studieomvang van 60 studiepunten, waarvan 30 studiepunten theorie en 30 studiepunten praktijk. Sommige masteropleidingen (van minstens 120 studiepunten) voorzien in hun structuur de mogelijkheid om tot 30 studiepunten van het theoretische gedeelte op te nemen. De praktijk bestaat uit stage: dat kan een klassieke stage zijn (oefeningen en stage in scholen) of een (betaalde) ingroei- of LIO-(Leraar-In-Opleiding)-baan. Een aantal opleidingstrajecten voorziet een verdere professionele vorming na het voltooien van een bachelorof masteropleiding. Die postgraduaatsopleidingen verdiepen of verbreden een aantal competenties en omvatten ten minste 20 studiepunten. Na afloop van een postgraduaatsopleiding krijg je een postgraduaatsgetuigschrift of bv. een diploma met bepaalde beroepstitel. Permanente vorming Alle opleidingsprogramma’s die niet leiden tot een formeel diploma zijn gebundeld onder de term ‘permanente vorming’. De programma’s zijn zeer uiteenlopend qua omvang en duur. Ook de toelatings­ voorwaarden zijn erg verschillend afhankelijk van de opleiding. Doctoraat Doctoreren is een doorgedreven vorm van specialisatie rond een bepaald onderwerp in een bepaald onderzoeks­domein. Na een intensieve periode van origineel wetenschappelijk onderzoek schrijf je de resultaten neer in een proefschrift dat je verdedigt voor de examenjury. Na slagen krijg je de titel van doctor. Het is de hoogste graad die kan worden uitgereikt door een Vlaamse universiteit. Basisvoorwaarde is uiteraard een diepgaande interesse voor een bepaald vakgebied, gekoppeld aan een brede maatschappelijke belangstelling én de bereidheid om je een aantal jaren in te zetten voor vernieuwend wetenschappelijk onderzoek. De meeste doctorandi zijn in die periode tewerkgesteld aan de universiteit als wetenschappelijk medewerker of in het kader van één of ander onderzoeksproject. Een hoge graad van expertise en de gepaste omkadering zijn alvast aanwezig. Een doctoraatstitel kan een belangrijke troef zijn voor leidinggevende en creatieve (research)functies, niet in het minst door de internationale ervaring die de doctoraatsstudent opbouwt. De titel van doctor is ook een voorwaarde voor wie een academische carrière binnen de universiteit of een andere wetenschappelijke instelling ambieert. 14 15 1ste jaar Bachelor politieke wetenschappen / communicatiewetenschappen / sociologie OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM GEMEENSCHAPPELIJKE VAKKEN Politicologie 6 1 Communicatiewetenschap 6 1 Sociologie 6 1 Methodologie van de sociale wetenschappen 6 2 Statistiek 6 1 Algemene beginselen van het recht 6 2 Sociale en politieke leerstelsels 6 1 Sociale psychologie 6 2 Belgische politieke geschiedenis 6 2 Inleiding tot de wereldpolitiek 6 2 Algemene psychologie 6 2 Belgische politieke geschiedenis 6 2 Internationale communicatie 6 2 Algemene psychologie 6 2 Inleiding tot de wereldpolitiek 6 2 Actuele maatschappelijke problemen 6 2 OPLEIDINGSSPECIFIEKe VAKken POLITIEKE WETENSCHAPPEN COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN SOCIOLOGIE 16 Semestersysteem Alle opleidingen zijn georganiseerd volgens het semestersysteem. Dat wil zeggen dat het academiejaar opgesplitst is in twee semesters. Het is een stimulans om regelmatig te werken vanaf het begin van het academiejaar. Elk semester eindigt met de examens over de vakken van dat semester. Zo krijg je al halfweg het academiejaar feedback over je vorderingen, je manier van werken enz. Een heel beperkt aantal vakken wordt nog gedoceerd over de twee semesters heen (jaarvakken). Meestal gaat het dan om zgn. integratievakken zoals masterproef, projecten, seminariewerken … Studiepunten Studiepunten (sp) verwijzen naar de omvang van een vak/opleiding. Elk ‘jaar’ bestaat uit 60 sp verdeeld over de verschillende vakken. Bij het bepalen van het aantal studiepunten wordt niet alleen rekening gehouden met het aantal uren les, oefeningen, practica … maar ook met de tijd die nodig is om alles te verwerken. Meer details over de verhouding aantal uren les/ oefeningen/practica/persoonlijke verwerking … vind je op www.studiegids.UGent.be. Ga via de faculteit en je opleiding naar het vak van je keuze. 17 17 3de jaar Bachelor politieke wetenschappen 2de jaar Bachelor politieke wetenschappen OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM OPLEIDINGSONDERDEEL 2de jaar Bachelor communicatiewetenschappen SP SEM 3de jaar Bachelor communicatiewetenschappen OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM Economie 6 1 Politieke psychologie 5 2 Gedrukte media 6 1 Economie 6 1 Europese politieke integratie 6 1 Politieke economie 5 2 Mediarecht 6 1 Mediastructuren en mediabeleid 8 2 Structuur en conflict in de Derde Wereld 6 1 Politieke filosofie 5 2 Basistheorie communicatiemanagement 6 2 Mediasociologie I 6 1 Werkcollege politieke wetenschappen 6 1 Comparatieve politicologie 5 2 Communicatiewetenschappelijk onderzoek I 9 1 Inleiding tot de nieuwe communicatietechnologieën 6 2 Belgisch publiekrecht 6 2 Politiekwetenschappelijke methoden 6 J Academisch rapporteren in de communicatiewetenschappen 7 1 Culturele mediastudies 6 1 Politieke besluitvorming 6 2 Wijsbegeerte 6 2 Auteursrecht 6 1 Werkcollege communicatiewetenschappen 8 2 Communicatiewetenschappelijk onderzoek II 6 2 Audiovisuele communicatie 6 2 Eén werkcollege uit: 5 J 6 1 - Journalistiek Interne Belgische politiek Geschiedenis van de wereldpolitiek (Koude Oorlog) Inleiding tot kwalitatieve onderzoekstechnieken 6 6 7 KEUZEVAKKEN Vak uit de bacheloropleidingen UGent 5 1 2 1 MAJOR MAJOR BELGISCHE POLITIEK Lokale politiek 6 1 Beleidsanalyse 6 1 Partijen en partijsystemen 6 2 Stage 16 J 6 1 Internationale ontwikkelingssamenwerking 6 1 Internationaal