Dankzij Plan maken meisjes hun eigen keuzes Dankzij

dossier
Pussacha, mama van
17, neemt deel aan
een Plan project dat
als doel heeft 122
vrijwillige mama’s op te
leiden in Thailand.
In arme landen wordt één
op drie meisjes al moeder
nog vóór haar achttiende verjaardag. Meestal komen die jonge mama’s uit
traditionele landbouwfamilies en zijn ze niet of nauwelijks naar school gegaan.
Het taboe rond seksualiteit
bedreigt hun gezondheid en
toekomst. Plan geeft hen de
mogelijkheid om hun eigen
keuzes te maken.
6
Complicaties tijdens de zwangerschap
zijn een van de grootste doodsoorzaken in arme landen. Bovendien zouden
3 miljoen meisjes tussen 15 en 19 jaar
erg risicovolle abortussen ondergaan.
Ze worden vaak zwanger nadat ze erg
jong in het huwelijk getreden zijn.
Om het fenomeen van zwangerschappen
op jonge leeftijd in te dijken, moeten kindhuwelijken dus bestreden worden. Het
beste wapen daarvoor is onderwijs. Studies tonen immers aan dat de kans dat
een meisje al vroeg trouwt, afhangt van
haar scholings- en opleidingsgraad.
EEN KWESTIE VAN VOORLICHTING
Jammer genoeg zijn tieners vaak slecht
voorgelicht en hebben ze geen toegang
tot seksuele gezondheidszorg.
Pussacha, 17 jaar, getuigt: “Ik heb mijn
toekomstige man op de speelplaats leren
kennen. Ik was toen net 17 geworden. Vier
maanden later was ik zwanger. Het ging allemaal erg snel, mijn ouders haalden me
van school af om me uit te huwelijken. Van
school was er geen sprake meer, ik moest
op het veld gaan werken.”
Pussacha werkt mee aan een Plan project dat 122 vrijwillige moeders opleidt in
42 dorpen in Chiangra en Chiangmai in
Thailand. Wanneer in elk dorp één moeder wordt opgeleid, kunnen tweeduizend
kinderen tussen 0 en 3 jaar op een betere
verzorging en betere gezondheid rekenen.
Pussacha is erg gemotiveerd: “Waar ik
vandaan kom, hebben we niet veel contact met de stad. We vertrouwen op onze
tradities om onze kinderen te verzorgen.
Maar soms zijn onze methodes ronduit
gevaarlijk. Ik kon aan de slag bij een initiatief van Plan Thailand, het project van de
vrijwillige moeders. Plan leidt er de ma-
PLAN DOORBREEKT DE TABOES
COLLECTIEVE BEWUSTWORDING
In het Plan project wordt seksuele en relationele vorming als een geheel opgevat.
Gezondheid komt daarin aan bod, maar
ook negatief gedrag, zoals seksueel geweld en discriminatie tussen jongens en
meisjes. Maar de vorming werpt ook een
positieve blik op intimiteit, via seksuele
rechten, aandacht voor diversiteit, relaties tussen mensen, communicatie, beslissingsrecht op het vlak van seksualiteit,
enzovoort. Plan België organiseert dergelijke programma’s in Cambodja en in
Ecuador, zowel in een schoolcontext als
in een meer informele educatieve context.
Om zwangerschappen op jonge leeftijd tegen te gaan, moet ook de omgeving zich beter bewust worden, zowel
van de gezondheid van jonge meisjes op
vlak van seksualiteit en voortplanting,
als van de mogelijkheden om hen te beschermen. Zo zou het geweld op school
moeten stoppen. Te vaak is de school
het schouwtoneel van grof geweld, terwijl het een veilige plaats zou moeten
zijn. En algemeen moeten de vooroordelen en culturele taboes in het nadeel van
meisjes bestreden worden.
Plan investeert vooral in scholing en in
seksuele en relationele vorming voor jongeren en hun ouders. In de streken waar
Plan België actief is, hebben heel wat kinderen niet de kennis, de gewoontes, de
competentie en de waarden om hun leven in handen te kunnen nemen en hun
rechten op het vlak van seksualiteit en
voortplanting te laten gelden.
VOORAL NIET STIGMATISEREN
“Ik heb mijn toekomstige man op de speelplaats leren kennen. Ik
was toen net 17 geworden. Vier maanden later
was ik zwanger.”
Pussacha, Thailand.
w
© Plan
Veel te jong mama
Dankzij Plan maken
meisjes hun eigen keuzes
ma’s uit mijn dorp op. We leren hoe we
voor onze kinderen moeten zorgen en
hoe we die raad aan andere mama’s kunnen doorgeven. Dat vind ik fantastisch!
