Global Warming

Glastuinbouw draagt door
hoge CO2-emissie flink bij
aan Global Warming
Voor wie verstandig handelt!
Trendsamenvatting
Naam
Global warming
Definitie
Global Warming, de opwarming van de aarde, is de stijging van de gemiddelde temperatuur die
op de aarde wordt waargenomen.
Scope
Effecten, oorzaken, gevolgen en getroffen maatregelen i.r.t. de temperatuurstijging algemeen,
Nederland en de sierteelt.
Invloed:
Versterkende factoren: Verdere toename broeikasgassen/ CO2. (Binnen de agrarische sector is
de glastuinbouw belangrijkste broeikasgassen producent.), Overbevolking (Nederland),
Economische groei
Verzwakkende factoren: Precieze invloeden van warmer worden aarde op het klimaat niet
geheel duidelijk. Invloed mens niet 100% zeker.
Impact
Veranderingen in groeiseizoen en productiemethodiek in Nederland;
Meer stormen, meer neerslag, hogere temperaturen, stijging zeespiegel in Nederland;
Productiedaling en afname landbouwareaal in Afrika a.g.v. klimaatverandering
Bronnen
www.wikipedia.nl, KNMI, Massachusetts Institute of Technology (MIT), H2, a solution for the
future, www.klimatosoof.nl, CBS, www.agriholland.nl
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 2
Definitie
Global Warming, de opwarming van
de aarde, is de stijging van de
gemiddelde temperatuur die op de
aarde wordt waargenomen. Sinds het
begin van de twintigste eeuw is de
gemiddelde temperatuur met
ongeveer 0,74°C gestegen. Het is
volgens het IPCC (Intergovernmental
Panel on Climate Change) zeer
waarschijnlijk dat deze temperatuurstijging wordt veroorzaakt door
menselijke activiteiten die de
concentratie aan broeikasgassen in de
atmosfeer doet toenemen.
Temperatuurstijgingen van meer dan
2°C zouden grote veranderingen met
zich meebrengen voor mens en milieu.
Sommige wetenschappers betwisten
echter de conclusies van het IPCC.
Bron: Wikipedia.
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 3
Scope
Hoe ziet de gemiddelde temperatuurstijging er
uit en waar wordt dit volgens het IPCC door
veroorzaakt en wat is de kritiek op de
redeneringen van het IPCC. Wat zijn de
gevolgen van Global Warming (algemeen,
Nederland en de sierteelt) welke maatregelen
worden getroffen door de overheid en de sector?
Voor wie verstandig handelt!
Bron afbeeldiing: www.wwf.fi
Pagina 4
Broeikaseffect een natuurlijk effect
Het broeikaseffect is een natuurlijk proces dat er voor
moet zorgen dat de aarde warm blijft. Het zijn de
stoffen in de dampkring, broeikasgassen genoemd, die
er voor zorgen dat de warmte wordt vastgehouden.
Voorbeelden van broeikasgassen zijn koolstofdioxide
(CO2), stikstofdioxide (N2O) en ozon (O3).
Zonnestralen worden grotendeels door het
aardoppervlak geabsorbeerd. Een klein deel van de
straal wordt teruggekaatst de ruimte in.
Broeikasgassen in de atmosfeer absorberen hiervan
weer een deel. De atmosfeer zorgt op deze manier
voor een optimaal klimaat op aarde.
Bron: H2, a solution for the future
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 5
Global warming door te veel broeikasgassen
Hoe meer broeikasgassen, hoe meer warmte er in de atmosfeer wordt vastgehouden. De
afgelopen decennia is de concentratie broeikasgassen in de atmosfeer toegenomen. Enerzijds
door uitstoot van koolstofdioxide (CO2), anderzijds door het kappen van grote stukken
(regen)woud.
Bomen hebben de eigenschap om koolstofdioxide (CO2) om te zetten in zuurstof (O2), waardoor
de hoeveelheid broeikasgas afneemt. Door het kappen van bossen neemt de hoeveelheid CO2
die wordt omgezet naar O2 af.
