.. .. .. .. .. Definitieve versie april 2001 Bovenschools Beleidsplan ICT - HROW . . . . . . Openbaar onderwijs Raalte en Olst . . . . .. .. .. .. .. 1. Inleiding.......................................................................................... 2 2. Op weg naar samenwerking....................................................... 3 3. Invoeringskaders uit de nota “Onderwijs Online” ................. 4 Invoeringskader: ............in grote getale toegang tot Internet 4 Invoeringskader: ........ de kerndoelen voor de nieuwe media 4 Invoeringskader: ICT draagt bij tot de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs 4 4. Werken vanuit onderwijskundige visies .................................. 5 5. Uitgangspunten voor een bovenschools beleidsplan .......... 5 6. Streefdoelen m.b.t. ICT van het samenwerkingsverband HROW 7 7. Van bovenschools beleid naar bovenschoolse samenwerking 8 Op welke terreinen gaan we samenwerken? .......................... 8 8. Implementatie.............................................................................. 12 9. Bekostiging samenwerking...................................................... 16 Raming van de kosten........................................................... 17 10. Overzicht van scholen ............................................................... 18 2 1. Inleiding In het bovenschools beleidsplan ICT wordt geschetst op welke terreinen de scholen voor openbaar onderwijs uit de gemeenten Raalte en Olst en gaan samenwerken met betrekking tot de invoering van de Informatie en Communicatie Technologie1. Deze scholen zijn verenigd in het samenwerkingsverband HROW.2 2. Op weg naar samenwerking In de beleidsnota “Onderwijs Online ” geeft de rijksoverheid perspectieven hoe ICT binnen het onderwijs beter geïntegreerd kan worden. De overheid schrijft niet voor, maar geeft scholen de vrijheid én de verantwoordelijkheid om de invoering van ICT tot een succes te maken. De overheid stelt dat de beschikbare middelen moeten worden besteed aan de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs met behulp van ICT. Oplossingen worden niet aangereikt, mede omdat ze (ook nog) niet voorhanden zijn. Letterlijk wordt in de nota gesteld: “De onderwijskundige voordelen van ICT zullen proefondervindelijk door de scholen ontdekt moeten worden”. 3 Aangezien alle scholen de komende jaren moeten gaan investeren in de invoering van ICT in hun onderwijs, ligt samenwerking met andere scholen voor de hand. De overheid geeft al diverse aanzetten, maar ook op regionaal niveau is nauwe samenwerking tussen scholen een noodzaak. Immers, het invoeren van ICT in het onderwijs is een complexe materie. Hoewel het in essentie gaat om de onderwijskundige invulling en integratie van ICT in het leren en onderwijzen, heeft de invoering van ICT ook vérreikende gevolgen voor de school. De invoering van ICT vraagt o.a. om na te denken over de gevolgen voor de schoolorganisatie, het personeelsbeleid, het onderhoud en beheer van de technische infrastructuur etc. Het is de vraag of een individuele school bij machte is om dit alleen op te brengen én ondertussen ook nog aandacht te schenken aan andere belangrijke zaken rond schoolontwikkeling. Daarom wordt binnen het samenwerkingsverband HROW gekozen voor samenwerking rond de invoering van ICT, met behoud van de eigenheid van de aangesloten scholen. Voor alle scholen zijn de invoeringskaders van toepassing zoals die geformuleerd worden in de nota “Onderwijs Online” 1 In het vervolg gebruiken we de afkorting: ICT Zie voor een overzicht van de scholen de bijlage achterin 3 Hierbij moet rekening worden gehouden met de deugdelijkheidseisen die de overheid stelt. 