19 2017 HOOFDDOEL Lezen Deze les leer je meer over Dumpert en weet je wat je kunt doen als je moeilijke woorden in een tekst tegenkomt. NEDERLANDS ‘Dumpen dat Dumpert’ A Lees het artikel ‘Dumpen dat Dumpert’ op pagina 3 van 7Days en onderstreep de moeilijke woorden. B Lees hieronder wat je kunt doen als je een moeilijk woord in de tekst tegenkomt. Ik lees de hele zin. Ik lees ook de zinnen die ervoor en erna staan. Ik zie een woord in de tekst met dezelfde betekenis (synoniem). Bijvoorbeeld: leren – studeren Ik zie iets aan de vorm van het woord. Bijvoorbeeld: doneert is een vorm van het werkwoord doneren. Ik verdeel het woord in delen. Bijvoorbeeld: dieren-winkel is een winkel met dieren. Ik zoek het woord op in een woordenboek of op internet. C Gebruik jij weleens één van bovenstaande strategieën als je niet weet wat een moeilijk woord betekent? Zo ja, welke? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… D Het artikel staat op de volgende pagina nogmaals afgebeeld. 7Days heeft ook een aantal moeilijke woorden in het artikel geselecteerd. Deze woorden staan hieronder in de tabel. Het regelnummer waarin het moeilijke woord te vinden is, staat achter het woord. Geef aan welke strategieën je kunt gebruiken om achter de betekenis van de woorden te komen door een kruisje te zetten in de goede kolom. Let op: je kunt meerdere strategieën voor één woord gebruiken. Moeilijk woord Ik verdeel het woord in delen. Ik lees de zinnen rondom het woord. Ik zie iets aan de vorm van het woord Ik zoek het woord op. vrouwonvriendelijk (r. 3) tendentieus (r. 5) ongefundeerd (r. 5) nodeloos (r. 5) rubriek (r. 5) censuur (r. 26) columniste (r. 29) E Leg in eigen woorden uit wat de volgende woorden betekenen: opschudding (r. 6) ………………………………………………………………………………………………………………………… pamflet (r. 22) ……………………………………………………………………………………………………………………………… boycot (r. 36) ……………………………………………………………………………………………………………………………….. F G Verbind de synoniemen hieronder met elkaar. opschudding auteur vernederende commotie columnist beledigende Ben jij het EENS of ONEENS met de schrijver van het artikel? Leg uit. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1 2 ‘Dumpen dat Dumpert!’ 5 6 7 8 9 Tendentieus, ongefundeerd en nodeloos kwetsend. Dat is al veertien jaar het motto van GeenStijl, dat regelmatig voor opschudding zorgt. Door illegaal naaktfoto’s of seksvideo’s te plaatsen bijvoorbeeld. De weblog en de bijbehorende videosite Dumpert heeft veel fans. Maar misschien nóg wel meer haters. Die vinden de artikelen, filmpjes, maar ook de ‘reaguursels’ (de reacties van bezoekers) op de site grof, discriminerend en seksistisch. 10 11 12 13 14 15 Rate / reet Wetenschapper en columnist Rosanne Hertzberger schreef er daarom eind april een stuk over in NRC Handelsblad. Daarin uitte ze vooral kritiek op DumpertReeten, een populaire rubriek op de videosite waarin filmpjes worden bekeken en beoordeeld. Een slecht filmpje? Dan krijgt het één reet (naar het Engelse ‘rate’ en het Nederlandse… juist). Wordt er hard om het filmpje gelachen? Dan verschijnen er vier of vijf halfnaakte dames in beeld: een ‘goede beoordeling’. 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Pamflet ‘Wie maakt dit soort vernederende, vrouwonvriendelijke video’s eigenlijk mogelijk?’, vroeg Hertzberger zich hardop af in de krant. Het antwoord: adverteerders. Grote bedrijven, zoals Bol.com en McDonald’s, maar ook de overheid, betalen duizenden euro’s om hun reclame voor een video te plaatsen. En van dat geld worden de makers van DumpertReeten betaald. Dat moet stoppen, vond Hertzberger. Ook Volkskrant-columnist Loes Reijmer sloot zich hierbij aan. Ruim honderd bekende vrouwen ondertekenden dit weekend een pamflet, waarin bedrijven gevraagd wordt te stoppen met adverteren. Op die manier zou GeenStijl geen geld meer binnenkrijgen en het vrouwonvriendelijke gedrag stoppen. 25 26 27 28 29 30 31 32 Boycot ‘Broodroof en censuur!’, riep GeenStijl na de publicatie van het pamflet. Oftewel: we mogen doen wat we willen en je moet niet met ons inkomen rommelen. Rosanne Hertzberger werd op GeenStijl, maar ook op andere social media door reaguurders uitgescholden en bedreigd. Er werd een foto van de columniste op de site een foto geplaatst, met als onderschrift: ‘Zou u haar doen?’. Daarop kwamen er meteen een hoop grove reacties onder te staan. Dat schoot nóg meer mensen in het verkeerde keelgat. Een aantal bedrijven en organisaties, zoals het Wereld Natuur Fonds en KWF Kankerbedrijding, heeft al aangegeven (voorlopig) niet meer te zullen adverteren bij GeenStijl. 33 34 35 36 37 38 Blote billenprotest Ook de politiek bemoeit zich ermee. Zo zijn de Belastingdienst en Defensie (beide deel van de overheid) al gestopt met adverteren bij de sites. D66 en GroenLinks willen dat de overheid de sites helemaal boycot, maar dat gaat andere partijen te ver. Actrice Katja Schuurman deed nog een duit in het zakje door haar blote billen op social media te plaatsen. Het werd niet door iedereen begrepen, maar ze bedoelde het als protest (seksisme, kiss my ass!). 