publiekrecht 6 1 Voorbereiding op de masterproef Het beleid van de Europese Unie 6 1 Voorbereiding op de masterproef 10 2 MAJOR INTERNATIONALE POLITIEK Theorie van de internationale betrekkingen Inleiding tot kwalitatieve onderzoekstechnieken - Film- en televisiestudies - Nieuwe media en maatschappij - Communicatiemanagement KEUZEVAK Min. 5 sp - max. 7 sp uit een opleiding van de UGent of een andere Vlaamse universiteit 5-7 6 J 18 18 19 19 2de jaar Bachelor sociologie OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM MINOR Eén vak te kiezen uit: 5/6 1 2 Minor Geschiedenis: Overzicht van de historische kritiek 1 1 Minor Criminologie: Criminologie 1 2 2 OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM Economie 4 1 Werkcollege beginselen van de sociologiebeoefening 7 Werkcollege methoden van sociologisch onderzoek 5 Sociologie van de moderniteit 5 Sociologische benaderingswijzen 7 2 Minor Cultuurwetenschappen: Culturele antropologie Sociale psychologie 5 2 Sociale ongelijkheid 5 1 Minor Politieke Wetenschappen: Geschiedenis van de wereldpolitiek (Koude Oorlog) Kwantitatieve analyse 7 1 Bio-antropologie 5 2 Demografie 5 2 Economie 4 1 Minor Sociaal Werk: Sociale agogiek of Actuele maatschappelijke problemen (indien in Ba1 Politieke Wetenschappen of Communicatiewetenschappen gevolgd) 1/2 Minor Sociale psychologie: Sociale cognitie en groepsprocessen 1 Minor Economie en bedrijfskunde: Markten en prijzen 1 Minor Communicatiewetenschappen: Audiovisuele communicatie 2 Minor Erasmus: een vak uit één van de andere minors 20 21 21 3de jaar Bachelor sociologie OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM Organisatiesociologie 5 2 - Vergelijkende religiestudies 5 1 - Mediasociologie II 5 1 Data-analyse 5 1 - Gender en culturele diversiteit 5 1 - Culturele mediastudies 5 1 Multivariate analyse 5 2 - Multiculturalisme en multiculturele samenlevingen 5 2 - Inleiding tot de nieuwe communicatietechnologieën 5 2 Burgerschapsstudies 5 1 MINOR POLITIEKE WETENSCHAPPEN Sociale verandering 5 2 - Structuur en conflict in de Derde Wereld 5 1 Min. 15 sp te kiezen uit onderstaande vakken: Inleiding tot kwalitatieve onderzoekstechnieken 5 1 - Europese politieke integratie 5 1 - Conjunctuur en groei 6 1 Hedendaagse sociologische theorieën 5 1 - Interne Belgische politiek 5 1 - Internationale economische betrekkingen 5 2 Voorbereiding op de masterproef 10 J MINOR SOCIAAL WERK - Milieu-economie en -beleid 4 2 - Wetenschapstheoretische grondslagen van de pedagogiek 5 2 - Financiële en kostprijsrapportering in ondernemingen 6 1 - Historische pedagogiek 5 1 - Marketing Management 5 1 - Jeugdbescherming en bijzondere jeugdbijstand 3 1 - Bedrijfskunde 5 2 - Sociaal cultureel werk met jongeren en volwassenen 3 2 - Organisatietheorie 5 2 - Maatschappelijk verantwoord ondernemen 4 2 4 2 SP SEM MINOR CULTUURWETENSCHAPPEN GEMEENSCHAPPELIJKE VAKKEN MINOR MINOR GESCHIEDENIS - Historische economie 5 1 - Sociaal-politieke geschiedenis 5 1 - Cultuurgeschiedenis 5 2 MINOR CRIMINOLOGIE 22 OPLEIDINGSONDERDEEL - Etiologische criminologie 5 1 - Politionele en gerechtelijke organisatie 5 2 - Materieel strafrecht 5 1 OPLEIDINGSONDERDEEL OPLEIDINGSONDERDEEL SP SEM SP SEM MINOR COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN MINOR ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE MINOR SOCIALE PSYCHOLOGIE - Vraagstukken sociale psychologie 6 1 - Bedrijfskundige vaardigheden - Oefeningen in de experimentele sociale psychologie 6 2 - Cross-culturele psychologie 4 2 MINOR ERASMUS: vakken voor min. 15 sp uit de opleidingsprogramma’s van de gastuniversiteit Na de bachelor Een korte beschrijving van de inhoud van de rechtstreeks aansluitende master(s) vind je al in deze bachelorbrochure onder ‘opbouw’. Het concrete vakkenpakket kan je raadplegen via de website www.opleidingen.UGent.be. Afzonderlijke brochures over de masteropleidingen, gebundeld per faculteit, zijn te verkrijgen op eenvoudige aanvraag bij het Adviescentrum voor Studenten. 23 Inhoud vakken eerste jaar Gemeenschappelijke vakken >> Politicologie In deze cursus wordt een algemeen inleidend overzicht geboden van de onderzoeksvragen en onderwerpen die in de politicologie centraal staan. Dat gebeurt in veertien hoofdstukken. Eerst gaan we na wat politiek precies is. Politicologie is immers de wetenschappelijke discipline die politiek bestudeert. Politicologie is geen opleiding tot politicus. In het tweede hoofdstuk maken we een portret van die discipline en van haar invalshoeken. Die verschillen van ideologieën, het onderwerp van hoofdstuk drie. Ideologieën willen de samenleving volgens hun idealen inrichten. Daarvoor is macht nodig. Macht is een centraal bestanddeel van politiek. We bestuderen het in hoofdstuk vier. Macht kan geconcentreerd zijn bij enkelen, bij een elite (hoofdstuk vijf), maar gelukkig kunnen ook gewone burgers zich organiseren en participeren in de politiek (hoofdstuk zes). In elk geval behoren politieke partijen (hoofdstuk zeven) tot de machtigste kernspelers van de politiek in België. Dat blijkt uit de werking van het parlement (hoofdstuk acht), dat officieel de regering (hoofdstuk negen) zou moeten controleren. In hoofdstuk tien leren we een andere actor kennen, de administratie, en gaan we in op de organisatie van het openbare bestuur en op de vorming van overheidsbeleid. Dat gebeurt bij ons in een democratie (hoofdstuk elf). Binnen dit stelsel zijn verkiezingen (hoofdstuk twaalf) cruciaal, maar we mogen België niet los van de wereld zien en dus moeten we rekening houden met het belang van de Europese Unie (hoofdstuk dertien) en van de internationale politiek (hoofdstuk veertien). In de veertien hoofdstukken worden politicologische inzichten en reflexen aangeleerd die kunnen helpen om de werkelijke, hedendaagse politiek-maatschappelijke processen beter te begrijpen. 