Gaat straks iedereen in therapie?

Het Nieuwsblad
Page 1 of 3
Gaat straks iedereen in therapie? - 03/03/2012 17:48:24
Steeds vaker hoor je vrienden of
familieleden vertellen dat ze therapie
volgen. Omdat ze vastzitten in hun
relatie of in een depressie
terechtgekomen zijn, bijvoorbeeld.
Stappen mensen effectief zoveel
sneller naar een therapeut?
In Amerika is een therapeut hebben
de normaalste zaak van de wereld. Bij
ons blijft de drempel om in therapie te
gaan hoger, maar het taboe verdwijnt
en er wordt steeds opener over
gepraat, merkt Véronique Bundervoet
van het PsychoTherapeutrisch
Centrum (PTC) Gent. 'Voor veel
mensen is er nog altijd een hoge drempel om contact op te nemen met een therapeut. Het gevoel
te mislukken en de reacties van de omgeving spelen hierin een belangrijke rol. Vroeger ging
men ervan uit dat je gek was als je therapie volgde, vandaag is dat beeld veel positiever. Veel
mensen die bij ons komen, schamen zich daar niet meer voor. Dat heeft ook te maken met het
beeld dat de filmindustrie schetst. In Amerika heeft zowat iedereen zijn eigen therapeut om zijn
levenskwaliteit te verbeteren. Daardoor is ook hier een soort hype ontstaan, waarbij steeds meer
mensen er zelfs trots op zijn dat ze kunnen overleggen met hun therapeut. Vooral hoger
opgeleiden maken hier geen probleem van. We zien het ook steeds meer bij tieners, die tegen
elkaar opscheppen dat ze een lesuur zullen missen omdat ze naar hun therapeut moeten.'
Een luisterend oor
Los daarvan lijkt er ook effectief meer therapie gevolgd te worden. 'Ik heb geen statistisch
materiaal', zegt Bundervoet, 'maar ik merk in de jaren dat ik in de geestelijke gezondheidszorg
werk wel dat mensen sneller in therapie komen.' Dat heeft volgens haar vooral te maken met de
huisartsen, die patiënten met emotionele en psychische problemen sneller doorverwijzen. 'Ze
hebben immers minder tijd dan vroeger om zelf een luisterend oor te bieden. En ze beseffen dat
gespecialiseerde hulp vaak noodzakelijk is.'
Leven we in een tijd met meer psychische problemen? 'Je mag de prestatiedruk in onze
maatschappij niet onderschatten', zegt Bundervoet. 'Gebrek aan waardering en overbelasting
door de combinatie werk-gezin-vrije tijd doen mensen vaak struikelen.' Het is niet zo dat
mensen vandaag minder snel in hun eigen sociale kring terecht kunnen, meent de therapeute,
maar wie het nodig heeft, vindt wel gemakkelijker de weg naar professionele hulpverlening.
Wat zijn nu de belangrijkste redenen om in therapie te gaan? Het PTC, dat zich zowel op
individuen, koppels als kinderen richt, ziet de meeste aanmeldingen door relatieproblemen. 'Een
http://www.nieuwsblad.be/article/printarticle.aspx?articleid=DMF20120301_228
03/03/2012
Het Nieuwsblad
Page 2 of 3
koppel in moeilijkheden besliste vroeger vaak samen te blijven vanuit een soort zakelijke
overeenkomst', schetst Bundervoet het maatschappelijke beeld. 'Een volgende golfbeweging
zorgde voor vrijgevochten individuen, met veel scheidingen tot gevolg. Momenteel zitten we in
een periode waarin mensen kwaliteit wensen in hun relatie. Ze starten daarom ook sneller
therapie, niet als laatste redmiddel, maar om na te gaan of er nog een mogelijkheid is om samen
verder te gaan, en indien niet, hoe ze respectvol uit elkaar kunnen gaan.'
Angsten en eetproblemen
Een bizarre trend is dat dat ook bij nog heel jonge koppels steeds meer gebeurt. 'Terwijl die
vroeger veel sneller uit elkaar zouden gaan als het niet goed zat, komen die nu ook vaker in
therapie, om na te gaan of ze die jaloersheid niet te boven kunnen komen of niet beter kunnen
communiceren.'
Ook nieuw samengestelde gezinnen komen steeds vaker raad vragen om moeilijke
communicatiepatronen te verhelpen. En ook kinderen komen steeds vaker in therapie omdat ze
hun weg niet helemaal lijken te vinden. 'Bij kinderen vormen angsten de hoofdproblematiek',
zegt Bundervoet. 'Ook eetproblemen zijn opnieuw een groot probleem aan het worden. En dan
is er nog de overprikkeling door de maatschappij, waardoor vooral hooggevoelige kinderen in
de problemen komen. Dat kan zich naar binnen keren, waardoor een kind depressief wordt, of
naar buiten, via gedragsproblemen.' En er ontstaan ook nieuwe gevallen. 'Jongeren die verslaafd
zijn aan gamen bijvoorbeeld, dat wordt de jongste jaren echt een probleem.'
