SZW AI PP

Waarom is Zorg en Welzijn een van de prioritaire
sectoren voor de inspectie SZW?
Politieke en maatschappelijke context
Goede zorg is belangrijk
Zorg is mensenwerk, gevoelig voor ontwikkelingen op de arbeidsmarkt
Noodzakelijke groei tot 2025: 470.000 werknemers
Beschikbaar op arbeidsmarkt: 25.000 werknemers
Goede arbobeleid: noodzakelijk voor duurzame inzetbaarheid
Zorg en welzijn kent grote arborisico’s met als gevolg onnodige uitval
Instellingen beheersen risico’s nog niet voldoende
Gezamenlijke inzet op arbo levert bijdrage aan beheersing risico’s
Waarom is Zorg en Welzijn een van de
prioritaire sectoren voor de inspectie SZW?
• Arbeidmarkt: duurzame inzetbaarheid noodzakelijk
• Meervoudige arbeidsbelasting: PSA, fysieke belasting,
biologische agentia en BHV
• Hoger verzuim
• Toename WIA instroom
• Evenveel ongevallen als in de bouw (agressie)
• Beroepsziekten: helft PSA, 30% fysieke belasting
• Pensioenleeftijd lager
• WAI lager
• Op zoek naar andere baan: hoger
• Maatregelen gewenst en noodzakelijk
• Handhaving in de zorg: 60-100%
2
Sectoraanpak
Zorg en Welzijn
Doelen en keuzes
Verbeteren
Arbeidsomstandigheden
Oorzaken risico’s bekend
Instellingen passen maatregelen uit catalogus toe
Instellingen en subsectoren evalueren of risico’s worden beheerst
Handhavingscommunicatie
Inspecteren
Activeren en
verbinden
CAO-partijen, IGZ, IJZ, VI, VWS SZW
Psychosociale
arbeidsbelasting
Fysieke belasting
Biologische agentia
Bedrijfshulpverlening
Jeugdzorg
Ouderenzorg
Ziekenhuizen
Kinderopvang
Risicoselectie
Ambulancezorg
en
focus op subsectoren Gehandicaptenzorg
Maatschappelijke opvang
Geestelijke gezondheidszorg
Grootste risico: Psychosociale arbeidsbelasting
PSA:




Werkdruk,
Emotionele belasting,
Sociale veiligheid,
Werktijden
Werkstress:
Disbalans in de werkbelasting en belastbaarheid van de
werknemer wat zich uit in psychische en/of fysieke klachten
4
Is uw instelling in balans?
Werkdruk
bronnen
Energie
bronnen
Sociale veiligheid
Heldere
prioriteiten
Emotionele
belasting
Personeels
bezetting
Hoeveelheid werk
5
Werkplezier
Balans privé en
werk
Steun collega’s,
leidinggevende
Wat doen de instellingen?
 Alle instellingen serieus aan de slag met Werkdruk?
 Instellingen beheersen de risico’s voldoende?
 Instellingen kunnen de risico’s nog beter beheersen?
6
Sectoraanpak
Zorg en Welzijn
Activiteiten
PSA
2012-2013
Verdiepend onderzoek
Maatregelen voor veroorzakers werkstress
Evaluatie of maatregelen gewenste effect hebben
Handhavingscommunicatie:
 Brochure
 Flyer
 Testimonials
 Presentaties
 Brieven
 Website
Actieve inspecties 2012
 400 Ouderenzorg
 170 Jeugdzorg
 170 Gehandicaptenzorg
 10 Ziekenhuizen
 Inspecties op basis van
signalen
Actieve inspecties 2013
 Ziekenhuizen
 Ambulancediensten
 Maatschappelijke opvang
 Inspecties op basis van
signalen
PSA: Werkdruk, emotionele belasting,
sociale veiligheid, werktijden
Overleg:
 Arbocatalogi
 Signalen en
incidenten
 Duurzame
inzetbaarheid
Borgen arbo in
primaire proces:
 Drang en dwang
 Personeelsbezetting
Inspecties PSA
Nieuwe inspecties, nieuwe kansen







Onderwerpen: werkdruk, werktijden en agressie
In de zorg is er werkdruk: omgekeerde bewijslast
Inspecties moeten bijdragen aan het verminderen van psa
Inspecties gericht op beleidscyclus: zelfwerkzaamheid
Voorbeeld: succes van inspecties op agressie en geweld
Inspecties hebben diepgang en prikken door
Wanneer zijn we tevreden? Niet snel!!
 Meer hierover gaat Klaas Groeneveld vertellen!!
8
Werkdruk: Wat verwacht de Inspectie SZW van u?
Actuele RI&E m.b.t. werkdruk
Verdiepend Onderzoek naar werkdruk
Maatregelen bepalen, inplannen en uitvoeren
De maatregelen moeten voldoen aan kwaliteitseisen
t.a.v. inhoud, proces en voortgang
 Evaluatie: nagaan of de maatregelen het gewenste
effect bereiken: een gezonde werkdruk.