24 >> Communicatiewetenschap Deze cursus biedt een inleiding tot de communicatiewetenschap en heeft als doelstelling kennis en inzicht te verwerven in de belangrijkste onderzoeksdomeinen van de discipline. Het eerste deel van de cursus is voornamelijk van theoretische aard. Na een beknopte schets van de sociale geschiedenis van de media (hoofdstuk 1) worden in het tweede hoofdstuk de verschillende concepten en modellen besproken. Dat maakt het mogelijk om in hoofdstuk 3 de verschillende mediatheorieën te behandelen met aandacht voor hun relatie met de algemene sociale theorieën. In hoofdstukken 4 en 5 wordt nader ingegaan op een aantal wezenlijke probleemvelden i.v.m. de verhouding tussen de media en de maatschappelijke context (nl. media, macht en maatschappij en media en cultuur). Deel twee van de cursus geeft een overzicht van de belangrijkste onderzoeksvelden in de communicatie­ wetenschap. Het onderzoek over de professionele communicator, de media-inhoud, het media-effect en het mediapubliek komen hierbij aan bod. De cursus wordt afgerond met een hoofdstuk over mediabeleid en de informatiemaatschappij. Regelmaat, zelfkennis, zelfstandigheid en discipline zijn voor mij de key words om te slagen op de universiteit. Timothy, 3de jaar bachelor politieke wetenschappen >> Sociologie Waarom zijn sommige mensen rijk en andere mensen arm? Hoe komt het dat sommige mensen misdrijven plegen? Waarom geloofden mensen vroeger dat de wereld rondom hen ‘bezeten’ was door bovennatuur­ lijke krachten, en nu niet meer? Het zijn maar enkele van de vele vragen waar de sociologie een antwoord tracht te geven. Het uitgangspunt van de sociologie hierbij is dat het menselijk handelen - zoals het plegen van misdrijven - en menselijke kenmerken - zoals rijk of arm zijn - tot op zekere hoogte bepaald wordt door de samenleving. Het belangrijkste doel van de cursus sociologie is dan ook om toe te lichten hoe de samenleving dat precies doet. Het vertrekpunt hierbij is de studie van de structuur en de cultuur van de samenleving. De structuur verwijst naar de verschillende posities die mensen innemen (zoals het onderscheid tussen bezitters en niet-bezittenden en het onderscheid tussen mannen en vrouwen). De cultuur verwijst naar de ideeën en waarden van mensen. Een tweede stap betreft de studie van twee processen die de maatschappelijke werking ondersteunen: institutionalisatie of de vorming van geijkte procedures in het menselijke handelen (bv. de regeling van de voortplanting via het instituut van het huwelijk) en socialisatie of het aanleren van die procedures aan elke nieuwe generatie. Die inzichten worden toegepast op een aantal deelterreinen van de sociologie, zoals de studie van sociale ongelijkheid, sociale verandering, afwijkend gedrag en religie. Tijdens de lessen worden de abstracte begrippen die nodig zijn om het menselijk handelen te duiden telkens concreet geïllustreerd aan de hand van actuele voorbeelden. 25 >> Methodologie van de sociale wetenschappen Deze cursus geeft een inleidend overzicht van de regels en procedures die je als sociale wetenschapper moet volgen om tot geldige kennis over de sociale werkelijkheid te komen. In die zin is de cursus verplichte lectuur voor elke politicoloog, communicatiewetenschapper of socioloog die naam waardig. Zowel kwalitatieve methodes als kwantitatieve basistechnieken passeren de revue. De cursus wil studenten niet alleen kritisch leren omgaan met onderzoeksresultaten in wetenschappelijke teksten en in de populaire pers, maar hun ook in staat stellen om die methoden zelf te gaan toepassen. Op die manier maakt deze cursus hun duidelijk hoe ze uitspraken door anderen kritisch kunnen beoordelen en hoe ze empirisch ondersteunde en beargumenteerde uitspraken kunnen doen op basis van correct wetenschappelijk onderzoek. Volgende thema’s komen hierbij aan bod: cycli in empirisch onderzoek, het onderzoeksplan, het gebruik van experimenten, steekproeftrekking, het opstellen van een vragenlijst, vraagverwoording, het verrichten van kwalitatief onderzoek waarin do’s en don’t’s van onder andere participerende observatie en diepte-interviews behandeld worden. >> Statistiek Deze cursus geeft een inleiding tot de basisbeginselen van de statistiek in de sociale weten­schappen. Kwantitatief onderzoek is één van de belangrijkste middelen die de sociale wetenschapper ter beschikking heeft om naar de samenleving te kijken. Bevolkingsgegevens en data verkregen uit steek­proeven geven inzicht in maatschappelijke fenomenen, tendensen en veranderingen. De beschrijvende statistiek levert een hulpmiddel om grote hoeveelheden informatie op een systematische en wetenschappelijk verantwoorde wijze te synthetiseren. Inductieve statistiek levert de methode om vanuit gegevens verkregen uit een (correct getrokken) steekproef conclusies te trekken over de volledige bevolking. De belangrijkste doelstelling van deze cursus is studenten op te leiden tot bewuste en kritische gebruikers van eenvoudige statistische technieken. In latere jaren wordt voortgebouwd op de hier opgedane kennis, inzichten en vaardigheden voor het aanleren van meer geavanceerde statistische technieken en modellen. De cursus bestaat uit drie delen: a) doelstellingen en basisbegrippen van de toegepaste statistiek b) beschrijvende statistiek –– de beschrijving van verdelingen 26 –– –– c) –– –– de samenhang tussen twee variabelen opstap naar de studie van de samenhang tussen meer variabelen inductieve statistiek steekproefvariate en steekproevenverdeling schatten met betrouwbaarheid en significantietoetsen >> Algemene beginselen van het recht