Bundervoet wijst erop dat wie in psychotherapie gaat niet noodzakelijk (en vaker niet dan wel)
psychiatrische stoornissen heeft, wel psychische en emotionele problemen zoals depressies,
angsten en fobische klachten. Anderzijds zijn er weinigen die zonder echte reden in therapie
komen of blijven, als een soort maandelijkse check-up zeg maar. 'Iemand komt altijd bij ons
naar aanleiding van een concreet probleem, er is altijd iets dat zijn of haar leven blokkeert. Er is
maar een heel klein percentage van de mensen hier van wie wij vinden dat de therapie
afgesloten kan worden, maar dat toch graag nog maandelijks zijn babbeltje komt doen.'
Geen tovenaar
Maar helpt therapie ook altijd? 'Een therapeut is geen tovenaar die alle problemen oplost', stelt
Bundervoet om te beginnen. 'Je moet het meer zien als een coach die de weg wijst en mee helpt
zoeken naar een spoorwissel als iemand op een dood spoor beland is, die middelen aanreikt om
te deblokkeren. Veel mensen zouden er ook wel alleen of met hulp van hun sociale omgeving
uitraken, maar via therapie gebeurt dat allemaal wat sneller en kwaliteitsvoller. Het is misschien
een moeilijkere weg, maar je bereikt er wel betere resultaten mee. Zowel bij individuen,
kinderen als koppels kunnen gedachten vastraken, zodat je in hetzelfde kringetje blijft draaien.
Dan zijn wij er om die stramienen te helpen doorbreken, om een nieuwe weg te zoeken.'
'Uiteraard kunnen wij niet alles oplossen. Sommige mensen komen hier met zware problemen,
omdat ze een kindje verloren hebben bijvoorbeeld. Wij kunnen dat kind niet weer tot leven
wekken, dat trauma zal dus blijven. Maar we kunnen hen wel helpen om te blijven functioneren,
om in plaats van te overleven weer wat levenskwaliteit te ontwikkelen. Als zo iemand al eens
durft te glimlachen tijdens een dineetje, zich te amuseren zonder zich schuldig te voelen, dan is
dat al een succes.'
http://www.nieuwsblad.be/article/printarticle.aspx?articleid=DMF20120301_228
03/03/2012
Het Nieuwsblad
Page 3 of 3
'Het is geen geheim, maar we lopen er ook niet mee te koop'
Joke is sinds deze zomer in therapie, samen met haar man. 'Mijn man is heel zwaar ziek
geweest, op een bepaald moment bijna stervende. Dat heeft sporen nagelaten bij ons allemaal,
ook bij onze zesjarige dochter.' Joke opperde het idee om in therapie te gaan en kon na een tijd
ook haar man overtuigen. 'Als het aan mij gelegen had, waren we hier al vroeger mee begonnen,
maar hij heeft er langer over gedaan om aan het idee te wennen. Het was voor hem toch nog
meer een taboe. Hij redeneerde: we hebben toch geen slechte relatie? Maar uiteindelijk heeft hij
ook ingezien dat het te veel werd voor ons, dat we het niet allemaal alleen konden slikken. Onze
dochter had emotionele en gedragsproblemen. Wijzelf begonnen meer en meer naast elkaar te
leven. We moesten ook onze rol in onze relatie herdefiniëren. Toen mijn man ziek was, had ik
een heel zwaar verzorgende rol. Intussen gaat het beter en ik moest dus dat verzorgende
loslaten. Het is toch goed als iemand dat van buitenaf mee helpt sturen.'
Praten ze er vaak met anderen over? 'We houden het niet geheim, onze ouders weten dat we
therapie volgen, goede vrienden ook. We vertellen het niet zomaar aan iedereen, maar als het ter
sprake komt, maken we er ook geen geheim van. Van mij mag iedereen dat weten. Hoewel mijn
man toch niet zo graag zou hebben dat zijn collega's op het werk erachter komen.' (Joke is dan
ook een schuilnaam, nvdr.)
Joke vindt de stap om in therapie te gaan voor haar gezin heel zinvol. 'Pas op, in het begin is het
vaak moeilijk, omdat bepaalde zaken worden opgerakeld. Maar het helpt echt. We hebben heel
wat bagage meegekregen en kunnen nu beter gewoon praten zonder dat er meteen discussie
ontstaat. Ik wil dit graag nog lange tijd blijven doen.'
Intussen is ook Jokes dochter sinds een paar maanden in therapie. 'Ze had niet alleen haar vader
stervende gezien, maar moest twee jaar geleden ook afscheid nemen van haar opa. Ze is in haar
jonge leven dus al veel geconfronteerd met verlies en dood en dat zorgt voor angst en chaos in
haar hoofd.' Professionele hulp was dan ook aangewezen. 'Bij haar moet je je die therapie wel
anders voorstellen, het zijn niet zozeer gesprekken, alles gebeurt meer via spel en creatieve
therapie.'
Saskia Vereenooghe
http://www.nieuwsblad.be/article/printarticle.aspx?articleid=DMF20120301_228
03/03/2012