2 3 3. Invoeringskaders uit de nota “Onderwijs Online” Alhoewel elke school een grote mate van vrijheid heeft als het gaat om de invoering van ICT, zijn er door de rijksoverheid kaders aangegeven. In de nota “Onderwijs Online” krijgen de scholen een drietal invoeringskaders aangereikt, waarmee ze rekening zullen moeten houden bij de invoering van ICT op de eigen school. Invoeringskader: in grote getale toegang tot Internet Zo stelt men dat voor het succesvol integreren van ICT in het onderwijs het noodzakelijk is dat leerlingen gelijktijdig en in grote getale toegang kunnen verwerven tot (multimediale) diensten via internet. Voordelen die men noemt zijn o.a. versnelling van het leerproces door makkelijke ontsluiting van informatie (via netwerken) en leren met ‘beeldtaal’ naast ‘teksttaal’ (multimedia) Een logische consequentie van dit uitgangspunt is dat binnen een tijdsbestek van enkele jaren scholen voor primair onderwijs de beschikking zullen moeten hebben over een netwerk. Invoeringskader: de kerndoelen voor de nieuwe media De 2e gemeenschappelijke beleidslijn treffen we aan in de kerndoelen. Hier kan geen enkele school voor primair onderwijs omheen. De kerndoelen voor de nieuwe media omvatten het volgende: De leerlingen maken verantwoord en doelbewust gebruik van communicatiemiddelen waaronder nieuwe media: Ze kunnen een tekst maken en bewerken met een tekstverwerkingsprogramma op de computer; Ze weten globaal welke mogelijkheden (digitale) informatiemedia hebben; Ze kunnen met behulp van een computer digitale leermiddelen gebruiken. Invoeringskader: ICT draagt bij tot de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs4 In de notitie “Investeren in Voorsprong” werden een aantal optimistische aannames uitgesproken wat ICT voor de kwaliteit van het onderwijs kon betekenen. In de recente notitie is hiervan niets meer terug te vinden, behalve dan de ruim te interpreteren kanttekening dat het een bijdrage moet leveren aan de kwaliteit van het onderwijs. Uitgaan van het kwaliteitscriteria betekent echter wel dat men alle toepassingen van ICT in dit licht moet beoordelen. 4 Hoe we de kwaliteit van het onderwijs moeten zien blijft vaag. We kunnen echter putten uit het ideeëngoed van de effectieve schoolbeweging. Belangrijke elementen daarin zijn b.v. het verhogen van de effectieve leertijd, investeren in basisvaardigheden en zorgdragen voor een actieve en verrijkte leeromgeving 4 4. Werken vanuit onderwijskundige visies De door het rijk aangegeven invoeringskaders hebben nogal wat consequenties zoals bijvoorbeeld het gegeven dat alle scholen in de toekomst over een netwerk moeten kunnen beschikken. Zo zijn er meer zaken die de school voor vragen stelt m.b.t. de besteding van financiële middelen. Het aantal mogelijke keuzen is uitgebreid: investeren in software of hardware, netwerk of stand-alones, scholing? Op zichzelf is het besteden van geld geen probleem, alleen dient dit te gebeuren vanuit bepaalde ideeën, vanuit bepaalde (onderwijskundige) opvattingen. Belangrijk is dat men vertrekt vanuit een onderwijskundige visie. Vanuit opvattingen over leren en opvoeden. Een algemene visie die door veel scholen wordt gedeeld, is dat scholen vinden dat de school kinderen moet inleiden in de cultuur in zo’n breed mogelijke zin. Dit houdt in dat we waarde hechten aan de beheersing van de basisvaardigheden voor alle kinderen. Deze vaardigheden vormen het gereedschap waarmee kinderen hun wereld adequater en weerbaarder kunnen verkennen. De beheersing van basisvaardigheden is geen doel op zich maar zijn noodzakelijke instrumenten zonder welke kinderen in onze maatschappij nauwelijks kunnen functioneren. Ook het omgaan met ICT wordt dan beschouwd als een basisvaardigheid. Binnen het samenwerkingsverband HROW kan niet één specifieke onderwijskundige visie uitgedragen worden m.b.t. de inzet van ICT in het onderwijs. Dat is de verantwoordelijkheid van de scholen zelf. Voor het samenwerkingsverband HROW zijn de wettelijke kaders de basis voor de samenwerking. 5. Uitgangspunten voor een bovenschools beleidsplan Binnen het samenwerkingsverband HROW maken de scholen hun eigen keuzes op basis van hun eigen onderwijskundige opvattingen. In het bovenschools beleidsplan wordt dus niet uitgegaan van één bepaalde onderwijskundige visie, maar wordt uitgegaan van wettelijke kaders: a) In het bovenschools beleidsplan wordt bij het gemeenschappelijk kader uitgegaan van de beleidslijnen zoals die zijn aangereikt in de nota “Onderwijs Online” b) Het samenwerkingsverband formuleert een aantal kwaliteitseisen 5 en streefdoelen waaraan de scholen van het samenwerkingsverband HROW omstreeks 2003-2004 aan behoren te voldoen. 