De cursus maakt studenten wegwijs in de sociale en economische dimensies van het recht in de samenleving. Voorts worden studenten enkele elementaire begrippen bijgebracht over de belangrijkste politieke en (vooral) jurisdictionele instellingen, zowel op nationaal als op internationaal vlak. De meeste aandacht gaat naar de privaatrechtelijke regels met betrekking tot veel voorkomende praktische problemen (aansprakelijkheid, eigendomsbetwistingen, problemen bij de uitvoering van overeenkomsten, etc.). >> Sociale en politieke leerstelsels De cursus verschaft inzicht in de hedendaagse politieke en ideologische concepten. De cursus is niet opgevat als een ideeëngeschiedenis maar veeleer als een overzicht van hoe ideologieën het handelen van mensen en groepen stuurden of hoe zij erdoor beïnvloed werden. Het verhaal van de emancipatie van de mens verduidelijkt de lange geschiedenis van het spanningsveld tussen vrijheid en gelijkheid. Chronologisch vat het overzicht aan bij het ontstaan van kapitalisme en de burgerlijke samenleving in de 17de eeuw. Ruimtelijk valt de klemtoon aanvankelijk op West-Europa, om, parallel met de globalisering, te verbreden naar heel de wereld. Het is de bedoeling dat de student het wetenschappelijke inzicht verwerft om de actuele rol en functie van ideologieën te kunnen evalueren. 27 Opleidingsspecifieke vakken >> Belgische politieke geschiedenis (voor politieke wetenschappen en communicatiewetenschappen >> Sociale psychologie (voor politieke wetenschappen) Het opleidingsonderdeel biedt een overzicht van de politieke geschiedenis van België binnen het bredere kader van de ontwikkelingen in de Westerse wereld tijdens de afgelopen twee eeuwen. De Belgische geschiedenis wordt chronologisch opgebouwd aan de hand van scharniermomenten en thematisch aan de hand van drie breuklijnen die traditioneel in de Belgische maatschappij worden waargenomen: levensbeschouwelijk, sociaaleconomisch en communautair. Daarnaast is er aandacht voor nieuwe breuklijnen en ontwikkelingen die het hedendaagse België gestalte geven. Studenten worden aangemoedigd om zelf actuele politieke ontwikkelingen in een verklarend historisch kader te plaatsen. Naast hoorcolleges is er ruim plaats voor discussie en voor presentaties van studenten. De sociale psychologie is de wetenschap van hoe personen denken, voelen en zich gedragen met betrekking tot andere personen en hoe anderen de eigen gedachten, gevoelens en gedragingen beïnvloeden. Met andere woorden, het basisthema binnen de sociale psychologie situeert zich binnen de wisselwerking tussen het individu en de situatie. De kern is anderen beïnvloeden en zelf door anderen beïnvloed worden. Concreet komen er verschillende thema’s aan bod. We staan stil bij hoe mensen inzicht verwerven over hun gedrag en waarom de meesten van ons geneigd zijn met hand en tand de zelfwaardering te beschermen. Soms presenteren we een beeld aan de anderen dat niet helemaal overeenstemt met wie we echt zijn. Over het algemeen hebben we ook een aantal ‘likes’ en ‘dislikes’. Waarom is dit zo? Hoe kunnen deze attitudes veranderen? Een ander aspect waar we op ingaan betreft hoe men anderen leert kennen. Een van de meest uitdagende aspecten van de sociale psychologie is dat we leren hoe sociale beïnvloeding werkt, met name waarom mensen conformeren aan normen, allerlei verzoeken inwilligen en soms aan enge bevelen gehoorzamen. Sociale psychologie wordt eveneens toegepast op concrete maatschappelijke problemen. In dit kader illustreren we het belang van sociale psychologie om agressie en terrorisme te leren begrijpen. >> Algemene psychologie (voor communicatiewetenschappen en sociologie) In het eerste deel van deze cursus geeft de docent een overzicht van het studieobject, onderzoeks­ methoden en de diverse historische stromingen binnen de wetenschappelijke psychologie. In het tweede deel behandelt de lesgever een reeks thema’s uit de algemene psychologie, zoals de biologische basis van het gedrag, de waarneming, de aandacht, het geheugen, conditionering en leren. Ook wordt aandacht besteed aan de psychopathologie. 28 >> Inleiding tot de wereldpolitiek (voor politieke wetenschappen en sociologie) De complexe wereld die ons omringt, bepaalt en beïnvloedt ons meer dan we soms zelf beseffen. Deze cursus biedt de studenten de eerste kennismaking met de krachten die de grote omgeving rondom ons kneden. De staten zijn nog steeds de hoofdrolspelers in de wereldpolitiek. Maar een monopolie op macht en invloed bezitten zij niet (en hebben zij ook nooit gehad). Internationale organisaties, grote bedrijven, pers en media en niet-gouvernementele organisaties spelen vaak ook een rol van groot belang. Maar wat drijft al die spelers ? Belangen ongetwijfeld, maar soms ook waarden en ideeën. Zijn botsende belangen, botsende beschavingen of botsende godsdiensten de oorzaken van oorlog ? Wat is er nodig om vrede duurzaam te maken ? Hoe nieuw zijn ogenschijnlijk nieuwe fenomenen als de mondialisering, de spanning tussen burger en politiek en tussen politiek en vrije markt, de opkomst en het verval van grote mogendheden, de technologische revolutie, terrorisme, massamigratie en de zoektocht naar identiteit ? De cursus geeft aldus eerste bouwstenen mee van een historisch en theoretisch onderbouwd analysekader dat studenten in staat zal stellen om de permanente wisselwerking tussen internationale en nationale politiek, ideologie en economie te leren begrijpen. Wat ik het leukst vond, was dat ik zo snel zoveel bijleerde over dingen die mij écht interesseerden. Ik voelde me elke dag slimmer worden en dat is een zalig gevoel! Mijn studieaanpak veranderde in de loop van mijn studies in die zin dat ik minder moest doen omdat ik