Sinds 1750 is de hoeveelheid koolstofdioxide in de atmosfeer met 30% toegenomen ten gevolge
van het zgn. versterkte broeikaseffect. Belangrijke oorzaak hiervan is de industrialisatie en het
sterk toegenomen verkeer.
Bron: H2, a solution for the future
Bron: Wikipedia
Voor wie verstandig handelt!
Bron: Wikipedia
Pagina 6
IPCC rapport over het klimaat
Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is een VN-organisatie die
wetenschappelijke bevindingen van duizenden wetenschappers over de hele wereld over de
klimaatverandering vergaart en die ongeveer om de zes jaar in een rapport publiceert. Het IPCC
doet dus zelf geen onderzoek en wordt algemeen als de meest neutrale bron van informatie over
klimaatverandering beschouwd. In 2007 is het vierde IPCC-rapport uitgebracht, dat is gebaseerd
op bevindingen tot medio 2006, de belangrijkste conclusies:
•
•
•
•
•
•
11 van de 12 warmste jaren sinds 1850 vallen in de laatste 12 jaar.
De Aarde is de afgelopen eeuw ca. 0,76°C warmer geworden. De komende
eeuw komt daar nog 1,1 tot 6,4 °C bij (afhankelijk van maatregelen).
De oceanen hebben ruim 80% van de toegenomen warmte geabsorbeerd.
Hierdoor is in de 20e eeuw het zeeniveau met 17 cm gestegen. De komende
eeuw wordt een extra stijging van 18 tot 59 cm verwacht. De stijging kan nog
hoger worden door verdere afkalving van de ijskappen. (die in de laatste
jaren sterk is toegenomen).
De opwarming is vooral het gevolg van de uitstoot van broeikasgassen als
kooldioxide (CO2) en methaan (CH4). De concentraties van die gassen in de
atmosfeer zijn momenteel de hoogste in zeker 650.000 jaar. Dit is vooral het
gevolg van menselijk handelen.
De CO2-concentratie in de atmosfeer is sinds 1750 met 35% toegenomen. De
toename is de afgelopen 10 jaar meest extreem.
De oceanen verzuren doordat ze een deel van de CO2 opnemen. Dit heeft een
dempend effect gehad maar die buffer raakt verzadigd.
Bron: Wikipedia
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 7
Aarde wordt warmer en de mens
is hier waarschijnlijk debet aan
Veel wetenschappers voorspellen dat door het versterkte
broeikaseffect de aarde steeds warmer wordt, dit heeft als gevolg dat
de ijskappen op de noord- en zuidpool grotendeels smelten en dat
het zeeniveau stijgt. Delen land zullen overstromen waardoor minder
ruimte om te wonen overblijft, wat weer problemen geeft met
overbevolking.
Een ander mogelijk gevolg is de verandering van het klimaat, de
gemiddelde temperatuur stijgt en er ontstaan daardoor steeds meer
en grotere woestijnen. Hoever deze gevolgen gaan is niet duidelijk,
wetenschappers zijn het niet met elkaar eens over de mate waarop
de mens invloed heeft op de klimaatverandering. Wel is duidelijk dat
de aarde warmer wordt en dat de mens hier zeer waarschijnlijk
verantwoordelijk voor is.
Oplossing
De oplossing van het probleem is helaas niet eenvoudig. Om te
zorgen dat het versterkte broeikaseffect vermindert moeten er aan
de ene kant minder broeikasgassen worden uitgestoten. Dit kan door
strenge regels t.a.v. CO2 emissie. Ook het behoud van bossen en
natuurgebieden op aarde is van groot belang.
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 8
Volgens het KNMI wordt Nederland warmer,
‘s winter natter en de zeespiegel stijgt
Temperatuur
De temperatuur in Nederland is sterker gestegen dan het wereld-gemiddelde met recent een aantal warmte-records in
herfst en winter. Voor de toekomst wordt vooral een opwarming voor de warmste zomerdagen en de koudste
winterdagen verwacht.