5 Aangezien er geen wettelijke voorschriften zijn m.b.t. de vaardigheidseisen ICT voor leerkrachten primair onderwijs, worden door het samenwerkingsverband de volgende minimale eisen geformuleerd: (footnote continued) 5 c) Scholen maken zélf de onderwijsinhoudelijke keuzes daar waar het gaat om de invoering van ICT. Leren van elkaar is een wezenlijk onderdeel, maar door het samenwerkingsverband worden geen inhoudelijke keuzen voorgeschreven. d) De rol van het samenwerkingsverband spitst zich toe op het faciliteren van de invoering van ICT op de bij haar aangesloten scholen e) Scholen ontwikkelen zich op hun eigen manier en in hun eigen tempo. Ze mogen hierin hun eigen keuzen maken, passend bij hun visie. Scholen die verder in hun ontwikkeling zijn mogen niet worden afgeremd, terwijl scholen die minder ver zijn met ICT niet moeten worden opgejaagd. f) In schoolgebonden ICT-beleidsplannen geven de openbare scholen van HROW aan wat hun uitgangspunten zijn m.b.t. de invoering van ICT, welke onderwijsinhoudelijke keuzen gemaakt worden en hoe ze dit op termijn denken te ontwikkelen. We kiezen ervoor om geen apart beleidsplan ICT te schrijven, maar om dit op te nemen als een onderdeel van het schoolplan. Immers een aantal keuzen voor ICT worden bepaald door de onderwijsopvattingen van de school. Deze opvattingen zij vastgelegd in het schoolplan. Bij het invullen van het ICT-beleidsgedeelte in het schoolplan wordt een koppeling gelegd met de samenwerkingsafspraken zoals in het bovenschools beleidsplan zijn neergelegd. - - - Kennis en vaardigheid in de omgang met Windows d.w.z. belangrijke functies van het besturingssysteem zoals werken met bestandsbeheer, starten en afsluiten van programma’s, kunnen werken met meerdere programma’s en switchen tussen die programma’s, vaardigheid in functies als kopiëren, plakken en knippen en dit kunnen toepassen binnen verschillende programma’s, het kunnen installeren en deïnstalleren van programma’s en het beheersen van elementaire beheerszaken en onderhoud Vaardigheden m.b.t. het gebruik van Internet en E-mail en deskundigheid m.b.t. het gebruik van de programma’s die hiervoor nodig. Kennis en vaardigheden in het gebruik van Word. Leerkrachten worden geacht een redelijke toetsvaardigheid te hebben , kunnen platte teksten aanmaken, kunnen deze teksten verder opmaken en voorzien van illustraties etc. Kennis en vaardigheid om ICT toepassingen zoals Internet, e-mail en Word in te zetten in het onderwijs Vaardigheid in het verwerven van informatie over educatieve software en in staat zijn om educatieve software zelfstandig te bestuderen. 6 6. Streefdoelen m.b.t. ICT van het samenwerkingsverband HROW Binnen het samenwerkingsverband HROW hebben scholen een grote mate van vrijheid bij de invoering van ICT in hun onderwijs. Als samenwerkingsverband HROW hebben we gekozen om de volgende streefdoelen -omstreeks augustus 2003- op alle aangesloten scholen te realiseren. In augustus 2003 zijn alle scholen van het samenwerkingsverband HROW in staat om de kerndoelen voor de nieuwe media (ICT) bij de leerlingen te realiseren. Dat wil zeggen dat op het eind van groep 8 kinderen kunnen tekstverwerken, internetten en e-mailen en in staat zijn om te zelfstandig te werken met nieuwe media. De scholen van het samenwerkingsverband voldoen in augustus 2003 aan de kenmerken6 voor ICT gebruik zoals die momenteel gehanteerd worden in de toezichtsystematiek van de inspectie7 Alle scholen hebben in hun schoolplan een ICT-beleidsgedeelte opgenomen. In dit ICT-beleidsgedeelte wordt voor een periode van 4 6 jaar 8 vastgelegd hoe de school de invoering van ICT wil vormgeven. Alle scholen van het samenwerkingsverband HROW zullen in een periode van 2 jaar over een computernetwerk moeten beschikken om te voldoen aan de opdracht om kinderen in grote getale toegang te bieden aan Internet Alle scholen maken gebruik van ondersteunende en /of vervangende software bij de leerlijnen voor de basisvaardigheden Leerkrachten moeten dermate vaardig zijn in de nieuwe media dat ze in staat zijn om bij kinderen de kerndoelen Nieuwe media te realiseren. De taken van een ICT-coördinator verschuiven van techniek en onderhoud meer naar begeleiding en ondersteuning van collega’s bij de invoering van ICT. 6 Kenmerken voor ICT-gebruik zoals die gehanteerd worden door de inspectie: de school voldoet aan de condities voor goed ICT-onderwijs op het gebied van hardware, software, deskundigheid, beheer en beleid; de onderwijsgevenden en leidinggevenden gebruiken ICT binnen en buiten de lessen als gereedschap; de mate waarin leerlingen leren over ICT en of dit aanbod adequaat is; de mate waarin ICT wordt ingezet om de leerlingen zelfstandig onderdelen van het leerproces te laten doorlopen; de mate waarin leerlingen leren met ICT als hulpmiddel bij tekstverwerking, informatieverzameling en communicatie 7 De inspectie is momenteel al bezig om o.a. te kijken naar het kunnen werken met een tekstverwerker en het gebruik van Internet. 