alles beter kon inschatten. Je maakt immers betere notities, duidt efficiënter aan, leert veel efficiënter. Evelyn, masterstudente politieke wetenschappen 29 Weekschema eerste jaar 1ste semester MAANDAG >> Internationale communicatie (voor communicatiewetenschappen) 2de semester DINSDAG WOENSDAG DONDERDAG VRIJDAG MAANDAG 8 u 8 u 9 u 9 u 10 u 10 u 11 u 11 u 13 u 15 u 13 u Statistiek* 16 u 17 u Sociale en politieke leerstelsels Communicatiewetenschap VRIJDAG Inleiding tot de wereldpolitiek (Pol.) (Soc.) Sociologie 15 u 17 u 18 u Dit schema geldt als model, wijzigingen kunnen ieder jaar voorkomen. * + oefeningen in groepen (op woensdag, donderdag of vrijdag): uren en dagen kunnen variëren naargelang van de groepsindeling. Algemene psychologie (Com.) (Soc.) 14 u 16 u Sociologie 18 u 30 DONDERDAG 12 u Communicatiewetenschap 14 u WOENSDAG Internationale communicatie (Com.) – Actuele maatschappelijke problemen (Soc.) Politicologie 12 u DINSDAG Sociale psychologie (Pol.) Belgische politieke geschiedenis (Pol.) (Com.) Methodologie van de sociale wetenschappen Algemene beginselen van het recht Algemene beginselen van het recht Vanuit een mondiaal perspectief worden enkele cruciale vraagstukken uit de hedendaagse communicatieen mediasector behandeld. We belichten vraagstukken en gevalstudies zoals: oorzaken, omvang en gevolgen van de Westerse hegemonie op het vlak van media en communicatie; het Noord-Zuid-debat betreffende media-afhankelijkheid; de achtergrond van de wereldwijde dominantie van Hollywood en de Amerikaanse ‘filmed entertainment’ industrie; de impact van media- en communicatieconglomeraten; de greep van grote nieuwsagentschappen op de wereldnieuwsvoorziening, inclusief de mogelijkheden van alternatieve nieuwsleveranciers; inhoud en vorm van internationaal en buitenlands nieuws; de rol van de media tijdens internationale politiek-militaire conflicten. De gevalstudies worden gesitueerd in een historisch en theoretisch kader inzake internationaal communicatieverkeer, -beleid en globalisering. >> Actuele maatschappelijke problemen (voor sociologie) Sociale problemen, zoals migratie en integratie, echtscheiding, ongelijkheid in onderwijs en cultuur­ participatie of vrouwelijke genitale verminking vertonen een grote verscheidenheid. Toch liggen vaak soortgelijke sociale mechanismen aan de basis van hun ontstaan en hun verdere ontwikkeling. In deze cursus wordt aangetoond hoe sociaalwetenschappelijke kennis helpt bij het verwerven van inzicht in de maatschappelijke problemen en bijdraagt tot het formuleren van maatregelen. De cursus is georganiseerd rondom enkele modules. Verschillende lesgevers behandelen vanuit hun gespecialiseerde kennis achtereenvolgens oorzaken voor ongelijkheid in het onderwijs, vormen en gevolgen van migratie en integratie, de samenhang tussen sociale stratificatie en cultuurparticipatie, het voorkomen van en campagnes tegen vrouwelijke genitale verminking, en ten slotte, de oorzaken en gevolgen van scheiding. De problemen worden benaderd vanuit een mondiaal en multidisciplinair perspectief. De nadruk ligt op probleemgericht denken en een actieve participatie van studenten. Via oefeningen en taken worden de studenten bovendien vertrouwd gemaakt met de toepassingen van de e-bibliotheek, het opzoeken van wetenschappelijke informatie, het verwijzen naar bronnen, het gebruik van software voor bibliografisch referentiebeheer en het schrijven van een werkstuk. De cursus vormt de aanzet tot de cyclus ‘langlopend onderzoek’, waarin de studenten zelfstandig en in groep leren om een sociaalwetenschappelijk onderzoek te ontwerpen en uit te voeren. semestersysteem Alle studiejaren binnen de faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen volgen het semestersysteem. In de eerste bachelor krijg je 5 vakken in het eerste semester en 5 in het tweede semester. Dat houdt in dat je eind januari, begin februari examens aflegt over de leerstof van het eerste semester en tijdens de maand juni over de leerstof van het tweede semester. De examenperiode wordt telkens voorafgegaan door een periode van blokverlof. In de maanden augustus en september wordt een tweede examenzittijd georganiseerd voor wie niet geslaagd was. Zo krijg je een volwaardige tweede kans om tekorten uit het eerste of tweede semester te herstellen. . 31 Door de infosessies van het monitoraat in het begin van het jaar wist ik precies wat er mij te wachten zou staan. Via de proefexamens wist ik wat en hoe ik moest leren voor het echte werk. Ze toonden ook aan dat je nooit dezelfde studiemethode voor al je vakken mag gebruiken. Elise, 2de jaar bachelor communicatiewetenschappen Studieondersteuning U niversitaire studies betekenen verandering en aanpassing. Niet alleen is de groep studenten groter, de hoeveelheid stof is ook omvangrijker en vooral anders van aard. Van de student wordt daarom een flinke portie zelfstandigheid verwacht. En dat is niet voor iedereen even gemakkelijk. Er zijn echter tal van begeleidingsmogelijkheden voorzien om je in dat proces te ondersteunen. Onderwijs Studeren begint in de les. In de lessen verneem je wat er van je verwacht wordt en hoe dat geëvalueerd zal worden. Je krijgt extra uitleg en illustraties die je inzicht zullen bevorderen. Je kunt vragen stellen bij de lesgevers (voor, tijdens en na de colleges) of bij de assistenten. Voor ieder vak is er een specifiek begeleidingsaanbod: vraagbaak, werkcolleges, spreekuren, computeroefeningen ... Hier verloopt de ondersteuning in kleinere groepen of zelfs individueel. De Universiteit Gent beschikt ook over een elektronische leeromgeving onder de naam Minerva. Op die manier kan je op elk moment van de dag lesmateriaal of leeropdrachten bekijken of downloaden, opdrachten