The art of slaying dragons There once lived a man who learned how to slay dragons and who gave all he possessed to mastering the art After three years he was fully prepared but alas, he found no opportunity to practise his skills. Dschuang Dsi As a result he began to teach how to slay dragons René Thom ASO - derde graad Leerplannen wiskunde Kader Opties leerplannen Vrije ruimte Kader van verandering Overheid VVKSO Overladenheid Andere voorbereiding tweede graad ICT verplicht Overheid Opleggen van eindtermen (goedgekeurd in Vlaamse raad) en specifieke eindtermen (al goedgekeurd in Vlaamse onderwijsraad) Invoering derde graad: 1 september 2004 VVKSO lessentabel derde graad wiskunde wiskunde Compl. Compl. basisvorming fundameneel 5 6 EC-MT 3 0 +2 0 +3 EC-WI 6 2 2 +1 GR-LA 3 1 +1 1 +2 GR-WE 4 1 1 +1 GR-WI 6 2 2 +1 LA-MT 3 0 +2 0 + 3 LA-WE 4 1 1 +1 LA-WI 6 2 2 +1 HU WE 3 1 +3 1 +3 MT-WE 4 0 +1 0 +2 MT-WI 6 1 +1 1 +2 WE-SP 4 1 1 +1 WE-WI 6 2 +1 2 +2 in 6 Est. -1 Est. -1 Est. -1 Est. -1 Est. -1 Est. -1 Est. -1 Est. -1 Est. -1 Est. -1 Est. -1 Est. -1 in 5 & 6 in 5 & 6 We. -1 MT -1 We. -1 We. -1 MT -1 We. -2 MT -1 MT -1 MT -1 We. -1 VVKSO lessentabel derde graad zoals voorheen 3 – 4 – 6 complementaire lestijden 8 lestijden blijft een mogelijke “vrije keuze” Vorming van deze leerlingen blijft belangrijk, dus ruimer opentrekken naar “brede vorming”! Ondersteuning LPC kán, vanuit respect voor vrije ruimte school / leraar (/ leerling?) visie gs vrije ruimte (vakkenrakend, ….) ASO - derde graad Leerplannen wiskunde Kader Opties leerplannen Vrije ruimte Leefwereld Werkelijkheidsgebied Probleem Model Analyseren Mathematiseren ? Berekenen Controleren Interpreteren Oplossing Verantwoorden Ordenen Creëren Behandelingstechniek Behandelingstechnologie Wiskunde theorie Leerplannen ASO Leerplan a ……-wiskunde Leerplan b ……-wetenschappen Leerplan c Economie-moderne talen Grieks-Latijn Humane wetenschappen Latijn-moderne talen Leerplannen ASO LEERPLAN C 1 Vaardigheden en attitudes 2 Verplichte deel ca. 105 Functieleer Afgeleiden Integralen Exp. & log. Goniom. Statistiek 83 25 15 15 15 3 Keuzeonderwerpen 20 ca. 45 Leerplannen ASO LEERPLAN C 3 Keuzeonderwerpen ca. 45 Matrices en stelsels 15 Financiële algebra Ruimtemeetkunde Lin. regressie en correlatie Betrouwbaarheidsinterv. Toetsen van hypothesen Telproblemen Kansrekenen Mathematiseren Eigen keuze max. 25 15 15 10 7 10 15 15 15 Leerplannen ASO LEERPLAN B 1 Vaardigheden en attitudes 2 Verplichte deel ca. 146 Functieleer Afgeleiden Integralen Exp. & log. Goniom. Rationale Statistiek 126 25 15 25 30 18 3 Keuzeonderwerpen 20 ca. 54 Leerplannen ASO LEERPLAN B 3 Keuzeonderwerpen ca. 54 Complexe getallen 12 Matrices en stelsels Financiële algebra Ruimtemeetkunde Lin. regressie en correlatie Betrouwbaarheidsintervallen Toetsen van hypothesen Telproblemen Kansrekenen Rijen en iteratie Mathematiseren Eigen keuze max. 15 25 15 15 10 8 10 15 20 20 20 Leerplannen ASO LEERPLAN A De decretale specifieke eindtermen wiskunde hebben betrekking op kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes waarmee leerlingen: verbanden leggen tussen wiskunde en praktische toepassingen uit het dagelijkse leven en zo relaties leggen met problemen uit maatschappij, wetenschap en techniek; verbanden leggen binnen de wiskunde en daarmee hun wiskundig kader meer systematisch ordenen; een wiskundig denken en redeneren ontwikkelen, d.w.z. een wiskundig eigen wijze van: Leerplannen ASO LEERPLAN A … een wiskundig eigen wijze van • bevragen, onderzoeken en formuleren van vermoedens • modelleren en structureren • argumenteren en bewijzen; gesloten en open problemen wiskundig kunnen stellen en analyseren, en