Gezondheid boeit me heel erg. Het voelt
alsof ik de verloren uren op school in zekere zin kan inhalen. Ik had mijn droom
om verpleegster te worden al bijna opgegeven. Vandaag durf ik weer te hopen dat
ik ooit kan studeren en zo mijn toekomst
weer in handen kan nemen.”
1 OP 3 MEISJES
© Plan
vignet
wereldwijd bevalt van haar eerste
kind vóór haar 18 jaar.
7
dossier
Koen,
Gabriela en
Marie.
VROUWEN AAN DE MACHT
Soms moet je een probleem zelf
ervaren om echt te begrijpen
wat er speelt… Om duidelijk
te maken wat miljoenen meisjes uit het Zuiden doormaken,
bracht Plan België hun realiteit naar de derde klas van een
Brusselse middelbare school.
Die ochtend in een Brusselse middelbare
school maken de jongeren kennis met de
nieuwkomers, onder wie Gabriela, 14 jaar
en… zes maanden zwanger.
Verbazing alom, zodra ze de klas binnenstapt. Een zwanger meisje in het middelbaar, dat zie je niet vaak in België. De leraar
stelt Gabriela voor, legt haar toestand uit en
vraagt de leerlingen om begrip voor haar te
tonen. Maar zodra ze in de gangen wandelt,
wordt ze nagestaard, worden er groepjes
gevormd, wordt er druk geroddeld, vooral tijdens de gymles die Gabriela mag overslaan… Later op de dag komen de vrijwillige
Ambassadeurs van Plan België, Marie Gillain en Koen Wauters, het experiment uitleggen. Ze sensibiliseren de jongeren voor
de toestand van 65 miljoen meisjes over
de hele wereld die geen toegang hebben
tot kwalitatief onderwijs en geconfronteerd
worden met problemen zoals een zwangerschap op jonge leeftijd.
8
Marie Gillain, vrijwillig Ambassadrice
van Plan België
Marie Gillain
“Ik vroeg aan één op de drie meisjes in de klas om op te staan. Toen zei ik: ‘In een
arm land zouden de meisjes die nu opstaan nog vóór hun achttiende zwanger zijn.’ De
leerlingen waren verbaasd, want armoede, discriminatie, zwangerschappen en huwelijken op jonge leeftijd of geweld op school zijn zaken die mijlenver van hun realiteit
staan… Maar zowel jongens als meisjes waren erg geïnteresseerd. Het raakt hen, want
het gaat om tieners van hun eigen leeftijd. Ze bleken erg solidair te zijn met Gabriela!”
Aaron, 15 jaar, een leerling
“Aanvankelijk was ik een beetje gechoqueerd. Ik zag haar daar alleen staan, met haar
dikke buik. Ze moest de hele tijd naar de wc… Ik durfde haar geen persoonlijke vragen te stellen. Uiteindelijk durfde ik haar te vragen waar ze vandaan kwam, of ze met
haar familie in België woonde, of ze zich goed voelde.”
Laurie, 14 jaar, een leerlinge
“Ze kwam naast me zitten. Ze legde me uit dat ze met school moest stoppen in haar
land. Eerst had haar papa haar geholpen om thuis te studeren, maar dat ging niet
meer… Zij wilde wel leren, maar het was te moeilijk. Ze voelde zich vaak niet goed. Ik
wilde haar helpen, maar ik wist niet hoe…”
Buzz
Ontdek hoe de leerlingen op dit sociale experiment reageerden en bekijk
onze video die in drie dagen tijd
100.000 keer werd bekeken, op
www.planbelgie.be
GEEF MEISJES JE STEUN
Aaron en Laurie.
Steek symbolisch je hand op
voor meisjes op
www.planbelgie.be
We willen graag 4 miljoen opgestoken handen verzamelen. Ze
staan symbool voor de 4 miljoen
meisjes die Plan naar school wil
sturen tegen 2016.
De ongelijkheid tussen mannen
en vrouwen
Oley Dibba-Wadda: “Om de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen doeltreffend aan te pakken, moeten we ons
afvragen hoe de macht tussen mannen
en vrouwen in de gemeenschap verdeeld
is. Het antwoord op die vraag leidt tot
verrassende vaststellingen. Zo was mijn
grootvader onbetwistbaar het ‘hoofd
van de familie’. Voor de buitenwereld
toch. Want binnenshuis had mijn grootmoeder het roer in handen. In de intimiteit van de slaapkamer had ze haar zegje in de belangrijkste beslissingen. Maar
nooit als er anderen bij waren.”