8 Het is aan te bevelen om het ICT-deel voor een langere termijn te beschrijven dan bij het schoolplan gebruikelijk is. Het investeren, afschrijven, vervangen etc. gaat over een langere termijn dan 2 jaar. 7 7. Van bovenschools beleid naar bovenschoolse samenwerking Zoals eerder gezegd is het invoeren van ICT en het integreren van ICT in het onderwijs geen sinecure. Alleen al het helder krijgen van de onderwijskundige visie van de school en het uitdenken van de consequenties daarvan voor ICT, is een klus die menig ICT-coördinator hoofdpijn bezorgt. Het pleit voor samenwerking op bovenschools niveau. We kunnen hierbij denken aan gezamenlijke oplossingen rond de technische infrastructuur, voor beheer, etc. Bovendien kan samenwerking tussen scholen een belangrijke stimulans en hulp zijn bij de ontwikkeling in de eigen school. Op welke terreinen gaan we samenwerken? Binnen het samenwerkingsverband HROW kiezen we voor samenwerking op de volgende terreinen: 1. Ontwikkelen van beleid m.b.t. de invoering van ICT Bij het ontwikkelen van ICT-beleid baseren scholen zich uiteraard op hun uitgangspunten en visie zoals die verwoord zijn in het schoolplan. Dit betekent dat binnen het HROW scholen eigen invulling geven aan het ICT-beleid en in dit opzicht autonoom zijn. Gemeenschappelijk doel is dat alle scholen in augustus 2003 zo toegerust zijn qua techniek en vaardigheden dat ze de kerndoelen voor nieuwe media bij alle leerlingen kunnen realiseren. 2. Ontwikkelen van de technische infrastructuur 3. Onderhoud en beheer van de technische infrastructuur 4. Scholing 5. Uitwisseling van kennis en vaardigheden, faciliteren scholen 6. Software 7. Komen tot leerlijnen voor de kerndoelen nieuwe media 8. Standaardisering van schooladministratie, leerlingvolgsysteem en zorgverbredingpakketten. 9. Denktank 9 Op de volgende pagina’s werken deze verschillende samenwerkingsopties verder uit. We geven aan wat de intenties zijn op het niveau van het samenwerkingsverband en de consequenties voor het individueel beleid van de school. 9 In overweging is gegeven om de relatie met het voortgezet onderwijs in het kader van ICT mee te nemen 8 Nadere invulling Samenwerking Niveau HROW Ontwikkelen van beleid m.b.t. de invoering van ICT In het bovenschools ICTbeleidsplan worden de wettelijke kaders beschreven waaraan scholen moeten voldoen. In dit beleidsplan worden streefdoelen geformuleerd waaraan de scholen in augustus 2003 moeten voldoen. Ontwikkelen van de technische infrastructuur Conform de invoeringskaders zullen alle scholen t.z.t. over een netwerk moeten beschikken 2003) Niveau individuele school Scholen uitgaande van het bovenschoolse plan een eigen ICT-beleidsdeel in het schoolplan opnemen. Scholen geven aan hoe en wanneer ze afgesproken streefdoelen willen halen en welke eigen specifieke doelen ze nastreven vanuit hun onderwijsvisie. Ter ondersteuning biedt het Als aanvulling op dit HROW digitale versies van beleidsplan biedt HROW de beleidsplannen aan, zodat individuele scholen scholen niet zelf het wiel concrete handreikingen hoeven uit te vinden. voor de eigen invoering van Verder kunnen scholen ICT. Verder worden vragen om meer specifieke modellen geboden m.b.t. begeleiding bij het opstellen investering, afschrijving en van het beleidsplan of het vervanging. Behalve verhelderen van hun zakelijke informatie worden onderwijskundige ook ideeën en suggesties uitgangspunten. gedaan op een meer onderwijsinhoudelijk vlak. Het maken van keuzes bij deze materie vraagt kennis en tijd waarvoor niet iedere ICT-coördinator voldoende is toegerust. Het HROW maakt een keuze voor een gemeenschappelijke leverancier met het oog op kortingen. Men kiest voor een zelfde standaard wat betreft hardware, bekabeling en besturingssoftware. Scholen bepalen wat voor netwerk ze willen. Ze kunnen