Moderne industriële productie Hoofdstuk 5 Fabricage van kleine series en nauwkeurige producten Veranderingen in de markt • • • Productaantallen nemen af >> omstelkosten minimaliseren Producten moeten steeds sneller te leveren zijn Nauwkeurigheidseisen aan producten nemen toe Rapid prototyping (RP) en rapid manufacturing (RM) • • • • Conventionele technieken Moderne RP- en RM-technieken Virtuele prototypes 3D-reverse engineering Conventionele technieken • Vloeibare vormgevingstechnieken – zandvormgieten, spray-up, hand lay-up – spuitgieten in voordelige matrijzen – spuitgieten met voordelige matrijzen • Plastische vormgevingstechnieken – vrij smeden – 2D: Vrij-, strijk- en zwenkbuigen – 3D: rubberpersen, forceren en vacuümvormen • Verspanende bewerkingen – draaien, frezen, boren etc. Moderne RP- en RM-technieken • Laagsgewijze opbouwtechnieken – Stereolithografie – Selectief lasersinteren (SLS) – Lasercusing – Extrusietechniek – Laminated Object Manufacturing (LOM) • • Vacuümgieten Incrementeel omvormen Virtuele prototypes en reverse engineering • • • • Botsproeven Vermoeiïng Stromingsgedrag en dergelijke • Reverse engineering Omstelkosten • • • • • Productieprocessen zonder productspecifiek gereedschap Productieprocessen met productspecifiek gereedschap Uitgangsmateriaal Beschikbaarheid van gereedschappen, materialen en programma’s Omsteltijdreductie Omsteltijdreductie • • • • Analyseren van de omstelhandelingen Niet-machineafhankelijke werkzaamheden verplaatsen Omvormen van machineafhankelijke werkzaamheden naar machineonafhankelijke werkzaamheden Optimaliseren van de overgebleven machineafhankelijke werkzaamheden Keuze van productietechniek • • • • • • • • • Grootte van de productieserie Eigen productiemogelijkheden Toegang tot de productiemogelijkheden van toeleveranciers Levertijd van de producten Levertijd van de uitgangsmaterialen Capaciteitsbenutting van de eigen productieprocessen Inzetmogelijkheden van de eigen productiemedewerkers De mogelijkheid om de eisen zelf aan een proces aan te passen Productspecifiek gereedschap Keuzeproces • • • • In aanmerking komende technieken Beschikbare capaciteit en materialen Keuze van de meest optimale productietechniek Opschaling van het productieproces Bij opschaling van het productieproces kan het zinvol zijn om voor geheel andere productietechnieken te kiezen. Bij een herhaalorder kan het zinvol zijn om toch voor een ander proces te kiezen dan bij de eerdere order. Procesbeheersing bij nauwkeurige producten • • • • Spreiding in processen Nauwkeurigheid – Repeteernauwkeurigheid – Positioneernauwkeurigheid Bepalen van nominale maatvoering en toleranties Invloedsfactoren op het verminderen van nauwkeurigheid – Materiaal – Gereedschappen – Machines – Hulpmiddelen – Opspanmiddelen – Omgevingsfactoren Visgraaddiagram (Ishikawa)