inleveren, online toetsen maken, communiceren met je lesgever en medestudenten … Een pc met internetaansluiting volstaat om in de digitale leeromgeving te stappen. Dat kan via je eigen pc thuis of op kot, of in één van de pc-klassen van de Universiteit Gent. Monitoraat Het monitoraat van de faculteit is een vertrouwelijk en vlot toegankelijk aanspreekpunt voor alle studenten. De studiebegeleiders en trajectbegeleider van het monitoraat nemen initiatieven om het studeren vlotter en efficiënter te laten verlopen. >> De studiebegeleiders –– begeleiden 7 van de 10 vakken in het eerste jaar inhoudelijk, je kan bij hen terecht met vragen over de leerstof; –– bieden modules aan over studiemethode en -planning, examens afleggen, evalueren en bijsturen … en zijn dus hét aanspreekpunt voor al je vragen rond studieaanpak; –– organiseren proefexamens, zodat je jezelf kan testen; –– helpen je zoeken naar oplossingen voor zaken waardoor je studie minder wil vlotten (concentratieproblemen, faalangst, uitstelgedrag, … ). >> De trajectbegeleider –– geeft je individueel advies over je persoonlijk studietraject en studievoortgang; –– begeleidt en geeft informatie bij de keuzemomenten tijdens je studieloopbaan (afstudeerrichting, minor/major, ev. heroriëntering …), mogelijkheden i.v.m. GIT (geïndividualiseerd traject), aanvragen van creditcontract, spreiding van studies …; –– adviseert bij dossiers voor vrijstellingen en studieduurvermindering; –– is binnen het monitoraat het centraal aanspreekpunt voor diversiteit (www.psw.UGent.be/diversiteit); Alle informatie over het monitoraat van de faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen vind je op www.psw.UGent.be/monitoraat Studieloopbaanadvies Het Adviescentrum voor Studenten is het centrale aanspreekpunt van de Universiteit Gent voor informatie en advies in verband met de diverse aspecten van de studieloopbaan zowel voor, tijdens als na je universitaire studie. Je kan er ook terecht voor begeleiding bij specifieke studieproblemen en persoonlijke/psychologische problemen. 32 33 Meer informatie www.politeia-gent.be Studentenverenigingen Gewikt en gewogen Politeia N De studentenvereniging van de politieke en sociale wetenschappen, Politeia, kent een rijke geschiedenis binnen het Gentse studentenleven en hoort bij de grotere kringen van Gent. Ieder jaar opnieuw proberen we de eerstejaars te ondersteunen in hun overstap naar het universitair onderwijs. Hiervoor organiseert Politeia o.a. een peter-en meteravond en de boekenverkoop, waar de student alle boeken kan kopen tegen een verlaagde prijs. Voor de start van het academiejaar bieden wij ook een introductieweekend aan, waar nieuwe studenten hun ‘lotgenoten’ kunnen ontmoeten en waardevol advies krijgen van studenten uit de hogere jaren. Verder organiseert Politeia tal van culturele, sportieve en studentikoze activiteiten voor alle pol&socstudenten. Dit stond de voorbije jaren bijvoorbeeld op het programma: comedynight, skireis, een project met Europees debat en cultuur, vooruitfuif ... StuRa Meer informatie www.stura.be 34 StuRa is de studentenraad van de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen. Ons belangrijkste werk is het verdedigen van de studentenbelangen. Wij doen dat op verschillende niveaus en op diverse manieren. Dat kan gaan van het verbeteren van de kwaliteit van onze opleidingen tot het stimuleren van goedkoper en ecologisch studiemateriaal. Bij StuRa ben je altijd welkom met vragen en opmerkingen over de opleiding, maar we zoeken vooral enthousiaste mensen die graag willen meewerken en goede ideeën hebben om pijnpunten en frustraties binnen de verschillende opleidingen aan te pakken! Soms mag het ook wat minder ernstig zijn en organiseren we cafémomenten of andere ontspannende activiteiten waar je in een leuke sfeer kan praten over heikele punten, frustraties of net de sterktes van onze opleidingen. Eén keer per jaar gaan alle remmen los op onze fuif. et zoals in andere opleidingen moet een student in de Politieke en Sociale Wetenschappen beschikken over een algemene begaafdheid en over een flinke dosis werkkracht. Want het komt erop aan de leerstof op een zelfstandige, kritische en gedisciplineerde manier te verwerken. En dat betekent: grondig lezen, begrijpen, structureren, zelf op zoek gaan naar verbanden ... totdat een overzichtelijk en ‘studeerbaar’ geheel ontstaat . Wie in het laatste jaar van het secundair onderwijs goede cijfers behaalde, maakt een meer dan behoorlijke kans om te slagen. Ook persoonlijke factoren zoals interesse en motivatie spelen uiteraard een niet te onderschatten rol. Toelating Een diploma van het secundair onderwijs geeft rechtstreeks toegang tot de bacheloropleiding (behalve voor de opleidingen Geneeskunde en Tandheelkunde). Wie hierover niet beschikt, neemt best tijdig contact op met het Adviescentrum voor Studenten voor meer informatie over afwijkende toelatingsvoorwaarden. Voorkennis Studies in de Politieke en Sociale Wetenschappen vergen geen specifieke voorkennis. De leerstof is immers voor iedereen nieuw. Belangrijker zijn kritische zin en algemene intelligentie en een levendige interesse voor maatschappelijke evoluties. Een student in de Politieke en Sociale Wetenschappen die bijvoorbeeld nooit een krant of tijdschrift ter hand neemt en er evenmin een eigen mening op nahoudt, is een contradictio in terminis. >> Statistiek Vooral in functie van het kwantitatief onderzoek is kennis van statistiek onmisbaar. En hiervoor is een elementaire kennis wiskunde nodig. Om een inzicht te hebben in de nodige wiskundige basisvaardigheden, is een elektronische zelftest samengesteld. Het zelfstudiepakket omvat de elementaire wiskundige voorkennis die noodzakelijk is