39 40 41 Hoewel de storm alweer wat lijkt te gaan liggen, heeft GeenStijl een flinke deuk opgelopen in haar toch al niet zo fraaie imago. Volgens juristen kan de website aangeklaagd worden vanwege de artikelen en reacties die over de twee columnisten zijn verschenen. Want is het niet ‘nodeloos kwetsend’? ‘Stop met het adverteren op GeenStijl en Dumpert!’ Dat riepen heel veel bekende vrouwen deze week. 3 De video’s en artikelen vinden zij ‘geen stijl’ en vooral heel erg vrouwonvriendelijk. Een felle discussie 4 volgde: is het een kwestie van smaak of wordt er echt een grens overschreden? Door Menno Woudt HOOFDDOEL LIFESTYLE Deze les leer je meer over gevangenissen. LIFESTYLE ‘Ewout in de bak’ A Lees het artikel ‘Ewout in de bak’ op pagina 20 van 7Days. B Zou jij de afleveringen van ‘Beruchte Gevangenissen: Ewout In De Cel’ willen zien? Leg je antwoord uit. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. C In de tekst wordt een synoniem gebruikt voor het woord gevangenissen. Welke? ..……………………………………………….. D Welke synoniemen ken jij nog meer voor het woord gevangenis? …………………………………………………………………… Synoniemen zijn woorden die hetzelfde betekenen, maar die anders worden geschreven. Voorbeelden zijn: tijdschrift – magazine experimenteren - uitproberen …………………………..………………………………………………………….. E In het artikel wordt gesproken over een gevangenis op de Filippijnen waar de gevangenen bekend staan als de ‘dancing inmates’. Bekijk het filmpje op www.sevendays.nl/dancinginmates. Wat vind jij van dit filmpje? Vertel het aan je buurman of buurvrouw. F Lees de uitleg hieronder. Adolescentenstrafrecht voor jongeren van 16 tot 23 jaar Het adolescentenstrafrecht maakt het mogelijk om bij het straffen van jongeren (16 tot 23 jaar) rekening te houden met hun ontwikkelingsfase. Normaal gesproken worden jongeren tot en met 18 jaar berecht volgens het jeugdstrafrecht en jongeren vanaf 18 jaar volgens het volwassenstrafrecht. De rechter kan er sinds 2014 voor kiezen om jongeren van 16 en 17 jaar te berechten volgens het volwassen strafrecht. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij ernstige delicten. En voor jongeren tot en met 23 jaar kan de rechter ervoor kiezen om het jeugdstrafrecht toe te passen. G Vind jij het adolecentenstrafrecht een goed idee? Leg uit. ………………………………………………………….. …………………………………………………………..…………………………………………………………..……………………………. H Maak tweetallen. Wat zou er volgens jullie moeten gebeuren om jongeren zoveel mogelijk uit de criminaliteit te houden? Schrijf jullie ideeën puntsgewijs op, zodat jullie ze straks aan je klasgenoten kunnen vertellen. ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................... I Speel klassikaal het lijn-spel. Ieder groepje brengt een idee in wat jongeren zoveel mogelijk uit de criminaliteit en gevangenissen kan houden (kijk hiervoor bij vraag H). Spreek met de klas een denkbeeldige lijn af. De ene kant van de lijn is HEEL ERG GOED IDEE, de andere kant van de lijn is HELEMAAL GEEN GOED IDEE. Bij elk ingebracht idee bepaal je in hoeverre je denkt dat dit idee kan helpen om jongeren zoveel mogelijk uit de criminaliteit en gevangenissen te houden. Je loopt naar een plek op de denkbeeldige lijn, dat kan dus ook in midden van de lijn zijn. Leg aan je klasgenoten uit waarom je juist op die plek op de lijn bent gaan staan. NIEUWSPUZZEL ‘Wereldberoemd door beha-uitvinding’ S H E E T I S B E W A D I R E C T E U R S J D allebei app bedrijfje beha borst borstkanker combinatie data diagnose directeur draagster EVA geld geleden gezondheid G E L D A T A D N B D I A G N O S E A E A I E I N E R E T E B R E V Q M A Y M B A R G S E L U O L E V E N S W E R K X I G B D I E I N E Y S J N G F F I H P D D E Z U E I G I T S E R P E D S E C C U S N E G N O J E N B R S T T F R H M N E N V D L O V P O O H A A E E G R O M O N U T U U T I T S N I A D H K T H K A E N J T godin golfbal groeide grootte heftige hoopvol instituut jaren jongens leven levenswerk logische machteloos manier meerdere T L A B F L O G O O E N E C E I A N A E E W O N O N E P R E W T N O J L E V E N A R R G Y T I G V E R L O O R Z F L T S B E W K D T E E Y M O E D E R E D E J T L E R R O K T S J I R P T D H D Y R R G I H A I R T U R E S T A D R E W I E W L U E R S E N S P E H U S R R R U E R T N F S T U D E N T E N C G I C N O O E T T I R E T E E E R M J T H E R H F N A B O N S N O E N I N B G E E T O C T S R O B A M M M W O D V N G S H G E J O O S U S I E L C M T U I M E Mexicaanse moeder Monterrey ontwerpen opsporen periode plannen prestigieuze prototype registreert rijstkorreltje scholier seintje sensoren stad A A E O E R M R S R I M U I T V I N D I N G C D L G R O E I D E G G O N T G B X E O D K W F V P M E Z E O P S P O R E N T F E E R A E G I A P P N S T A D A L L E B E I I M I T T L G P L E R E N E W U O R V E U M E E T S Y S A L U stadium stroomt studenten studiegenoten succes systeem tumor tweehonderd uitvinding uurtje verbeteren verloor vrouwen website winkel