9
Kwaliteitseisen inventarisatie werkdruk
 Gangbare onderzoeksmethode, bijvoorbeeld uit de





10
arbocatalogus of van een Arbodienst
Voldoende respons op vragenlijsten over werkdruk
Resultaten herleidbaar naar afdelingen en teams
Verdiepend onderzoek daar waar werkdruk hoog scoort,
d.m.v. vragenlijsten en/of interviews en bespreking in teams
Inventarisatie: waar wordt de werkdruk in onze afdeling /
ons team door veroorzaakt?
Wat zijn de collectieve werkdrukbronnen in de organisatie?
Kwaliteitseisen werkdruk maatregelen
Inhoud:
 Pakken de maatregelen de werkdrukbronnen echt aan?
 Wordt voorrang gegeven aan collectieve bronnen en maatregelen?
 Zijn er maatregelen voor de korte en lange termijn?
Proces:
 commitment management
 deskundige begeleiding
 participatie medewerkers
 duidelijke taakverdeling
 heldere communicatie
Voortgang:
 geplande doorlooptijd is realistisch
 de planning wordt gevolgd; traject t/m een evaluatie
11
Maatregelen (organisatie, team, individueel)
 Goede afstemming bezetting op zorgvraag of andersom










Goede afstemming deskundigheid en ervaring op de zorgvraag
Reële bepaling van de benodigde tijd per handeling/cliënt
Regelruimte creëren voor de uitvoerende medewerkers
Goede begeleiding/coaching van uitvoerende medewerkers
Goede en tijdige dossiervorming en dossieroverdracht
Adequate vervanging van afwezige collega’s
Zorgvuldige risicotaxatie bij nieuwe cliënten
Inspraak bij de planning en uitvoering van de werkroosters
Signaleren van problemen en knelpunten die de werkdruk verhogen
Begrip en steun vanuit de leiding bij problemen in de uitvoering
12
Beleidsmatige aanpak Arbeids- en rusttijden






RI&E m.b.t. de arbeids- en rusttijdenproblematiek
Beleidsmatige aanpak van de arbeids-en rusttijden
Schriftelijk vastleggen van de arbeids- en rusttijdenpatronen
Rekening houden met persoonlijke situaties van werknemers
Inspelen op nieuwe ontwikkelingen m.b.t. arbeids- en rusttijden
Evalueren en bijstellen van de arbeids- en rusttijdenpatronen
13
Beheersmaatregelen Agressie en Geweld












14
Inventarisatie van de risico’s m.b.t. agressie en geweld
Protocol hoe te handelen tijdens en na een incident
Procedure voor melden, registreren en analyseren incidenten
Huisregels voor cliënten, bewoners en bezoekers
Organisatorische en personele maatregelen
Technische en bouwkundige maatregelen
Alarmsysteem of communicatiemiddel en een alarmprocedure
Opvang, ondersteuning en eventuele nazorg na een incident
Cliëntinterventie / aanpak van de dader na een incident
Voorlichting en instructie m.b.t. de risico’s en maatregelen
Training in het beheersen van / omgaan met agressie en geweld
Periodieke evaluatie van de aanpak van agressie en geweld
Wat doet de inspecteur bij een inspectie?







Relevante documenten opvragen ter bestudering
Intakegesprekken met vertegenwoordigers werkgever en OR
Interviewen medewerkers, leidinggevenden en deskundigen
Eindgesprek met werkgever en OR: wat moet er nog gebeuren
Sturen handhavingscorrespondentie: waarschuwing en/of eis
Controle: niet in orde: Boeterapport
Zo nodig volgen van de aanpak PSA tot en met een evaluatie
15
Conclusies uit de pilots
Veel instellingen nog in beginfase
Medewerkerstevredenheidsonderzoeken
Lange doorlooptijd aanpak PSA
Er is toch al veel aandacht?!
Als signalen niet tijdig en adequaat opgepakt worden,
worden de problemen alleen maar groter
 Aan de slag met de belangrijkste risico’s
 Dus snel aan de slag met PSA!





16
Inspectie SZW
Ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid
TITELPAGI
NA
Hollen
Stilstaan
bij werkdruk
dat maakt zorg beter
Dank voor uw aandacht