Hulpmiddelen bij taal en leesproblemen

Hulpmiddelen bij taal en leesproblemen
Leesliniaal
Een transparante liniaal met blauwe geleidelijn. De letters worden vergroot
waardoor de zin beter te lezen is.
In een groot verhaal komt 1 zin specifiek naar voren waardoor de wirwar van
letters (zo ervaren sommige mensen dat) weg is en men zich beter kan
concentreren.
De liniaal vergroot 2x, de lengte is 16 cm.
Kosten ca. €15,95
Ook verkrijgbaar zonder blauwe lijn, lengte 20 cm.
Kosten ca. €27,95
Verkrijgbaar bij Opdidakt-Supplies (www.opdidaktsupplies.nl).
Daisyspeler en luisterboeken
Daisy staat voor Digital Accessible Information System, ofwel Digitaal
Toegankelijk Informatie Systeem.
Via Dedicon (de voormalige Blindenbibliotheek) kunnen luisterboeken op CD
geleend worden. De boeken worden ingesproken door vrijwilligers en worden dus
voorgelezen met natuurlijke stemmen. Voor het afspelen van deze CD’s is een
Daisyspeler nodig. Met behulp van de Daisyspeler kan door het boek
“genavigeerd” worden, bladeren per bladzijde of per hoofdstuk bijvoorbeeld. De
leessnelheid kan ook aangepast worden.
Het lenen van luisterboeken bij Dedicon (www.dedicon.nl) is gratis, een maal per
jaar wordt per acceptgiro een vrijwillige bijdrage gevraagd. De CD’s worden per
post opgestuurd en geretourneerd. Meer informatie over Dedicon en aanmelden
via bovenstaande website.
Schoolboeken op CD zijn verkrijgbaar via www.dedicon-educatief.nl. Per
schoolboek wordt ca. €15,-- gerekend. Meer informatie op bovenstaande
website.
Er zijn verschillende soorten Daisy spelers en deze zijn ondermeer verkrijgbaar
via www.opdidaktsupplies.nl, www.lexima.nl en www.optelec.nl.
De kosten variëren van ca. €312,-- voor een discman-model tot ca. €418,-- voor
een klassiek tafelmodel.
Op de website van www.balansdigitaal.nl en www.lexima.nl is informatie te
vinden over het verkrijgen van een vergoeding bij de zorgverzekering voor een
Daisyspeler.
Het is toegestaan luisterboeken te gebruiken bij het lezen voor boekverslagen.
Het is aan te bevelen tijdens het luisteren mee te lezen in een gedrukt boek,
door informatie luisterend (auditief) en kijkend (visueel) tot je te nemen wordt
het beter in het geheugen opgenomen.
Bij de Graafschapbibliotheken is een Daisyspeler te leen.
Readingpen
Een apparaatje in de vorm van een flinke markeerstift. Met de
punt wordt een woord of zin gescand. Het woord of de zin
wordt voorgelezen (te beluisteren via een oortelefoon).
Handig zijn het verklarende woordenboek Ned-Ned en de
vertalende woordenboeken Ned-Eng en Eng-Ned. De
woordenboeken worden voorgelezen, dit is een duidelijke
meerwaarde voor leerlingen met dyslexie.
Alle gescande woorden worden automatisch opgeslagen in het geheugen
waardoor ze later kunnen worden geoefend. De woorden kunnen m.b.v. een
bijgeleverde USB-kabel bijvoorbeeld naar een computer worden overgezet.
Het vereist wel wat oefening om precies te kunnen scannen.
Kosten ca. €297,50 en ca. €337,50
Verkrijgbaar via www.lexima.nl.
Alphasmart tekstverwerker
Een lichtgewicht typehulpmiddel met display en licht bedienbaar toetsenbord.
Teksten kunnen worden ingevoerd en bewerkt, later worden overgezet op de
computer (in Word) en dan worden geprint.