keuzes maken uit diverse opties die het HROW als voorbeelden opstelt. Men is vrij om te bepalen hoe groot het netwerk wordt en welke architectuur men toepast i.v.m. kosten e.d. Scholen hebben de vrijheid om hun kosten te reduceren door zelfwerkzaamheid. (b.v. aanleg bekabeling) Er kan gekozen worden voor een groeitraject: van peer to peer naar cliënt/server. Deze keuzen hebben te maken met wat de school onderwijsinhoudelijk wil. 9 Samenwerking Niveau HROW Niveau individuele school Onderhoud en beheer van de technische infrastructuur Voor het systeembeheer wordt de scholen een groeimodel aangeboden waarbij er van uitgegaan wordt dat alle scholen geleidelijk aan zullen overgaan naar groot systeembeheer dat door een externe organisatie zal worden uitgevoerd. Door te kiezen voor 3 jaar garantie on-site wordt het systeembeheer al iets vereenvoudigd. Uitgangspunt is dat de ICTcoördinator in eerste instantie onderwijskundig bezig is. Een andere optie is de mogelijkheid van een bovenschools ICTcoördinator. Voor kleinere scholen is dit misschien een uitkomst i.v.m. de beperkte formatie. Scholen kunnen intekenen voor de wijze waarop ze willen deelnemen aan het systeembeheer. Wel is een minimaal aantal deelnemers nodig om een rendabel contract te kunnen afsluiten. De niet deelnemende scholen kunnen in de toekomst alsnog instappen. Voorwaarde is dat daarbij wel dezelfde leverancier van diensten wordt genomen. In principe maakt men zelf de keuze hoe ze het onderhoud en beheer binnen hun school willen oplossen. Voornaamste aspect bij hun beleid is continuïteit en kwaliteit als het gaat om het operationeel houden van de techniek. Scholing Voor de ICT-coördinatoren van het HROW worden mogelijkheden geschapen voor een permanente scholing en uitbreiding van deskundigheid. School kan bepalen of meerdere personen deel willen nemen aan deze scholing. Ze melden aan bij het HROW. Tevens wordt jaarlijks de mogelijkheid geboden om leerkrachten hun ICT vaardigheden te laten oppoetsen. Intern wordt een standaard opgesteld van vaardigheidseisen waaraan leerkrachten binnen HROW moeten voldoen. Voor zeer gevorderden zou het HROW op jaarbasis een 12 tot 14 tal cursusplaatsen kunnen inkopen waarbij op basis van maatwerk wordt gewerkt. Ook voor de scholing van leerkrachten melden de scholen aan bij het HROW. Scholen kunnen scholingsbehoeften voorleggen aan het HROW die op basis van dit soort vragen een passende cursus organiseert. De scholingsbehoefte van de ICT-coördinatoren wordt elk jaar in kaart gebracht en er worden stappen ondernomen om hun kennis en vaardigheden op peil te houden. 10 Samenwerking Niveau HROW Niveau individuele school Uitwisseling van kennis en vaardigheden, faciliteren scholen Dit kan gerealiseerd worden door het netwerk van ICT-coördinatoren. Uitnodigen van ICTprofessionals, bezoek aan andere scholen en dergelijke zou een optie moeten zijn. De mogelijkheid bestaat om b.v. een tijdschriftenpool, boekenpool of een cd-rom pool aan te leggen. Scholen faciliteren hun ICTcoördinatoren om te kunnen participeren in dit netwerk. Binnen dit netwerk kan gebruik worden gemaakt van middelen die gemeenschappelijk zijn aangeschaft. Er zal onderzocht moeten worden of het zinvol is om b.v. interactieve cd-roms/ Het voordeel is dat ICTprentenboeken te poolen. coördinatoren een beter Middels het netwerk zou de zicht krijgen op het aanbod verspreiding en roulatie en daar het geschikte geregeld kunnen worden. materiaal voor hun scholen kunnen uithalen. Het HROW stelt hiervoor een budget ter beschikking. Software Binnen HROW worden Scholen bepalen zelf welke afspraken gemaakt over software ze nodig hebben. het gebruik van software binnen de school. Een virusscanner is verplicht. Scholen maken gebruik van de SURF licenties voor o.a. Microsoft producten. Komen tot leerlijnen voor de kerndoelen nieuwe media Het HROW schaft materialen aan voor het realiseren van de kerndoelen voor tekstverwerking, leren internetten en E-mailen. Scholen nemen dit materiaal op in hun onderwijsprogramma om kinderen de noodzakelijke ICT-vaardigheden bij te brengen Tevens kan overwogen worden om bepaalde leerlijnen zoals typevaardigheid of het leren maken van verslagen gemeenschappelijk aan te schaffen en te verspreiden. Scholen kunnen worden geschoold in het gebruik van dit materiaal. 