oplossingen argumenteren en bespreken; communiceren over wiskundig beschreven situaties, met inbegrip van het vlotte gebruik van meer specifieke wiskundetaal; kritisch reflecteren op denken en handelen. Leerplannen ASO LEERPLAN A Er moet aandacht besteed worden aan: een efficiënte conceptvorming; een adequaat en meer geformaliseerd taalgebruik; de ontwikkeling van meer specifieke wiskundige methoden en werkwijzen; een accuraat aanwenden van heuristiek en probleemoplossende vaardigheden; een zinvol gebruik van ICT; een meer systematische ordening van de domeinspecifieke kennis. Vrije ruimte Verdieping Uitbreiding Basis Kern Leerplannen ASO LEERPLAN A Basis: Kern-Verdieping Conceptvorming/begripsvorming • Betekenisgeving, context Techniciteit (berekeningen) • Beperken • ICT Fundamenten • Kern of verdieping Toepassen Uitbreiding/keuze Verband met vrije ruimte Leerplannen ASO LEERPLAN A Analyse Discrete wiskunde Algebra Meetkunde Statistiek Onderzoeksprojecten Verdieping Keuze 40 % 6% 10 % 10 % 10 % 4% 10 % 10 % leerplan a - concreet Analyse Algemene doelstellingen problemen oplossen, manueel rekenen, ICT Precalculus • Veeltermfun, rationale, irrationale fun V: + k, . k; samengestelde functies U: rekenen met rat v.; irration vergel.; verschuiven assenstelsel • Exponentiële en logaritmische functies U: log. schaal • Goniometrische functies V: Cyclometrische leerplan a - concreet Analyse Afgeleiden & Integralen • Concept afgeleide, verloop, extremumproblemen, asymptotisch gedrag • Concept integraal, integratiemethodes Splitsen, substitutie, partiële integratie V: formelere definities, middelwaardestellingen, oneigenlijke integraal U: de l’Hospital, partieelbreuken, booglengte, K: Differentiaalvergelijkingen K: Convergentie reeks K: Numerieke methoden leerplan a - concreet Discrete wiskunde Rijen en dynamische processen • Convergentie – Begrip oneindig • Recursieve rijen • Discrete veranderingsprocessen K: Iteratie Telproblemen leerplan a - concreet Algebra Complexe getallen Begrip, rekenen, goniom. vorm, … U: veeltermverg.nde graad, meetk. interpr.bewerkingen K: Fractalen Matrices Begrip, berekeningen Rijherleiden, stelsels V: Inverse, stelsels één parameter U: Determinant, eigenwaarden K: Lineaire programmering K: Financiële algebra K: Getaltheorie leerplan a - concreet Meetkunde Ruimtemeetkunde • • • • Vectorruimte (dim drie, coördin) Rechte, vlak Loodrechte stand, afstanden Toepassen in meetkundige problemen synthetisch en analytisch vlak en ruimte U: Bol, Krommen en oppervlakken, Transformaties K: Analytische meetkunde leerplan a - concreet Statistiek en kansrekenen Statistiek • Statistische gegevens interpreteren – Steekproeftrekken • Normale verdeling, standaardnormale verd. • Betrouwbaarheid K: Lineaire regressie en correlatie K: Toetsen van hypothesen Kansrekenen • Begrip, voorwaardelijke kans • Kansen bij normaalverdeelde gegevens • Binomiale verdeling leerplan a - concreet Vanuit de eindtermen ook nog Wiskunde en cultuur Onderzoekscompetenties Suggesties vanuit de uitbreiding en de keuzeonderwerpen ASO - derde graad Leerplannen wiskunde Kader Opties leerplannen Vrije ruimte Vrije ruimte Principes Vakoverschrijdende aanpak • ‘vak’betrokken - vakkenbetrokken • Vakkenrakend • Niveau algemene vorming Projectmatige aanpak • Niet-exhaustief, deelaspect uitvergroot Zelfsturend leren • Begeleid zelfstandig leren Uitdiepend leren Hoe hiermee omgaan? Revolutie? Koppeling van vrije ruimte aan zinvol “leren”, aan verwerven van inhouden, vaardigheden, attitudes, opvattingen, … een bijzondere mogelijkheid hiertoe is o.m. het koppelen van vrije ruimte aan poolvakken (vormingtrekkende vakken) Cf. een aantal