Opdrachten Disco (Hoofdstuk 19)

Opdrachten Disco (Hoofdstuk 19)
Transfer-vragen
De leerlingen beantwoorden vragen, die ofwel dieper ingaan op de vorming en betekenis van
een Latijnse woord, ofwel ingaan op de verwantschap van een Latijns woord met woorden in
de moderne vreemde talen (‘transfer’). Enkele voorbeelden:
1. a. Welk Latijns werkwoord kun je terugvinden in het woord lucifer?
b. Wat betekent lucifer letterlijk?
2. Het Nederlandse woord ‘trammelant’ is afkomstig van het Latijnse werkwoord
tremere.
a. Wat betekent ‘trammelant’?
b. Leg de relatie uit tussen deze betekenis van tremere en het Nederlandse
‘trammelant’.
3. Van de perfectumstam genui (van gignere) is de naamval ‘genitivus’ afgeleid.
a. Wat betekent ‘genitivus’ letterlijk?
b. Leg het verband uit tussen deze betekenis van ‘genitivus’ en het werkwoord
gignere.
4. Het Engelse woord ‘pestiferous’ is verwant met het Latijnse werkwoord ferre.
a. Wat betekent ‘pestiferous’ letterlijk?
b. Uit welke twee woorden is ‘pestiferous’ samengesteld?
Sorteren
De leerlingen maken een opdracht die hen laat bepalen tot welke moderne vreemde taal een
woord thuishoort, en met welk Latijns woord zij verwant is. Een voorbeeld:
Hieronder zie je een aantal woorden uit moderne vreemde talen.
1) genitals; 2) la coalition; 3) Interferenz; 4) agrarian; 5) entrer; 6) la légion; 7)
dismiss
a. Sorteer de woorden in de juiste kolom: Engels, Frans of Duits. Let hierbij op de
aanwijzing in de tweede kolom.
b. Noteer van welk Latijns woord de woorden van de moderne vreemde talen zijn
afgeleid.
c. Schrijf de betekenis van het Latijnse woord op in de laatste kolom.
Aanwijzing
Engels
Frans
Duits
Latijnse
Betekenis
woord
Latijnse
woord
a. Boer
b. een groot aantal
c. wegsturen
d. voortplantingsorgaan
e. entree
f. verbinding van
partijen
g. samen brengen van
personen
Transfer-vragen & Kruiswoordpuzzel
De leerlingen beantwoorden vragen, die ingaan op de relatie tussen een Latijns woord en een
woord uit een moderne vreemde taal. Het antwoord bestaat uit één woord dat ingevuld wordt
in een kruiswoordpuzzel. Eventueel kan een competitie-element toegevoegd worden aan de
opdracht: wie als eerste de puzzel correct heeft ingevuld, wint.
NB1: de tweeklank ‘ij’ wordt als twee losse letters geschreven: i – j.
NB2: twee losse woorden worden aan elkaar geschreven.
7
4
5
6
2
3
1
8
9
Horizontaal
Verticaal
1. Met het Latijnse woord singuli is het
2. Welk Nederlands woord is verwant met
Engelse woord voor een ‘alleenstaande’
het Latijnse werkwoord urgere?
verwant. Welk Engels woord?
5. In het Frans kun je spreken van een
3. Het Nederlandse woord ‘patio’ is
‘constitution’. Van welk Latijns woord
gebaseerd op het Latijnse werkwoord
is ‘constitution’ afgeleid? Geef de infinit
patere. Wat betekent patio?
6. In het Engels kun je zeggen dat er
4. Wat is een duurder woord in het
‘animosity’ (‘vijandschap’) tussen
Nederlands voor ‘vaststellen’?
personen bestaat. Van welk Latijns
woord is ‘animosity’ afkomstig?
8. Het Latijnse woord opes betekent
7. Van het Latijnse woord acer is in het
‘hulpmiddelen, rijkdom’. Het
Frans ‘accent aigu’ afkomstig. Wat
Nederlandse woord ‘opulent’ is hiervan
betekent ‘aigu’ letterlijk?
afgeleid. Wat betekent ‘opulent’?
9. Van het Latijnse werkwoord invadere is
het Nederlandse woord ‘invasie’
afkomstig. Wat is een synoniem voor
‘invasie’?
(kruiswoordpuzzel gemaakt met behulp van http://onderwijsmaakjesamen.nl/kruiswoordpuzzel/)