11 Samenwerking Niveau HROW Niveau individuele school Standaardisering van administratie, leerlingvolgsysteem en zorgverbredingspakketten. In de toekomst zal gekeken worden naar de mogelijkheid van onderlinge afstemming ten aanzien van administratiepakketten. Misschien is het mogelijk om te komen tot een standaard om zo tot betere afstemming te komen. Het HROW kan met voorstellen komen. In principe bepalen scholen zelf. Maar op het moment dat men overweegt een nieuw pakket aan te schaffen wordt gekeken naar aansluiting bij de gemeenschappelijke standaard. Denktank Op het terrein van ICT is steeds veel gaande en niet elke ICT-coördinator ziet kans om dit bij te houden. Binnen het HROW is een groep die zich bezig houdt met nieuwe ontwikkeling gen, ideeën, suggesties e.d. Middels een eenvoudige website of via e-mail worden de ICTcoördinatoren op de hoogte gehouden. Om de uitwisseling te bevorderen tussen de scholen die vrij ver van elkaar liggen, is het een overweging om de een eigen domein te kiezen inclusief website. Scholen kunnen zelf ook zaken aandragen en de groep attenderen op leuke ontwikkelingen. Een aantal mogelijkheden moeten onderzocht worden o.a. b.v. het opzetten van een eigen website. 8. Implementatie In hoofdstuk 7 hebben we de verschillende terreinen van samenwerking nader omschreven. Het gaat daarbij om principe-uitspraken, die voor een deel nader geconcretiseerd moeten worden. Op sommige terreinen zullen eerst mogelijkheden onderzocht moeten worden. Het belangrijkste is dat we als HROW samenwerken om bepaalde streefdoelen m.b.t. de invoering van ICT te realiseren en dat we deze invoering door samenwerking kunnen vergemakkelijken. Het schrijven van een bovenschools beleidsplan is slechts de eerste stap van het samenwerkingstraject. Belangrijker is nu hoe we datgene wat we gezamenlijk hebben uitgesproken, vertalen in activiteiten. Met andere woorden: hoe implementeren we het bovenschools beleidsplan. We zetten dit uit in de vorm van een tijdpad. 12 Implementatietraject: een overzicht Planning Omschrijving traject Interventies Maart 2001 Definitieve goedkeuring van het bovenschools beleidsplan HROW inclusief het implementatie en bekostigingsgedeelte. Overleg met OAC/SIT op werkgroepniveau en met de directiegroep. Terugkoppeling naar de ICTcoördinatoren. Mei - juni 2001 De stuurgroep zoals die nu functioneert zal bovenschoolse zaken aansturen. Deze ICT stuurgroep functioneert onder het DOPO, waar beleidsmatige zaken aan de orde komen. De stuurgroep bestaat uit 5 leden: v ICTcoördinatoren en directeur. Taken: regelen zaken m.b.t. infrastructuur, systeembeheer. Op basis van het bovenschools beleidsplan krijgen scholen een format voor ICTbeleid, als onderdeel van het schoolplan. Ondersteuning is mogelijk bij het opzetten van het ICT-beleidsdeel. OAC/SIT levert het format voor het ICT-beleidsdeel. De werkgroep/stuurgroep onderhoudt contact met het OAC/SIT en bewaakt de kwaliteit en de afspraken. In het directieoverleg ondersteunt men elkaar. Men kan gebruik maken van elkaars ervaringen en inzichten bij het opstellen van het ICT-beleidsdeel. Scholen geven aan wat zij in het komende jaar willen investeren in technische voorzieningen en wat ze zelf doen om kosten te reduceren. Augustus september 2001 De stuurgroep inventariseert de materiële consequenties van het geformuleerde ICTbeleid van individuele scholen. Verder wordt een overzicht gemaakt van de onderwijsinhoudelijke doelen die men nastreeft. De stuurgroep onderzoekt het aanbod voor levering van hardware en systeembeheer. De stuurgroep doet een voorstel naar de scholen. Deze kunnen een keuze maken uit een flexibel aanbod. September 2001 De huidige functie van het netwerk ICT-coördinatoren blijft intact, alleen wordt de onderwijskundige insteek belangrijker. Dit netwerk kan een rol spelen bij de monitoring van de ICT ontwikkelingen op scholen. Leden van de groep kunnen gefaciliteerd worden b.v. bij bezoek aan scholen met goede ICT uitwerkingen Het netwerk ICTcoördinatoren kan starten. Bespreking van functie netwerk en de taakinvulling. Voorstel om deze groep onderwijsinhoudelijke vragen voor te leggen. Er komt een voorzitter die gefaciliteerd wordt om deze taak uit te voeren. 