Aanleiding

Wereldoorlog I
Oorzaken
1) Frankrijk werd vernederd door Duitsland in de Duits-Franse oorlog, waar
Frankrijk Elzas-Lotharingen moest afstaan.
2) Balkan: Rusland – Oostenrijk zitten in machtstrijd om invloed op de Balkan. Voor
de Russen is toegang tot de zee van economisch belang
3) Macht op de zee: Groot-Brittannië heeft alle macht op de zee en een
voorspoedige handel, en Duitsland ziet dat het beter is voor de handel, dus ze
willen ook een grootmacht worden op zee. Hiermee is GB niet blij mee.
4) Afghanistan: Rusland koloniseert naar het oosten toe, hierbij komen ze
Afghanistan tegen, wat in de invloedsfeer van de Britten ligt. Er ontstaan
spanningen. Frankrijk zal bemiddelen tussen deze twee.
5) Kolonies: Duitsland organiseerde het Congres van Berlijn voor de verdeling van
de kolonies, maar kreeg zelf weinig kolonies toegewezen.
Bismarck deed aan reaal politiek(=voor wat moeten we opletten?+allianties sluiten) maar
toen Bismarck weg was, werden de Duitsers overmoedig en begonnen zich te bewapenen
om nog machtiger te worden.
Aanleiding
Moord op kroonprins van Oostenrijk Franz Ferdinand door Servische rebellen. De Serven
wilden dat de Oostenrijkers de oorlog verklaarden aan Servië zodat Rusland de oorlog zou
verklaren aan Oostenrijk. En zou het sterk verzwakte Oostenrijk verliezen van Rusland en zo
zou Oostenrijk Bosnië verliezen aan Servië.
Nationalisme wint van internationalisme: iedereen wil een eigen land. Maar door de
vermengde monarchieën kon dit niet.
2 Kampen
 Duitsland + Oostenrijk + (Italië=is overgelopen)= Le Triple Alliance
 Rusland + Engeland + Frankrijk = Le Triple Entente
Neutralen:
 VS: Monroe-doctrine
 België: Protocollen van Londen + Congres van Wenen: België mag onafhankelijk
worden maar moet neutraal blijven, als er iemand België aanvalt: Engeland ter
bescherming
 Nederland
Verloop



1914: Moord op de kroonprins
Servie weigert de daders van de aanslag uit te leveren
Oostenrijk verklaart de oorlog aan Servië en omgekeerd, Rusland aan Oostenrijk,
Duistland aan Rusland, Duitsland aan Frankrijk





Duitsland trekt met zijn leger door België waardoor de Engelsen de oorlog verklaren
aan Duitsland.
Italië doet mee met de geallieerden en valt Oostenrijk aan in mei 1915.
Eerst was het enkel een Europese oorlog maar men betrekt de kolonies er ook bij
dit zorgt voor enorme legers.
Statische oorlog tot de Duitsers doorbreken aan het oostfront
Amerikanen mengen zich. Redenen:
o Oorlog winnen want wanneer de Fransen en Engelsen de oorlog verliezen
kunnen ze hun schulden bij de Amerikanen niet meer betalen
o omdat Duitse onderzeeërs Amerikaanse handelsboten kelderen en de
ultieme aanleiding was een passagiersboot. (De Luisitania)
14 stappenplan (Woodrow Wilson, Amerikaans president)
= Hiermee neemt Amerika de wereldmacht van Europa over.
1) Geheime verdragen uit sluiten en situaties als met Italië tegen gaan
2) Duitsers bombarderen vrachtschepen van Amerikanen en Rusland wil doorgang tot
de zee
3) VS heeft een economisch nadeel van het niet hebben van kolonies. Daardoor
moeten ze handel drijven met kolonies van andere landen, en zo een belasting
moeten betalen. Ze kunnen dit eisen omdat ze schuldeisers zijn van Frankrijk en
Engeland.
4) Ze willen niet dat wapenfabriekanten druk kunnen zetten op een machthebber om
een oorlog te beginnen. (dit is mislukt, dit is nu nog altijd het geval)
5) Amerikanen willen dekolonisatie, zo verloor Europa zijn wereldmacht aan Amerika.
6) Men wilde niet dat Duitsland voordeel haalde uit de oorlog (voordeel dmv land bij)
7) Duitsland mocht van Engeland België niet houden
8) Elzas – Lotharingen moest terug naar Frankrijk
9) Italië moest grenzen stellen
10) Oostenrijk-Hongarije: Dubbelmonarchie teneinde
11) Servië kreeg toegang tot de zee
12) Dardanellen zullen permanent open moeten zijn als een vrije doorvaart voor de
handelsschepen van alle landen onder internationale waarborgen.
13) Een onafhankelijke Poolse staat tussen Rusland en Duitsland
14) Oprichting van een Volkerenbond(=voorloper VN) waar ieder land van hun politieke
onafhankelijkheid en territoriale onschendbaarheid bevestigen.
Das Dictaat van Versailles
= een verdrag dat de Duitsers moesten ondertekenen, ze mochten niet mee onderhandelen,
ze moesten het gewillige ondergaan.
1) Stukken land terug geven
 Denemarken krijgt stuk terug
 België: Oostkantons
 Polen wordt gemaakt van stuk Duitsland en Rusland
 Polen krijgt Danzig: toegang tot de zee
 Frankrijk: Elzas-Lotharingen
 …
2) Herstelkosten betalen
3) Beperkte marine
 De boten van nu mochten ze pas vervangen over twintig jaar, hetzelfde aantal


De boten moesten naar GB gaan, maar ze lieten ze zelf zinken
1935: GB gaf toestemming om hun vloot uit te breiden, tot 35% van The Royal
Navy
4) Geen luchtmacht meer hebben
 Dit zorgde voor een sterk ontwikkeling in hun raketbouw
 Ze moesten alles afstaan aan de geallieerden (vliegtuigen en zeppelins)
5) Demilitarisatie
 Geen militaire versterkingen meer bij grensgebied (geen forten of
versterkingen)
6) 12% van de export ging naar de geallieerden
De Duitsers betaalden niet goedherziening= Plan Dawes: ze moesten minder betalen en
mochten lenen bij de VS.
1929: er komt een rechts regime want links heeft een ‘dolkstoot’ gegeven door het verdrag te
ondertekenen. Men kan dan lenen bij de VS, dan is er economische bloei. Maar dan is er de
beurscrash en kunnen ze niet meer lenen ze betalen niet meer.