Neerslag
De neerslag is in Noord-Europa in de 20e eeuw gemiddeld met 5-10% toegenomen. Voor Nederland is dat door de
natuurlijke variatie echter minder duidelijk. In Zuid-Europa zal de zomerse neerslag gaan afnemen en in Noord-Europa zal
de winterse neerslag toenemen. Die winterneerslag is de gelopen eeuw in Nederland gemiddeld met 25% toegenomen
(Europa 15%), men verwacht dat deze trend zich voortzet. Ook de intensiteit van de extreme neerslag is in Nederland
toegenomen en ook dit zet zich naar verwachting voort.
Het is onzeker of de zomers droger worden, Nederland ligt namelijk op het grensgebied tussen een kleine toename in het
noorden en een sterke afname in het zuiden. Maar in alle gevallen zullen zomerse buien extremer worden.
Stormen.
Waargenomen is dat stormbanen zich noordwaarts verschuiven (100 km in de afgelopen 40 jaar), maar de stormbaan
boven Nederland is breed, dus zullen we er hier weinig van merken, al is de verwachting dat windsnelheden iets
toenemen (2% per graad temperatuurstijging). Het aantal stormen in Nederland in de afgelopen 40 jaar iets afgenomen,
maar hier geldt wederom dat er niet tot een trend geconcludeerd kan worden.
Stijging van de zeespiegel
De komende eeuw wordt in gemiddeld in de wereld een stijging van de zeespiegel 18 tot 59 cm verwacht. Door regionale
effecten zal de stijging in Nederland tot 15 cm hoger uitvallen. De stijging kan nog hoger worden door verdere afkalving
van de ijskappen.
Bron: Wikipedia, KNMI
.
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 9
MIT modellen basis voor voorspellingen
Het Massachusetts Institute of Technology, beter bekend als MIT, is een van de meest
prestigieuze technische universiteiten ter wereld. Het instituut is gevestigd in Cambridge,
Massachusetts, en heeft zo'n 10.000 studenten.
Onderzoekers van het MIT publiceerden in mei 2009 een artikel met modeluitkomsten die wijzen op
een temperatuurstijging van 5,2°C [3,5-7,4°C] ten opzichte van 1990. Een van de oorzaken van de
hogere temperatuurstijgingen zijn de hogere broeikasgasemissies MIT scenario's.
The most comprehensive modeling yet carried out on the likelihood of how
much hotter the Earth's climate will get in this century shows that without rapid
and massive action, the problem will be about twice as severe as previously
estimated six years ago - and could be even worse than that.
The study uses the MIT Integrated Global Systems Model, a detailed computer
simulation of global economic activity and climate processes that has been
developed and refined by the Joint Program on the Science and Policy of Global
Change since the early 1990s.
Because vehicles last for years, and buildings and power plants last for
decades, it is essential to start making major changes through adoption of
significant national and international policies as soon as possible.
David Chandler, MIT News Office May 19, 2009
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 10
Kritiek ‘The Great Global Warming swindle’
Oftewel ‘De grote zwendel van de opwarming van de Aarde’ is een
documentaire over de opwarming van de Aarde die in 2007 op de Britse TV
werd uitgezonden. In de documentaire wordt kritiek samengevat die door
wetenschappers is geuit op An Inconvenient Truth, de documentaire die in
2006 door ex-vicepresident van Amerika Al Gore werd uitgebracht. In die
documentaire uit Gore zijn zorgen over de opwarming van de Aarde.
In The Great Global Warming Swindle worden twijfels geuit over An
Inconvenient Truth en het klimaatonderzoek van het IPCC. In The Great
Global Warming Swindle wordt gesteld dat de stijging van de concentratie
CO2 juist wordt veroorzaakt door een stijging van de temperatuur en niet
andersom. De film voert dit als bewijs dat niet de mensen de oorzaak is van
de klimaatverandering.