13 Planning Omschrijving traject Interventies September 2001 tot december 2001 De stuurgroep heeft in overleg met directies een keuze gemaakt voor een leverancier van diensten en middelen. Er worden afspraken gemaakt over bestellingen en oplevering in scholen. Door de stuurgroep worden voorstellen gedaan m.b.t. de vaardigheidseisen waaraan leerkrachten m.b.t. ICT moeten voldoen. Zie hiervoor bij onderdeel uitgangspunten op pagina 7. Aangezien certificering geen doorgang heeft gevonden, stelt het HROW haar eigen kwaliteitseisen. Scholen hebben intern gekeken waar ze nieuwe middelen willen inzetten en over de mogelijke aanleg van een netwerk. Deze informatie wordt doorgegeven aan de stuurgroep. Tevens geeft men door welke onderwijsdoelen men als eerst. Er wordt aan de scholen van het HROW een beperkt scholingsaanbod gedaan o.a. voor beginners en mogelijk voor gevorderden. Januari De stuurgroep brengt de 2001 tot juni situatie in beeld m.b.t. de 2002 vorderingen van de scholen. Op dit moment zijn scholen die dit aangegeven hebben op materieel niveau voorzien. Een aantal scholen heeft hun voorzieningenniveau aangepast. De materiele voorwaarden zijn vervuld, nu is het zaak om de onderwijsinhoudelijke toepassingen te gaan Het netwerk ICTrealiseren. Scholen maken coördinatoren rapporteert over zelf hun keuze. In zekere zin de mogelijkheden van is dit een experimenteerfase. onderwijsinhoudelijke toepassingen die ze Vanuit het netwerk ICTgevonden/bedacht hebben. coördinatoren zijn Middels een nieuwsbrief suggesties/ideeën gekomen worden mensen van elkaars die scholen kunnen vorderingen op de hoogte overnemen. De mogelijkheid gesteld. e stuurgroep bestaat dat sommige informeert scholen naar scholen graag enige aanleiding van hun vragen begeleiding hierbij willen. Dit rond de onderwijsinhoudelijke zou kunnen gebeuren door inzet en doet voorstellen voor een deskundige ICTeen begeleidingstraject. coördinator in te huren of de Ondertussen verdiept de mogelijkheid om de stuurgroep i.s.m de ICTbegeleidingsdienst in te coördinatoren zich in het schakelen. realiseren van de kerndoelen nieuwe media. Verder wordt gekeken naar de mogelijkheid van een website HROW. 14 Planning Omschrijving traject Augustus De stuurgroep heeft in nauwe 2002 tot samenwerking met de ICTjanuari 2003 coördinatoren diverse leermogelijkheden uitgestippeld met behulp waarvan de kerndoelen nieuwe media kunnen worden gerealiseerd. Tevens is men door regelmatige uitwisseling op de hoogte van scholen die hierbij al het voortouw hebben genomen. Er wordt een studieochtend/studiedag of diverse workshops voor alle scholen voorbereid waarbij men kennis kan nemen van elkaars ontwikkelingen en diverse mogelijkheden bij de leergebieden. Er wordt een beslissing genomen over de website. Bij akkoord wordt met de uitwerking hiervan gestart. Januari 2003 tot augustus 2003 Scholen worden gestimuleerd om hun voorzieningenniveau aan te passen als dit nog niet is gebeurd. Door allerlei activiteiten ondersteunt de stuurgroep i.s.m. de ICTcoördinatoren de invoering van de leerlijnen nieuwe media. In deze periode wordt een project gestart rond email en Internet waaraan alle scholen worden geacht mee te doen. Op directieniveau evalueert de stuurgroep de voortgang maar ook de contracten die met leveranciers of begeleidingsdiensten of nascholingsinstituten zijn afgesloten Interventies Via de ICT-coördinatoren worden de scholen geïnformeerd over de mogelijkheden om de kerndoelen te realiseren. Ondertussen is dit netwerk tevens aan het onderzoeken hoe er mogelijk een pool kan worden opgezet van multimediale software. In januari 2003 worden hiervoor voorstellen gedaan aan de scholen en kan mogelijk een proef beginnen. Samen met een groepje ICTcoördinatoren wordt het een en ander voorbereid. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van de diensten van het OAC/SIT. Bijvoorbeeld de mogelijkheid om op de PABO in Zwolle deze dag te organiseren. Ontwikkeling website door enkele ICT-coördinatoren? ICT-coördinatoren uit het netwerk met belangstelling en interesse kunnen worden gefaciliteerd om een ronde langs de scholen te maken. Deze mensen zijn ook degene die verantwoordelijk zijn voor het e-mailproject. Met praktische ondersteuning kunnen ze ervoor zorgen dat scholen die nog wat problemen hebben met de invoering erbij komen. 