Het display kan 2 tot 6 regels tekst bevatten. Op het apparaat kunnen honderden
pagina’s tekst worden opgeslagen. De tekst wordt tijdens het typen opgeslagen,
bij uitschakeling gaat geen tekst verloren. Een Nederlandse spellingcorrector en
typecursus zitten standaard in de Alphasmart. Onder de appletstoets bevindt zich
een typecursus speciaal voor leerlingen met dyslexie.
Er kunnen 8 verschillende gebruikers worden onderscheiden, die zich door middel
van één toets kunnen aanmelden. Er kan wachtwoordbeveiliging worden
ingesteld.
Het is mogelijk via de ingebouwde infraroodpoort draadloos met computers en
printers te communiceren. Een USB-kabel wordt standaard meegeleverd.
De Alphasmart werkt op 3 AA-batterijen, waarmee 700 uur gewerkt kan worden.
De Alphasmart is licht van gewicht, kan tegen een stootje en makkelijk worden
meegenomen, een passende tas of hoes kan apart worden aangeschaft.
Kosten ca. €320,--.
Verkrijgbaar bij www.opdidaktsupplies.nl, www.lexima.nl en www.optelec.nl.
Zie ook www.nederland.alphasmart.info
Voorleessoftware
Er zijn verschillende software programma’s op de markt voor het voorlezen van
teksten op de computer. Veel websites beschikken al over een voorleesfunctie,
Microsoft is software aan het ontwikkelen om Word-bestanden om te kunnen
zetten in Daisy-bestanden.
Easyreader
Software voor het lezen van Daisybestanden via de computer.
Spraak, tekstmarkering en afbeeldingen worden gecombineerd.
Naast de basisfuncties van de Daisyspeler kunnen zelf tekst of
gesproken aantekeningen gemaakt worden bij tekstpassages.
Kosten ca. €100,--.
Verkrijgbaar bij www.lexima.nl en www.optelec.nl.
Spika
Voorleessoftware op een USB-stick.
Spika heeft vier functies: voorlezen wat met de muis wordt
aangewezen, letters of woorden voorlezen terwijl deze getypt
worden (fouten kunnen zo veelal meteen gehoord en verbeterd
worden), een geselecteerde tekst voorlezen, teksten voorlezen
van het klembord.
Er kan een keuze gemaakt worden uit negen (digitale)
voorleesstemmen, die helaas wel wat robotachtig klinken.
De woorden, zinnen of alinea’s worden tijdens het voorlezen gemarkeerd.
Spika kan woorden die door de Readingpen gescand zijn voorlezen.
De spreeksnelheid kan aangepast worden.
Kosten ca. €159,--.
Verkrijgbaar via www.opdidaktsupplies.nl en www.lexima.nl.
ClaroRead
Voorleessoftware die voor kan lezen in alle Microsoft
toepassingen, zoals Word, Internet, Windows, e-mail, PDF met
Nederlandse, Engelse en Duitse Realspeakstem. Andere talen,
waaronder Frans en Spaans zijn toe te voegen (ca. €35,--).
Na opstarten blijft de knoppenbalk zichtbaar op het scherm.
De tekst kan omgezet worden in een geluidsbestand en
bijvoorbeeld met behulp van een MP3-speler worden beluisterd.
De voorleessnelheid kan worden ingesteld.
Met behulp van een vervangende woordenlijst kan de uitspraak van woorden aan
het programma geleerd worden (Engelse namen in Nederlandse tekst
bijvoorbeeld).
Bij het leren van woordjes kan meteen de uitspraak beluisterd worden.
Het programma beschikt over een scanfunctie waarmee gescande documenten
omgezet worden in Word-documenten en als zodanig bewerkt en voorgelezen
kunnen worden.
Elke willekeurige scanner wordt ondersteund door het programma.
Het programma kan letters, woorden, zinnen en alinea’s voorlezen ook tijdens
het typen, mits niet te snel wordt getypt.
Tijdens het voorlezen wordt de tekst gemarkeerd.
