> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag Directie Analyse, Programma’s en Projecten (APS) Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333 6383 www.inspectieszw.nl Contact [email protected] Datum Betreft Aankondiging inspectiebezoek PSA Onze referentie A1395 Geachte heer/mevrouw, Vanaf 1 mei 2017 voert de Inspectie SZW inspecties uit bij onderwijsinstellingen. Inspecteurs kijken dan of de onderwijsinstellingen voldoende doen om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of beheersen. Ook uw organisatie kan in het kader van dit onderzoek bezocht worden. Indien uw onderwijsinstelling wordt geselecteerd voor inspectie, zal de inspecteur contact zoeken om een afspraak te maken voor een inspectiebezoek en relevante documenten opvragen. Tijdens het bezoek worden gesprekken gevoerd met de verantwoordelijke(n) voor de aanpak van psychosociale arbeidsbelasting in uw organisatie, met (een afvaardiging van) leden van uw ondernemingsraad en indien nodig met medewerkers. De ondernemingsraad heeft vergezelrecht tijdens de gehele inspectie. De nadruk zal liggen op ongewenste omgangsvormen op de werkvloer, werkdruk en agressie en geweld. Deze risico’s kunnen leiden tot (langdurige) uitval. Werkgevers zijn verplicht om de risico’s zo veel mogelijk tegen te gaan. Dat staat sinds 2009 in de Arbowet. Doen zij dat niet, dan kan Inspectie SZW maatregelen nemen. Hierna leest u daar meer over. Voorbereiding op een inspectiebezoek Om uw organisatie voor te bereiden op een bezoek van onze inspecteurs, kunt u gebruik maken van de zelfinspectietool Werkdruk en Ongewenst Gedrag op www.werkdrukenongewenstgedrag.zelfinspectie.nl/. Deze tool helpt u om uw organisatie te bekijken door de ogen van de inspecteur. In een aantal stappen kunt u checken of u voldoet aan de wet- en regelgeving op het gebied van ongewenste omgangsvormen (pesten op het werk, arbeidsdiscriminatie, seksuele intimidatie), werkdruk en agressie en geweld. Meer informatie kunt u verder vinden in de bijgaande flyers. Ook op de website www.duurzameinzetbaarheid.nl staan hulpmiddelen, zoals wegwijzers over werkdruk, agressie en pesten. Toelichting op de risico’s die vallen onder psychosociale arbeidsbelasting Ongewenste omgangsvormen Ongewenste omgangsvormen kunnen overal voorkomen waar mensen samenwerken. Er kan sprake zijn van bewust of onbewust ongewenst gedrag. Een op de 6 werknemers heeft er jaarlijks mee te maken. Pagina 1 van 3 Er zijn drie vormen van ongewenste omgangsvormen: - - - Pesten is herhaald ongewenst gedrag waartegen iemand zich niet kan verdedigen en komt voor in allerlei vormen. Van kleinerende opmerkingen tot openlijke kritiek en intimidatie, van flauwe grappen tot fysiek geweld en van roddelen tot isolatie en cyberpesten. Pesten kan door collega’s, leidinggevenden en ondergeschikten plaats vinden. Seksuele intimidatie omschrijven we als volgt: opmerkingen, gebaren en handelingen die een seksueel karakter hebben en die het slachtoffer als ongewenst ervaart. (Non-)verbale intimidatie is bijvoorbeeld seksueel getinte opmerkingen, berichten, afbeeldingen of gebaren, maar ook staren of intieme vragen stellen. Fysieke intimidatie varieert van iemand vastpakken of de weg versperren tot aanranding en verkrachting. Discriminatie: er is sprake van discriminatie als sommige werknemers anders worden behandeld dan anderen op grond van hun afkomst, geslacht, seksuele geaardheid, leeftijd, handicap of chronische aandoening, politieke gezindheid, arbeidsrelatie, arbeidscontract, burgerlijke staat, nationaliteit, godsdienst of levensbeschouwing. Agressie en geweld Agressie en geweld is er grofweg in drie vormen: - Verbale agressie – uitschelden, schreeuwen of zeer fel in discussie gaan Fysieke agressie – schoppen, duwen, slaan, spugen, bijten, vernielen Psychische agressie – iemand verbaal of schriftelijk bedreigen, intimideren, chanteren of vernederen, (cyber)pesten Bijna een kwart van de werknemers in Nederland – ruim 1,6 miljoen mensen – krijgt met agressie en geweld te maken. Dit levert fysieke en psychische schade op voor medewerkers. Ook verbale en psychische agressie kan zorgen voor lichamelijke klachten. Bij ernstige incidenten kunnen medewerkers een trauma oplopen. Agressie is een belangrijke bron van werkdruk en kan leiden tot werkstress. Werkdruk In 2016 is bij een aantal scholen al de aanpak van werkdruk beoordeeld. Resultaten laten zien dat bij 12 van de 19 geïnspecteerde scholen een systematische aanpak ontbreekt, om de oorzaken van werkdruk in kaart te brengen. Daardoor blijft de aanpak van werkdruk ad hoc en is er te weinig zicht op de effecten van die aanpak. De resultaten van deze inspectie kunt u terugvinden in de Factsheet ‘Inspecties werkdruk 2016’ op www.inspectieszw.nl. De Inspectie SZW acht het noodzakelijk dat de scholen de aanpak van werkdruk gestructureerd vorm geven om meer zicht te krijgen op de oorzaken van werkdruk en de effecten van de maatregelen. Zo wordt voor iedereen duidelijk dat de aanpak van werkdruk niet alleen wettelijk verplicht is, maar ook goed is voor de organisatie en de mensen die er werken. Ook voor de aanpak van werkdruk kunt u gebruik maken de zelfinspectietool Werkdruk en Ongewenst gedrag. Pagina 2 van 3 Heeft u vragen? Voor vragen over deze brief kunt u mailen naar bovengenoemde contactgegevens. Hoogachtend, Mw. J.M.A. Hertogh Projectleider PSA Pagina 3 van 3