voor een goed begrip van de inleidende statistiekvakken. De aangereikte inhouden vormen een noodzakelijk ‘fundament’ waarop de verdere statistische kennis en vaardigheden kunnen bouwen. Voor sommige studenten zal het nut van de cursus beperkt blijven tot het overtuigen dat hun voorkennis voldoende groot is, voor anderen 35 kan het een prima hulpmiddel zijn om het verwachte niveau te bereiken. Op de volgende webpagina vind je de voorkennistest: http://zephyr.UGent.be –– registratie –– inschrijven op cursussen –– faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen –– ‘inschrijven’ bij Voorkennis Wiskunde voor Statistiek –– ga naar ‘mijn cursussen’ Bruggen van professioneel hoger onderwijs naar UGent Voor sommige professionele bachelors worden schakelprogramma’s aangeboden in functie van doorstroming naar de masteropleidingen. Wie al een diploma van het hoger onderwijs behaald heeft, kan in bepaalde gevallen (bv. bachelor sociaal werk, bachelor communicatiemanagement) studie­ duurverkorting voor de bacheloropleiding krijgen. Wie interesse heeft voor die specifieke programma’s kan voor informatie terecht bij het Adviescentrum voor Studenten of op de faculteit. Academisch competent?! In het hoger onderwijs vindt een langzame verschuiving plaats van kennisgericht opleiden naar competentiegericht begeleiden en beoordelen. Ook in de academische opleidingen is meer en meer aandacht voor algemene competenties. Hiermee worden zaken bedoeld zoals het verwerken van informatie, creativiteit, communiceren, probleemoplossend denken … Aan de Universiteit wordt uiteraard veel aandacht besteed aan de wetenschappelijke competenties. Je wordt ondergedompeld in de wereld van wetenschappelijk onderzoek en je leert hoe complexe theoretische en/of concrete problemen vanuit wetenschappelijke achtergrond worden benaderd. Het zijn competenties die in heel veel werksituaties van onmisbaar belang zijn en die de eigenheid van een academisch diploma bepalen. Diploma’s blijven uiteraard belangrijk maar bij sollicitaties wordt er steeds meer gepeild naar die achterliggende competenties. Geniet van je tijd aan de universiteit! Het is voorbij voor je het weet en het is de tijd van je leven met een enorme vrijheid, stimulerende omgeving, contact met gelijkgestemde zielen, iedere dag nieuwe uitdagingen en ervaringen ... Go along for the ride and just enjoy! Begin op tijd met je cursussen. Laat ze niet eerst een maand liggen, hoe verleidelijk dat ook is. Als je de gewoonte kweekt om tijdens het jaar te werken, zijn de examens des te relaxter (én kan je genieten van 3 maand platte rust!). Ga naar de lessen. Je krijgt op die manier een veel beter inzicht in de leerstof, je weet meteen welke aspecten de prof belangrijk vindt en je hebt achteraf thuis minder problemen om de leerstof te begrijpen. Liza, masterstudente sociologie 36 37 Aan het werk P recies omdat kennis van het maatschappelijke gebeuren in talloze situaties bruikbaar is, treffen we afgestudeerden uit de Politieke en Sociale Wetenschappen aan in vrijwel alle beroepscategorieën en in de meest diverse functies. Toch kunnen we voor iedere richting enkele beroepsdomeinen aanduiden. Politieke wetenschappen Als politieke wetenschapper bestudeer je het politieke leven in de meest brede zin van het woord. Dat heeft duidelijk een weerslag op de tewerkstelling, want de jobs die afgestudeerden in de politieke wetenschappen uitoefenen zijn niet onder één noemer te plaatsen. Zo vind je afgestudeerden terug in het parlement, politieke organisaties, vakbonden, sociale bewegingen, het bedrijfsleven, bankinstellingen, de journalistiek, internationale organisaties … Er zijn ook afgestudeerden die naar het buitenland uitwijken en daar een geschikte baan vinden. Politieke wetenschappers hebben een brede maatschappelijke basiskennis, ze zijn kritisch en creatief, wat door de arbeidsmarkt geapprecieerd wordt. Communicatiewetenschappen Media en communicatie beheersen ons dagelijks leven. Als communicatiewetenschapper ken je deze domeinen door en door. Het spreekt dan ook voor zich dat je met dit diploma in tal van sectoren en functies terecht kan. Zo kan je als afgestudeerde in de communicatiewetenschappen zeker aan de slag in de media (bij radio en televisie, dagbladen, tijdschriften…) of bij een reclamebureau. Daarnaast biedt ook het bedrijfsleven mooie perspectieven. Vrijwel ieder bedrijf van een zekere grootte heeft een communicatieafdeling, een dienst voor public relations, maakt een eigen bedrijfsblad, verricht regelmatig marktonderzoek of wordt bij de distributie of marketing geconfronteerd met nieuwe communicatietechnologieën. Ook openbare 38 besturen, particuliere verenigingen, drukkingsgroepen en politieke partijen hebben de media ontdekt. Voorlichtingsambtenaren, pr-verantwoordelijken en ombudsdiensten moeten ‘de kloof met de burger’ dichten of de politiek dichter bij de mensen brengen. En dan is er nog de media-industrie zelf, die in volle expansie blijft. De ontwikkelingen van multimedia en nieuwe informatiediensten, e-commerce en e-government scheppen nieuwe tewerkstellingsmogelijkheden. Sociologie Sociologen verdiepen zich in de interactie tussen verschillende groepen en in sociale verschijnselen. Met deze kennis op zak heb je als afgestudeerde de ideale voorbereiding gehad om als onderzoeker aan de slag te gaan. Je bestudeert dan sociale fenomenen, zoals sociale ongelijkheid, genderverschillen, macht, sociale verandering, religie, verzuiling … Maar ook in studiediensten van de overheid en van vakorganisaties, politieke partijen, ziekenfondsen en socio-culturele verenigingen zijn sociologen werkzaam. Ze voeren er vaak beleidsvoorbereidend onderzoek uit. Naast het uitvoeren van onderzoek, kan