Hoe kan ik het veiligheidsbesef van mijn

Hoe kan ik het veiligheidsbesef van
mijn medewerkers vergroten?
Binnen onze organisatie houden we ons veel bezig met veiligheid. Toch merken we dat
een flink deel van de medewerkers zich niet aan de voorschriften houdt. Wat kunnen
we doen om dit gedrag te veranderen?
Als er in de organisatie een ongeval plaatsvindt, zien
veel medewerkers dat als ‘domme pech’. Een toevallige samenloop van omstandigheden die u niet had
kunnen beïnvloeden en waarvan de kans klein is dat
het nog een keer gebeurt. Ook wordt vaak aangenomen dat het aan de persoonlijkheid ligt van de medewerker die het ongeval is overkomen. Hij heeft
niet goed opgelet, was altijd al een beetje afwezig of
hield wel van een beetje stoer gedrag.
Bureau
Dit beeld moet u in de kiem zien te smoren. Het
voorlichten van medewerkers over de psychologische processen bij het inschatten van risico’s en
vooral benadrukken dat ze zelf niet onfeilbaar zijn, is
belangrijk bij het vergroten van veiligheidsgedrag.
Medewerkers zien vaak het nut niet in van veiligheidsmaatregelen. Ze werken al jaren op deze manier en er gaat zelden iets mis. Ze denken dat de
maatregelen ‘van achter het bureau’ bedacht worden
door iemand die de praktijkervaring mist, waardoor
de regels in de praktijk slecht zijn uit te voeren.
Oplossing is dat de medewerkers actief meewerken
bij het maken van de RI&E en het plan van aanpak.
Het instellen van klankbordgroepen van medewerkers met vergelijkbare werkzaamheden is een goed
begin. Ze kunnen dan zelf nadenken over oplossingen en dit geeft draagvlak bij medewerkers om de
maatregelen te gebruiken.
Zijlijn
Een goede manier om het veiligheidsbesef te vergroten, is het in kleine groepjes uitvoeren van observaties. Het idee is dat medewerkers elkaar observeren
tijdens het uitvoeren van risicovolle werkzaamheden
en elkaar feedback geven. Juist bij routinematige
werkzaamheden is het van grote waarde dat een collega met een frisse blik vanaf de zijlijn meekijkt en
aangeeft wat er opvalt. Het is essentieel dat medewerkers leren om elkaar op een constructieve en po-
20
M T R E N D E M E N T 6-2011
sitieve manier feedback te geven. Het doel moet zijn
om elkaar te motiveren om het beter te gaan doen in
plaats van weerstand op te roepen.
Verder leren medewerkers door deze sessies om ook
gedurende de normale werkzaamheden elkaar feedback te geven als het om gevaarlijke werkkzaamheden gaat.
Weerstand
Een goed veiligheidsbeleid valt en staat bij de houding van het management en een planmatige aanpak. Voorkom dat het plan veel goede voornemens
bevat die wollig omschreven zijn. Een systematisch
samengesteld plan met concrete acties, heldere
prestatie-indicatoren en vaste evaluatiemomenten is
de sleutel tot succes.
U moet zelf het goede voorbeeld geven en actief bezig zijn met de uitvoering van het plan. De communicatie naar de medewerkers moet goed aansluiten
bij hun kennis en ervaring. Het nut van de informatie voor de eigen werksituatie moet meteen helder
zijn en ook direct toepasbaar.
Kostbaar
Training is vaak onlosmakelijk verbonden met het
vergroten van het veiligheidsbewustzijn. Toch is het
vaak een lastig punt: iedereen op cursus sturen is
toch wel een kostbare zaak. Er kan gekozen worden
voor een zogenoemde ‘train de trainer’-opzet. Een
aantal medewerkers volgt de training en gaat die
daarna zelf geven in de organisatie. Behalve de kennisoverdracht ervaart men zo ook hoe het is om van
elkaar te leren. Besteed ook aandacht aan tijdelijke
medewerkers in het opleidingstraject. Ze zijn vaak
een niet-onderkende risicogroep waarin veel ongevallen plaatsvinden.
Deze vraag is voorgelegd aan Simon Troost van
organisatieadviesbureau AdviceSelect,
e-mail: [email protected]