Het is mogelijk het programma zo in te stellen dat elke tekst waar de muis
overheen gaat voorgelezen wordt, ook knopinformatie.
Tekst kan worden voorgelezen vanaf de plaats waar de cursor staat en worden
geactiveerd met een functieknop.
De lettergrootte en regelafstand kan eenvoudig voor het gehele document
tegelijk aangepast worden, zonder de tekst eerst te selecteren.
Het contrast van de tekst kan op dezelfde wijze met behulp van kleuren verzacht
worden, bijvoorbeeld letters op een lichtgele achtergrond.
De spellingcorrector staat gelijk aan de spellingcorrector in Word, naast controle
worden woorden ook verklaard.
Het programma is ook op USB-stick verkrijgbaar en zo op elke willekeurige
computer te gebruiken.
Kosten ClaroRead op CD ca. €211,50
ClaroRead op CD met extra USB-stick ca. €309,-Verkrijgbaar via www.opdidaktsupplies.nl en www.lexima.nl.
Via Opdidakt Supplies is een probeerversie te verkrijgen.
EasyTutor
Deze software is vergelijkbaar met ClaroRead.
Extra is de aanwezigheid van een woordvoorspeller en een
homofoonherkenning.
Kosten ca. €265,-- (verkrijgbaar op CD of USB-stick).
Verkrijgbaar bij www.optelec.nl.
Op de website van Optelec staat een demoversie.
Texthelp Wordsmith
Dit programma is speciaal ontwikkeld voor de tekstverwerker Word.
In Word komt een extra knoppenbalk.
Het programma kan voorlezen en spellen, heeft een
geavanceerde spellingcorrector, een synoniemenwoordenboek,
homoniemenfunctie en logboek.
De spellingcorrector kan fouten analyseren en controleren op
een manier die in Word niet mogelijk is. Aan het persoonlijke
woorden boek kunnen woorden worden toegevoegd die niet
herkend worden.
Met het synoniemenwoordenboek kunnen alternatieven voor een woord worden
gevonden, inclusief betekenis en uitspraak.
De homoniemen- en homofonentoepassing markeert woorden waarin vaak
vergissingen worden gemaakt, geeft alternatieven en voorbeeldzinnen om het
juiste woord te kiezen.
Het logboek registreert de gemaakte fouten, zodat deze geoefend kunnen
worden en kan worden gecontroleerd of verbetering optreedt.
Met behulp van (apart aan te schaffen) scansoftware kunnen teksten ingescand
worden en met Wordsmith worden bewerkt.
Kosten ca. €489,--.
Verkrijgbaar via www.lexima.nl.
Skippy-woordvoorspeller
Het programma bevat een standaard woordenlijst van veel gebruikte
Nederlandse, Engelse, Duitse en Franse woorden. Deze lijsten zijn
eenvoudig aan te passen en uit te breiden.
De woordvoorspeller is in vrijwel elk Windows programma bruikbaar
en bespaart ongeveer de helft van het aantal toetsaanslagen.
Het programma onthoudt de frequentie van de gebruikte woorden en past
zichzelf telkens aan.
Skippy maakt standaard deel uit van het Sprint Plus pakket.
Kosten ca. €210,25
Verkrijgbaar via www.lexima.nl.
Dragon Naturally Speaking
Een dicteerprogramma waarmee spraak rechtstreeks in tekst wordt omgezet.
Het programma is geïntegreerd met nagenoeg alle Windowstoepassingen.
Een goede headset wordt aanbevolen, omdat storende omgevingsgeluiden dan
worden voorkomen en spraakherkenning dan het beste werkt.
Bijgeleverd worden AVI leeskaarten voor stemtraining.
Het programma heeft geruime tijd nodig om de stem te gaan
herkennen, de articulatie dient bijzonder goed te zijn wil het
programma goed kunnen werken.
Kosten vanaf ca. €130,-verkrijgbaar via www.opdidaktsupplies.nl, www.lexima.nl en
www.optelec.nl.