keuzeonderwerpen geven aanleiding tot ‘vrije ruimte’ Hoe hiermee omgaan? Wij hebben wat gevraagd wordt Zelfsturend leren, projectmatige aanpak, vakoverschrijdende aanpak past bij een vernieuwde wiskundeaanpak Vandaaruit constructief deelnemen aan de begeleidingsgroep – schoolwerkgroep Werkgroep wiskunde op niveau scholengemeenschap, diocees? Opzoekwerk Uitwisseling Vrije ruimte en wiskunde Twee denkpistes Aanzet vanuit wiskundeleraar Aanzet vanuit vakoverschrijdend samenwerken vanuit wiskundeopdrachten • • • • • • • • Coderen (cf. getaltheorie) Dataverwerking (cf. statistiek, correlatie, …) Planetenbanen (cf. kegelsneden) Lenen en beleggen (cf. financiële algebra) Groei Benaderen Testen en voorspellen Simulatie •… vanuit wiskundeopdrachten cf. zebraboekjes: Kattenaids en statistiek Perspectief, hoe moet je dat zien Schatten, hoe doe je dat De gulden snede Poisson, de Pruisen en de lotto Pi De laatste stelling van Fermat Verkiezingen, een web van paradoxen Veelzijdigheid van bollen Fractals Schuiven met auto's, munten en bollen Spelen met gehelen Wiskunde in de Islam Grafen in de praktijk De juiste toon Chaos en orde vanuit vakoverschrijdende opdrachten Architectuur en wiskunde Atletiekrecords Beleggen met wiskunde Binaire coderingen Blikken Bouwen met regelmatige figuren Cartografie Chaostheorie Conditie en uithoudingsvermogen DNA-test Ecosystemen Egyptische breuken Elfstedentocht en zonneactiviteit Escher Fibonacci en het getal phi Fractalen Fruitautomaat Geometrie in de gouden eeuw Gewicht en evenwicht Global Positioning System Girlpower Groei wereldbevolking Groeimodellen Het handelsreizigersprobleem Huren of kopen? Islamitische wiskunde Kiezen en wiskunde Kunst en wiskunde Kortste wegennet Leesbaarheid Lengtegroei en welvaart Literatuur en wiskunde Luiers wassen of wegwerpen? Pascal nader bekeken Perfecte getallen Plaats ijscokar Polynomen en patronen Randomized response Roken, hoe lang nog? Roulette to win or not to win Sportland Toren van Hanoi Verpakkingen Vlak- en ruimtevullingen Warmteverlies Wiskundige spellen vanuit vakoverschrijdende opdrachten Vaardigheden Was Oranje wel zo goed? Energie in huis IJscokar Functies en grafieken Overgewicht De C-14 methode Huidoppervlakte De geschiedenis van de formule De formule van Cardano Rijden maar Discrete analyse Bevolkingsgroei in Nederland De ontwikkeling van wereldrecords Hypotheek gratis door inflatie Handelsreizigersprobleem Meetkunde De Platonische lichamen Koffiebekertje Caleidocyclus Obelisken in Egypte Amsterdam die mooie stad Wiskunde en kunst Perspectief Volvo Ocean Race Differentiaal- en integraalrekening Files Windenergie De kogelbaan Continue dynamische modellen Modelleren in Excel Groeimodellen Goniometrische functies Exoplaneten Krommen op de kermis Rozen, limaçons en andere krommen Combinatoriek en kansrekening Verspreiding van de euro Verkiezingen De toekomst van het weer Gooien maar Op tijd? Wiskunde B2 Enigma Perfecte getallen Wonderrecept De oogbalstelling Vrije ruimte – i-handboek Suggesties wiskunde Geschiedenis en wiskunde Codering en informatieverwerking Wiskunde en kunst Mathematiseren en het oplossen van problemen Bijkomende suggesties Vrije ruimte Praktische suggesties Niet alles in ‘projecten’ ‘Behoud’ bestaande projecten Geleidelijke overgang • Leerfase leerkrachten • Behoud lestijden seminarie + ‘contract/engagement’ • Infrastructuur: mediatheek / ICT / OLC Vrije ruimte namiddag • Keuze bij leerlingen vanuit aanbod • Verschillende coachen aanwezig; uitwisselbaar Projectweken, rest normaal lesrooster (bijv. 22 of 23 In 5de leerjaar voorbereiden via miniopdrachten weken); compensaties? • Leerfase leerlingen zelfstandig werken