© Laurent Poma
Reality check
© Plan - Denis Closon
“Zowel de jongens als de
meisjes waren enorm geboeid. Het raakt hen, want
het gaat om tieners van
hun eigen leeftijd.”
Oley Dibba-Wadda is uitvoerend directrice van het FAWE, het forum van
Afrikaanse opvoedsters, dat zich inzet voor meer autonomie voor vrouwen
en meisjes in 33 Afrikaanse landen. Een samenvatting van haar toespraak
op de conferentie Basic Education for Change, dat in mei 2013 door Plan
België en zijn partners werd georganiseerd.
Technologie en emancipatie
“Vandaag biedt de technologie vrouwen
de mogelijkheid om zich buitenshuis te
laten horen. Mijn man probeerde mij in
een meer beperkte, traditionele rol te
duwen, maar ik kwam voor mezelf op en
maakte hem duidelijk dat ik een mening
kon hebben, kon lachen en studeren en
tegelijk een goede echtgenote en moeder
kon zijn.”
De verantwoordelijkheid van
vrouwen
“Wij, vrouwen, kunnen de verandering
versnellen, we kunnen daarin een grote
rol spelen. We moeten ophouden met de
macht van de man te beschermen. We
moeten onze mannen, maar ook onze
kinderen, helpen de ogen te openen
voor de hardnekkige culturele waarden
die al te vaak nadelig zijn voor meisjes.
We moeten ook de dialoog bevorderen
tussen mannen en vrouwen, zodat er
tussen beiden een nieuw machtsevenwicht kan ontstaan.”
“Mijn man probeerde mij in een
meer traditionele rol te duwen,
maar ik kwam voor mezelf op en
maakte hem duidelijk dat ik een
mening kon hebben én tegelijk
een goede echtgenote kon zijn.”
9
© Plan - Noelia Estefania Britez
dossier
Steun onze
programma’s
Plan België en zijn partners voeren een
seksueel voorlichtingsprogramma in vier
kustprovincies in het westen van Ecuador:
Manabi, Bolivar, Santa Elena en Guayas.
De teams en plaatselijke vrijwilligers van
Plan proberen er sociaal-culturele veranderingen op lange termijn in gang te zetten en de mentaliteit van de jongeren zelf
en van alle betrokkenen te veranderen.
Steun ons programma en help Plan om
het gezondheidsbeleid en de gezondheidszorg bij te sturen – zodat dankzij
correcte informatie gezonde en veilige
gewoontes rond seksualiteit en voortplanting bevorderd kunnen worden – en
om de sociale omgeving te verbeteren en
discriminatie te bestrijden.
DE RECHTEN VAN HET KIND
Meisjes zijn het slachtoffer van sociale
en culturele vooroordelen, die bovendien verhinderen dat ze hun rechten
kunnen laten gelden. Ze krijgen minder
kansen in het algemeen, hebben een
lagere sociale status, hebben minder
beslissingsbevoegdheid en zijn vaker
het slachtoffer van discriminatie dan
jongens. Ze hebben wel degelijk de-
10
Dankzij dit programma:
• kregen 2.017 kinderen en 911 jongeren
vorig jaar seksuele voorlichting in 41
gemeenschappen. Nu zijn ze zich bewust
van hun rechten, ook qua seksualiteit en
voortplanting, en kunnen ze hier gemakkelijker over praten;
•werden 70 gemeenschapspromotoren
en 27 Plan medewerkers opgeleid om
gemeenschappelijke workshops voor alle
leeftijden te organiseren;
•werden 522 moeders en 116 vaders,
in totaal 638 deelnemers, bewust gemaakt van de nefaste gevolgen van bepaalde traditionele culturele modellen;
•kwamen de schooldirecteuren uit vier
provincies bijeen om die elementen in
het openbare programma op te nemen.
zelfde rechten, maar hebben het veel
moeilijker om die rechten te laten naleven. In de inleiding van het Internationaal Verdrag voor de Rechten van
het Kind (IVRK, 1989) staat nochtans
dat elk kind de genoemde rechten en
vrijheden kan laten gelden, zonder
enig onderscheid in ras, geslacht,
religie of overtuiging.
het Plan
Geef kinderen en hun gemeenschap in het Zuiden een andere
toekomst.
WAAR
41 gemeenschappen in Ecuador
WAT
Seksuele voorlichting voor jongeren en
volwassenen
ImPACt
Opgeleide meisjes, die hun eigen keuzes kunnen maken
Stort een gift op
BE84 0000 0001 5659 met
als mededeling ‘Ecuador’ of
doe een online gift op
www.planbelgie.be