15 9. Bekostiging samenwerking Alle scholen van het samenwerkingsverband HROW krijgen tot en met 2003 een fors bedrag per leerling om de investeringen in ICT te kunnen dekken. Binnen het samenwerkingsverband is de afspraak gemaakt om dit geld niet direct te besteden, maar om 75% van de middelen voorlopig vast te houden in afwachting van het gemeenschappelijk beleid. Pas als hierover duidelijkheid is kunnen er nadere afspraken worden gemaakt hoe de middelen het beste kunnen worden beheerd. Het voorgestelde implementatietraject vraagt in termen van kosten tenminste het volgende: o Instellen van een formele stuurgroep waarin enkele directieleden en mogelijk een ICT-coördinator (de voorzitter van het ICTcoördinatorennetwerk) deel uitmaken. Deze stuurgroep heeft hiervoor uren nodig. Het takenpakket en de functie van deze stuurgroep moeten scherper gedefinieerd worden. In ieder geval heeft deze stuurgroep te maken met de financiën, het afsluiten van contracten e.d. 10 o Het netwerk ICT-coördinatoren vraagt om facilitering in tijd. Bovendien zou het zinvol zijn om deze mensen ook beter te voorzien van informatie in de zin van tijdschriften, boeken en probeersoftware. Bovendien is de overweging om betrokken en enthousiaste ICTcoördinatoren in te gaan zetten als begeleiders op andere scholen. o Er zou een budget moeten zijn voor de aanschaf van relatief dure software, multimediapakketten en misschien zelfs methodes rond ICT. We noemen bijvoorbeeld de multimediale software van Cedicu: Laat eens zien. Het gaat hierbij om 10 uitgewerkte onderwijsleerpakketten á raison van 1800 gulden. Voor alle scholen een dure hobby, maar bij aanschaf van een pakket kunnen meerder scholen er gebruik van maken. Verder is voor ICT-coördinatoren ook uitdaging nodig. Door nieuwe technieken/ middelen komen vaak ook nieuwe ideeën en toepassingen. 10 We hebben al eerder het nut van het poolen van de middelen aan de orde gesteld, iets wat nogal verschillende reacties opriep. Aangezien dit onderwerp nog steeds een twistpunt is, nemen we het hier als voetnoot op om bij de discussie over de definitieve vaststelling van het beleidsplan toch nog mee te nemen. In principe moeten scholen de invoering van ICT uit hun eigen budget bekostigen. Door de wijze waarop gebudgetteerd wordt, kunnen scholen pas over enkele jaren hun ideeën in daden omzetten. Voor scholen die een keuze maken voor een invoering van ICT over enkele jaren is dat geen probleem. Echter, scholen binnen het HROW die graag meer willen investeren, zouden in de gelegenheid moeten worden gesteld om dit te realiseren. Het idee zou kunnen zijn dat de financiële ICT-middelen van HROW gepoold worden. Elke school houdt uiteraard recht op zijn eigen budget. Alleen als een school het dit jaar niet gebruikt kan het tijdelijk worden overgeheveld naar een andere school. Daarbij kan geput worden uit de middelen voor ICT die men tijdelijk gepoold heeft. Een mogelijke optie is de volgende: indien scholen hiervoor in aanmerking willen komen, kan dit alleen gebeuren op basis van een uitgewerkt beleidsplan waarin de onderwijskundige keuzes zijn verantwoord. Deze aanvraag wordt besproken in het directieoverleg. Bij deze aanvraag zal de school rekening moeten houden met de kosten die naderhand komen voor onderhoud, afschrijving en vervanging. Hiervoor zal de school een bedrag moeten reserveren. Met de desbetreffende school wordt overeengekomen hoe en op welke termijn het bedrag weer wordt teruggestort. 16 o Het organiseren van een gemeenschappelijke studiedag rond ICT of een serie workshops voor leerkrachten op locatie vraagt enkele ICTcoördinatoren die samen met een extern deskundige werken aan de voorbereiding. Raming van de kosten Zie bijlage 17 10. Overzicht van scholen Scholen van het samenwerkingsverband HROW: O.B.S. de Springplank Heino [email protected] O.B.S. de Vogelaar Raalte [email protected] O.B.S. de Ieme Raalte ieme [email protected] O.B.S de Hartkamp Raalte [email protected] O.J.S. de Klimboom Boskamp [email protected] O.B.S de Holsthoek Den Nul [email protected] O.B.S ter Stege Olst [email protected] O.B.S. Dijkzicht Welsum [email protected] O.B.S. A. Bosschool Wesepe [email protected] O.B.S. Tellegen Wijhe [email protected] O.B.S. de Peperhof Wijhe [email protected] O.B.S. de Elshof Elshof [email protected] 18