Gewezen wordt op de relatief warme Middeleeuwen en het niet stijgen van
de mondiale temperatuur tussen 1940 en 1970. De stijging van de
temperatuur op Aarde wordt verklaard door een verhoogde zonneactiviteit
en een stijging van het aantal zonnevlekken.
Bron: Wikipedia
Professor de Kees de Jager gaat nog verder, zijn recente studies suggereren
dat we de invloed van de zon veronachtzaamd hebben, en dat de huidige
‘rust’ wel eens het begin van een langdurige koudeperiode zou kunnen
betekenen.
Bron: www.klimatosoof.nl
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 11
Tuinbouw bijdrage vooral CO2
In de agrarische sector komen verschillende broeikasgassen vrij. De belangrijkste zijn
CO2, methaan en lachgas (stikstofgas, N2O). De belangrijkste bronnen hiervan zijn de
veehouderij (mest en vertering van voeding) en de glastuinbouw (CO2-emissie door
aardgas-gebruik).
De totale broeikasgasemissie van
de land- en tuinbouw in Nederland
is sinds 1990 afgenomen, dit is
vooral te danken aan de
verminderde uitstoot van
ammoniak (NH3) door de
veeteeltsector. De CO2-emissies in
de agrarische sector zijn voor circa
80% afkomstig van de
verbranding van fossiele
brandstoffen in de glastuinbouw.
Deze CO2-emissie is sinds 1990
gedaald door energiebesparing.
De recente ontwikkeling van de
(semi-)gesloten, energie
producerende kas vormt een
belangrijke doorbraak voor de
toekomst.
Bron CBS
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 12
Global Warming verandert
groeiseizoen en productielanden
Praktische gevolgen van klimaatveranderingen:
• Lengte groeiseizoen van planten en dieren verandert.
• Moment van planten, bestrijden, oogsten, snoeien
verandert. Leefritme van plaagdieren verandert.
• Bestuiving en bevruchting Eerdere bloei leidt mogelijk tot
problemen met de bestuiving.
• Schade door extreem weer, denk aan hagelschade en
bevriezing.
• Beschikbaarheid van zoet water voor beregening staat
onder druk door watertekorten.
• Verzilting is in de vollegrondteelt een belangrijke oorzaak
van de afname van productie.
• Vernatting beperkt productie en geeft uitspoeling van
meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen.
• Ziekten en plagen nemen toe door vernatting. Hogere
temperatuur leidt tot nieuwe ziekten en plagen.
Gevolgen in ontwikkelingslanden
Klimaatveranderingen zullen grote gevolgen hebben voor de
landbouw in landen met weinig financiële en technologische
middelen. Klimaatverandering brengt de landbouw in
bijvoorbeeld Afrika ernstig in gevaar. De productie zal dalen en
het landbouwareaal zal daar fors afnemen.
Bron: www.agriholland.nl
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 13
Invloed
Versterkende factoren
Verzwakkende factoren
• Verdere toename
broeikasgassen/ Co2. (Binnen
de agrarische sector is de
glastuinbouw belangrijkste
broeikasgassen producent.)
• Overbevolking (Nederland).
• Economische groei
• Precieze invloeden van
warmer worden aarde op het
klimaat niet geheel duidelijk.
• Invloed mens niet 100%
zeker.
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 14
Impact op de sierteeltsector
• Veranderingen in groeiseizoen en
productiemethodiek in Nederland;
• Meer stormen, meer neerslag, hogere
temperaturen, stijging zeespiegel in
Nederland;
• Productiedaling en afname
landbouwareaal in Afrika a.g.v.
klimaatverandering
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 15
Bronnen
•
•
•
•
•
•
•
KNMI
Massachusetts Institute of Technology (MIT)
H2, a solution for the future
CBS
www.klimatosoof.nl
www.wikipedia.nl
www.agriholland.nl
Voor wie verstandig handelt!
Pagina 16