Spark-space mindmapsoftware
Software voor het structureren van ideeën en inzichtelijk maken
van verbanden.
Ideaal voor het maken van een boekverslag, werkstuk, plan,
presentatie of webpagina.
Spark learner 11+ is speciaal voor het Voortgezet Onderwijs.
Een woorddiagram wordt automatisch omgezet in een tekstdocument.
Middels het diagram worden hoofdstukken en paragrafen gemaakt en geordend.
Het toevoegen van afbeeldingen maakt visueel leren mogelijk.
Het programma heeft een ingebouwde tekst naar spraak functie.
De teksten kunnen makkelijk worden omgezet naar Wordteksten.
Het programma wordt geleverd als download.
Kosten vanaf ca. €59,-Verkrijgbaar via www.lexima.nl en www.spark-space.nl.
Via beide sites is ook een probeer versie voor 30 dagen te downloaden
(ook voor Apple gebruikers).
Dyslexie software
Er zijn programma’s die een aantal toepassingen, zoals voorlezen,
woordvoorspelling, spellingcorrectie, combineren tot een compleet
dyslexieprogramma.
Sprint Plus dyslexie software
Het programma werkt in Word, Internet Explorer, e-mail en PDFbestanden. In het scherm komt een knoppenbalk met de diverse
functies.
Voorlezen van teksten en tijdens het typen, per letter, lettergreep,
woord, zin, alinea of de hele tekst. Tijdens het lezen worden de
woorden gemarkeerd. De snelheid kan worden aangepast.
Een Nederlandse en Engelse stem maken standaard deel uit van het programma.
De homoniemenfunctie markeert woorden die hetzelfde klinken maar een andere
betekenis hebben en geeft voorbeeldzinnen om de juiste schrijfwijze te kunnen
kiezen.
Met de markeerfunctie kunnen delen van de tekst gemarkeerd worden, waarna
Sprint hier een samenvatting van kan maken.
Tekst kan worden omgezet in een geluidsbestand dat op een MP3-speler kan
worden afgeluisterd.
Sprint bevat geen scanfunctie en geen woordenboeken.
Sprint Plus heeft als extra een Duitse en Franse stem en Skippywoordvoorspeller. Als een woord wordt getypt verschijnt een lijst met mogelijke
woorden die dan door klikken ingevoerd worden. De woordenlijst wordt
samengesteld op basis van frequentie van het gebruik van het woord. Het
programma past zich dus telkens aan en kan rekening houden met de context
waarin het woord geplaatst wordt.
Sprint Plus kan direct vanuit PDF-bestanden voorlezen.
Kosten vanaf ca. €333,-- (Sprint), ca. €448,-- (Sprint Plus),
ca. €569,-- (inclusief scan-software).
Sprint en Sprint Plus zijn nu ook op stick verkrijgbaar: Sprinto en Sprinto Plus
(nieuwste informatie via de website van Lexima).
Verkrijgbaar via www.lexima.nl.
Op school is een probeerversie aanwezig.
Op de website van Lexima staat een demo.
Kurzweil 3000
Een compleet dyslexie pakket voor lezen, schrijven, spellen en studeren.
Alle functies, zelfs de scanfunctie met behoud van oorspronkelijke
opmaat zijn geïntegreerd en makkelijk te bedienen.
Het programma kan voorlezen en heeft standaard 26
woordenboeken in Nederlands, Engels, Frans en Duits met
Realspeakstemmen.
Meespreken bij typen, woordvoorspelling,
synoniemenwoordenboek, gesproken spellingcontrole.
Teksten kunnen worden ingescand. Een PDF-bestand wordt automatisch omgezet
in een leesbaar bestand.
Met een speciale taakbalk wordt in Windowsprogramma’s gewerkt.
Kosten vanaf ca. €460,-Verkrijgbaar via www.lexima.nl.
Op school is een probeerversie aanwezig.
Op de website van Lexima staat een Engelstalige demo.