je met dit diploma nog heel andere functies uitoefenen, zoals vormings- en onderwijstaken, bijvoorbeeld in het hoger onderwijs of in vormingsdiensten van ondernemingen, verenigingen of openbare besturen. Je vindt ook afgestudeerden terug in perso­ neelsdiensten en selectiebureaus, of in een job als organisatieontwikkelaar of veranderingsdeskundige. Ik zou zeer graag in het bijzonder onderwijs gaan werken op basis van mijn hogeschooldiploma toegepaste psychologie. Mijn diploma sociologie zou ik dan meer willen gebruiken in functie van doorgroeikansen later. Lara, masterstudente sociologie Polyvalente vorming Samengevat kan je stellen dat de opleidingen in de Politieke en Sociale Wetenschappen beantwoorden aan de vraag naar polyvalent gevormde academici. In dat opzicht ziet de toekomst er voor afgestudeerden rooskleurig uit. De overheidssector blijft een belangrijk afzetgebied voor afgestudeerden uit de Politieke en Sociale Wetenschappen, maar ook het bedrijfsleven werft meer en meer sociale wetenschappers aan. 39 Nog meer info Opleidingsaanbod UGent www.opleidingen.UGent.be Adviescentrum voor Studenten www.UGent.be/adviescentrum >> De regionale studie-infodagen (sid-ins) In alle Vlaamse provincies worden door scholen en Centra voor Leerlingenbegeleiding, op initiatief van het departement Onderwijs van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, speciale studie-informatiedagen georganiseerd. Ook de Universiteit Gent is daarop aanwezig met een aantal studieadviseurs en medewerkers uit de faculteiten. >> De brochures Over elke bacheloropleiding van de Universiteit Gent bestaat een gedetailleerde brochure. De informatie over de masteropleidingen is gebundeld in afzonderlijke brochures per faculteit. Alle brochures kunnen op eenvoudige aanvraag verkregen worden in het Adviescentrum voor Studenten of via de website geraadpleegd worden (www.opleidingen.UGent.be ga naar de opleiding van je keuze via de rechterbalk). >> De infodagen aan de universiteit De Universiteit Gent organiseert voor iedere opleiding een afzonderlijke infodag. Je kan ter plaatse de opleiding beter leren kennen. Door het contact met professoren, assistenten of ouderejaars kan je nagaan of je verwachtingen wel kloppen. Boven alles krijg je een beeld van wat je écht te wachten staat. Ook voor ouders worden er speciale infodagen georganiseerd. Een folder (incl. inschrijvingsstrook) kan je verkrijgen in je Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB), via het Adviescentrum voor Studenten of op de website (www.opleidingen.UGent.be > infodagen). 40 >> Het Adviescentrum voor Studenten Universiteit Gent Blijven er na een bezoek aan de sid-ins en infodagen en na het doornemen van de documentatie nog vragen over of wens je een persoonlijk gesprek, dan kan dat op het Adviescentrum. De studieadviseurs staan ter beschikking van toekomstige studenten en hun ouders. Voor een uitgebreide babbel is het wel wenselijk vooraf een afspraak te maken. >> De Universiteit Gent op internet Up-to-date informatie over de Universiteit Gent kan je op elektronische wijze raadplegen. Wil je meer weten over een bepaalde vakgroep of over het onderzoek dat daar wordt verricht, wil je de exacte studieprogramma’s kennen van alle opleidingen of ben je nog volop aan het zoeken en wil je in een notendop de verschillende kenmerken van de opleidingen raadplegen? Neem dan je surfplank en vereer ons met een bezoekje: www.UGent.be. >> Documentatie Straks student in Gent: algemene kennismakingsbrochure voor de toekomstige student Infodagen: data + inschrijvingsformulier voor de infodagen per opleiding; nieuwe versie december Wonen in Gent: info over huisvesting; nieuwe versie januari Vlot van start: info over vakantiecursussen en inschrijvingsmodaliteiten; nieuwe versie januari Centen voor Studenten: info over studiefinanciering, sociaaljuridisch statuut …; nieuwe versie februari. 41 2, 12, 18 2 30 Adviescentrum voor Studenten Station Gent Sint-Pieters Belangrijkste leslokalen eerste jaar bachelor Politieke weten- schappen, Communicatie- wetenschappen en Sociologie Stadsplan G WE EST EEN EMS DELG HUN 42 SEL E40-BRUS 43 2 faculteitsgebouwen 2, 7 Letteren en Wijsbegeerte 12 Rechtsgeleerdheid 12 Politieke en Sociale Wetenschappen 16 Psychologie en Pedagogische Wetenschappen 4 Economie en Bedrijfskunde 18, 19, 23 Wetenschappen 3, 8, 24 Ingenieurswetenschappen 15 Bio-ingenieurswetenschappen 21 Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen 17 Hoger Instituut voor Lichamelijke Opvoeding 20 Farmaceutische Wetenschappen 26 Diergeneeskunde 18 12 Voor alle verdere inlichtingen: Adviescentrum voor Studenten Directie Onderwijsaangelegenheden Afdeling Studieloopbaanadvies Sint-Pietersnieuwstraat 33, 9000 Gent T 09 331 00 31 - [email protected] www.UGent.be/adviescentrum Politieke wetenschappen Communicatiewetenschappen Sociologie Informatiebrochure bacheloropleidingen aan de Universiteit Gent 2012 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 Wijsbegeerte, Moraalwetenschappen Taal- en letterkunde: twee talen Oosterse talen en culturen Oost-Europese talen en culturen Afrikaanse talen en culturen Geschiedenis Kunstwetenschappen Archeologie Rechten Criminologie Politieke wetenschappen, Communicatiewetenschappen, Sociologie Psychologie Pedagogische wetenschappen Economie, Toegepaste economie, Handelsingenieur Wiskunde Fysica en sterrenkunde Informatica Chemie Biologie Biochemie en biotechnologie Geologie Geografie en geomatica Burgerlijk ingenieur Burgerlijk ingenieur-architect Bio-ingenieur Geneeskunde Tandheelkunde Logopedie, Audiologie Biomedische wetenschappen Lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie (i.s.m. Arteveldehogeschool) Farmacie Diergeneeskunde